Ο Ρέιφ Φάινς στην ταινία Η Επιστροφή
Καθώς η χρονιά οδεύει προς το τέλος της και οι πρώτες υποψηφιότητες και απονομές βραβείων αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους, ένα ερώτημα βρίσκεται στο μυαλό όλων (μάλλον κανενός, στην πραγματικότητα, αλλά σίγουρα στο δικό μας που ακολουθεί όχι το γρηγοριανό αλλά το οσκαρικό ημερολόγιο): ποιος είναι ο κινηματογραφικός ηθοποιός της χρονιάς; Μπορεί ο Τιμοτέ Σαλαμέ να κατέκτησε ταμεία και Ιντερνετ με το Dune: Μέρος Δεύτερο και τον πολυσυζητημένο διαγωνισμό για τον σωσία του στον οποίο εμφανίστηκε, και ο Γκλεν Πάουελ να είχε ένα εξαιρετικό πρώτο μισό του 2024 με το Λατρεύω να σε Μισώ, το Twisters και το Hit Man, αλλά ο Ρέιφ Φάινς, μια σταθερή αξία εδώ και πάνω από 3 δεκαετίες, όχι μόνο έδωσε ενδεχομένως την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του στο Κονκλάβιο, αλλά απέδειξε ότι μπορείς να γίνεις viral και δημοφιλής στις νεαρότερες ηλικίες χωρίς να γελοιοποιηθείς σε μια τηλεοπτική συνέντευξη ή να πεις κάτι αστείο σε ένα Instagram reel.
Η δύναμη της ερμηνείας του (και το τρομερό goodwill που έχει μαζέψει παίζοντας για χρόνια στις ταινίες Χάρι Πότερ) έχει φέρει τον βρετανό ηθοποιό σε μια ανέλπιστα προνομιούχα θέση αυτή τη σεζόν, που μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στο πρώτο του Όσκαρ (ένα βραβείο που παραδόξως δεν έχει κερδίσει ποτέ). Η πρόσφατη επίσκεψή του στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έστρεψε την προσοχή και στη λιγότερο prestigious ταινία του, την Επιστροφή, στην οποία επανενώνεται με τη συμπρωταγωνίστριά του στον Άγγλο Ασθενή, Ζιλιέτ Μπινός.
Ο Ρέιφ Φάινς στο Κονκλάβιο
Στο Κονκλάβιο του Έντουαρντ Μπέργκερ (Ουδέν Νεότερο από το Δυτικό Μέτωπο), ο Φάινς παίζει τον Καρδινάλιο Τόμας Λόρενς, που βρίσκεται σε μια “just when I thought I was out, they pull me back in” φάση της ιερατικής σταδιοδρομίας του όταν του ανατίθεται να επιβλέψει την εκλογή νέου Πάπα στο Βατικανό μετά τον ξαφνικό θάνατο του τελευταίου. Ο Λόρενς, ένα φιλελεύθερο μυαλό με αμφιβολίες και αντιφάσεις, βρίσκεται στο επίκεντρο της ίντριγκας και της έντασης που συνοδεύουν μια τέτοια διαδικασία, με φόντο το κλειστοφοβικό δέος της Καπέλα Σιστίνα, και ο Φάινς κρατάει πάνω του την ταινία με μια ερμηνεία ήρεμης δύναμης. Ο χαρακτήρας του είναι και άξονας ηθικής και επιφυλακτικός συμμετέχων στο παιχνίδι εξουσίας και ενσαρκώνει το κεντρικό δίλημμα της ταινίας, δηλαδή τη σύγκρουση πίστης και προσωπικής φιλοδοξίας. Ο Φάινς ξεχωρίζει σε αυτό το ρόλο χάρη στην ικανότητά του να επικοινωνεί τη βαθιά εσωτερική του ταραχή μέσα από διακριτικές χειρονομίες και μια σταθερή φωνή λογικής. Καθώς ο Καρδινάλιος Λόρενς ελίσσεται ανάμεσα σε πολιτικές μηχανορραφίες και θεολογικά διλήμματα, και προσπαθεί να μην τα αφήσει να εκτροχιάσουν την ψηφοφορία, ο Φάινς βρίσκει σε αυτόν έναν άνθρωπο με πραγματική αφοσίωση στον προσωπικό του κώδικα ηθικής και ταυτόχρονα πλήρως συμφιλιωμένο με τις ανθρώπινες αδυναμίες μέσα στην Καθολική Εκκλησία. Η ερμηνεία του ανεβάζει επίπεδο στο Κονκλάβιο, μια ταινία με πολύ πιο “ευτελές” DNA απ’ό,τι παρουσιάζουν οι σεβαστοί διάδρομοι του Βατικανού, και το μετατρέπει από απλό δράμα σε μια δυνατή σκέψη πάνω στην εύθραυστη φύση των θεσμών και των ατομικών πιστεύω.
Στη νέα ταινία του Ουμπέρτο Παζολίνι, Η Επιστροφή, που έκανε πρεμιέρα στο τελευταίο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (παρουσία του Φάινς και της Μπινός) και παίζεται από αυτή την εβδομάδα στις ελληνικές αίθουσες, ο Φάινς υποδύεται τον Οδυσσέα σε μια καινούργια εκδοχή του ομηρικού έπους.
Η ταινία προσπερνά τις επικές περιπέτειες και τους από μηχανής θεούς της θρυλικής ιστορίας και επικεντρώνεται στον επαναπατρισμό του Οδυσσέα 20 χρόνια μετά τον πόλεμο και την εξορία του. Καθώς ξεβράζεται στην ακτή της Ιθάκης μετά τον Τρωικό Πόλεμο, επανασυνδέεται με την πιστή του σύζυγο, Πηνελόπη (Μπινός), και το γιο του, Τηλέμαχο (Τσάρλι Πλάμερ) που ανησυχεί για την ασφάλεια της μητέρας του εν μέσω της πίεσης των μνηστήρων και της εκλογής ενός νέου βασιλιά. Στα χέρια του Φάινς, ο Οδυσσέας δεν επιστρέφει σαν θριαμβευτής ή ήρωας, αλλά σαν λυγισμένος άντρας, που τον βαραίνει το παρελθόν και οι φρικτές αναμνήσεις του πολέμου. Η ψυχή του είναι γεμάτη σκιές και σκοτάδι. Εδώ ο Φάινς εντοπίζει την ανθρωπιά μιας μυθικής φιγούρας με τρόπο σωματικό και εγκεφαλικό, χρησιμοποιώντας την επιβλητική αλλά κουρασμένη φωνή του για να εκφράσει τον πόνο, την αποφασιστικότητα, τις επιθυμίες και τη νοσταλγία του. Σαν σύζυγος, σαν πατέρας και σαν βασιλιάς, αναζητά τη λύτρωση στα συντρίμμια του γάμου και του βασιλείου του, με ένα βίαιο αποκορύφωμα που μένει χαραγμένο στη μνήμη.
H ταινία Κονκλάβιο παίζεται ακόμα, από την Tanweer
