O Δημήτρης Παπαϊωάννου δεν φοβήθηκε να… αυτό-αρχαιολογηθεί και να μας ξανασυστηθεί από την αρχή

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Julian Mommert

Η φωτισμένη άκρη του σιωπηλού Παρθενώνα, σηκώνοντας το κεφάλι, στα αριστερά. Το φεγγάρι, που γεμίζει πια ξανά, πάνω και πίσω από το ρωμαϊκό μνημείο στον αττικό αιθέρα, που έχει ψυχράνει, στον ορίζοντα, στα δεξιά μας. Και στη σκηνή, το «θαύμα» της  τέχνης του τελειοθήρα Δημήτρη Παπαϊωάννου, σε ένα αποφασιστικό, εξαντλητικά δουλεμένο homage στη 40χρονη πορεία του και στην πολιτιστική κληρονομιά μας.

Η νέα παράστασή του στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, που σύντομα θα αποχαιρετίσουμε για τρία το λιγότερο χρόνια λόγω εργασιών, THIS THAT KEEPS ON – a personal archeology, η fundraising παραγωγή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για μια και μόνο βραδιά με στόχο την ενίσχυση της «Μεταμόρφωσής» του για τη δημιουργία του νέου Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ήταν μια φιλόδοξη χειρονομία μεγάλης πνοής, μια απρόσμενη επετειακή ανάθεση, που ξανασύστηνε ολιστικά στο κοινό τον εθνικό «τελετάρχη», αποδεικνύοντας ότι τα όρια της τέχνης μπορούν να διαστέλλονται, να ανατέμνονται, δημιουργώντας σημαινόμενα που ταυτίζονται με το συλλογικό ασυνείδητο της χώρας και τη βαριά πολιτιστική κληρονομιά της. Θρυμματίζοντας κλισέ, σε ανοικτό, δημιουργικό διάλογο με τα πάντα και τους πάντες.

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Julian Mommert

Δυνατή η έναρξη: Ένα γυμνός άνδρας-Κούρος αναδύεται από τα έγκατα της ξύλινης σκηνής, όταν ένας άνδρας με κοστούμι την θρυμματίζει με τσεκούρι. Αργότερα θα του φορτώσουν το άχθος του κόσμου,  πέτρες, καλύπτοντας τον κορμό και το κεφάλι του. Σχόλιο για το σύγχρονο «θάψιμο» των πολιτισμικών μας καταβολών κι αναφορών;

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Marina Petineraki

Η συνομιλία με το «οπλοστάσιο» της εγχώριας αρχαιολογίας θα συνεχιστεί, υπό ένα μουσικό χαλί που αναμιγνύει ευφυώς, δημιουργώντας τις κατάλληλες ατμόσφαιρες-«κελύφη». Strauss, Sibelius, Bach, Morrison, στους οποίους εισχωρεί ως απόηχος η πενιά από ένα μπουζούκι –ακόμη ένα στοιχείο του πολιτισμού μας– ή τα κουδουνάκια από τα ζώα μιας στάνης της ελληνικής υπαίθρου, και ίσως των Κυκλάδων. Σε ένα ιλιγγιώδες, μαθηματικής ακριβείας παιχνίδι με το φως.

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Julian Mommert

Συνεχίζουν τα αρχέτυπα: Μια γυναίκα-Καρυάτιδα, τοτεμική μορφή, με ένα δίσκο γεμάτο ποτήρια με νερό. Μέσα από τα μακριά μαλλιά της, που έχουν ανοίξει και σέρνονται στο έδαφος, ο Χορός των σύγχρονων κοστουμαρισμένων ανδρών θα σπεύσει να πιει απ΄τα ποτήρια, διψασμένος, πολιτισμό.

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Julian Mommert

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Marina Petineraki

Μια  λάμπα στον μακρόστενο γκρι τοίχο, φόντο-καμβάς που κρύβει το ρωμαϊκό μνημείο, θα αναβοσβήνει διαρκώς μόνη ή υποβοηθούμενη, κάνοντας τον ανάλογο συριστικό, ηλεκτρικό ήχο. Μπέκετ, Γουίλσον, Μπάους, Κάτελαν, έργα της κλασικής, της σύγχρονης τέχνης  –ο κατάλογος ατέλειωτος– διαδέχονται το ένα το άλλο μπροστά μας, μετουσιωμένα, ενώ από μια νέα αρμαγεδονική τρύπα στη σκηνή βγαίνουν έρποντας σαν κατσαρίδες άνδρες με μαύρο κοστούμι.

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Marianna Bisti

Το κλασικό ανδρικό ζευγάρι που αποκλίνει, συγκλίνει, σε δεκάδες συμπλέγματα, κομμάτι της χορογραφικής βιογραφίας του Παπαιωάννου, είναι εδώ, μαζί με τα μυθικά πλάσματά του, μορφές που παραπέμπουν στη μυθολογία, ο άνθρωπος χελώνα, Διόσκουροι, διαμελισμένα αγάλματα της αρχαιότητας, εικόνες από τις ζωφόρους των ναών μας, σε ένα παιχνίδι με το υπερρεαλιστικό, την άβυσσο του ασυνειδήτου, τη μνήμη, την Ιστορία, ενώ η σκηνή σπάει συνεχώς, μεταμορφώνεται, τέλεια γεωμετρημένη, γίνεται λίμνη, κι από τα έγκατα των κλιμάκων της αναδύονται πάντα νέες μορφές, γυμνά σώματα – όπως η εκθαμβωτικής δύναμης γυμνή γυναίκα από το κοχύλι ως άλλη Αφροδίτη. Σίσυφοι, που αγωνίζονται με το ορατό και το αόρατο, αλλά μετά από ένα «σεισμό», οπότε όλα καταρρέουν, στέκουν και πάλι όρθιες. Όπως στο τέλος, που ο άνθρωπος-άνδρας καταλήγει μόνος, επιζών, να συνεχίζει τον τροχό της μοίρας, της ιστορίας, του πολιτισμού, πάνω στα στρώματα-επίπεδα (της γης, της ιστορίας, του πολιτισμού;) που έχουν κατακρημνιστεί.

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Julian Mommert

Στρώματα μαύρα, τα βάρη του σύγχρονου πολιτισμού με τα οποία οι σκηνικοί ήρωες παλεύουν, προσπαθώντας να τα υπερπηδήσουν, και τελικά καταλήγουν σε ένα γκρεμό από όπου αναδύονται σαν από αεροφωτογραφία στην σκηνή οι Κυκλάδες. Το νησιωτικό σύμπλεγμα που μας έδωσε τον κυκλαδίτικο πολιτισμό, που ως Κιβωτός θησαύρισε το ομώνυμο μουσείο.

THIS THAT KEEPS ON [2025] - by Dimitris Papaioannou - photo by Julian Mommert

O Δημήτρης Παπαϊωάννου δεν φοβήθηκε να μας ξανασυστηθεί από την αρχή, σε ένα πυκνό ποτ-πουρί, βουτιά βαθιά στην προσωπική αρχαιολογία του, με flashback σε όλες τις δουλειές του, όπως και τα περίφημα wave hands, σε αυτή τη μια και μοναδική παράσταση για το Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, την περασμένη Παρασκευή. Δεν θα πρέπει αυτή η δουλειά να παρουσιαστεί όμως και για το ευρύτερο κοινό; Ξανά; Ήδη πολλές φωνές ακούστηκαν που γκρίνιαζαν για το ελιτισμό της εμπνευσμένης πρωτοβουλίας, παρόλο που προσφέρθηκαν 2000 εισιτήρια δωρεάν σε φοιτητές και σπουδαστές κρατικών σχολών θεάτρου, χορού, κινηματογράφου και καλών τεχνών και σε σπουδαστές χορού ΑμεΑ.