Κύκλος συναυλιών σύγχρονης μουσικής_Φωτο Γ. Αντώνογλου
Στον καταληκτικό αυτόν κύκλο συναυλιών θα παρουσιαστούν συνολικά 24 έργα νέων και καταξιωμένων δημιουργών, 15 από τα οποία προέκυψαν από αναθέσεις στα ενεργά μέλη του Κύκλου Εργαστηρίων Σύνθεσης. Ο Κύκλος διεξήχθη υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Τάσου Ρωσόπουλου, με συνεργάτη τον Γιάννη Αγγελάκη.Τα έργα θα ερμηνεύσει το μουσικό σύνολο Ergon Ensemble υπό τη μουσική διεύθυνση του Νίκου Βασιλείου.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερη συνάντηση σύγχρονης δημιουργίας που αναδεικνύει τη νέα γενιά συνθετών που καταθέτουν τις δικές τους αφηγήσεις. Μιλούν για το πώς η έμπνευση γεννήθηκε μέσα από συζητήσεις, πρόβες, σιωπές· για το πώς οι ήχοι μεταμορφώνονται σε εικόνες, μορφές και μνήμες. Ο καθένας τους ακολουθεί διαφορετικό μονοπάτι, όμως όλοι μοιράζονται την ίδια πίστη στη δύναμη του ήχου να αποκαλύπτει κάτι βαθύτερο- ένα κομμάτι εσωτερικού χρόνου, μια αίσθηση κοινότητας, μια χειρονομία συνάντησης.
Η συνεργασία με το Ergon Ensemble, η καθοδήγηση των μεντόρων και η υποστήριξη της ΕΛΣ συνέθεσαν ένα πλαίσιο όπου η δημιουργία μπορούσε να εξελίσσεται «εν δράσει». Ο Κύκλος Εργαστηρίων Σύνθεσης αποτελεί μια νέα εκπαιδευτική και δημιουργική πρωτοβουλία της ΕΛΣ με στόχο την υποστήριξη της νεότερης γενιάς συνθετών και την ενίσχυση της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Για έναν ολόκληρο χρόνο, από τον Σεπτέμβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν μηνιαίες διήμερες συναντήσεις με εισηγήσεις συνθετών, παρουσιάσεις μουσικών και μαθήματα σύνθεσης. Το πρόγραμμα καθοδηγήθηκε από τρεις μέντορες, τους Γιάννη Αγγελάκη, Νικόλα Τζώρτζη και Δήμητρα Τρυπάνη, και εμπλουτίστηκε από τη συμβολή των Χαράλαμπου Γωγιού, Γιώργου Κουμεντάκη, Περικλή Λιακάκη, Μηνά Μπορμπουδάκη και Ιωσήφ Παπαδάτου.
Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο τα έργα που θα ακουστούν, αλλά και η εμπειρία του να ακούς τον ήχο να γίνεται σκέψη, και τη σκέψη να επιστρέφει στον ήχο. Οι φωνές των συνθετών που ακολουθούν μάς προσκαλούν να μπούμε για λίγο στον κόσμο τους – εκεί όπου κάθε λέξη είναι μια προσωπική εξομολόγηση.
Ανδρέας Τσιάρτας
Είμαι επικεφαλής του Τμήματος Σύνθεσης στην Μουσική Ακαδημία ΑΡΤΕ και επιστημονικός συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου στην Κύπρο, όπου και επέστρεψα τα τελευταία χρόνια. Αποφοίτησα από την Ανώτατη Μουσική Ακαδημία της Δρέσδης στη Γερμανία και από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ στο Ηνωμένο Βασίλειο (διδακτορικές σπουδές), στη σύνθεση. Εμπνέομαι από ιδέες όπως η αρχέγονη τελετουργία, η ακουστική ιερών χώρων, η μνήμη και η λήθη.
Τα Βορβόπηλα (στην κυπριακή διάλεκτο, η δύσοσμη λάσπη) είναι ένα πειραματικό μουσικό θεατρικό έργο για μέτζο και κουαρτέτο εγχόρδων. Το κείμενο βασίζεται σε προσαρμογή δύο ποιημάτων του Κύπριου ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη καθώς και σε δικά μου κείμενα. Αποτελεί καυστική αναφορά στα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα του τέλους του 19ου αιώνα στην Κύπρο, παραμένοντας οικουμενικά επίκαιρο και διαχρονικό.
Η παρουσία στον Κύκλο Εργαστηρίων Σύνθεσης της ΕΛΣ αποτέλεσε μια μοναδική ευκαιρία επιμόρφωσης αλλά και σύμπραξης μεταξύ των μεντόρων, των συμμετεχόντων και των μουσικών σε ένα άψογο κλίμα συνεργασίας. Εύχομαι να γίνει θεσμός έτσι ώστε κι άλλοι συνθέτες να έχουν την δυνατότατα αυτή, που η τελική έκβαση της να είναι η ανάθεση και πρεμιέρα έργων τους στην ΕΛΣ.
Γιώργος Βάβουλας
Είμαι εκπαιδευτικός και συνθέτης. Αντλώντας από την κλασική παράδοση, η μουσική μου κινείται σε σύγχρονα ιδιώματα, στηρίζεται στην οργανικότητα της φόρμας και στις καθαρές χειρονομίες, ενώ χαρακτηρίζεται από πυκνή γραφή και μια σαφή τάση για δεξιοτεχνική εκμετάλλευση των οργάνων.
Συνέθεσα δύο έργα. Το Σίγμα δια Έψιλον, για φωνή και ενόργανο σύνολο, εμπνευσμένο από το «Γεφύρι» του Κάφκα, περιγράφει την εγκλωβιστική κατάσταση του ατόμου και εξερευνά την λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην πίεση και την κατάρρευση. Το Interstitium, για κουαρτέτο εγχόρδων, χαρακτηρίζεται από μια αδιάκοπη ροή που διασχίζει μεταβαλλόμενα τοπία μνήμης και συνείδησης, τα οποία συνδέονται μέσω ενός κοινού δομικού νήματος.
Ο Κύκλος Εργαστηρίων της ΕΛΣ υπήρξε πολύτιμη εμπειρία. Η συνεργασία με τους μέντορες και τους μουσικούς του ERGON προσέφερε απλόχερα γνώση και πρακτική καθοδήγηση. Το πιο σημαντικό, όμως, ήταν η επαφή και η δικτύωση με ανθρώπους που μοιράζονται την ίδια αγάπη για τη σύγχρονη μουσική.
Ερρίκος Σιδηρόπουλος-Βελίδης
Ξεκίνησα να ασχολούμαι εντατικά με την μουσική όταν άρχισα μαθήματα κοντραμπάσου, στην ηλικία των δεκαεπτά. Ασχολήθηκα με διαφορετικά είδη μουσικής και έτσι απέκτησα ποικίλα ερεθίσματα.
Μόλις πήρα το δίπλωμα μου στο κοντραμπάσο, ξεκίνησα να μελετάω σύνθεση εντατικά και πολύ σύντομα έγινα μαθητής του Χάρη Ξανθουδάκη, ο οποίος υπήρξε μεγάλη πηγή έμπνευσης. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ζω στη Γερμανία όπου και συνεχίζω τις σπουδές μου στην σύνθεση στην σχολή του Φράιμπουργκ.
Αυτό που κρατάω σαν σπουδαιότερο από τις συναντήσεις μας στην Λυρική, είναι η ποικιλομορφία της ομάδας σε συνδυασμό με την αποδοχή. Χάρηκα πάρα πολύ που μπόρεσα να δω από κοντά και από ΄΄μέσα΄΄ τις σκέψεις και την δουλειά πολύ διαφορετικών καλλιτεχνών. Μέσα από τη μουσική μου προσπαθώ να δημιουργήσω την εντύπωση που μου είχε δώσει εκείνη όταν ήμουν παιδί και με έκανε να θέλω να έρθω πιο κοντά της. Δηλαδή την αίσθηση πως δεν είναι απλά κάτι που ηχεί αλλά, ένας «ήχος έμβιος».
Ιάσονας Μαρούλης
Σπούδασα σύνθεση στη Royal Academy of Music του Λονδίνου και στο Kunstuniversität του Graz, ενώ πλέον ζω στην Αθήνα, όπου είμαι μέλος του συνόλου σύγχρονης μουσικής àktapha.
Πιστεύω βαθιά στη σχέση ανθρώπου και ήχου και στην δυνατότητα ενός προσεκτικά κατασκευασμένου μουσικού γεγονότος να επηρεάζει βαθιά τον άνθρωπο. Η συνθετική μου πρακτική στηρίζεται σε αυτή την πίστη, οδηγώντας με στη δημιουργία σύνθετων συνηχήσεων που συνδέονται και επηρεάζονται από τη σωματική και ψυχολογική κατάσταση των μουσικών που τις ερμηνεύουν.
Ο Κύκλος Εργαστηρίων Σύνθεσης της ΕΛΣ υπήρξε καθοριστική εμπειρία γνωριμίας, ανταλλαγής και αλληλεπίδρασης με Έλληνες συνθέτες και εκτελεστές, διαμορφώνοντας μια μικρή δημιουργική κοινότητα.Ελπίζω τα δύο έργα που θα παρουσιαστούν να προσφέρουν μουσικές καταστάσεις αλλόκοτες αλλά και θελκτικές, που θα οδηγήσουν με τη δραματικότητά τους το κοινό σε προσωπική ενδοσκόπηση.
Ισμήνη Μπέκ
Μεγάλωσα στην Καλαμάτα, όπου και ξεκίνησα από μικρή ηλικία την ενασχόλησή μου με τη μουσική.. Στη συνέχεια σπούδασα στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, από το οποίο αποφοίτησα με ειδίκευση στη Σύνθεση. Σήμερα ασχολούμαι κυρίως με τη σύνθεση και τη διδασκαλία. Έχω συμμετάσχει σε διάφορα εργαστήρια σύνθεσης και στη μέχρι τώρα πορεία μου είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με μουσικά σύνολα και να παρουσιάσω έργα. Η συνθετική μου προσέγγιση εστιάζει στη μελωδία και τα ηχοχρώματα, ενώ επηρεάζομαι από τη φύση, προσωπικά βιώματα, ακούσματα και λογοτεχνικά κείμενα που με συγκινούν.
Η συμμετοχή μου στον Κύκλο Εργαστηρίων της ΕΛΣ ήταν μία εποικοδομητική εμπειρία, μέσα από την οποία είχα μια δημιουργική χρονιά. Μου δόθηκε η ευκαιρία να έρθω σε επαφή με διαφορετικές προσεγγίσεις στη σύνθεση, να εμπνευστώ και να πειραματιστώ με τον ήχο. Οι μέντορες, οι υπόλοιποι συνθέτες και φυσικά το Ergon Ensemble συνέβαλαν καθοριστικά στην εξέλιξή μου, ανοίγοντας μου νέους δρόμους στην αντίληψη της σύνθεσης και διευρύνοντας τα εκφραστικά μου μέσα.
Έμπνευση και για τα δύο έργα υπήρξαν κυρίως προσωπικά βιώματα. Πρόκειται για την επιθυμία να ανασκάψω τη μνήμη και να δώσω στον ήχο εσωτερικά τοπία που συνδέονται με την παιδική ηλικία, τη νοσταλγία και τον χρόνο. Κατά τη σύνθεση του έργου, με ενδιέφερε η σχέση ανάμεσα στον ήχο και τη σιωπή καθώς και η μετάβαση από το στατικό στο ρευστό. Με το κοινό θα ήθελα να μοιραστώ μια εμπειρία ακρόασης που δεν υπαγορεύει «τι να νιώσεις», αλλά προσκαλεί τον ακροατή να στραφεί προς τα μέσα. Να υπάρξει χώρος για προσωπική σύνδεση, μνήμη ή απλή παρατήρηση.
Μαργαρίτα Ερμίδου
Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και ξεκίνησα τη μουσική μου πορεία με σπουδές πιάνου από νεαρή ηλικία. Σπούδασα Δασολογία στο ΑΠΘ και συνεχίζω τις μουσικές μου σπουδές στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών, με κατεύθυνση τη Σύνθεση. Έργα μου έχουν παρουσιαστεί σε ποικίλα σύνολα και σκηνές, ενώ δραστηριοποιούμαι και ως πιανίστρια. Με ενδιαφέρει ο διάλογος μεταξύ σύγχρονης και πειραματικής προσέγγισης της μουσικής, η διαθεματικότητα και η εξερεύνηση της σχέσης ήχου και έκφρασης. Ζω και εργάζομαι στο Βερολίνο.
Αφετηρία του πρώτου έργου μου, είναι η ιδέα ότι η επίγνωση είναι μία διαδικασία ψυχικών και διανοητικών αποχρώσεων. Μέσα από τη μουσική μοιράζομαι έναν ρευστό νοητικό χώρο, όπου ο χρόνος χάνει τον παλμό που συνδέει τις εκφάνσεις της συνείδησης. Όσον αφορά το δεύτερο έργο μου, η ιδέα γεννήθηκε από το ηπειρώτικο τραγούδι «Αλησμονώ και χαίρομαι», που αποδομείται και μετασχηματίζεται. Μοιράζομαι με το κοινό μια ζωντανή εμπειρία όπου το παρελθόν αντηχεί στο σήμερα, όχι ως νοσταλγία αλλά ως θύμηση.
Η συμμετοχή μου στον Κύκλο Εργαστηρίων της ΕΛΣ υπήρξε ιδιαίτερα γόνιμη. Μέσα από τη συνεργασία με συνθέτες και το Ergon Ensemble και τους υπόλοιπους συμμετέχοντες, εμβάθυνα στη δημιουργική διαδικασία και ανέπτυξα νέες προσεγγίσεις στη σύνθεση.
Μάρω Κωνσταντινοπούλου
Σπούδασα Ιστορία. Συνέχισα τις σπουδές μου στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, στη Σύνθεση Ενόργανης και Φωνητικής Μουσικής με καθηγήτρια τη Δ. Τρυπάνη και τους Β. Κίτσο και Ι. Παπαδάτο. Εντός του καλλιτεχνικού αυτού πεδίου, με ενδιαφέρει η σύμπραξη της λογοτεχνίας με το μουσικό κείμενο και τις παραστατικές τέχνες. Τα τελευταία χρόνια έχω συμμετάσχει σε συναυλίες Εργαστηρίων Σύνθεσης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσ/νίκης και στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ.
Θεμελιώδη παράμετρο θεωρώ την ανθρώπινη διάδραση και εμπλοκή ως τη γονιμότερη διαδικασία, η οποία αποτελεί ίσως και μοναδικό προσωπικό ζητούμενο τροφοδοσίας και δημιουργικότητας.
Σκηνή: Ένα μικρό κορίτσι ξυπόλυτο εκτίθεται πάνω σε ένα βάθρο. Μπροστά του ένα μικρόφωνο. Καλείται να μιλήσει. Τι θα πει; Πώς; Θέλει ή όχι; Τέσσερεις κριτές απέναντί του, οι μόνοι που γνωρίζουν πότε λέει την αλήθεια. Κρίνεται η ζωή του από αυτήν. Το ακροατήριο αποδοκιμάζει. Το έργο είναι μια προσπάθεια απόδοσης σε κείμενο λόγου και μουσικής της απροειδοποίητης, αιφνιδιαστικής και δήθεν αδικαιολόγητης επίθεσης του εαυτού προς τον εαυτό. Εμπνευσμένο από προσωπικό βίωμα. Η ανάγκη μου να το μοιραστώ αποτελεί πράξη εξυγίανσης.
Παύλος Κατσιβέλης
Έχω διδαχθεί κλασσική κιθάρα, τραγούδι, μουσική θεωρία και σύνθεση. Έχω συνθέσει μουσική για πάνω από 30 θεατρικές, χορευτικές και μουσικές παραστάσεις για τo Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής την ΕΛΣ κ.ά., και κάποια ιδρύματα του εξωτερικού. Έχω εργαστεί σαν μουσικός σε διάφορα ιδιώματα της δημοφιλούς μουσικής αλλά τα τελευταία χρόνια η εργασία μου είναι πάνω σε αυτό που λέμε «σύγχρονη» μουσική.
Παρουσιάζω δύο κομμάτια παιγμένα το ένα (νυχτερινό) μέσα στο άλλο (pikipo). Αφετηρία ήταν η γέννηση του γιού μου πέρσι το καλοκαίρι, και το πώς αυτή η ύπαρξη καταλύει τα σχέδια και τις προθέσεις των γονιών. Γενικεύοντας την εμπειρία, το έργο τελικά είναι μια σπουδή πάνω στη διακοπή του φαινομενικά γραμμικού είναι από ένα συμβάν, στο οποίο έχει γίνει χρήση αποσπασμάτων από την «Ηθική» του Alain Badiou.
Ξεχωρίζω το βάθος της ενασχόλησης των μεντόρων με τη δουλειά μας, το επίπεδο συγκεκριμένων διαλέξεων από τις οποίες πήρα πολλά μουσικά και φιλοσοφικά, το εξαιρετικό επίπεδο αλλά και το ήθος πολλών από τα ενεργά μελά του εργαστηρίου, αλλά και τις πρακτικά πολύ χρήσιμες συναντήσεις με τα μέλη του Ergon.
