Η αναζήτησή του Ζακ Μαγιόλ να φτάσει στα 100 μέτρα, τον έφερε στην Ελλάδα, όπου μελέτησε την πανάρχαια κοινότητα των σφουγγαράδων του Αιγαίου. Ανακάλυψε ότι για αιώνες, οι Δωδεκανήσιοι σφουγγαράδες βουτούσαν χωρίς κανένα καταδυτικό εξοπλισμό, με μόνο οδηγό μία πέτρα βάρους 15 κιλών δεμένη σε σχοινί, την «σκανταλόπετρα». Αυτή η πέτρα χρησίμευε στις καταδύσεις τους πότε ως τιμόνι και πότε ως φρένο, και φημολογούνταν ότι οι σφουγγαράδες έφταναν μέχρι και σε βάθος 100 μέτρων. Ένας ειδικευμένος γυμνός σφουγγαράς μπορούσε να κρατήσει την αναπνοή του για πάνω από επτά λεπτά.
Αν και τη δεκαετία του 1960 οι γιατροί της εποχής επιμένουν ότι στα 100 μέτρα ο θώρακας οποιουδήποτε δύτη θα συντριβεί κάτω από την πίεση του νερού, ο Μαγιόλ πείθεται από τα επιτεύγματα των σφουγγαράδων ότι το ανθρώπινο σώμα είναι σε θέση να αντέξει την πίεση σε αυτά τα μεγάλα βάθη.
Η Σύμη το 1970.
Μελετώντας της σημειώσεις του Στάθη Χατζή.
Η «σκανταλόπετρα» που σε πάει στον πάτο.
Ο Μαγιόλ επισκέφθηκε την Σύμη την δεκαετία του '70. Γνώρισε σφουγγαράδες και αναζήτησε στοιχεία για ένα θρυλικό σφουγγαρά, τον Στάθη Χατζή, τον πρώτο δύτη που αποδεδειγμένα ξεπέρασε τα 80 μέτρα το 1913, για να ανασύρει μια χαμένη άγκυρα του ιταλικού ναυτικού. «Χωρίς τον Χατζη-Στάθη δεν θα είχα τολμήσει να πάω βαθύτερα. Ενώ όλοι οι γιατροί μου έλεγαν ‘σταμάτα, θα πεθάνεις’ εγώ του απαντούσα: ‘αφού ο Χατζη Στάθης κατάφερε να πάει στα 100μ, θα τα καταφέρω κι εγώ’.»
Ποιος ήταν ο Στάθης Χατζής
Ο Στάθης Χατζής του Γεωργίου, από τη Σύμη (1878 - 1936)[1], ήταν ο κορυφαίος «γυμνός δύτης» (δηλαδή χωρίς σκάφανδρο) και σπογγαλιευτής του ελληνικού σπογγαλιευτικού στόλου της Σύμης την περίοδο 1900 – 1930, ο οποίος έγινε γνωστός εξαιτίας των θρυλικών ικανοτήτων του στην ελεύθερη κατάδυση, όπως λέγεται σήμερα η κατάδυση με άπνοια.
Την περίοδο της Ιταλοκρατίας στα Δωδεκάνησα, στις 16 Ιουλίου του 1913 ο Στάθης Χατζής κάνοντας επί πολλές ωρές μια σειρά από ελεύθερες καταδύσεις έως τα 88 μέτρα βάθος, με το καμπανέλι του, όπως λέγανε στη Σύμη, το μάρμαρο το οποίο χρησιμοποιούσε για βάρος στην κατάδυση, εντόπισε στο βυθό και στη συνέχεια έδεσε την χαμένη άγκυρα του ιταλικού θωρηκτού “Regina Margerita”, στα Πηγάδια της Καρπάθου, η οποία βρισκόταν σε βάθος 77 μέτρων. Ο ίδιος εξηγούσε ότι μάζευε σφουγγάρια ως και στα 100 μέτρα, ενώ στα 30 μέτρα μπορούσε να μένει επί 7 λεπτά μαζεύοντας σπόγγους από τον βυθό. Η περιγραφή των απίστευτων επιδοσεών του από τον ιταλικό στόλο παρέμεινε ένας απίστευτος θρύλος για δεκαετίες, αν και αυτές επιβεβαιώθηκαν στο τέλος του 20ού αιώνα.
Φωτογραφίες του Bruno Rizzato, Ιταλού φωτογράφου και φίλου του Ζακ Μαγιόλ
Ο Bruno, που είναι και ένας από τους χαρακτήρες του ντοκιμαντέρ Dolphin Man, ήταν με τον Μαγιόλ στη Έλμπα της Ιταλίας καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας του για την βουτιά στα 100 μέτρα και τελικά αποθανάτισε την ιστορική κατάδυση, στις 23 Νοεμβρίου 1976.
