Δεν είναι απλώς ένας χαρακτήρας κόμικς – είναι ένας μυθικός ταξιδιώτης της σύγχρονης εποχής που συνδυάζει τον ρομαντισμό, την περιπέτεια, τον ιστορικό ρεαλισμό και τη φιλοσοφία. Είναι ίσως ο πιο ενδιαφέρον πρωταγωνιστής, στην ιστορία της ένατης τέχνης. Αλλά και ένα σύμβολο της απόλυτης ελευθερίας, ήρωας και αντι-ήρωας μαζί, μοναχικός, σιωπηλός και αθεράπευτα ρομαντικός. Ένας τυχοδιώκτης τζέντλεμαν σε μόνιμη αναζήτηση -ανά τον κόσμο- ασυνήθιστα γοητευτικών περιπετειών. Και όλα αυτά, μέσα από μία μαγευτική περιδιάβαση ανάμεσα σε αρχέγονους μύθους και την Ιστορία, σε μία μόνιμη αναζήτηση χαμένων θησαυρών, προαιώνιων μυστικών, ευφάνταστων γρίφων και σκοτεινών μυστηρίων που συναρπάζουν.
Ο λόγος για τον θρυλικό Κόρτο Μαλτέζε, ο οποίος έμελλε να γεννηθεί μέσα από την φαντασία του σπουδαίου Ιταλού δημιουργού κόμικς, Ούγκο Πρατ (1927-1995) το 1967, κάνοντας την εμφάνισή του στην αριστοτεχνική «Μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας». Η ιστορία εκτυλίσσεται στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στα νησιά του Ειρηνικού και αφορά μια ομάδα λαθρεμπόρων-πειρατών. Σε αυτήν ο Κόρτο Μαλτέζε είχε δευτερεύοντα ρόλο, αλλά ο Πρατ εντυπωσιάστηκε τόσο από το... δημιούργημά του που το κατέστησε μόνιμο πρωταγωνιστή των ιστοριών του.
Γεννήθηκε στη Μάλτα στις 10 Ιουλίου 1887, εξώγαμος γιος μιας όμορφης τσιγγάνας και ενός Εγγλέζου ναυτικού από την Κορνουάλη. Ως παιδί μεγαλώνοντας στην εβραϊκή συνοικία της Κόρδοβα, ο Κόρτο συνειδητοποίησε ότι δεν είχε «γραμμή της ζωής» στην παλάμη του και αποφάσισε να χαράξει τη δική του με ένα ξυράφι, αποφασίζοντας ότι η μοίρα του ήταν εκείνη που όριζε ο ίδιος, μόνος του – αυτή, η ουσιαστική πληροφορία, έμελλε να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία εκτυλίσσεται η ανά χείρας «Γραμμή της Ζωής».
Κατά τα άλλα, αν και συνήθως ως χαρακτήρας προσπαθεί να κρατάει μία στάση ουδετερότητας, ενστικτωδώς παίρνει πάντα το μέρος των καταπιεσμένων και αδυνάτων, παραμένει σταθερά πιστός στη φιλία, ενώ σέβεται απολύτως τον πολιτισμό κάθε λαού. Και, βέβαια, εκτός από ένας ευγενής ναυτικός, ένας άνθρωπος της θάλασσας, των ανοιχτών οριζόντων και των πλέον παράτολμων περιπετειών, είναι φλεγματικός, ψύχραιμος, με μια λεπτή ειρωνεία και μια αδιόρατη μελαγχολία που αποτυπώνεται στα μάτια του: Ένας χαρακτήρας ολοκληρωμένος, που διαθέτει ελεύθερη ψυχή και πνεύμα.
Κόρτο Μαλτέζε – Η Γραμμής της Ζωής
Μετάφραση: Τατιάνα Ραπακούλια
Εκδόσεις: Μικρός Ήρως
Σελίδες: 88
Ταυτόχρονα, όμως, ενσαρκώνει τον σκεπτικισμό του Ούγκο Πρατ σε θέματα πολιτικής, θρησκείας και εθνικών διαφορών. Άλλωστε, κάθε άλλο παρά είναι τυχαίο που ο Κόρτο Μαλτέζε είναι φίλος με άτομα από όλα τα κοινωνικά στρώματα: από τον δολοφόνο Ρασπούτιν, τον Βρετανό κληρονόμο Τρίσταν Μπάνταμ και την Βουντού ιέρεια Χρυσόστομη, μέχρι τον Τσέχο ακαδημαϊκό Ιερεμία Στάινερ. Επίσης, γνωρίζει και συναντάει στις περιπέτειές του διάφορες ιστορικές μορφές όπως ο Τζακ Λόντον, ο Έρνεστ Χέμινγουεη, ο Έρμαν Εσσε, ο Εσθονός λευκοφρουρός στρατηγός Ρόμαν Ούνγκερν Φον Στερνμπεργκ και ο Εμβέρ Πασάς, ενώ απολαμβάνει το σεβασμό - τόσο από εχθρούς, όσο και από φίλους.
Αγαπημένο του ανάγνωσμα είναι η «Ουτοπία» του Τόμας Μορ, αλλά δεν καταφέρνει να το τελειώσει ποτέ! Επίσης, διαβάζει Λόντον, Στήβενσον, Μέλβιλ, Κόνραντ και την «Ποιητική» του Αριστοτέλη. Όσο για το εύρος των πολυποίκιλων ιστοριών του, κυμαίνεται από απλές εξιστορήσεις περιπετειών μέχρι τις πλέον απόκρυφες ονειρικές σκηνές, στα πιο απόμακρα μέρη, όπου γνώρισε μερικά από τα πιο σημαντικά ιστορικά πρόσωπα και συναναστράφηκε με λογοτέχνες, αλλά και με ναυτικούς, τσιγγάνες, μάγους, μια σαγηνευτική Ρωσίδα δούκισσα, τους αντάρτες της Βραζιλίας, τους Τέκτονες της Βενετίας, μέσα από μία πλειάδα συμβολισμών και έντονου μυστικισμού.
Εάν υπάρχει ένα έργο του Ούγκο Πραττ το οποίο αποθεώνει την τέχνη των κόμικς, είναι σίγουρα το «Βενετσιάνικο Παραμύθι»: Σε αυτό, ο Κόρτο Μαλτέζε ταξιδεύει στη Βενετία των αρχών του εικοστού αιώνα, αναζητώντας το «Κλειδοκόκκαλο του Σολομώντα», ένα σπάνιο και πανέμορφο σμαράγδι. Σύντομα, όμως, εμπλέκεται σε μια αλλόκοτη και επικίνδυνη ιστορία. Ένα μαγικό ταξίδι όπου η πραγματικότητα αναμιγνύεται με την περιπέτεια, τη φαντασία, τις ιστορικές και μυθολογικές αναφορές – μέσα από μια υπέρκομψη γοητεία της παρακμής που σε παγιδεύει στην αναπόληση μιας πραγματικότητας ονειρικής η οποία καθώς χάνεται, σου αποκαλύπτεται με έναν τρόπο, που προσιδιάζει σε κάποιο ανεπανάληπτο αριστούργημα.
Πάντως, όλες οι περιπέτειες του Κόρτο Μαλτέζε που δημιούργησε ο Ούγκο Πρατ απλώνονται σε 29 δικές του ιστορίες. Αλλά ο Ιταλός δημιουργός ήταν θετικά διακείμενος στη συνέχιση των περιπετειών του ήρωά του, μετά τον θάνατό του. Έτσι, το 2013 επιλέχθηκε η νέα δημιουργική ομάδα: Ήταν ο Ισπανός σεναριογράφος Juan Diaz Canales και ο συμπατριώτης του Ruben Pellejero.
Το πρώτο άλμπουμ της αναγέννησης του παγκοσμίου φήμης ήρωα με τίτλο «Κάτω από τον ήλιο του Μεσονυκτίου» είναι ένα απαιτητικό εγχείρημα που σέβεται απολύτως το έργο του ιδιοφυούς δημιουργού: Βρισκόμαστε στο 1915. Ο Κόρτο Μαλτέζε διασχίζει τις απέραντες παγωμένες εκτάσεις του Μεγάλου Βορρά, ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Μαζί του φέρνει και ένα μήνυμα του φίλου του Τζακ Λόντον, για έναν έρωτα της νιότης του. Σε αντάλλαγμα, ο συγγραφέας του υπόσχεται μια καινούργια περιπέτεια και έναν μυστηριώδη θησαυρό! Ναι, η μεγάλη επιστροφή του Κόρτο Μαλτέζε ήταν γεγονός.
Αλλά και το «Εκουατόρια», πάλι των J. D. Canales και R. Pellejero ήταν επιδέξιο, στο οποίο η πρώτη Σταυροφορία, η ιστορία ενός μαγικού καθρέφτη και ένα μυθικό βασίλειο μεταξύ Αφρικής και Ινδίας οδηγούν τον Κόρτο Μαλτέζε σε ένα ταξίδι αναζήτησης που αρχίζει από τη Βενετία και περνά από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί, συναντά τον φίλο του ποιητή Κ. Π. Καβάφη, μέσα σε ένα ασταθές και βίαιο πολιτικό περιβάλλον. Λαθρέμποροι, στρατιωτικοί, επαναστάτες και η σαγήνη της Αφρικής θα τον οδηγήσουν στη συγκλονιστική κατάληξη της ιστορίας, αλλά και στην κατανόηση του πραγματικού νοήματός της.
Επιπλέον, με τις «Νύχτες του Βερολίνου» οι δύο συνεχιστές του έργου του Πρατ, δημιούργησαν ένα μικρό κομψοτέχνημα – εξαιρετικό στο σχέδιο και στην πλοκή. Το φθινόπωρο του 1924, ο Κόρτο πρέπει να βρει έναν αγαπημένο φίλο στο Βερολίνο, τον Ιερεμία Στάινερ –λάτρη του αλκοόλ και ειδικού στον αποκρυφισμό- που έχει ήδη εμφανιστεί σε τέσσερα προηγούμενα έργα. Όταν όμως φτάνει στη γερμανική πρωτεύουσα, ανακαλύπτει ότι εκείνος έχει δολοφονηθεί. Αμέσως, ξεκινά μια έρευνα για να βρει τον δολοφόνο του, για να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη, αλλά κυρίως για να πάρει εκδίκηση.
Και έρχεται, τώρα, ένα ακόμα υπέροχο δείγμα γραφής των J. D. Canales και R. Pellejero να διευρύνει τον μύθο και τις περιπέτειες του Κόρτο Μαλτέζε –αυτή τη φορά στο Μεξικό. Είναι «Η Γραμμή της Ζωής»: Σχεδόν δέκα χρόνια μετά την επανάσταση με ηγέτες τον Πάντσο Βίγια και τον Εμιλιάνο Ζαπάτα, γίνεται μια εξέγερση διαφορετικής φύσης, όπου πολλοί καθολικοί χωρικοί παίρνουν τα όπλα ενάντια στους εχθρικούς νόμους του άθεου προέδρου Κάγιες.
Σε αυτήν τη νέα περιπέτεια, ο Κόρτο παραμένει και πάλι στο περιθώριο των συγκρούσεων, σε αναζήτηση –αυτή τη φορά- των θησαυρών από νεφρίτη που η Χρυσόστομη τον έστειλε να ανακαλύψει. Εκεί, ξαναβρίσκει την Ιρλανδή Πάνσι και το αρνητικό άλτερ έγκο του, Ρασπούτιν, κυρίως όμως βρίσκεται ξανά αντιμέτωπος με εκείνη την παλιά ιστορία σχετικά με τη «γραμμή της ζωής» στην παλάμη του. Η απουσία της, υποδηλώνει ότι ο Κόρτο δεν είναι υποταγμένος σε ένα προκαθορισμένο πεπρωμένο. Βρίσκεται, ωστόσο, υπόλογος για τις επιλογές του και αναπόφευκτα έρμαιο της δικής του θνητότητας.
Πρόκειται για μία από τις πιο συμβολικές ιστορίες του Κόρτο Μαλτέζε, ένα υπέροχο αφήγημα στοχαστικής δύναμης, στο οποίο διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο η έννοια της μοίρας, του πεπρωμένου και της αυτογνωσίας. Την ίδια στιγμή, ο Canales με τον Pellejero καταφέρνουν κάτι θαυμαστό: αναδεικνύουν μία μυστηριώδη και υποβλητική πόλη και χώρα του Μεξικού μέσα από αναμνήσεις και ιστορικά περιστατικά που αποπνέουν μοναδικά μια διάχυτη αίσθηση νοσταλγίας. Αλλά και μια μελαγχολία, μία λεπτή διαπεραστική θλίψη για έναν κόσμο που έχει χάσει την παλιά του αίγλη παντοτινά – διατηρώντας ή κρύβοντας, αυτό που κάποτε υπήρξε…
ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ
Σιντάρτα
Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου
Εκδόσεις: Διόπτρα
Σελίδες: 200
Ο Σιντάρτα, ο νεαρός γιος ενός πλούσιου βραχμάνου, εγκαταλείπει τα προνόμια και τις ανέσεις του πατρικού του για να αναζητήσει με κάθε τρόπο τη φώτιση. Ένα «ινδικό παραμύθι», όπως το ονόμασε ο ίδιος ο Έσσε, στο οποίο συνθέτει στοιχεία από τις ανατολικές θρησκείες, τα αρχέτυπα του Γιουνγκ και τον δυτικό ατομικισμό δημιουργώντας ένα μοναδικό όραμα για την πορεία του ανθρώπου προς την πνευματική ολοκλήρωση. Το κλασικό μυθιστόρημα του νομπελίστα Έσσε αγαπήθηκε σε όλο τον κόσμο, ενέπνευσε γενιές αναγνωστών, συγγραφέων και στοχαστών, και «ανακαλύφθηκε» ξανά από την επαναστατημένη νεολαία της δεκαετίας του 1960, που είδε στον Σιντάρτα το απόλυτο σύμβολο της δικής της πνευματικής αφύπνισης.
SHA LA LA
Εκδόσεις: Loggia
Σελίδες: 60
Ο Χ.Π. επιστρέφει με το τρένο για λίγες μέρες στον τόπο όπου γεννήθηκε, μια μεθοριακή πόλη στη Βόρεια Ελλάδα, με σκοπό να πουλήσει το πατρικό του σπίτι. Με ένα ντοσιέ γεμάτο έγγραφα περιπλανιέται στους δρόμους αναζητώντας ένα συμβολαιογραφείο και μια πόλη που πιθανότατα δεν υπάρχουν πια. Με μάτια κατακόκκινα και φωνή βραχνή, φλυαρεί ακατάπαυστα και βιαστικά, μονολογεί, συνομιλεί με αγνώστους, αλλά και όσους δεν χάνουν ευκαιρία να τον κρίνουν, να τον ειρωνευτούν και να τον καταδικάσουν. Ο Χ.Π., μια ανυπεράσπιστη φιγούρα, κωμική και τραγική ταυτόχρονα, με έναν μαγικό τρόπο διαχέεται μέσα στην πόλη, φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν, χώνει παντού τη μύτη του, προκαλεί και προκαλείται, γίνεται θέμα συζήτησης. Ανάμεσα σε κενά μνήμης, λιποθυμικά επεισόδια, μπόλικη συνειδησιακή σύγχυση και γκροτέσκα συμβάντα, η αφήγηση «παρακολουθεί» ασθματικά την τεθλασμένη, αβέβαιη πορεία του πρωταγωνιστή. Μια περιπέτεια υπαρξιακής αγωνίας σε μια πόλη-φάντασμα της δεκαετίας του ’80.
Το αστέρι πάνω από το δάσος
Μετάφραση: Απόστολος Στραγαλίνος
Εκδόσεις: Κριτική
Σελίδες: 168
Τρία αμετάφραστα κείμενα του κορυφαίου Αυστριακού συγγραφέα Stefan Zweig συνθέτουν ένα μελαγχολικό σκηνικό γεμάτο εικόνες και λυρικότητα. Ο Zweig, με λογοτεχνική δεινότητα και ποιητική διάθεση, καταπιάνεται με σημαντικά θέματα όπως η θρησκεία, η πίστη, ο έρωτας, η αγάπη και τα όριά της. Το πρώτο κείμενο, «Στο χιόνι», ταξιδεύει τον αναγνώστη στα σύνορα της Γερμανίας και της Πολωνίας, όπου τα μέλη μιας εβραϊκής κοινότητας αιφνιδιάζονται από την επίθεση χριστιανών φονταμενταλιστών ενώ γιορτάζουν τη Χανουκά, την εβραϊκή γιορτή των Φώτων, και αναγκάζονται να τραπούν σε φυγή στην απέραντη χιονισμένη πεδιάδα. Στο «Αστέρι πάνω από το δάσος», ο Φρανσουά, σερβιτόρος σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο, ερωτεύεται την πανέμορφη Πολωνέζα κόμισσα Οστρόφσκα. Με αριστουργηματικές πινελιές αποδίδεται το πλήθος των αντιφάσεων ενός ανικανοποίητου έρωτα, ο οποίος, μοιραία, δεν έχει ευτυχή κατάληξη. Στο τρίτο κείμενο, «Το θαύμα της ζωής», η ιστορία εκτυλίσσεται στα μέσα του 16ου αιώνα στην Αμβέρσα. Ένας πλούσιος, ευσεβής άντρας επιθυμεί να δωρίσει στην εκκλησία μια εικόνα από ευγνωμοσύνη για τη θαυματουργή ίαση της μητέρας του. Αλλά μια απρόσμενη συνάντηση θα ενώσει δύο κόσμους ολότελα διαφορετικούς.
Μην κοιτάξεις πίσω
Εκδόσεις: Μίνωας
Σελίδες: 400
Ένας άντρας φτάνει βαριά τραυματισμένος στα Επείγοντα του νοσοκομείου όπου εργάζεται η Φαίδρα ως νοσηλεύτρια και ανατρέπει την ήρεμη ζωή της με μία και μόνη του φράση: «Μην κοιτάξεις πίσω, μπουγαρίνι». Όταν εκείνος πεθαίνει, αφού πρώτα της αποκαλύπτει ότι δεν ήταν άλλος από τον παιδικό της φίλο Παύλο, η Φαίδρα αποφασίζει να ρίξει φως στα αίτια του θανάτου του αλλά και να συνεχίσει το δύσκολο έργο του, οδηγώντας έναν εγκληματία στη δικαιοσύνη. Μόνο που, για να τα καταφέρει, θα πρέπει να παρακούσει τη συμβουλή του και να βουτήξει στο παρελθόν, αγνοώντας τους θανάσιμους κινδύνους για την ίδια της τη ζωή. Ένα ορφανοτροφείο στην Κεφαλονιά, ένας αδίστακτος εγκληματίας, οι γονείς που ποτέ δεν γνώρισε, μια γυναίκα με σημαδεμένο πρόσωπο κι ένα μυστικό θα αποτελέσουν τα βασικά κομμάτια του παζλ που καλείται η Φαίδρα να ολοκληρώσει προκειμένου να ανακαλύψει την αλήθεια.
