Σοφία Σταυριανίδου, τι σημαίνουν για σένα 10 χρόνια The Greek Film Festival in Berlin;

Κι όμως τα χρόνια περνάνε γρήγορα, μια στιγμή και να τα έφθασαν τα δέκα, ποιος το περίμενε όταν ξεκινούσε The Greek Film Festival in Berlin! Τα κεράκια θα σβήσουν μέσα σε μουσικές, το Babylon στολίστηκε ήδη, μεθαύριο η γιορτή στο ιστορικό σινεμά αρχίζει! Η συγκίνηση μεγάλη στην ομάδα που δουλεύει σκληρά, στην ομάδα που αγαπάει το ελληνικό σινεμά βαθιά και σε όσους βρεθούμε πάλι εκεί να απολαύσουμε αυτές τις μέρες. Το ελληνικό φεστιβάλ κινηματογράφου του Βερολίνου έκανε βήματα αργά και σταθερά όλα αυτά τα χρόνια, πέτυχε τους στόχους του με το παραπάνω και τώρα πάει για άλλα, με χαμόγελα και κέφι στη νέα εποχή που ανοίγεται μπροστά του. Πρεμιέρες, προβολές, αφιερώματα, συζητήσεις, πάρτι, ξεναγήσεις, τελετές, βραβεύσεις, προσεκτικά επιλεγμένες κριτικές επιτροπές, συναντήσεις, κουβέντες όμορφες μέχρι αργά τη νύχτα το όρισαν και μόνο τα καλύτερα έχουν να λένε οι καλεσμένοι του τόσο για τη ζεστή φιλοξενία όσο και για το πρόγραμμά του.

Πρεμιέρα με το «Υπάρχω» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου

Η γενέθλια γιορτή ξεκινά την Τετάρτη με τις ευχές πολλών που το παρακολούθησαν και το αγάπησαν στα χρόνια που πέρασαν, να περνάνε από τη μεγάλη οθόνη. Ταινία έναρξης το «Υπάρχω» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα, ανοίγει την αυλαία σε διεθνή πρεμιέρα, κι αναμένεται να προκαλέσει ρίγη συγκίνησης, καθώς ο Καζαντζίδης και είχε τραγουδήσει τον πόνο της ξενιτιάς και είχε δώσει συναυλίες αξέχαστες στη Γερμανία -δεν είναι λίγα τα παιδιά δεύτερης γενιάς μεταναστών που έχουν ακούσει για αυτές από τους γονείς τους. Παρών στην πρεμιέρα (που έγινε αμέσως sold out και οργανώθηκε κι άλλη προβολή) ο σκηνοθέτης θα συναντήσει το κοινό μετά την προβολή και θα απαντήσει σε ερωτήσεις που σίγουρα θα προκαλέσουν κι άλλες δονήσεις στην ατμόσφαιρα, καθώς πέρα από το πόσο αγαπητός είναι, λέει από την καρδιά του όσα έχει να πει.

Τριάντα τρεις συνολικά ταινίες κάθε είδους, από τη νέα ελληνική παραγωγή, θα προβληθούν στις πέντε μέρες της διοργάνωσης, ανάμεσά τους έξι διεθνείς, δεκαοχτώ γερμανικές και τρεις πρεμιέρες Βερολίνου. Το επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα Emerging Greeks Competition με πρώτες ή δεύτερες ταινίες σκηνοθετών καθώς το φεστιβάλ είναι προσανατολισμένο στην προώθηση και προβολή πρωτοεμφανιζόμενων κινηματογραφιστών, περιλαμβάνει τις άξιες ταινίες: την κομεντί Brando with a Glass Eye του Αντώνη Τσώνη, το σαρκαστικό Killerwood του Χρήστου Μασσαλά, το κοινωνικό δράμα Κρέας του Δημήτρη Νάκου, την γλυκόπικρη ιστορία ενηλικίωσης Κιούκα: Πριν το Τέλος του Καλοκαιριού του Κωστή Χαραμουντάνη, όλες σε γερμανική πρεμιέρα. Κι ακόμη, το βουκολικό και ονειρικό Μαλδίβες του Daniel Bolda σε διεθνή πρεμιέρα και το coming-of-age δράμα Ριβιέρα του Ορφέα Περετζή σε πρεμιέρα Βερολίνου. Το βραβείο του τμήματος μάλιστα, χορηγεί από φέτος και για τα επόμενα τρία χρόνια το ERTFLIX International σε συνεργασία με την ΕΡΤ, συνοδευόμενο από χρηματικό έπαθλο 1.000 ευρώ.

Εκδηλώσεις, προβολές ντοκιμαντέρ και μικρού μήκους στα ανάλογα διαγωνιστικά τμήματα, και ειδικές προβολές γεμίζουν ένα πλούσιο πρόγραμμα -που επιμελούνται η Έλενα Αθανασιάδου και ο Κωνσταντίνος Αϊβαλιώτης-, ενώ το αφιέρωμα στην ελληνική μουσική «Notes σε Φιλμ» με σπουδαίους συνθέτες, τραγουδοποιούς και ερμηνευτές, κακά τα ψέματα, θα κλέψει τις καρδιές. Άλλωστε τι ποιο ταιριαστό σε μία τέτοια κινηματογραφική γιορτή γενεθλίων από ταινίες γεμάτες μουσικές, ένα πολύχρωμο ταξίδι στο ελληνικό πάλκο;

Η διευθύντρια του φεστιβάλ, Σοφία Σταυριανίδου

Η διευθύντρια του φεστιβάλ Σοφία Σταυριανίδου βρίσκεται εκεί από την γένεσή του και εδώ και μερικά χρόνια κρατάει το τιμόνι του. Αυτή η πρώτη μεγάλη επέτειος του φεστιβάλ, επόμενο να σημαίνει για την ίδια πολλά. Δεν ήταν εύκολο το “κτίσιμό” του, ούτε είναι εύκολη η διαρκής ανανέωση και εξέλιξή του, όμως όταν πασχίζεις πολύ για κάτι που αγαπάς, έχεις και ανάλογο αποτέλεσμα. Πριν ανοίξει η αυλαία στο ατμοσφαιρικό Babylon, στην καρδιά της πόλης, δίπλα στην πλατεία Ρόζα Λούξεμπουργκ στο Mitte, θυμάται τα παλιά και ατενίζει με χαμόγελο όσα έρχονται:

Δέκα χρόνια The Greek film Festival in Berlin. Τι σημαίνει για σένα που βρίσκεσαι από το ξεκίνημά του εκεί; Πόσο καθοριστική και αναγκαία είναι πλέον αυτή η διοργάνωση τόσο για τον ελληνικό κινηματογράφο όσο και για το κοινό που την παρακολουθεί στη Γερμανία;

Καταρχήν είναι δύσκολο να το πιστέψουμε ότι έφτασε να είναι 10 χρονών το φεστιβάλ. Έχει περάσει πολλά στάδια και οι στόχοι έχουν αλλάξει. Ξεκίνησε ακτιβιστικά, ως αντίδραση στην κακή εντύπωση που είχαν οι Γερμανοί για τους Έλληνες τα χρόνια της κρίσης, αλλά σήμερα δεν έχει καμιά σχέση πια με ακτιβισμό. Για μένα αυτό σημαίνει ότι μεγάλωσε, εξελίχθηκε, πήγε παρακάτω, δεν έμεινε στάσιμο. Κι αυτό είναι το σημαντικό. Όταν μαζεύεις σε πέντε μέρες πάνω από 3000 κόσμο στο σινεμά, σίγουρα πλέον αποτελείς θεσμό της πόλης.

Ο Βαγγέλης Μουρίκης, άφησε εποχή στο Q&A που ακολούθησε την προβολή του "Βασιλιά" του Ν. Γραμματικού, το 2023, στο Babylon.

Ποιες είναι οι στιγμές που έχουν μείνει αξέχαστες στη μνήμη σου; Στιγμές που στάθηκαν καθοριστικές για την μετέπειτα πορεία του φεστιβάλ αλλά και στιγμές που έμειναν χαραγμένες για πάντα από τη συγκίνηση που προκάλεσαν;

Οι σημαντικές στιγμές σχετίζονται πάντα με τους καλεσμένους. Η έλευση του Κώστα Γαβρά το 2016 είναι μεγάλη στιγμή για την διοργάνωση. Η παρουσία του Φόλκερ Σλέντορφ το 2018 επίσης. Η ιστορική προβολή του «Βασιλιά» του Νίκου Γραμματικού, με την παρουσία του Βαγγέλη Μουρίκη, ήταν άλλη μια κορυφαία στιγμή. Σε όλα αυτά τα χρόνια δημιουργήσαμε φιλίες με κινηματογραφιστές, παραγωγούς, επαγγελματίες αλλά και θεατές, τα πρόσωπα που βλέπουμε επίμονα να δίνουν το “παρών” κάθε χρόνο. Αυτές οι φιλίες και η δημιουργία της αλληλοεκτίμησης και της αγάπης είναι ένας ασάλευτος παρονομαστής που προέχει των πάντων.

Υπήρξαν και στιγμές δύσκολες, με εμπόδια, που σας έκαναν ίσως να φοβηθείτε πως δεν θα μπορέσετε να συνεχίσετε ή να πεισμώσετε ακόμη περισσότερο για να συνεχίσετε;

Δύσκολες στιγμές ήταν πολλές. Πάντα το funding είναι μια τεράστια αγωνία. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα καταφέρνουμε, αλλά σίγουρα οι άνθρωποί μας και οι υπηρεσίες δεν πληρώνονται έτσι όπως θα έπρεπε. Η μαγιά κάνει αρχή με το υπουργείο Πολιτισμού που στέκεται πλάι μας εδώ και χρόνια, αλλά και με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας (Ε.Κ.Κ.Ο.ΜΕ.Δ.)-Creative Greece, την βασική πηγή χρηματοδότησης του κινηματογράφου στην χώρα μας, που μας πιστεύει πολύ. Οι αλλαγές στην ομάδα είναι μια άλλη μεγάλη δυσκολία αλλά και πρόκληση. Έχει ιδιαίτερη σημασία να ταιριάζουν οι άνθρωποι μεταξύ τους, να μην έχουν προσωπικές κρυμμένες ατζέντες. Αν δεν υπάρχει αυτό το ταίριασμα, δεν μπορεί να γίνει σωστή δουλειά και ταράζεται όλη η εργασιακή αλυσίδα. Πρέπει να υπάρχει ενότητα και οι συνεργάτες μας να δουλεύουν για τον σκοπό και τον στόχο μας επειδή το αγαπούν και το θέλουν.

Πάντα γεμάτο το φουαγιέ του Babylon

Από το ξεκίνημά του ως σήμερα τι πιστεύεις έχει αλλάξει σε σχέση με το φεστιβάλ, σε σχέση με το κοινό που το παρακολουθεί -ειδικά σε μια πόλη που έχει σπίτι ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή φεστιβάλ, η Μπερλινάλε, δηλαδή μια πόλη με δύσκολο και ψαγμένο κοινό και σε σχέση με τον ίδιο τον ελληνικό κινηματογράφο;

Σίγουρα η μηχανή είναι πιο… λιπασμένη σήμερα (γέλια). Τα νέα παιδιά που ξεκίνησαν να δουλεύουν εδώ έχουν γίνει επαγγελματίες, η διοργάνωση είναι πιο στιβαρή, η κεντρική ενημέρωση εντός και εκτός ομάδας είναι πιο συστηματική και οργανωμένη. Αυτά σε ένα νέο φεστιβάλ δεν είναι δεδομένα. Χρειάζεται τριβή και πολλές εκδόσεις για να φτάσεις σε ένα σημείο ωριμότητας και να πιάσεις προδιαγραφές διεθνείς, όπως γίνεται πλέον με εμάς. Ακόμη, κάτι άλλο το οποίο όντως αλλάζει είναι το κοινό που έρχεται -διαρκώς αυξάνεται και γίνεται όλο και πιο διεθνές. Αυτό οφείλεται στα επικοινωνιακά εργαλεία που δουλεύουμε με σύστημα εδώ και χρόνια.

Από την άλλη, το επίπεδο των ταινιών έχει καταφέρει να είναι πραγματικά δυνατό, οπότε  και ο κόσμος δέχεται τις προκλήσεις που φέρνουμε και δοκιμάζει. Το ελληνικό σινεμά έχει αποδείξει το επίπεδό του ταξιδεύοντας στα φεστιβάλ του κόσμου εδώ και πολλά χρόνια. Είμαστε μικρή χώρα, με ανάλογα μικρή παραγωγή, αλλά κάθε χρόνο βρίσκουμε ότι καλύτερο υπάρχει για να υλοποιήσουμε το πρόγραμμά μας.

Γιορτάζετε τα δέκα χρόνια με αφιέρωμα στην ελληνική μουσική με πέντε ταινίες που καλύπτουν παλιές και νέες γενιές. Από το Υπάρχω του Γιώργου Τσεμπερόπουλου ως το Return of the Creeps του Νίκου Χατζή. Πιστεύεις ότι αυτό το αφιέρωμα θα ενώσει στην αίθουσα διαφορετικές γενιές θεατών αλλά θα φέρει και ξένους που θέλουν να γνωρίσουν πέρα από τον κινηματογράφο και τη μουσική μας;

Σίγουρα! Οι Γερμανοί τρελαίνονται για την ελληνική μουσική παράδοση, το μπουζούκι, τα ελληνικά τραγούδια. Είναι ευκαιρία να απολαύσουν στη μεγάλη οθόνη μεγάλες μουσικές προσωπικότητες όπως η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, μοναδικούς συνθέτες όπως ο Γιάννης Σπανός και βέβαια το Return of the Creeps είναι μια φοβερή περίπτωση ντοκιμαντέρ, που έγινε sold out ήδη πριν αρκετές μέρες στο Babylon.

Το Υπάρχω του Γιώργου Τσεμπερόπουλου έγινε επίσης sold out αμέσως μόλις ανακοινώθηκε και προσθέσατε έξτρα προβολή την επόμενη μέρα –και μάλιστα σε αίθουσα μεγάλης χωρητικότητας, όπως το Babylon. Αναμένατε τέτοια “αστραπιαία” ανταπόκριση του κόσμου;

To ξέραμε ότι θα ήταν τεράστια επιτυχία αλλά να ξεπουλήσουμε σε 8 ημέρες, αυτό δε το περιμέναμε! Είναι θρύλος ο Καζαντζίδης –είναι ο ήρωας της διασποράς. Ειδικά στη Γερμανία που ήρθε και τραγούδησε ζωντανά, έχει μεγάλη απήχηση, και νομίζω πως το κοινό σε αυτές τις προβολές θα αποτελείται κατά κύριο λόγο από Έλληνες. Αν ζούσε, πραγματικά θα έβλεπε και θα ένιωθε αυτή τη μεγάλη αγάπη που του έχει ακόμα ο κόσμος.

"Αυτή η Νύχτα Μένει" του Νίκου Παναγιωτόπουλου

Ποια είναι τα άλλα highlights του φετινού φεστιβάλ που κανείς δεν πρέπει να χάσει;

Θα πω πρώτα το Αυτή η Νύχτα Μένει του Νίκου Παναγιωτόπουλου. Δεν ήταν εύκολο να μπορέσουμε να έχουμε για προβολή την ταινία γιατί είναι παλιά, έπρεπε να φτιάξουμε υπότιτλους, ενώ παράλληλα αντιμετωπίσαμε διάφορα διαδικαστικά. Για μένα είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του νέου ελληνικού σινεμά, με καταπληκτική μουσική και εύχομαι ο κόσμος να την τιμήσει. Επίσης, ο Νυχτερινός Εκφωνητής που αποτελεί την ταινία λήξης, με την παρουσία του δημιουργού της, του Ρένου Χαραλαμπίδη στη διοργάνωση. Είναι πάρα πολύ αγαπητός ο Ρένος και είναι χαρά μας που θα μας έρθει. Για τα ντοκιμαντέρ μας να πω το TACK της Vania Turner -πολύ σημαντικό ντοκιμαντέρ που κάνει φόκους στον αγώνα της Σοφίας Μπεκατώρου ενάντια στην γυναικεία κακοποίηση, αλλά και το Πρωτόγαλα του Παναγιώτη Παπαφράγκου, ένα φανταστικό ντοκιμαντέρ πάνω στον κύκλο της ζωής των αμνοεριφίων. Και βέβαια να προσθέσω την Ευτυχία του Άγγελου Φραντζή που παίζεται για πρώτη φορά στην μεγάλη οθόνη στην Γερμανία και χαιρόμαστε πολύ!

Τι πιστεύεις ότι φέρνει το μέλλον; Τι προσδοκάς για τα επόμενα δέκα χρόνια του φεστιβάλ; 

Δεν ξέρω τι θα φέρει το μέλλον. Εύχομαι να είμαστε καλά πρώτα από όλα και να έχουμε το κουράγιο να διοργανώνουμε αυτό το φεστιβάλ, γιατί έχει πάρα πολλή και σκληρή δουλειά. Προσδοκώ το φεστιβάλ να κρατήσει αυτή την γραμμή προγράμματος που έχει και να είναι πάντα ανεξάρτητο στα κριτήρια επιλογών του. Προσδοκώ να είναι πάντα σε χέρια ανθρώπων που θα το αγαπούν απρόσκοπτα και θα εργάζονται με ανιδιοτέλεια για αυτό. Προσδοκώ να μεγαλώνει και να εξελίσσεται αυτόφωτο όπως είναι…