Με το επετειακό, 70ο φεστιβάλ των Καννών να μετράει μονάχα μερικές ώρες μέχρι να ρίξει την αυλαία του, και την Lynne Ramsey να έχει ήδη αποκαλύψει την τελευταία συμμετοχή του κεντρικού διαγωνιστικού, επιβεβαιώνοντας ως κανόνα την διχασμένη υποδοχή που επεφύλασσαν οι θεατές για την πλειονότητα των φετινών συμμετοχών, η συζήτηση των περασμένου δεκαήμερου για το ποιο είδος ταινίας θα μπορούσε να αρέσει περισσότερο στον φετινό πρόεδρο της κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ, έχει αποκτήσει μιαν άλλη, σχεδόν υπαρξιακή χροιά. Με τον Pedro Almodovar να ηγείται μιας εννιαμελούς επιτροπής με ονόματα που καλύπτουν όλο το φάσμα από τον Will Smith μέχρι τον Park Chan Wook, και περιλαμβάνει ντίβες του αμερικανικού σινεμά όπως η Jessica Chastain και αστέρια του ευρωπαϊκού σαν τον Paolo Sorrentino, πόσο μπορεί στ’ αλήθεια το γούστο ενός ανδρός να επικρατήσει στις σαφής και ισχυρές αισθητικές θέσεις όλων των υπολοίπων; Αν κάτι είναι σίγουρο, αυτό είναι ότι συζητήσεις που θα έχουν τα εννιά μέλη της επιτροπής, στις ώρες που μεσολαβούν μέχρι να παραδώσουν την απόφασή τους, θα έχουν ιδιαίτερο κινηματογραφικό ενδιαφέρον από μόνες τους.
Ανεξαρτήτως των ανθρώπων που καλούνται να διαβουλεύσουν πάντως, τα προγνωστικά για τις αποφάσεις που θα πάρουν έχουν ζωή από μόνα τους: παρ’ ότι το ενδεχόμενο ο Michael Haneke να κάνει το hat trick σε Χρυσούς Φοίνικες με το αντι-μπουρζουά οικογενειακό δράμα Happy End, ξεχώριζε με διαφορά ως το επικρατέστερο, τίποτε δεν είναι ποιο εύθραυστο σ’ αυτήν την πλάση από μια διαφαινόμενη πρωτιά. Με την ταινία του πολυνίκη Αυστριακού να έχει ήδη (και δικαίως) ξεχαστεί ως ένα απολαυστικό μεν, ευκολολησμόνευτο δε best of θεματικών, τα οποία ο σκηνοθέτης του Cache / Κρυμμένος και του Amour / Αγάπη έχει εξερευνήσει παλιότερα καλύτερα, ο τρομερός Ρώσος Andrey Zvyagintsev φαίνεται να είναι έτοιμος να αγκαλιάσει το χρυσό, με το σκληρό, βραδυφλεγές και στοιχειωτικό οικογενειακό του δράμα Loveless. Με την ιστορία ενός ανδρόγυνου στα χωρίσματα, που ξαφνικά χάνει το παιδί του και αρχίζει να το αναζητά στην αφιλόξενη Ρωσία, ο Zvyagintsev διεκδικεί για δεύτερη φορά τον Χρυσό Φοίνικα, έχοντας αποσπάσει το βραβείο σεναρίου με τον αριστουργηματικό Leviafan / Λεβιάθαν του, αλλά και ειδικό βραβείο της επιτροπής του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα με την Elena / Έλενα.
Ισχυρός διεκδικητής είναι πάντως και ο Γάλλος Robin Campillo, με το 120 Battements par Minute: τρίτη σκηνοθετική δουλειά για τον σεναριογράφο του (βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα και υποψήφιου για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας) Entre les Murs / Ανάμεσα στους Τοίχους και του (βραβευμένου στη Βενετία) L’ Emploi du Temps / Ελεύθερος Ωραρίου, αλλά και δημιουργό της σειράς Les Revenants / The Returned, o Campillo έχει και το pedigree, και την κριτική αποδοχή, αλλά και την θεματολογία που χρειάζεται να διεκδικήσει στα σοβαρά το μεγάλο βραβείο με την νέα του ταινία. Αφηγούμενος την ιστορία του ξεκινήματος και των βασικών σταθμών της οργάνωσης Act-Up, ο Campillo έχει έρθει στις Κάννες με ένα πολύ δυνατό κοινωνικό δράμα, το οποίο μπορεί να παράσχει σε οποιαδήποτε κριτική επιτροπή ένα δυνατό κινηματογραφικό μήνυμα να υποστηρίξει και να προωθήσει με την ψήφο της, πολλώ δε μάλλον μια επιτροπή της οποίας ηγείται ο Pedro Almodovar. Το 120 Battements par Minute έχει βέβαια ήδη αγκαλιαστεί από την κριτική κοινότητα αρκετά ώστε να αποσπάσει το βραβείο της FIPRESCI εδώ στις Κάννες, πράγμα που ίσως διευκολύνει την κριτική επιτροπή να δώσει στον Campillo ένα από τα δεύτερα βραβεία -- ενδεχομένως αυτό της σκηνοθεσίας.
Οι δυο αυτές ταινίες πάντως έχουν ήδη ξεχωρίσει και στα γραφεία στοιχημάτων, στις κατατάξεις των οποίων ακλόνητος κρατιέται σε υψηλή θέση ο Γιώργος Λάνθιμος με το The Killing of the Sacred Deer. Με το κουρνιαχτό μουδιάσματος και αμηχανίας που προκάλεσε η πρώτη προβολή της ταινίας του να έχει κατακάτσει, η νέα ταινία του Λάνθιμου έχει καταχωρηθεί πια ως η πιο αδύναμη απ’ τις τρεις συμμετοχές του στο Φεστιβάλ των Καννών, πράγμα που κάνει το ενδεχόμενο πλασαρίσματος σε κάποια από τις κατηγορίες των βραβείων να μοιάζει τόσο πιθανό όσο και αυτό του αποκλεισμού του για παραδειγματισμό. Έχει καταγραφεί ωστόσο η ενθουσιώδης, δια όρθιου χειροκροτήματος αντίδραση του ίδιου του Pedro Almodovar για την ταινία του Λάνθιμου στο τέλος της προβολής, γεγονός που υποδεικνύει πως, αν μη τι άλλο, ο πρόεδρος πιθανά θα θελήσει η επιτροπή του να αναγνωρίσει την πορεία του Έλληνα σκηνοθέτη, αν όχι με το βραβείο σεναρίου, τουλάχιστον με κάποια άλλη ειδική εύφημο μνεία. Και δεδομένου ότι μ’ αυτόν τον τρόπο ο Λάνθιμος θα πετύχει το τρία στα τρία με τις συμμετοχές του στο φεστιβάλ της Croisette, αυτό δεν θα ‘ναι καθόλου μικρή ιστορία.
Η βράβευση του Robert Pattinson στην κατηγορία της ανδρικής ερμηνείας για το ρόλο του στο Good Time φαίνεται να είναι η μόνη σίγουρη υπόθεση στο φετινό φεστιβάλ, σαν ένα είδος αναγνώρισης της μακράς κι επώδυνης (για εμάς τους θεατές κυρίως) προσπάθειας του πάλαι ποτέ γυαλιστερού βαμπίρ και εφηβικού ινδάλματος να ξετινάξει από πάνω του τη ρετσινιά του Twillight. Παράλληλα, υπέρβαση θα θεωρηθεί οποιοδήποτε είδος αναγνώρισης του μάγου των creature features, Bong Joon Ho, για τη νέα του ταινία, το Okja: παρ’ ότι το οικολογικό θρίλερ του Κορεάτη χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από την κριτική, η ταινία ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων με την ανακοίνωση και μόνο της συμμετοχής της στο κεντρικό διαγωνιστικό, κι αυτό γιατί παραμένει μια παραγωγή του Netflix. Το γεγονός προκάλεσε έντονες συζητήσεις διαρκείας, για το κατά πόσον πρέπει το φεστιβάλ να υποστηρίζει επιχειρηματικές τακτικές που απειλούν τον πιο αδύναμο από τους κρίκους της εμπορικής αλυσίδας του σινεμά, τουτέστιν τους διανομείς και τους αιθουσάρχες.
Η αλήθεια είναι πάντως ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα κινηθεί ένα τσούρμο ανθρώπων που καλούνται να λειτουργήσουν ομαδικά για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή τους, πώς θα σκεφτούν μια δεδομένη στιγμή που θα κληθούν να διαβουλεύσουν, ποια ιστορία θα επιλέξουν να υποστηρίξουν, ποιες ισορροπίες να διατηρήσουν, και ποιες ακριβώς ποιότητες συνθέτουν στο μυαλό τους την εικόνα μιας ταινίας βεληνεκούς Χρυσού Φοίνικα. Άλλωστε, χαρακτηριστική είναι πια κι η περίπτωση του Robert De Niro, προέδρου της κριτικής επιτροπής που έδωσε τον αμφιλεγόμενο Χρυσό Φοίνικα στον Terence Mallick για το επίσης διχαστικό The Tree of Life / Το Δέντρο της Ζωής, κι ο οποίος, όταν αργότερα ερωτήθη για το πώς έφτασε η επιτροπή του σε εκείνη την επιλογή, απάντησε ότι εκείνη ήταν η ταινία που τους φάνηκε πως θα ταίριαζε σε Χρυσό Φοίνικα εκείνη χρονιά -- αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι δεν ήταν ακριβώς κι η ταινία που τους άρεσε πιο πολύ αναγκαστικά.
Είναι όμως κι αυτό κομμάτι της μαγείας του Φεστιβάλ των Καννών, ενός φεστιβάλ που έκλεισε φέτος τα 70 χρόνια, κι αν υπάρχει ένα προγνωστικό στο οποίο μπορεί να ποντάρει κανείς με ασφάλεια, είναι το ότι και στα επόμενα 70 χρόνια, οι επιλογές των επιτροπών πάλι την ίδια ασάφεια θα έχουν. Κι εμείς το μόνο που έχουμε να κάνουμε, είναι να τις απολαμβάνουμε.
