Σαν βαριά ομίχλη, το πρωινό φως έμπαινε νωχελικά από το γυάλινο αίθριο της κεντρικής αίθουσας του ξενοδοχείου «Μπάγκειον». Βαδίζοντας με τον ρυθμό μοντέλου, ο σχεδιαστής Στέλιος Κουδουνάρης ακολουθούσε πειθαρχημένα την πορεία της νοητής του πασαρέλας. Μπαινοέβγαινε από τις πλαϊνές καμαρωτές πόρτες με τις αρχαιοελληνικές κολώνες, διέσχιζε κάθετα το μακρύ και ψηλοτάβανο διάδρομο του πρώτου ορόφου, κοντοστεκόταν στα παράθυρα της βασικής σουίτας επί της πλατείας Ομονοίας κι επέστρεφε στο σημείο της εκκίνησης του, μπροστά από ένα γιγάντιο χρυσαφένιο καθρέφτη, βγαλμένο απευθείας από τις Βερσαλλίες. Όσο περπατούσε, οι συνεργάτες του χρονομετρούσαν τη διαδρομή, αναζητούσαν κατάλληλες γωνίες λήψεις για τους φωτογράφους, σκέφτονταν που θα καθίσουν οι προσκεκλημένοι κι αναρωτιούνταν αν θα χρειαστεί πρόσθετες εργασίες το φθαρμένο πάτωμα. Που και που, αχνοφαίνονταν ανάμεσά τους καλοντυμένοι άνδρες αστικής καταγωγής και γυναίκες με βραδινά φορέματα να χορεύουν χαμογελαστοί, όπως συνήθιζαν οι κοσμικοί επισκέπτες του ξενοδοχείου στις αρχές του εικοστού αιώνα.
Δυο βδομάδες πριν, όπου τίποτα δεν είχε αποσαφηνιστεί για την επίδειξη της ερχόμενης Δευτέρας, οι δυσκολίες της προετοιμασίας και τα πολλαπλά διλήμματα - θα χρησιμοποιήσουμε πάγκους ή καρέκλες; η είσοδος των μοντέλων θα γίνεται από αριστερά ή από δεξιά;- αποτελούσαν για τους συντελεστές μια ανοιχτή βρύση άγχους. Για το μόνο που δεν είχαν καμία αμφιβολία ήταν η επιλογή του «Μπάγκειον».
Το εγκαταλελειμμένο κτίριο του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, ηλικίας εκατόν είκοσι δύο ετών, που σήμερα λειτουργεί ως βασικός εκθεσιακός χώρος της Μπιενάλε Αθηνών, είναι το ιδανικό σκηνικό για να παρουσιαστεί μια συλλογή που έχει στον πυρήνα της την έννοια του ταξιδιού. «Όταν μπήκα στο αίθριο για πρώτη φορά με κυρίευσε μια παράξενη ενέργεια, ήταν ένα αίσθημα παρατεταμένης ψευδαίσθησης. Ταξίδεψα πίσω στη δεκαετία του ’20 κι έβλεπα τα ρούχα που είχα σχεδιάσει φέτος να τα φοράει ο κόσμος που ζούσε τότε», λέει φανερά αμήχανος ο Στέλιος Κουδουνάρης, προσπαθώντας να εξηγήσει πως ένιωσε.
Γενικότερα, με τις περιγραφές των συναισθημάτων ή των σκέψεων του δεν τα πηγαίνει καλά. Επειδή ζορίζεται να βρει τις απαραίτητες λέξεις, επιμένει να εκφράζεται μέσα από τις συλλογές του. «Μέσω των ρούχων μεταφράζω τις επιθυμίες μου», θα μου πει, την ώρα που ανεβαίναμε την εντυπωσιακή μαρμάρινη σκάλα για να πάμε στο δεύτερο όροφο. Εδώ, σε δυο μεγάλα συγκοινωνούντα δωμάτια, που οι τοίχοι τους μοιάζουν με κακοξεφλουδισμένα πορτοκάλια, μια ομάδα εκατόν είκοσι ατόμων - μοντέλα, εθελοντές, τεχνικοί, κομμωτές και μακιγιέρ- υπό την καθοδήγηση του στυλίστα Άρη Γεωργιάδη, θα φροντίσει να δώσει στο ξενοδοχείο τη χαμένη του αίγλη, έστω για μια νύχτα. Στo «στήσιμο» αυτού του ιδιότυπου παραμυθιού για ενήλικες θα βοηθήσουν ο αρχιτέκτονας Ανδρέας Ιωαννίδης, που έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση και την παραγωγή, αλλά κι ο μουσικοσυνθέτης Mark Angelo, που θα συνθέσει μουσική αποκλειστικά για την περίσταση.
»Πριγκίπισσα της ανοιξιάτικης/καλοκαιρινής κολεξιόν του για το 2017 είναι η γυναίκα που ζει στην πόλη, που κινείται συνεχώς, που βάζει τα πράγματά της σε βαλίτσες και ταξιδεύει για να συλλέξει εμπειρίες. Η γυναίκα που θέλει να νιώθει αυτοπεποίθηση κάθε στιγμή και να προσαρμόζεται άμεσα σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Τα φετινά ρούχα λοιπόν, εκτός του ότι σκόπιμα έχουν φτιαχτεί από υλικά που αντέχουν στις καθημερινές δοκιμασίες, όπως φερ’ ειπείν το βαμβάκι και το λινό, είναι ακόμη πιο ευκολοφόρετα από ό,τι παλιότερα και συνδυάζουν αρμονικά την πρακτικότητα με την ομορφιά- απαράβατη σχεδιαστική προϋπόθεση για τον Στέλιο. Με άλλα λόγια, υποστηρίζουν με τρόπο ρεαλιστικό την ασταμάτητη μετακίνηση και αναδεικνύουν τη διττή διάσταση του ταξιδιού: μεταβολή στο χώρο και στο χρόνο. Άλλωστε, έτσι ορίζεται στο σύμπαν του τριανταπεντάχρονου σχεδιαστή η έννοια του ταξιδιού, «με το ίδιο ρούχο να μπορείς να βρεθείς παντού, να αλλάζεις διάθεση, να υποδύεσαι διαφορετικούς ρόλους».
Πάντως, και ο ίδιος καθημερινά καλείται να υπερασπιστεί διαφορετικούς ρόλους, ρόλους που συχνά αλλάζουν με το άνοιγμα μιας πόρτας. Όταν κρύβεται στο γραφείο του και κυνηγάει την έμπνευσή του, είναι ο σχεδιαστής. Μόλις πηγαίνει στο διπλανό δωμάτιο μεταμορφώνεται σε επιχειρηματία, ο οποίος οργανώνει τις υποχρεώσεις της εταιρείας του, και με το που μπει στο εργαστήριο, όπου οι πατρονίστ του αγωνιούν να δώσουν μορφή στις ιδέες του, γίνεται υπεύθυνος παραγωγής. Δε θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς για έναν άνθρωπο που βάζει την ποιότητα ως αφετηρία της δημιουργίας του. Βέβαια, όπως είναι φυσικό, ο χρόνος δεν του αρκεί για να τα προφτάσει όλα. Για παράδειγμα, παραλίγο να μη βρει χώρο για την επίδειξή του. Ύστερα από πολλές απορρίψεις κτιρίων που «δεν τον ταξίδευαν στη συλλογή του» είχε απελπιστεί. Μια Παρασκευή βράδυ, απογοητευμένος άρχισε να μοιράζεται τον καημό του σε ένα δείπνο. Τυχαία, ένας φίλος του δείχνει το «Μπάγκειον» στο κινητό του. Η λύση εμφανίστηκε ως δια μαγείας.
Έτσι όμως συμβαίνει στη ζωή. Οι πιο όμορφες στιγμές γεννιούνται μέσα από τις συμπτώσεις, αυτές τις αυθόρμητες ενώσεις διαφορετικών χρονικών διαστάσεων. Όπως και τα πιο μαγευτικά παραμύθια δημιουργούνται από τον αυθορμητισμό του πάθους. Το ίδιο ακριβώς πάθος που οδήγησε τον Στέλιο Κουδουνάρη από το μικροσκοπικό ατελιέ στην Καισαριανή το 2010 στην αυτοκρατορική αίθουσα του «Μπάγκειον». Και το σίγουρο είναι πως το βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου δε θα αναβιώσουν μόνο οι μνήμες του ιστορικού κτιρίου, αλλά και οι δικές του. Τότε, που τσακωνόταν επίτηδες με τον αδελφό του για να δραπετεύει από το σπίτι και να περνάει περισσότερο χρόνο στην επιχείρηση ενδυμάτων που δούλευε η μητέρα του στη Λεμεσό. Γλυκές μνήμες από το παρελθόν, επιθυμητό παρόν κι αισιόδοξο μέλλον. Τι άλλο να ζητήσει κανείς από το ταξίδι μιας νύχτας.
