«Έχουμε μια ιστορία όπου μας φιμώνουν»: Μια ματιά στις ζωές των Ιθαγενών γυναικών

Η Delacina Chief Ealge κοιτάζει την κάμερα. Τα μαλλιά της είναι ανακατεμένα. Τα μάτια της είναι πληγωμένα. Φοράει την αναγνωρίσιμη φορεσιά των Ιθαγενών. Το φτερό κρέμεται από τη μία πλευρά και ένα κόκκινο αποτύπωμα παλάμης συμβολίζει όλες αυτές τις εξαφανίσεις και τις δολοφονίες που τη «βαραίνουν». Η Delacina είναι επιζώσα σεξουαλικής κακοποίησης και βιασμού.

Ο περισσότερος κόσμος μάλλον δεν γνωρίζει όλη τη βία που βιώνουν οι Ιθαγενείς γυναίκες, ούτε και τους αμέτρητους τρόπους με τους οποίους όλο αυτό μένει ανείπωτο. Οι δολοφονίες και οι εξαφανίσεις ιθαγενών ατόμων δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, απλά μόλις τα τελευταία χρόνια ο Δυτικός, λευκός άνθρωπος επιλέγει να δει την πραγματικότητα αυτών των κοινοτήτων και να μην (ξανα)τραβήξει την κουρτίνα της εθελοτυφλίας. Πάνω από το ⅓ των υπερασπιστών της γης που σκοτώθηκαν πέρυσι ήταν ιθαγενείς, παρότι αποτελούν μόλις το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Πιο συγκεκριμένα, οι ιθαγενείς γυναίκες στις ΗΠΑ δολοφονούνται 10 φορές περισσότερο από τον εθνικό μέσο όρο. Για αυτό υπάρχει η πρωτοβουλία Εξαφανισθείσες και Δολοφονημένες Ιθαγενείς Γυναίκες και Κορίτσια και η σκηνοθέτρια και φωτογράφος Deborah Anderson επιλέγει μια φωτογραφία της από την σχετική καμπάνια για ευαισθητοποίηση ως αφίσα για την ταινία της “Women of the White Buffalo”. 

Η Deborah Anderson δεν είχε ιδέα για αυτά τα ζητήματα, πριν ξεκινήσει το ντοκιμαντέρ “Women of the White Buffalo”, το οποίο συνοδεύει ως επεξήγηση τις φωτογραφίες που τράβηξε στο Pine Ridge, οι οποίες καλύπτουν 530 χρόνια γενοκτονιών, όπως τα αφηγούνται οι Λακότα. Πώς μια φωτογράφος που δούλευε με οίκους μόδας και διασημότητες ξαφνικά αποφάσισε να κάνει τέτοια στροφή; Κρυφακούγοντας τη συζήτηση κάτι συναδέλφων της σε ένα κατάστημα με φωτογραφικά είδη, οι οποίοι μιλούσαν για το πως φωτογράφιζαν άγρια άλογα και βουβάλια και κέρδισαν έτσι το ενδιαφέρον και την περιέργειά της. Οπότε, έψαξε στη μηχανή αναζήτησης «Ιθαγενείς γυναίκες στην Αμερική» και τα αποτελέσματα ήταν τρομακτικά. Υπάρχει μεγάλη έλλειψη ενημέρωσης και κατανόησης για τους πληθυσμούς εκεί, καθώς και για τους λόγους που εξαφανίζονται τόσες γυναίκες και κανείς δεν κάνει τίποτα για αυτό.

Στο “Women of the White Buffalo” γίνεται μια γενική περιγραφή της γενοκτονίας των ιθαγενών πληθυσμών των ΗΠΑ μέσω συνθηκών, σφαγής βουβάλων και οικοτροφείων, όπου ανασκάπτονται σοροί από παιδιά. Η ταινία τονίζει τους τρόπους με τους οποίους η γενοκτονία συνεχίζεται σήμερα σε καταφύγια όπως το Pine Ridge και το Rosebud στη Νότια Ντακότα, μέσω του εθισμού, της αυτοκτονίας και της θυματοποίησης, καθώς οι αγωγοί ορυκτών καυσίμων φέρνουν τη ρύπανση και τους εργάτες πετρελαίου στις καταφύγια των ιθαγενών. Μόλις τον περασμένο μήνα, η βουλευτής των ΗΠΑ Alexandria Ocasio-Cortez παρουσίασε τη συσχέτιση μεταξύ των «στρατοπέδων ανδρών» που δημιουργήθηκαν για την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων και της βίας που διαπράχθηκε κατά των ιθαγενών γυναικών. 

Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν κινηματογραφίστριες και κινηματογραφιστές όταν καταπιάνονται με τέτοια ζητήματα είναι να μην εισβάλλουν στις κοινότητες απλά για να τις εκμεταλλευτούν και να προωθήσουν την καριέρα τους και να μην παρουσιάζουν τους ανθρώπους ως κάτι εξωτικό ή με την αίσθηση του -συνήθως λευκού- σωτήρα. Ειδικά όταν υπάρχει μια κοινότητα ιθαγενών κινηματογραφιστών με μπροστάρηδες τους Taika Waititi, Sterlin Harjo και Danis Goulet. «Όταν έχουμε άλλους ανθρώπους να κάνουν αυτές τις ταινίες για εμάς, μας φέρονται σαν να είμαστε μωρά, λες και δεν μπορούμε να κάνουμε πράγματα για εμάς, που ξεκάθαρα μπορούμε» δηλώνει η Razelle Benally, κινηματογραφίστρια από τη Λακότα.

Η Anderson για το “Women of White Buffalo” σημειώνει ότι μιλάει με τις γυναίκες τις οποίες κινηματογράφισε πολύ συχνά κι έχει πολύ στενή επαφή μαζί τους, επειδή το ήθελε. «Δεν ήταν απλά “έρχομαι και κάνω την ιστορία”. Ήθελα να βεβαιωθώ ότι το έκανα σωστά από την αρχή. Δεν υπήρχε το “Έρχομαι και αυτή είναι η δική μου πλευρά της ιστορίας”. Είναι η δική τους πλευρά. Κι εγώ απλά ζητήθηκα να κρατήσω αυτές τις ιστορίες και να τις βάλω στη σειρά, σε μια χειροπιαστή, αποδεκτή εμπειρία μέσω της ταινίας».