TRAIN DREAMS - (Pictured) Joel Edgerton as Robert Grainier. Cr: Netflix © 2025
Τα δέντρα, οι δεκαετίες που ανασαίνουν ανάμεσά τους, τα δάση που δίνουν ζωή και εκείνα που δίνουν θάνατο, ο χρόνος και η ροή του, ο άνθρωπος, η απώλεια, το ράγισμα στην ψυχή, ο έρωτας, η αγάπη, η λάμψη της μέσα στις ρωγμές, η ύπαρξη, η ανάγκη, ο πόνος, η θλίψη, η αιώνια θλίψη, η συνεχόμενη θλίψη ακόμη κι όταν πιστεύεις πως «αυτό που συμβαίνει συμβαίνει σε κάποιον άλλον», η συμπόνια, η κατανόηση, η συνύπαρξη, το χάδι χωρίς άγγιγμα, το χάδι με το άγγιγμα, η συμπάθεια μέσα στο χάος, ο τρόπος να αναπνέεις χωρίς να το ξέρεις, ο τρόπος να αναπνέεις ξέροντάς το, ο τρόπος να κυλάς την ύπαρξή σου μέσα στον χρόνο, ο τρόπος να κολυμπάς μέσα σε αυτόν χορεύοντας, ένα χαμόγελο εκεί ψηλά, αφού πλέον ξέρεις.
Τα τρένα- μια γραμμή, ένας ήχος που περνάει. Οι σιδηρόδρομοι - η πρόοδος, η βιομηχανική εποχή, η αλλαγή που προχωράει χωρίς να ρωτάει. Τα απίθανα locations. Ο σιδηρόδρομος που θα άλλαζε μια ήπειρο. Τα δέντρα των πεντακοσίων χρόνων που θα έπρεπε να θυσιαστούν. Οι ξυλοκόποι. Ο Ρόμπερτ Γκρέινιερ - ο κεντρικός χαρακτήρας που ανοίγει δρόμους, νέους κόσμους. Οι άνθρωποι που άλλαξαν μια ολόκληρη ήπειρο. Η καρδιά μιας εποχής που κρατούσε σφιχτά, πεισματικά, χέρια και πόδια στη γη για δεκαετίες· και που, αν το καλοσκεφτείς, δεν χρειάζεται να χάνεται στην τοπικότητα - ο άνθρωπος είναι μια οντότητα που κυλά μέσα στη σχεδόν αθέατη δύναμη του χρόνου και του τοπίου, όπου κι αν είναι, από όπου κι αν φωνάζει ή σιωπά. Για την τόση δα, ελάχιστη ύπαρξή του. Που κρατά μια στιγμή.
Train Dreams. (L-R) Joel Edgerton as Robert Grainier and Kerry Condon as Claire Thompson in Train Dreams. Cr. BBP Train Dreams. LLC. © 2025.
Train Dreams. Joel Edgerton as Robert Grainier in Train Dreams. Cr. BBP Train Dreams. LLC. © 2025.
Το Train Dreams είναι μια ταινία που, παρά την αργή ροή και τις στοχαστικές της παύσεις, δεν «βαραίνει» ποτέ. Αντίθετα, κάθε σκηνή είναι μετρημένη, δεν υπάρχει τίποτα περιττό, αλλά και τίποτα επιφανειακό. Η διάρκεια των 102 λεπτών είναι ιδανική: επαρκής για να «στεγαστούν» οι μεγάλες στιγμές, αλλά όχι τόσο ώστε να γίνει κουραστική. Το Train Dreams είναι ένας ύμνος στον καθημερινό άνθρωπο, στον εργάτη, στον παρατηρητή, σε όσους δεν θα γίνουν θρύλος, αλλά αφήνουν πίσω τους ένα αποτύπωμα. Χαιρετήθηκε επίσης ως ένας ύμνος στη δημιουργία της Αμερικής. Η ζωή του κεντρικού ήρωα μοιάζει με ένα ήσυχο ποτάμι που διασχίζει τον αιώνα. Δεν κάνει θόρυβο, γιατί δεν χρειάζεται.
Ο Ρόμπερτ δεν είναι «μεγάλος» ήρωας, δεν κάνει επικές πράξεις- είναι ένας άνθρωπος της απλότητας. Η ζωή του όμως, μέσα από τις σιωπές, τις απώλειες και τα μικρά θαύματα, αποκτά τραγική αλλά και γαλήνια μεγαλοπρέπεια. Μας υπενθυμίζει πως δεν χρειάζεται να κάνουμε «μεγάλα πράγματα» για να έχει η ζωή μας νόημα- η καθημερινότητα, η δουλειά, η αγάπη, η μνήμη είναι αρκετή. Ο Joel Edgerton, σε μία από τις πιο λιτές και βαθιές ερμηνείες του, μας δίνει έναν ήρωα που δεν φωνάζει, παρατηρεί, σκέφτεται, πονά, υπομένει… και ζει.
Στο πλευρό του, δύο ισχυρές φιγούρες. Η Felicity Jones και η Kerry Condon σηκώνουν επάξια τα δύο αντίβαρα του ταξιδιού του: τον έρωτα και τη συμπόνια. Και κάπου εκεί, χωμένος μέσα στις σκιές που γεννά η φωτιά των καταυλισμών, ο William H. Macy αναδύεται σαν φιγούρα αιώνια, αρχέγονη, απόλυτα εναρμονισμένη με το φυσικό περιβάλλον, το οποίο διεκδικεί τη σοφία του και την ίδια του την ύπαρξη, με κάθε κόστος. Μια έξοχη παράσταση από έναν ηθοποιό που προσφέρει εδώ κάτι σχεδόν τελετουργικό.
Train Dreams. (Featured) William H. Macy as Arn Peeples and Joel Edgerton as Robert Grainier in Train Dreams. Cr. BBP Train Dreams. LLC. © 2025.
Η φωτογραφία του Adolpho Veloso είναι σχεδόν ποιητική: δέντρα που υψώνονται, σκιές που παίζουν στο φως της δύσης, ποτάμια και δασώδεις εκτάσεις που αναπνέουν μέσα από τον φακό. Η αφήγηση ενισχύεται από τη φωνή του Will Patton, που λειτουργεί ως μια σχεδόν υπόγεια συνείδηση - σαν να διαβάζουμε τη μνήμη του Robert, και μαζί τη μνήμη ενός ολόκληρου τόπου. Η μουσική του Bryce Dessner συνοδεύει αυτό το ταξίδι με διακριτικότητα: δεν φωνάζει, δεν υπερβάλλει, αλλά προσθέτει έναν υπόκωφο ρυθμό, σαν τις ανάσες μιας μνήμης που δεν ξεχνά. Οι φήμες λένε πως χρησιμοποίησε παλιά όργανα όπως το banjo ή ένα πιάνο από αρχές του 20ού αιώνα και αναλογικά στούντιο, έτσι ώστε να έχει η μουσική μια “παλαιότερη” υφή που να αντηχεί με την εποχή της ταινίας. Το πρωτότυπο τραγούδι στο τέλος της ταινίας, η συνεργασία Bryce Dessner και Nick Cave έχει κλειδώσει ήδη για ότι βραβείο κυκλοφορεί εκεί έξω
Ο Clint Bentley σκηνοθετεί σαν να φοβάται να ενοχλήσει το ίδιο το τοπίο. Η κάμερα δεν παρεμβαίνει, παρατηρεί. Δεν εκβιάζει το συναίσθημα, το αφήνει να αναδυθεί. Η φωτιά του δάσους, οι καπνοί, οι φλόγες που γλείφουν τον ουρανό, δεν λειτουργούν ως εντυπωσιασμοί· είναι η βία του κόσμου που δεν κοιτά τη μοίρα του καθενός, αλλά συνεχίζει να καίει. Είναι μια υπενθύμιση ότι ο άνθρωπος είναι ευάλωτος, προσωρινός, σχεδόν διαφανής μπροστά στη φύση. Όταν ο Robert ζει την πιο δραματική στιγμή του, δεν υπάρχει μουσική που υψώνεται, δεν υπάρχει καλοστημένη δραματουργία- αυτός απλώς συνεχίζει. Περπατάει, δουλεύει, αναπνέει. Εκπροσωπεί με συνέπεια την ιστορία για το πώς ο απλός άνθρωπος δεν είναι απλός. Και πώς τα όνειρα που κάνουμε -αυτά που δεν λέμε ποτέ - βρίσκουν τρόπο να ταξιδέψουν μαζί μας- ως το τέλος της ιστορίας μας [α.κ.α τα τελευταία δεκαεννιά δευτερόλεπτα έτοιμα να σε στείλουν στο διάολο].
Αυτό κάνουν όσοι δεν έχουν την πολυτέλεια να καταρρεύσουν. Σε μια από τις κομβικές στιγμές της ταινίας ο σκηνοθέτης σεναριογράφος επιλέγει να πάει κόντρα στην ιστορία που αναδύεται μέσα από τις σελίδα της νουβέλας του Denis Johnson. Ο Ρόμπερτ δεν παίρνει μέρος στην δολοφονία του ξένου εργάτη, μια στιγμή που θα τον στοιχειώνει σε όλη τη του ζωή. Απλά τον παρατηρεί χωρίς να κάνει τίποτα. Αυτή η επιλογή όμως της μη δράσης, της απάθειας μπροστά σε ένα έγκλημα κάνουν αυτά που θα ακολουθήσουν ακόμη πιο δυσβάσταχτα. Το φάντασμα του μετανάστη θα τον ακολουθεί όχι σαν τιμωρία αλλά σαν υπενθύμιση για το τι συμβαίνει όταν δεν παίρνουμε θέση σε μια ζωή γεμάτη με διλήμματα
Το Train Dreams του Clint Bentley [κράτα εδώ ένα ενδιαφέρον τουίστ, έχει γράψει το σενάριο στο Sing Sing που έχει σκηνοθετήσει ο Greg Kwedar, ο οποίος εδώ κρατά τη θέση του συνσεναριογράφου], είναι ένα το αριστούργημα που ενθουσίασε το εναλλακτικό Sundance του Ρέντφορντ στις αρχές της χρονιάς- δώρο ανεκτίμητο στην πολύτιμη εργασία του λίγο πριν πεθάνει- και ήρθε για να τα κάνει όλα άνω κάτω. Κυρίως τα οσκαρικά προβλεπόμενα που όπου να έρχονται. Μπορούμε να μετατοπίσουμε την όποια τέτοια συζήτηση σε άλλο πλαίσιο; Η έστω να την αφήσουμε να εμπλουτιστεί και με άλλα εξαίσια μέλη; Ναι, μπορούμε.. Την παρουσία του φιλμ στο φεστιβάλ της Γιούτα-,σαν αθόρυβη έκρηξη, εντόπισε το Νέτφλιξ και αφού το άφησε να ταξιδέψει σε επιλεγμένα σινεμά της Αμερικής στις 7 Νοεμβρίου, κανόνισε μια παγκόσμια έξοδο από την πλατφόρμα του στις 21 του ίδιου μήνα. Σε μια μία μέρα γέμισε τα σόσιαλ με επιφωνήματα και ξαφνικούς οργασμούς.
Train Dreams. (Featured) Director Clint Bentley and Joel Edgerton as Robert Grainier in Train Dreams. Cr. Daniel Schaefer/BBP Train Dreams. LLC. © 2025.
Train Dreams. (L-R) Director of Photography Adolpho Veloso and Joel Edgerton as Robert Grainier on the set of Train Dreams. Cr. Daniel Schaefer/BBP Train Dreams. LLC. © 2025.
Ο Clint Bentley, μια μια κινηματογράφηση που θυμίζει βύθισμα σε ένα συνεχόμενο όνειρο- και ενίοτε εφιάλτη, αφηγείται μια ιστορία τελικά όχι για το έθνος, αλλά για τον άνθρωπο: για τη θλίψη, τη συμπόνια και τη βαθιά ανάγκη να συνεχίζεις να αναπνέεις. Η ακουμπισμένη- ακομπλεξάριστα, σεβάσμια, ελεύθερα και αναζωογονητικά- στα άρματα των Terrence Malick και Kelly Reichardt, αφήγηση του, φυσικά και δεν ταιριάζει στη pleasure guilty αισθητική της πλατφόρμας αλλά αυτό και αν είναι από μόνο του ένα εθιστικό στοίχημα. Αν αφήσουμε τη γκρίνια στην άκρη- ποιος δεν θα ήθελε αφού το είδε να το ξαναδεί κατευθείαν σε μια μεγάλη αίθουσα; -η πρόσβαση του σε ένα μαζικό κοινό που προσφέρει το μέσο που διαφορετικά θα το προσπερνούσε, μακριά από τα εναλλακτικά φεστιβάλ της μια μέρας, ανοίγει την σύσταση, την γνωριμία, σε ένα κοινό που διαφορετικά θα το προσπερνούσε. Ναι είναι μια ταινία για τι μεγάλες αίθουσες. Αλλά είναι ευτύχημα που δεν χάθηκε στην αγριάδα του πέρα από το θεό φεστιβαλικού τοπίου. Σε μια εποχή που πολλά από τα σπιτικά ‘σινεμά’ μοιάζουν πια με συνοικιακά μούλτιπλεξ, τo Trains Dream βρίσκει τη θέση του στο θρόνο που του του ταιριάζει και προσφέρει στα κομμάτια των δημιουργούν του την αναγνώριση που τους αναλογεί.
