Αν μπορούσαμε να αναλύσουμε σε ένα εργαστήριο τι συνθέτει το DNA της ηλιόλουστης, μεσογειακής χώρας μας θα ήταν η γεύση της ελιάς, το μπλε της θάλασσας και το γεγονός ότι είμαστε τελευταίοι και καταϊδρωμένοι στο να τεκνοθετούμε τάσεις και φαινόμενα που γεννιούνται στη Δύση, στην οποία τόσο πολύ φιλοδοξούμε να μοιάζουμε με κάθε κόστος. Στην Ελλάδα λοιπόν όλα τα trends έρχονται καθυστερημένα και η πολιτική δεν είναι εξαίρεση.
Στο πνεύμα αυτό οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η alt right που εκφράστηκε στα πρόσωπα του Donald Trump και του Steve Bannon και συσπειρωνόταν σε πολιτικό ρεύμα στις ΗΠΑ από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ήρθε εδώ λίγο πριν τις τελευταίες εκλογές. Με αυτή τη δοκιμασμένη στο εξωτερικό πλατφόρμα ιδεών και ρητορικής πολιτεύτηκαν κάποιοι υποψήφιοι του κυβερνώντος κόμματος και της εκ δεξιών αντιπολίτευσης στις τελευταίες εκλογές και αυτή συνεχίζει να είναι η διαλεκτική τους στο δημόσιο λόγο ακόμα και σήμερα. Άλλοι κέρδισαν στις εκλογές και εκλέχτηκαν βουλευτές, ενώ άλλοι έχασαν και ξέμειναν ως σχολιαστές στα social media που με τις προβοκατόρικες δηλώσεις τους κατά καιρούς έχουν προκαλέσει αίσθηση στα ακροατήρια εκατέρωθεν του πολιτικού φάσματος.
Στο συντηρητικό κοινό δίνουν κυρίως αίσθηση ικανοποίησης γιατί τα λένε “έξω από τα δόντια” και ποτέ κανένας συντηρητικός άνθρωπος δεν χορταίνει να ακούει γενικότητες και τσιτάτα που επιβεβαιώνουν τις αβάσιμες, αναχρονιστικές αντιλήψεις του, ενώ στο προοδευτικό κοινό προκαλούν αίσθηση αγανάκτησης που εκφράζεται μαχητικά ως επί το πλείστον στα social media και ειδικά στο twitter, το οποίο φαίνεται να κάνει την αντιπολίτευση που αδυνατούν να διάγουν τα πολιτικά κόμματα και παραμένει το τελευταίο προπύργιο πριν η Ελλάδα μετατραπεί σε ένα κράτος που θυμίζει δυστοπική, θεοκρατική, απόλυτα αυταρχική κοινωνία από αυτές που διαβάζουμε σε μυθιστορήματα και νουβέλες επιστημονικής φαντασίας.
Για όσους δεν ξέρουν τι είναι η alt right μπορούμε να δώσουμε πρόχειρα έναν ορισμό. Είναι μια ψευτοϊδεολογία που καταφέρνει να συμπεριλάβει ρατσιστικές, εθνικιστικές, ξενοφοβικές, αντισημιτικές, ομοφοβικές, ισλαμοφοβικές, αντιπολυπολιτισμικές, σεξιστικές, αντιφεμινιστικές, λαϊκιστικές, ακροδεξιές απόψεις σε ένα εμετικό μπουκέτο υποκρισίας και αναχρονισμού, το οποίο κάνει τους νοήμονες ανθρώπους να απορούν πώς είναι δυνατό το 2021 αντί να απολαμβάνουμε μια κοινωνική ηρεμία και πρόοδο και ιπτάμενα αυτοκίνητα, να πρέπει να μαχόμαστε για τα αυτονόητα και τα δικαιώματα που έχουμε κατακτήσει εδώ και δεκαετίες. Γενικά η alt right είναι μια παράλληλη πραγματικότητα, μια αντικουλτούρα στην οποία οι μειονότητες ή ό,τι εμπίπτει σε αυτό που ορίζουν οι νεοσυντηρητικοί διαφορετικό είτε πρέπει να διώκεται, είτε πρέπει να κρύβεται για να επικρατήσει στην κορυφή ο ακρογωνιαίος λίθος της παγκόσμιας κοινωνικής πυραμίδας, ο προνομιούχος, λευκός άντρας, ο οποίος δεν πρέπει να απειλείται ή να νιώθει άβολα ή γενικά οι ανάγκες του και η οπτική του στη ζωή να μην είναι το κέντρο του γνωστού σύμπαντος. Η alt right δηλαδή εκφράζει πώς θα ήταν ο κόσμος αν το περιεχόμενο του Handmaid’s Tale αποτελούσε ύλη για βιβλίο ιστορίας.
Από την Αμερική του Τραμπ και των οπαδών του μέχρι την Ουγγαρία του Όρμπαν και από τη Γαλλία της Λεπέν μέχρι την Ελλάδα των “ορφανών” ιδεολογικά της Χρυσής Αυγής, το alt right, νεοσυντηρητικό ψευτοκίνημα θα φανταζόταν κάποιος ότι δεν θα μπορούσε να λειτουργεί παράλληλα σε διαφορετικές χώρες, αφού στην καρδιά του έχει εθνικιστικά στοιχεία, άρα απέχθεια για τους ξένους και μίσος για άλλα έθνη και κουλτούρες αλλά προς έκπληξη όλων είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που προσαρμόζεται σε κάθε κοινωνία. Τι είναι αυτό που ενώνει όλους τους συντηρητικούς ανθρώπους εν τέλει; Τι κάνει trigger τόσο πολύ τους νεοσυντηρητικούς influencers ώστε να δημιουργούν σωρευτικά μία δυστοπική μορφή παγκοσμιοποίησης και να ξερνάνε μίσος σε κάθε γλώσσα, μήκος και πλάτος της γης;
Η εμμονή του να είσαι ο μέσος όρος
Τι σημαίνει καν αυτό θα μου πείτε. Και θα σας απαντήσω. Οι νεοσυντηρητικοί υποστηρικτές της alt right στην πραγματικότητα σιχαίνονται ό,τι παρεκκλίνει από έναν υποτιθέμενο μέσο όρο που έχουν οι ίδιοι στο μυαλό τους. Είναι άνθρωποι που ομφαλοσκοπούν και προσπαθούν να κάνουν τις τοξικές ιδέες και τον κακοποιητικό τους λόγο mainstream και κραταιά κοινωνική αντίληψη. Γι' αυτό και η ρητορική μίσους που χρησιμοποιούν, κάνοντας επίκληση στην ελευθερία του λόγου που απολαμβάνουμε όλοι σε κάθε δημοκρατική κοινωνία, προσαρμόζεται κατά περίπτωση σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και σε διαφορετικά μέρη και είναι μία ομπρέλα που περιλαμβάνει τα χειρότερα στερεότυπα κάθε κοινωνίας. Δεν τους απασχολεί στην πραγματικότητα τι είναι αυτό στο οποίο εναντιώνονται, αρκεί απλά να παρεκκλίνει από έναν μέσο όρο που έχουν στο μυαλό τους και εκφράζει το προσωπικό τους σύστημα αξιών και του περίγυρού τους -και συχνά αποκαλούν παράδοση- για να μπει στο στόχαστρό τους.
Γι' αυτό και το μίσος τους στρέφεται ενάντια σε οικολόγους και ακτιβιστές της κλιματικής κρίσης, φεμινίστριες, ΛΟΑΤΚΙ+ υποκείμενα, μετανάστες και πρόσφυγες, ανθρώπους που εξελίσσουν τα πρότυπα ομορφιάς και γενικά κάθε μειονότητα που δεν είναι αυτοί ή οι όμοιοί τους. Δεν τους αρέσουν οι τρίχες στις γυναίκες που επιλέγουν να ζουν αγνοώντας τις προσταγές της πατριαρχίας, οι άντρες που δεν ντύνονται όπως οι εκείνοι, τα αγόρια που κάνουν makeup, τους ενοχλούν οι άνθρωποι με παραπάνω κιλά που έχουν αποφασίσει να αγαπήσουν και να αποδεχτούν την ομορφιά τους, νιώθουν μια ακαταμάχητη ανάγκη να διαφυλάξουν το DNA τους ως το Άγιο Δισκοπότηρο και μιλάνε για υπογεννητικότητα σε έναν πλανήτη που μαστίζεται από τον υπερπληθυσμό, σιχαίνονται την ιδέα των πολυπολιτισμικών κοινωνιών, δεν αντέχουν τις γυναίκες που τολμάνε να σπάσουν τα δεσμά της πατριαρχίας με κάθε τρόπο, βλέπουν εχθρούς σε κάθε νέα μορφή οικογένειας που δεν είναι το τρίπτυχο “μαμά, μπαμπάς, παιδιά”, βγάζουν φλύκταινες με τον ανθρωπισμό χωρίς “αλλά” και την έννοια της προοδευτικής ελίτ που στην πραγματικότητα όμως είναι το νέο προλεταριάτο, η νέα μορφωμένη αλλά κακοπληρωμένη εργατική τάξη. Φυσικά εκτός από όλα αυτά δεν αντέχουν κανέναν αντίλογο που εκφράζει διαφορετικές απόψεις από αυτές που μοιράζονται με τον κόσμο καθημερινά.
Πώς ορίζεται ο μέσος όρος όμως; Η πραγματικότητα είναι ότι ορίζεται γιατί δεν υπάρχει όπως δεν υπήρχε ποτέ. Η κοινωνία δεν είναι και δεν θα γίνει στατιστική για να υπάρξει μια τέτοια μέση τιμή. Αν στην Ελλάδα κάποιος πιστεύει ότι τα στερεότυπα που ταΐζει χρόνια η τηλεοπτική κουλτούρα, τα απομεινάρια της συμπλεγματικής γκραντιοζιτέ του πάλαι ποτέ ένδοξου πολιτισμού μας, οι παραδοσιακές, χριστιανικές ιδέες που περνούν από γενιά σε γενιά ένα σύνολο προβληματικών κανόνων συμπεριφοράς, σε συνδυασμό με την υποκρισία και την καταπίεση της ελληνικής οικογένειας του φαίνεσθαι και του “τι θα πει η γειτονιά”, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει έρθει πολύ κοντά στο να περιγράψει γενικευμένα και στερεοτυπικά τι πάει λάθος με την κοινωνία μας αλλά σίγουρα δεν περιγράφει κανέναν μέσο όρο.
Οι άνθρωποι τείνουν να αντιγράφουν άλλους ανθρώπους στον περίγυρό τους και διακατέχονται από έναν μιμητισμό στις συμπεριφορές τους, ποτέ όμως δεν μπορούμε να πούμε για έναν υποτιθέμενο μέσο όρο σε μία κοινωνία που χαρακτηρίζεται από την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία των μονάδων που την απαρτίζουν. Και όσο και να μην θέλει κάποιος να το παραδεχτεί, κάθε κοινωνία δημιουργείται από ένα ετερόκλητο, ανθρώπινο μωσαϊκό, από τα αισθητικά πρότυπα και τις ιδέες που αλλάζουν διαρκώς στο πέρασμα του χρόνου με δυναμικό τρόπο, μέχρι τις ιστορικές αλλαγές που περιλαμβάνουν μετακινήσεις πληθυσμών και αποτυπώνεται σε όλους μας με απλό test DNA -οι οπαδοί της alt right είμαι σίγουρος ότι θα πάθουν σοκ αν πάρουν τα αποτελέσματα ενός τέτοιου τεστ στα χέρια τους και δουν πόσο μη καθαρόαιμο είναι το DNA όλων μας και ειδικά οι Ελληνάρες που έχουν χτίσει ένα ολόκληρo ιδεολογικό αφήγημα πάνω στην καθαρότητα του εγχώριου DNA- οι κοινωνίες δεν ανταποκρίνονται στην έννοια του μέσου όρου.
Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία της διαφορετικότητας και των διαρκών κοινωνικών αλλαγών που επαναπροσδιόριζαν αξίες και πρότυπα, οπότε ο πραγματικός καημός της alt right είναι η ηγεμονική επικράτηση των προσωπικών τους ιδεών, γιατί απλά νιώθουν άβολα από την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Βαριούνται να κάνουν τον απαραίτητο κόπο να αποδεχτούν το γεγονός ότι η κοινωνία δεν είναι ο καθρέφτης αυτών που έχουν στο μυαλό τους την κάθε στιγμή της ζωής τους -γιατί και οι δικές τους ιδέες αλλάζουν, απλά δεν μιλάμε για εξέλιξη αλλά για οπισθοδρόμηση-, φοβούνται μη χάσουν το προνόμιο που απολαμβάνουν χάρη στον καπιταλισμό και την πατριαρχία και στρουθοκαμηλίζουν κάθε φορά που έρχονται σε επαφή με την πραγματικότητα, η οποία είναι ότι οι νεοσυντηρητικοί δεν είναι ο ήλιος στο σύμπαν της κοινωνικής πραγματικότητας.
Η “μάχη” ιδεών που δίνεται καθημερινά δεν γίνεται για τρίχες και ζυγαριές, δεν γίνεται για την αρρενωπότητα και τη θηλυκότητα και πώς αυτή ορίζεται, γίνεται γιατί στην πραγματικότητα όσο περνούν τα χρόνια οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν τη νοσηρή μειοψηφία και οι εμετικές απόψεις τους ξεπερνιούνται, με αποτέλεσμα να φωνάζουν όσο πιο δυνατά μπορούν σε μία απέλπιδα προσπάθεια να ακουστούν πριν χαθούν στο χρονοντούλαπο της λήθης. Η alt right ρητορική είναι η προβληματική εφηβεία σε έναν κόσμο που ενηλικιώνεται και γίνεται πιο συμπεριληπτικός μέρα με τη μέρα και καταλαβαίνει ότι η κοινωνική πρόοδος έρχεται με ενσυναίσθηση και σεβασμό για όλους τους ανθρώπους.
