Κλείσιμο σε 10 δευτερόλεπτα..
Κλείσιμο
Κλείσιμο σε 10 δευτερόλεπτα..
Κλείσιμο

Στο υπέροχο και χιονισμένο Συρράκο

Περάσαμε τρεις μέρες στα Τζουμέρκα, σ' ένα λιθόχτιστο χωριό της Ηπείρου με πλούσια ιστορία, φιλόξενους ανθρώπους και πολύ χιόνι.

11.01.2019

Ποιος λέει δεν κλαίνε τα βουνά;
Ποιος λέει πώς δεν γεράζουν;...

Χιόνια και κρούσταλλα παλιά, γεράματα γιομάτα,

σκεπάζουνε τον Πίνδο μου, και καταχνιές τον πνίγουν·

Καμουφλαρισμένο στο βουνό. Το Συρράκο βρίσκεται στην πλαγιά αριστερά, απέναντι από τα Αθαμανικά Όρη σε 1150 μέτρα υψόμετρο.

Το απόσπασμα ανήκει στον Κώστα Κρυστάλλη (ή Κρουστάλλη) : η προτομή του στέκει έξω από το Λαογραφικό Μουσείο στο Συρράκο που φέρει και τ΄όνομα του. Ένας από τους πρώτους δημοτικιστές ποιητές που η κακιά του η μοίρα του στέρησε τη ζωή σε πολύ μικρή ηλικία από φυματίωση στην «εξορία» το 1894.

Η εξορία του ποιητή ήταν στην Άρτα και η απόσταση από το Συρράκο στην Άρτα είναι μερικά χιλιόμετρα. Το Συρράκο πέρασε στην Ελλάδα το 1912, τη στιγμή που η Άρτα είχε συμπεριληφθεί από το 1881. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα Συρράκο και Καλαρρύτες, δύο πανομοιότυπα χωριά που απέχουν λιγότερο από δύο ώρες με τα πόδια να αποτελούν εδάφη δύο διαφορετικών χωρών για 30 χρόνια.

Το άγαλμα του Κώστα Κρυστάλλη, έξω από το Λαογραφικό Μουσείο.

Λίγο πριν την πλατεία. Η χαρακτηριστική πέτρα από την οποία  είναι κτισμένο όλο το χωριό.

Άποψη του Συρράκου από την κεντρική πλατεία του χωριού.

Η ιστορία σε βοηθάει αφενός να καταλάβεις καλύτερα έναν τόπο όπως το Συρράκο αλλά και να απολαύσεις, εκτός από την ομορφιά, και τα διάφορα μπερδέματα. Για παράδειγμα τώρα το Συρράκο ανήκει στο Δήμο Βορείων Τζουμέρκων αν και οι ντόπιοι νιώθουν πιο κοντά στα Γιάννενα παρά στα Τζουμέρκα. Τα οποία Τζουμέρκα ενώ τις τελευταίες δεκαετίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πιανόντουσαν για μια περιφέρεια, με την ολοκληρωτική είσοδο τους στην Ελλάδα χωρίστηκαν στα τρία, σε Γιάννενα, Άρτα και Τρίκαλα. Αλλά εδώ δεν μπήκατε να διαβάσετε για τον Καλλικράτη οπότε ας μιλήσουμε για το Συρράκο.

Μαζί με τους Καλαρρύτες (εδώ σας είχαμε μιλήσει για το φανταστικό καφενείο του Ναπολέοντα) είναι τα μοναδικά λιθόκτιστα χωριά αυτής της πλευράς των Ιωαννίνων (από την άλλη είναι τα Ζαγοροχώρια). Λιθόχτιστο χωριό σημαίνει ότι είναι όλο φτιαγμένο από πέτρα. Σπίτια, δρόμοι, μαγαζιά, γεφύρια. Βρύσες. Αμάξι δεν μπαίνει μέσα, ούτε φαίνεται πουθενά τσιμέντο. Επίσης, σε περίπτωση που θέλει να χτίσει κανείς μπορεί μόνο με τη συγκεκριμένη τεχνοτροπία. Οπότε από μόνη της η αρχιτεκτονική είναι ένα από τα βασικά αξιοθέατα του Συρράκου.

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου δεσπόζει στην Πλατεία.

Η βεράντα του Αγίου Νικολάου.

Κανένας τολμηρός για τσίπουρο στα τραπέζια της πλατείας.

Χριστουγεννιάτικο Πνεύμα

Χριστουγεννιάτικο Πνεύμα ξανά!

Η ομορφιά, αυτή είναι και η κοινή συνισταμένη των περισσότερων χωριών που άνθισαν κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας.To Συρράκο είναι ένα από αυτά. Οι μεγαλύτεροι ακόμα μιλούν βλάχικα αφού οι ρίζες τους είναι τέτοιες, μια γλώσσα που έχει αρκετά λατινικά στοιχεία, αφού μια θεωρία υποστηρίζει ότι οι πρώτοι Βλάχοι ήταν Ρωμαίοι λεγεωνάριοι που εγκαταστάθηκαν σε περιοχές από την Ρουμανία (Μολδοβλαχία) μέχρι και την Πίνδο.

 Το Συρράκο όπως και υπόλοιπα χωριά της Πίνδου έτυχαν διαφορετικής προσέγγισης από την Οθωμανική διοίκηση. Οι Τούρκοι έδιναν πάντα προνόμια στους “ορεινούς” ώστε αυτοί να μην καταφεύγουν στις ληστείες. Φορολογικές απαλλαγές, απόλυτη θρησκευτική ελευθερία, δικαστική αυτονομία και καμία αστυνόμευση. Επίσης το Συρράκο γνώρισε και ιδιαίτερη ανάπτυξη, μαζί με όλο εκείνο το κομμάτι που διαφέντευε ο περιβόητος Αλή Πασάς (παραθέριζε στους Καλαρρύτες γιατί του άρεσε το κλίμα).

Δυο γεφύρια περνά κανείς για να φτάσει στο χωριό αφού δεν επιτρέπεται η πρόσβαση με το αμάξι.

Βλέπεις όμως και έναν καταρράκτη.

Το φαράγγι κάτω από το χωριό.

Παντού στο Συρράκο βρίσκεις τέτοιες βεράντες. Είτε προς το οικιστικό κομμάτι του είτε προς φυσικά τοπία. Την άνοιξη δεν θα χορταίνεις να κάθεσαι.

Η απαραίτητη παιδική χαρά.

Η οικογένεια Ζαλοκώστα είχε καταγωγή από το Συρράκο.

Ο Ιωάννης Κωλέττης που έχει διατελέσει και ένας από τους πρώτους πρωθυπουργούς του ελληνικού κράτους.

Κύρια δραστηριότητά τους ήταν το εμπόριο. Με την κτηνοτροφία μπορούσαν να πουλάνε τα ζώα για τροφή αλλά και για άλλες χρήσεις. Κάποτε μάλιστα (ο θρύλος λέει) ότι προμήθευαν με κάπες τον γαλλικό στρατό του Μεγάλου Ναπολέοντα όταν αυτός κατευθυνόταν προς τη Ρωσία. Στους Καλαρρύτες ήταν αργυροχόοι και σε αυτά τα χωριά τριγύριζε και ο παππούς του Σωτήρη Βούλγαρη. Ο τελευταίος από την Παραμυθιά Θεσπρωτίας μετακόμισε στην Ιταλία όπως συνηθιζόταν τότε για τους κοσμηματοπώλες και ίδρυσε μια εταιρεία που σήμερα ακούει στο όνομα Bvlgari.

Παρά την καλή ζωή, Συρράκο και Καλαρρύτες ήταν τα μόνα χωριά της Ηπείρου που συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Γι’ αυτό οι Τούρκοι τα έκαψαν τελείως. Αλλά η παράδοση δεν χάθηκε. Ξαναχτίστηκαν σχεδόν αμέσως και γνώρισαν πάλι μεγάλη ανάπτυξη μέχρι να έρθει η βιομηχανική επανάσταση στα Βαλκάνια, η μετανάστευση και η αστικοποίηση των πληθυσμών της επαρχίας. Τα νεότερα χρόνια, μαθαίνουμε, πως το χειμώνα το χωριό είχε φύλακα ώστε να προστατεύει τα σπίτια από διάφορους εισβολείς.

Και ύστερα ήρθε ο τουρισμός. Παρά το δέος, την ηρεμία και την τρυφερότητα που προκαλεί το χιονισμένο τοπίο, τα Τζουμέρκα (ας τα λέμε έτσι για να συνεννοηθούμε) πρέπει να είναι ένας παράδεισος την άνοιξη και το καλοκαίρι όταν θ’ ανθίζει γύρω η πλάση. Με το που πατάς το πόδι σου θα καταλαβαίνεις τι πάει να πει βουκολικό, νιώθεις κάθε στίχο και κάθε ήχο από τα ηπειρώτικα δημοτικά τραγούδια.

Μετά τις γιορτές μένουν περίπου δέκα άτομα στο χωριό, από άνοιξη και μετά ο αριθμός αυτός αυξάνεται για να φτάσει κοντά στα 1. 500 άτομα, ντόπιοι κυρίως, τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες. Τελευταία εξέλιξη είναι πως προστέθηκαν και άλλοι δύο μήνες στη θερινή σεζόν αφού η περιοχή το φθινόπωρο γεμίζει από Ισραηλινούς που κάνουν εκεί τις διακοπές τους.

Η γραφική είσοδος του ξενώνα Casa Calda.

Και το μπαλκόνι της.

Λειτουργούν μερικοί ξενώνες (κοντά στα 30 δωμάτια) που καλό είναι να φροντίσετε έγκαιρα αν θέλετε να πάτε high season. Ταβέρνες θα βρείτε, τσίπουρο άφθονο και πραγματικά φιλόξενους ανθρώπους.

Τα Πράμαντα είναι γνωστά και για τους κτίστες της περιοχής. Εδώ η Αγία Παρασκευή στην κεντρική πλατεία.

Το εσωτερικό της.

Ο εντυπωσιακός πλάτανος στην πλατεία στα Πράμαντα.

Η μια πλευρά χασαποταβέρνας.

Έλατα στα χιονισμένα Ποτιστικά.

Για το Συρράκο πας από Γιάννενα. Εδώ η λίμνη της πόλης χιονισμένη.

Στα χρηστικά ακόμα πρέπει να προσθέσουμε ότι ο πιο σύντομος δρόμος είναι από τα Γιάννενα (κοντά στις 5. 30 ώρες) και πώς το κοντινό κεφαλοχώρι είναι τα Πράμαντα (μια ώρα απόσταση και θα βρείτε εκεί αρκετές χασαποταβέρνες). Κοντινά αξιοθέατα είναι ό, τι έχει απομείνει από το Γεφύρι της Πλάκας και η Ιερά Μονή Κηπίνας που είναι χτισμένη πάνω στο βράχο.

Αγελάδες που βόσκουν μέσα στο χιονισμένο γήπεδο.

Το 50ρακι από το τσίπουρο. Ο απαραίτητος σύμμαχος.

Τι τρώμε; Κρέας πολύ. Στα δάση κυκλοφορεί πολύ αγριογούρουνο, εκτός από τις αλεπούδες, τους λύκους και τις αρκούδες. Μοσχάρια εκτρέφονται αρκετά, και στη γειτονιά είναι τα ορεινά κοτόπουλα της Πίνδου όπως και τα Νιτσιάκος. Γίδα βραστή, τραχανάς και μαγειρευτά είναι τα χιτάκια. Επίσης οι πίτες είναι κεντρικό πιάτο στη διατροφή τους.

Για όσους αγαπούν το γιαούρτι και τη φέτα το γαλοτύρι θα είναι κάτι το μαγικό αφού μοιάζει σαν συνδυασμός των δύο. Πολύ βασικό είναι πως με το τσίπουρο έρχεται πάντα μεζές.




ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑΞΙΔΙ
NEWS
JUST PUBLISHED
Save