Η οδυνηρή συνειδητοποίηση ενός κόσμου άγριου και εφιαλτικού, ο οποίος συχνά ξεπερνάει τις δυνατότητες του κοινού ανθρώπου που -ήδη από τα προϊστορικά χρόνια- αισθανόταν αδύναμος και ελάχιστος μπροστά στο ασύλληπτο της αφιλόξενης φύσης και του χάους που τον περιβάλλει, δεν άργησε να δημιουργήσει την ιδέα του Μεσσία.
Ενός όντος, δηλαδή, με υπερφυσικές δυνάμεις ικανού να τον λυτρώσει και να τον απαλλάξει από τις κάθε λογής δυσκολίες, τα βάσανα και τα δεινά μιας καθημερινότητας ενίοτε αδυσώπητης, δυσβάστακτης -στις φυσικές συνθήκες- επιθετικής και καταστροφικής. Σε περιόδους ειδικά που ο άνθρωπος διαπιστώνει ότι δοκιμάζεται φριχτά, ότι υποβιβάζεται και εξευτελίζεται, ότι χάνει την υπόστασή του και περιέρχεται σε αδιέξοδο, αυτή η ανάγκη για μία άνωθεν βοήθεια που θα τον ανασύρει από την αθλιότητα, γίνεται σπαρακτικά επιτακτική.
Και είναι τότε, μπροστά στο αδύνατο, στο αξεπέραστο, που γεννιέται η παράλογη ύπαρξη ενός μεσσία που θα πολεμήσει και θα νικήσει το επίσης παράλογο της ζωής. Αυτός, πάντως, ο Μεσσίας έχει πάντα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: Διαθέτει μία έμφυτη αγγελικότητα, κατανόηση, καλοσύνη, ευγένεια, καθώς και μια οικουμενική αγάπη για όλα τα πλάσματα.
Άλλωστε, είναι τίμιος, μεγαλόψυχος, ανιδιοτελής, προστάτης των αδικημένων και τιμωρός των κακών, της βαναυσότητας, της βίας και τους εγκλήματος, ο οποίος καταπολεμά την αρνητική πλευρά της ζωής και -πάνω απ’ όλα- μάχεται για έναν καλύτερο κόσμο. Απ’ την άλλη, βέβαια, παρόλο που εξωτερικά διαθέτει τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, διαφέρει εντελώς από τον άνθρωπο.
Μετάφραση: Χρήστος Τσέλιος
Εκδόσεις: Anubis
Σελίδες: 144
Μπορεί μεν να έχει αισθήματα και ανάγκες, αλλά οι κρυφές του δυνάμεις είναι υπερκόσμιες, έρχονται -θα έλεγε κανείς- από το επέκεινα της πραγματικότητας, για να καταστήσουν λογικοφανή την προσμονή μιας καλύτερης ζωής. Μιας ζωής που θα βελτιωθεί σημαντικά με τη συνδρομή αυτού του θεϊκού πλάσματος που ήρθε σε μια ιδανική Γη Επαγγελίας. Σε κάθε περίπτωση, αυτός ο Μεσσίας- Υπέρπλασμα δεν είναι παρά η μυθολογική προβολή εκείνου που θα θέλαμε να υπάρχει, ενδεχομένως ο ίδιος ο εαυτός μας όπως θα επιθυμούσαμε να ήταν.
Κάθε άλλο, λοιπόν, παρά είναι τυχαίο που όλες οι μυθολογίες του κόσμου είναι γεμάτες από τέτοια πλάσματα-σωτήρες, γεννημένα στην ανθρώπινη φαντασία – ιδιαίτερα σε σκοτεινές περιόδους. Σωτήρες που κατέβηκαν στη Γη από κάποιο μακρινό, αινιγματικό και μυστηριώδες σύμπαν - είτε με τη μορφή θεών που εξανθρωπίστηκαν, είτε σαν γιοι των ανθρώπων που οι θεοί τους προίκισαν με ορισμένες εξαιρετικές ικανότητες για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους, είτε ως ημίθεοι ή υπερήρωες, μεταξύ άλλων ο Προμηθέας, ο Ηρακλής, ο Μωυσής - η λίστα είναι μακρά.
Η μοντέρνα μυθολογία, πάλι, θέλοντας να απομακρυνθεί από τη μεταφυσική ιδέα της καταγωγής του υπερανθρώπου, τον θέλησε -τις περισσότερες φορές- να προέρχεται από τον ίδιο τον άνθρωπο: ο 18ος και ο 19ος αιώνας δημιούργησαν έναν νέο υπεράνθρωπο, σκοτώνοντας την ιδέα του θεού και στήνοντας πάνω στο πτώμα του έναν νέο γήινο θεό: την επιστήμη και την τεχνολογία. Ο «Φρανκενστάιν» (1818) της Μαίρης Σέλεϋ -για παράδειγμα- είναι ο καινούργιο Μεσσίας. Ο άνθρωπος, πλέον, κατασκευάζει μόνος του, με τα χέρια του και τη διάνοιά του, τον υπεράνθρωπο-υπηρέτη του, που θα τον βοηθήσει να εξυψώσει την ζωή του σε ένα ανώτερο επίπεδο.
Όσο για τους υπερανθρώπους του εικοστού αιώνα, ο Σούπερμαν είναι ο πρώτος που έγινε διάσημος, ένας χαρακτήρας των κόμικς που εμφανίστηκε το 1938, ο οποίος διατηρεί ουκ ολίγα στοιχεία από την αρχέγονη μυθολογική εποχή. Έρχεται, όπως οι αρχαίοι πρόγονοί του θεοί, από το μακρινό διάστημα και διαθέτει, ασφαλώς, θαυμαστά χαρίσματα: Πετάει, βλέπει με ακτίνες Χ, έχει υπερακοή, αλλά και μία τρομακτική δύναμη. Και όπως οι μυθικοί προγονοί του, οι άγγελοι, έτσι και αυτός μπορεί να βρίσκεται κάθε στιγμή όπου υπάρχει ανάγκη, μια και η ασύλληπτη ταχύτητά του εκμηδενίζει την απόσταση.
Την ίδια χρονική περίοδο που δημιουργήθηκε ο Σούπερμαν, μία σειρά από παραπλήσιους, αν και εξίσου εντυπωσιακούς τέτοιους «χάρτινους» χαρακτήρες, έκανε την εμφάνισή της –από έναν νέο εκδοτικό οίκο κόμικς με το όνομα Μάρβελ- με κυριότερους από αυτούς τον Σπάιντερμαν, τους X-Men, τους 4 Φανταστικούς, τον Χαλκ, τον Iron Man, τον Κάπταιν Αμέρικα και πολλούς άλλους. Είναι η εποχή που τα κόμικς μεσουρανούν, σε μια συγκυρία όλο αβεβαιότητα και ανασφάλεια, όπως ήταν τα χρόνια λίγο πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στις αρχές του 1939, η επιτυχία του Σούπερμαν ώθησε τους υπεύθυνους της εταιρείας National Comics Publications (μετέπειτα DC Comics) να αναζητήσουν περισσότερους υπερήρωες για το αναγνωστικό κοινό τους. Ως απάντηση, ο Μπομπ Κέιν δημιούργησε τον χαρακτήρα με όνομα The Bat-Man (Ο Άνθρωπος - Νυχτερίδα). Η πρώτη εμφάνιση του Μπάτμαν έγινε τον Μάιο του 1939 στο τεύχος 27 του περιοδικού Detective Comics. Και το χαρακτηριστικό που τον έκανε τόσο δημοφιλή, από την πρώτη στιγμή, ήταν ότι παρουσιάστηκε στο κοινό ένας ρεαλιστικός υπερήρωας με εντελώς ανθρώπινα χαρακτηριστικά και προβλήματα με τα οποίοα μπορούσε να ταυτιστεί ο αναγνώστης και να τα κατανοήσει.
Τώρα, οι δύο εμβληματικοί υπερήρωες της DC, ο Μπάτμαν και ο Σούπερμαν, ενώνουν ξανά τις δυνάμεις τους σε μια νέα, συναρπαστική περιπέτεια, μέσα από τις σελίδες του graphic novel «Μπάτμαν - Σούπερμαν: Υπερφυσική Απειλή». Από την πένα του θρυλικού Mark Waid και με την εκπληκτική εικονογράφηση του Dan Mora, αυτή η ιστορία μας μεταφέρει αρχικά στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, όπου ο Σούπερμαν αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη κρίση, όπου μόνο ο Μπάτμαν και ο Ρόμπιν μπορούν να σταθούν στο πλευρό του. Πρόκειται για μια ιστορία γεμάτη ένταση και ευρηματικότητα, την οποία κανένας οπαδός των υπερηρώων δεν πρέπει να χάσει!
Πάνω απ’ όλα, όμως, η παρούσα χορταστική έκδοση είναι μία συναρπαστική περιδιάβαση στον κόσμο των δύο υπερηρώων, όπου τίποτα δεν είναι αυτονόητο και τα πάντα μπορούν να συμβούν. Αλλά αποτελεί και έναν φόρο τιμής σε μια ολόκληρη εποχή, η οποία παραμένει δραματικά επίκαιρη. Ίσως γιατί η ανάγκη για ήρωες, που θα υπερασπίζονται διαχρονικές αξίες, μοιάζει περισσότερο επιτακτική από ποτέ…
ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ
Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος
Μετάφραση: Ρένα Χάτχουτ
Εκδόσεις: Αντίποδες
Σελίδες: 320
Στην πιο διάσημη συλλογή διηγημάτων της, η Αμερικανίδα συγγραφέας με το γκροτέσκο χιούμορ και το αδυσώπητο βλέμμα της, διερευνά τις ηθικές, πνευματικές και ψυχικές ανισορροπίες της μεταπολεμικής Αμερικής: μια οικογενειακή εκδρομή με απρόβλεπτα βίαιη κατάληξη, ένας φαινομενικά αθώος πωλητής Βίβλων, μια απροσδόκητη εγκυμοσύνη, ένας βετεράνος που βυθίζεται στην άνοια, ένας πρόσφυγας που ανατρέπει τις ταξικές και φυλετικές ισορροπίες σε ένα αγρόκτημα. Τα διηγήματα της Ο'Κόνορ είναι γεμάτα από παράξενους χαρακτήρες -φτωχούς, ηλικιωμένους, δεισιδαίμονες, τρελούς, βίαιους- σαρδόνιο χιούμορ και θλιβερές καταλήξεις. Από τις ιστορίες της, που εκτυλίσσονται πάντα στον Αμερικανικό Νότο, δεν λείπουν τα άτομα που έχουν παγιδευτεί σε κάποια αναπηρία, και οι άνθρωποι που βλέπουν την τακτοποιημένη ζωή τους να διαλύεται από κάποιον απροσδόκητο εισβολέα. Όσο για τα θέματα της, είναι η αλαζονεία του σύγχρονου ανθρώπου, η πτώση του και η αιώνια αναζήτηση της αλήθειας. Και, βέβαια, η ρευστότητα των ανθρώπινων σχέσεων, η εισβολή της τεχνολογίας, η μάταιη αναζήτηση της πίστης, η διάρρηξη των ταυτοτήτων και της οικογένειας, οι έμφυλες και φυλετικές εντάσεις, η συνύπαρξη του ειρωνικού με το τραγικό, κάνουν τη βαθιά Αμερική της Flanner O’Connor ανησυχητικά οικεία για την εποχή μας: θυμίζουν έναν τόπο, που μοιάζει πολύ με τον δικό μας.
Ο κόκκινος καθηγητής
Εκδόσεις: Τόπος
Σελίδες: 136
Μόνο όταν εμφανιζόταν πίσω απ' τον γυμνασιάρχη το τοτέμ του σχολείου, ο Μανιάτης μαθηματικός, έπεφτε σιγή τάφου. Τα παιδιά έκοβαν την πλάκα και πήγαιναν ήσυχα στις τάξεις τους. Τους προκαλούσε δέος αυτός ο καθηγητής, και δεν ήταν μόνο το φοβιστικό παρουσιαστικό του, μα ολόκληρη η μυθολογία που τον συνόδευε: πως στην Αλβανία σκότωσε μόνος του δεκάδες Ιταλούς, στην Κατοχή ήταν ο τρόμος για τους Γερμανούς και τους προδότες, μα, το κυριότερο, κανένα παιδί δεν ήθελε να δοκιμάσει το χέρι του - αν σου αστράψει χαστούκι, χάνεις το κεφάλι σου. Από την αξεπέραστη πένα του Διονύσης Χαριτόπουλος.
Η αγορασμένη νύφη
Μετάφραση: Νίνα Μπούρη
Εκδόσεις: Πατάκη
Σελίδες: 296
Ρώσοι επιδρομείς πυρπολούν ένα ελληνικό χωριό στον Καύκασο στα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αναγκάζοντας τη δεκαπεντάχρονη Μαρία και τους γονείς της να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Στον καταυλισμό όπου καταφεύγουν, βασιλεύει ο φόβος της χολέρας και της πανούκλας. Ο παπάς, που είναι επικεφαλής, δεν έχει άλλη λύση από το να «παντρέψει» τις προσφυγοπούλες με πλούσιους Οθωμανούς, για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα χρήματα για την επιβίωση του συνόλου. Κάπως έτσι, λοιπόν, η πανέμορφη Μαρία θα καταλήξει στο χαρέμι του πολύ μεγαλύτερού της Μεχμέτ που ζει στην Κωνσταντινούπολη. Η Μαρία και η αγαπημένη της φίλη Λίτα ταξιδεύουν μ’ ένα καραβάνι που κατευθύνεται προς τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας· από εκεί θα επιβιβαστούν στο τελευταίο πλοίο με προορισμό την πρωτεύουσα. Διασχίζουν έναν συναρπαστικό κόσμο, αρχαίων και ξεχασμένων ορεινών κοινοτήτων, παραδομένο στη βία, με ελεύθερους σκοπευτές και στρατιώτες που κάνουν πλιάτσικο, καθώς η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταρρέει, με τις αποσχισμένες επαρχίες να αυτοανακηρύσσονται ανεξάρτητα χαλιφάτα αψηφώντας τον Σουλτάνο. Όταν η Λίτα το σκάει, η Μαρία αναγκάζεται να αντιμετωπίσει μόνη τη μοίρα της... Βασισμένη στην πραγματική ιστορίας της Ελληνίδας γιαγιάς του συγγραφέα, «Η αγορασμένη νύφη» είναι ένα λυρικό και συγκινητικό μυθιστόρημα που ρίχνει φως σε ένα ταραχώδες, επικίνδυνο και συνάμα σαγηνευτικό κομμάτι της Ιστορίας.
Ιεροσυλία
Μετάφραση: Άμπυ Ράικου
Εκδόσεις: Καστανιώτη
Σελίδες: 280
Η Θεοδώρα είναι μια νεαρή γυναίκα που έφυγε από την Ελλάδα για να βρει αλλού τις ευκαιρίες που δεν της έδωσε η χώρα της. Όταν επιστρέφει στην πατρίδα της, κανείς δεν φαντάζεται ποιος είναι ο πραγματικός της στόχος. Έχει αποφασίσει να εισχωρήσει κρυφά, μεταμφιεσμένη σε άντρα, στον πιο ιερό χώρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, σε έναν χώρο άβατο για τις γυναίκες: στο Άγιο Όρος. Όμως, τι είναι αυτό που σπρώχνει την ηρωίδα να αφήσει συγγενείς και φίλους, να κόψει τα μαλλιά της και να αρχίσει να παριστάνει τον Θεόδωρο, έναν προσκυνητή που ταξιδεύει στα μοναστήρια της χερσονήσου του Άθω; Πάντως, η Θεοδώρα δεν αργεί να διαπιστώσει ότι εκεί τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως τα περίμενε. Οι αμαρτίες, οι δολοπλοκίες και οι απάτες είναι παρούσες ακόμα και πίσω από τα τείχη των μοναστηριών, κάτι που η ίδια θα ανακαλύψει με οδυνηρό τρόπο. Τεχνολογία και πνευματικότητα, αγνότητα και διαφθορά, φεμινισμός και θρησκευτικός φανατισμός: Η «Ιεροσυλία» είναι ένα παράξενο και γοητευτικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται σε μια μυστηριώδη επικράτεια, όπου οι περιπέτειες μιας γυναίκας που αναζητά τον εαυτό της διασταυρώνονται με τελετουργίες αιώνων – αλλά, και με σκοτεινούς, επικίνδυνους πολιτικούς ελιγμούς.
