EPA/TIM BRAKEMEIER
Ευτυχώς είναι μάλλον αδύνατο να εισχωρήσει κανείς στο μυαλό της Meryl Streep. Ευτυχώς, γιατί ό,τι παραμένει μυστήριο είναι «ανοιχτό» σε πολλές και διαφορετικές αναγνώσεις. Και ό,τι διαβάζεται πολλές φορές είναι «ανοιχτό» στο άπειρο. Και μιλώντας για τη Meryl Streep, δεν πρόκειται για το άπειρο της ποσότητας του θαυμασμού ή της ποιότητας των ρόλων, αλλά για το άπειρο της κινηματογραφικής ιστορίας. Καταρχάς ας σημειώσουμε πώς με την συμμετοχή της στην ταινία The Post προτάθηκε για 21η φορά για Όσκαρ ερμηνείας.
Μια κάπως αγενής προσπάθεια εισόδου στο μυαλό της, από κάποια πλαϊνή πόρτα, υπαγορεύει πως το 1983 ήταν, για εκείνη, μια χρονιά ορόσημο. Μέσα σε μόλις 8 μήνες κέρδισε το δεύτερο της Όσκαρ για την Εκλογή της Σόφι και γέννησε το δεύτερό της παιδί. Με δυο λόγια, μέσα σε 8 μήνες χρίστηκε δις βασίλισσα, βασίλισσα του ιδιωτικού της μικρόκοσμου χάρη στην υπερφυσική ομορφιά και υπερβατική δύναμη της μητρότητας και φυσικά, βασίλισσα του Χόλιγουντ με δύο Όσκαρ στην ηλικία των 34 ετών.
Η πρώτη και δημόσια τελετή στέψης ήταν η απονομή του Όσκαρ. Ο Sylvester Stallone αναλαμβάνει τη στέψη ανακοινώνοντας το όνομα της, και η Meryl Streep αγγίζοντας αμήχανα ένα σημείο ανάμεσα στο αυτί και την πλούσια κώμη της την ώρα που βαδίζει προς την παραλαβή του αγαλματιδίου, ανεβαίνει στη σκηνή.
Την ώρα που πάει να πιάσει το μικρόφωνο και με το χρυσό αγαλματίδιο ανά χείρας συνειδητοποιεί ότι η ευχαριστήρια ομιλία της κείτεται φαρδιά πλατιά στο πάτωμα. Εντελώς φυσικά και ούσα ήδη έγκυος σκύβει και την παίρνει αναφωνώντας σιγανά «It’s my speech» σ' έναν Stallone που δεν πρόλαβε ούτε να εκτελέσει το χρέος του ιππότη και να παραδώσει την ομιλία στην εγκυμονούσα νικήτρια. Κοκκινισμένη από ντροπή και χαμογελώντας πλατιά, σκύβει το κεφάλι, για να το σηκώσει μερικά δευτερόλεπτα μετά- ακόμα κόκκινη από ντροπή και αμηχανία- και να πει, με μάτια ορθάνοιχτα και βουρκωμένα από ενθουσιασμό, το περίφημο στα Οσκαρικά χρονικά «Oh boy, no matter how much you try to imagine what this is like, it's just so incredibly thrilling right down your toes».
Η χρονιά βέβαια που το Χόλιγουντ της άνοιξε τις αγκάλες του ήταν το 1979, όταν μοιράστηκε την οθόνη με τον Woody Allen και τη Diane Keaton στο Manhattan και κέρδισε το πρώτο της Όσκαρ και μια θυελλώδη σχέση και θρυλική σύγκρουση με τον συμπρωταγωνιστή της Dustin Hoffman για το Kramer Vs Kramer.
Οι αγκάλες δεν έκλεισαν ποτέ, και τη δεκαετία του ’80 μας χάρισε λίγο ακόμα από ταλέντο της στην Εκλογή της Σόφι, στην Εξαφάνιση της Κάρεν Σίλκγουντ, στο Πέρα από την Αφρική. Και το 1995 στις γέφυρες του Μάντισον σύσσωμο το κοινό της 7ης τέχνης θέλησε να αναζωπυρώσει την πίστη του στον παντοτινό έρωτα για να καταλήξει σύσσωμο σε μνημειώδη δάκρυα μετά λυγμών. Και είναι και οι Ώρες, το Adaptation, ο Διάβολος Φοράει Prada, ο Αύγουστος.
Μπορεί να φταίει η κοινωνία που είναι γεμάτη λίστες και βραβεία και εκατοντάδες κουτιά που ανοίγουν για να βγούνε άλλα κουτιά με άλλη αξία, μπορεί να φταίμε κι εμείς που είμαστε θύματα της. Όποιος κι αν φταίει, σε κάνει να ψάχνεις με αγωνία και τρομερή σπουδή να ανακαλύψεις πάντα τον καλύτερο. Σε αυτό λοιπόν το κυνήγι μαγισσών ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές είμαστε όσοι δηλώνουμε απερίφραστα σινεφίλ και αναλωνόμαστε σε παθιασμένες συζητήσεις επί παθιασμένων συζητήσεων- που τελειώνουν μόνο όταν δεν υπάρχει άλλο αλκοόλ- για να συναρμολογήσουμε ένα ακόμα Top 10 ή για να υπερασπιστούμε τον δικό μας «καλύτερο».
Κι όμως ο «καλύτερος» δεν μπορεί να είναι παρά «αγαπημένος» δικός σου ή δικός μου. Τον περιβάλλεις με αγάπη γι’ αυτά που σου χαρίζει κι έτσι στα μάτια σου γίνεται ο «καλύτερος». Να έχει τα δικά του μάτια δικαιούται ο καθένας. Κι έτσι, ναι, μετά την τεράστια Bette Davis η Meryl Streep είναι η «καλύτερη αγαπημένη» εν ζωή ηθοποιός.
Στις Χρυσές Σφαίρες του 2017 της απονεμήθηκε το βραβείο Cecil De Mille για το σύνολο της καριέρας της. Η Viola Davis που ανέλαβε το δύσκολο έργο της απονομής ξεκίνησε την παρουσίαση της λέγοντας πως το πρώτο πράγμα που παρατηρείς στη Meryl είναι ο τρόπος που σε κοιτάζει επίμονα.
Η ίδια, το 2008 είχε δηλώσει πως ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του ηθοποιού πρέπει να είναι η περιέργεια. Και πως είναι περίεργη ξεπερνώντας ακόμα και τα όρια της διακριτικότητας. Ίσως να είναι, λοιπόν, αυτή η ακόρεστη δίψα να καταβροχθίζει τις ζωές των άλλων που της χαρίζει αυτό το βλέμμα που δεν μαγνητίζει μόνο την Viola αλλά και χιλιάδες ανθρώπους που έχουν χύσει μερικά δάκρυα ή έχουν «σκάσει» μερικά χαμόγελα με τη συντροφιά του. Και που την αναγορεύουν στη δικιά τους «καλύτερη αγαπημένη».
Από το 1983 έχουν περάσει 35 ολόκληρα χρόνια και η Meryl Streep «καταβρόχθισε» πολλά προσωπικά ορόσημα για να γίνει- ορόσημο το ορόσημο ή αν το θέλετε λιθαράκι το λιθαράκι- η ίδια ορόσημο.
Δεν γίνεσαι όμως ορόσημο όταν ως άλλος Οβελίξ κρατάς στην πλάτη σου το ταλέντο σου ως μενίρ, αλλά όταν έχεις το κουράγιο να ρίξεις το μενίρ σου κατακέφαλα και να κατακεραυνώσεις όποιον θεωρείς πως αξίζει τον «κεραυνό» σου.
Το 1979 η Meryl Streep ήταν 30 ετών και στις συνεντεύξεις της εποχής έμοιαζε τόσο αμήχανη που σχεδόν νομίζεις πως ο μανδύας της διασημότητας της είναι αφόρητος βραχνάς. Ήμασταν, ακόμα, 40 χρόνια πριν το ξεμπρόστιασμα του Harvey Weinstein και του σκανδάλου μεγατόνων που ακολούθησε. Έριξε όμως λίγο από το μενίρ της δηλώνοντας πως ο Hoffman της έπιασε το στήθος στην πρώτη τους γνωριμία.
Μια ολόκληρη γενιά που μεγάλωσε μαζί της, την είδε να μεταμορφώνεται από αμήχανη 30χρονη σε δυναμική 69χρονη- σήμερα- γυναίκα που δε φοβήθηκε να ρίξει τα πάσης φύσεως μενίρ της κατά παντός υπευθύνου.
Κι έτσι φτάσαμε αισίως στο τελευταίο ένδοξο τελευταίο τρίμηνο-τετράμηνο του 2017. Το αισίως και το ένδοξο, βέβαια, μπορεί να αφορούν τις προσωπικές δικές μας ζωές, ιστορίες και ίσως τραγωδίες, αλλά μόνο κατ’ ευφημισμόν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το Χόλιγουντ σε ένα τρίμηνο όπου το ίδιο το σώμα του βάλθηκε να ξεμπροστιάσει εαυτόν και να αποδείξει περίτρανα πως ότι λάμπει δεν είναι χρυσός.
Σε μια, λοιπόν, τέτοια χρονιά ορόσημο, η Meryl Streep ως άνθρωπος-ορόσημο και ταυτόχρονα αναπόσπαστο κομμάτι μιας βιομηχανίας που ξαφνικά άρχιζε να βρωμάει αφόρητα δεν απεκδύθηκε την ευθύνη που της αναλογούσε.
Οι ισορροπίες, βέβαια, είναι λεπτές όταν είσαι ογκόλιθος και οι ανθρωποφαγικές διαθέσεις που υπαγορεύει μια ανταγωνιστική κοινωνία γιγαντώνονται και απειλούν να καταβροχθίσουν αξιοπρέπειες θυτών και θυμάτων.
Streep και Weinstein είχαν επανειλημμένα συνεργαστεί κι έτσι οι μανιασμένες ριπές του ανέμου του άρτι αφιχθέντος σκανδάλου δεν άργησαν να πέσουν επάνω στη Meryl.
Η Meryl Streep δεν επανήλθε, λοιπόν, σε ένα προσκήνιο από το οποίο δεν έφυγε ποτέ, μόνο χάρη σε μια ακόμα άρτια ερμηνεία στο The Post του Steven Spielberg, αλλά κυρίως με τη δήλωση της πως δεν ήξερε τίποτα για τις περίφημες κατηγορίες κατά του Weinstein και δεν εισέπραξε ποτέ καμία ανάρμοστη συμπεριφορά.
Θιασώτης του «πίστευε και μη ερεύνα» δεν δικαιούται να είναι κανείς- εμπλεκόμενος και μη- σε ένα σκάνδαλο σεξουαλικής παρενόχλησης. Η πίστη όμως σε μια συνεπή στάση δεκαετιών είναι άλλο πράγμα. Με δυο λόγια, μπορεί και να μας χαρίζουν γάιδαρο κι εμείς να τον κοιτάζουμε στα δόντια.
Δεν είναι ποτέ αργά για να αλλάξει ο κόσμος. Και η Meryl Streep είναι, ευτυχώς, ακόμα κομμάτι αυτού του κόσμου.
