Δύο κάτοικοι της Νέας Υόρκης. Δύο άντρες, πρώην μοντέλα, εργαζόμενοι, πλέον, στο χώρο του κινηματογράφου και της φωτογραφίας. Με μία μεγάλη διαφορά. Ο ένας είναι άστεγος, ο άλλος όχι. Οι δρόμοι του Thomas Wirthensohn και του Mark Reay, που είχαν γνωριστεί στα νιάτα τους στον κόσμο της μόδας, διασταυρώθηκαν ξανά, το 2010, στο απέραντο Μεγάλο Μήλο - που η σάρκα του δεν είναι τόσο ζουμερή και φρέσκια όσο φαίνεται εξωτερικά.
Ο γοητευτικός, γκριζομάλλης, καλοντυμένος Mark που φωτογραφίζει μοντέλα, παίζει ρολάκια σε ταινίες όπως το Men In Black 3 και τριγυρνάει στα καλύτερα πάρτυ της Πόλης Που Ποτέ Δεν Κοιμάται, αποκάλυψε στον φίλο του ότι έμενε, κρυφά, στην ταράτσα μιας πολυκατοικίας, στο East Village του Manhattan, αφού δεν μπορούσε να πληρώνει νοίκι για δικό του σπίτι πια. Κι ο έκπληκτος Thomas, που έψαχνε να βρει θέμα για το πρώτο του ντοκιμαντέρ, του ζήτησε να τον κινηματογραφήσει.
Αποτέλεσμα, το Homme Less, ένα άκρως ενδιαφέρον, ρεαλιστικό, ντοκιμαντέρ που μέσα από την εξιστόρηση της ζωής του Mark, με φόντο το περίφημο skyline των ουρανοξυστών της Νέας Υόρκης, μιλάει για την ουτοπία, τη ματαιότητα και τον επιθανάτιο ρόγχο του πολύχρωμου Αμερικανικού Ονείρου. Γιατί τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Ούτε ο αστραφτερός κόσμος του σταρ σύστεμ ούτε η άνετη ζωή των ευκατάστατων κοινών θνητών της μεσαίας τάξης…
Ο Thomas Wirthensohn, Αυστριακός, «μετανάστης» στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μετά από μία επιτυχημένη καριέρα μοντέλου, ανακάλυψε, πριν λίγα χρόνια, πως αισθάνεται πιο άνετα πίσω από την κάμερα, καθώς έχει πολλά να πει για όσα τρέχουν γύρω του, κρατώντας πάντα στο βλέμμα του τη ματιά του Ευρωπαίου. Όπως, για τον τελευταίο εφιάλτη του Αμερικανικού Ονείρου, άλλως επονομαζόμενο Donald Trump: «Οι απόψεις του Trump είναι ποταπές και επικίνδυνες. Το ότι έχει τόσους υποστηρικτές είναι τουλάχιστον ενοχλητικό, για να πω το λιγότερο που θα μπορούσα. Αν κάποιος από τους Ρεπουμπλικάνους υποψήφιους κερδίσει τις προεδρικές εκλογές θα είναι καταστροφικό όχι μόνο εξαιτίας της φανερής υποστήριξής τους στις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες και στη Wall Street, αλλά κι επειδή θα έχουν την απόλυτη δύναμη στον Λευκό Οίκο, τη Γερουσία και, πιθανότατα, το Ανώτατο Δικαστήριο…», τονίζει.
Σκηνοθέτης, διευθυντής φωτογραφίας και μοντέρ (μαζί με τον Josh Cramer), του Homme Less, ο Thomas Wirthensohn εισπράττει τώρα την αποδοχή της δουλειάς του, παρέα με τον Mark. Ο τελευταίος, μετά την αποκάλυψη της «φωλιάς» του στη μεγάλη οθόνη, αλλά και την αλλαγή της κλειδαριάς στην εξώπορτα της πολυκατοικίας όπου έτυχε να έχει το κλειδί, κοιμάται προς το παρόν σε φίλους. Που και που στο πατρικό του στο New Jersey (η μητέρα του δεν ξέρει ούτε για το ντοκιμαντέρ ούτε ότι κοιμόταν επί 6 χρόνια σε μια ταράτσα), ελπίζοντας πως η ταινία θα βοηθήσει το μέλλον του.
Thomas Wirthensohn & Mark Reay
Το ντοκιμαντέρ Homme Less, προβάλλεται αυτές τις μέρες στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, έχοντας ήδη πίσω του το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο τμήμα Metropolis του φεστιβάλ ντοκιμαντέρ DOC NYC (The Grand Jury Award - Metropolis Competition - DOC NYC 2014), το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Film Festival Kitzbuhel της Αυστρίας, συμμετοχή σε πολλά φεστιβάλ και προβολές σε διάφορες πόλεις του κόσμου.
Γυρισμένη μέσα σε μια περίοδο τριών ετών με διακοπές, στην ταράτσα του κτιρίου και στους δρόμους της Νέας Υόρκης, η ταινία επενδύεται μουσικά από τον Kyle Eastwood (γιο του Clint Eastwood) και τον Matt McGuire: «Νιώθω ιδιαίτερα προνομιούχος και ευγνώμων που τέτοιοι απίστευτοι καλλιτέχνες επενδύουν μουσικά την πρώτη μου ταινία. Έκαναν καταπληκτική δουλειά και μάλιστα την ίδια εποχή που δούλευαν για την ταινία Jersey Boys (του Clint Eastwood – 2014). Συνάντησα τον Kyle, μέσω ενός φίλου, όταν έπαιζε με τη μπάντα του στο τζαζ κλαμπ «Blue Note», στη Νέα Υόρκη. Του άρεσε πολύ η ιδέα να γράψει μουσική για την ταινία. Του άρεσε πολύ η ιστορία. Θεωρούσε τον Mark ιδιαίτερη προσωπικότητα. Παρόλα αυτά ποτέ δεν συναντήθηκαν…».
«Τα γυρίσματα δεν ήταν εύκολα. Από την αρχή ήταν ξεκάθαρο ότι δεν θα μπορούσα να ανακατέψω κανέναν άλλον στην όλη διαδικασία γιατί σχεδόν κανείς δεν ήξερε την κατάσταση του Mark και δεν ήθελα να τον εκθέσω. Οπότε αποφάσισα να χειριστώ την κάμερα και τον ήχο μόνος μου. Ήμασταν πολύ προσεκτικοί όταν μπαίναμε στο κτίριο "του" και ο μικρός εξοπλισμός μας δεν φανέρωνε ότι κινηματογραφούσαμε μια ταινία που θα προβαλλόταν σε μεγάλες αίθουσες. Έτσι μπόρεσα να κρατήσω ένα αρκετά χαμηλό προφίλ την ώρα που ο Mark τραβούσε όλα τα βλέμματα. Βοήθησε ακόμη και αυτή η "ομορφιά" της Νέας Υόρκης, το γεγονός ότι συνήθως οι άνθρωποι σε αφήνουν να κάνεις αυτό που θέλεις, χωρίς να σε ενοχλούν».
«Η διαφορά ανάμεσα στον Mark και τους "συνήθεις" άστεγους είναι εμφανής. Ποτέ δεν θα μάντευες ότι είναι άστεγος. Μοιάζει με έναν υγιή επιχειρηματία και έχει οτιδήποτε έχει ένας "κανονικός" άνθρωπος, όπως τραπεζικό λογαριασμό, κινητό και κομπιούτερ, ασφάλεια υγείας, ωραία ρούχα, κάρτα μέλους γυμναστηρίου όπου αποθηκεύει όλα του τα υπάρχοντα. Με αυτή την έννοια είναι πολύ καλύτερα από τους άστεγους στους δρόμους που συχνά έχουν διανοητικά προβλήματα ή είναι τοξικομανείς. Ακόμη, η μικρή γωνιά του στην ταράτσα δεν εκτίθεται στο κοινό οπότε είναι πολύ περισσότερο προστατευμένη από τον κίνδυνο στους δρόμους».
«Μου αρέσουν πολύ τα λογοπαίγνια -κάπως έτσι βγήκε ο τίτλος της ταινίας: έκοψα τη λέξη "homeless" (άστεγος) στη μέση, home (σπίτι) και -less (χωρίς) και μοιράστηκα την ιδέα με μία φίλη που σπούδαζε γαλλικά εκείνη την περίοδο. Έβαλε τη γαλλική λέξη homme (άνδρας), αντί την αγγλική home – και αυτό ήταν! Ενθουσιάστηκα με την ιδέα και αποφάσισα να την υιοθετήσω. Αναμειγνύει την μόδα, τον άστεγο, και τη γαλλική λέξη για τον άνδρα και τον άνθρωπο και αποδίδει, πιστεύω, πολύ καλά, τα διαφορετικά επίπεδα του φιλμ».
«Ελπίζω να μην αναγκαστώ ποτέ να ζήσω όπως ο Mark... Χρειάζονται πολλά κότσια και πειθαρχία για να ζήσεις έτσι. Και σίγουρα αρκετό θράσος! Είμαι Ευρωπαίος και μεγάλωσα σε μια χώρα που η κυβέρνηση ενεργεί ανάλογα όταν τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα και σε υποστηρίζει ως ένα βαθμό όταν χρειάζεσαι βοήθεια...».
«Ο Mark σίγουρα βλέπει τον εαυτό του σαν επιζήσαντα που τρίβει τη μύτη του σε ένα σύστημα το οποίο εξαναγκάζει ανθρώπους με χαμηλότερο εισόδημα να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και τις γειτονιές τους γιατί δεν αντέχουν πια την αύξηση στα ενοίκια. Η εικόνα του Mark να ανεβαίνει κάθε μέρα αυτά τα σκαλοπάτια και να κοιτάει την καρδιά της πόλης με τα σύμβολα του Αμερικανικού Ονείρου, όπως το Empire State Building, ενός ονείρου που έγινε απλησίαστο για αυτόν και άλλους πολλούς, φανερώνει μια χαμένη ψυχή, μοναχική και κολλημένη στην πραγματικότητα του ότι η Αμερική απλώς δεν είναι πια η γη με τις ίδιες ευκαιρίες για όλους…».
«Η υπόσχεση του Αμερικανικού Ονείρου ότι υπάρχει ίση ευκαιρία για όλους δεν υφίσταται πια, -αν υπήρχε και ποτέ. Το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών στην Αμερική μεγαλώνει συνέχεια και δημιουργεί πολλά προβλήματα. Ένα σύστημα του οποίου η υψηλότερη και η μοναδική αξία είναι το χρήμα και η κατανάλωση, δεν είναι ικανό να δεσμεύει και να εμπνέει ανθρώπους για πολύ ακόμη. Δημιουργεί κατάθλιψη, χωρισμό και απομόνωση και δεν δίνει απαντήσεις στις βαθιές ερωτήσεις της ζωής και της ανθρωπότητας...».
