Είναι αυτές οι μέρες που κάπως δεν θες να τελειώσουν και ας ξέρεις ότι πλησιάζουν οι διακοπές. Το Release Athens φτάνει στο τέλος του (θα κλείσει δυνατά με Dream Theater, Mastodon και Haken) και για την τελευταία εβδομάδα, πριν το μέταλ φινάλε, είχε απ' όλα. The Damned για να ουρλιάξεις για εκείνα τα χρόνια που έφυγαν, Supergrass για ένα γλυκό sing along, Kylie Minogue για να γίνεις disco μπαλαρίνα και Beth Gibbons στον Λυκαβηττό (υπό την ομπρέλα του φεστιβάλ), για να μην ξέρεις γιατί κλαις.
Το Release Athens ετοιμάζεται για μεγάλες και εντυπωσιακές αλλαγές την επόμενη χρονιά. Αλλά μέχρι να μάθουμε τι μας επιφυλάσσει το επόμενο καλοκαίρι, ας δούμε τι έγινε φέτος. Ο Δημήτρης Πάντσος γράφει για τις βραδιές των Supergrass και της Kylie Minogue και η Αντιγόνη Πάντα-Χαρβά για τον λόφο της Beth Gibbons.
Ήταν η μέρα που θα απολαμβάναμε τον Morrissey (κυρίως)
Ήταν όμως και η μέρα που μας την έκανε. Έτσι, πέσαμε –όχι και πολύ με το ζόρι δηλαδή– στην ανάγκη των άλλων. Τους θέλαμε κι αυτούς, μη λέμε ψέματα. Αλλά να: άλλο περιμέναμε, άλλο μάς έκατσε. Το φάγαμε, το καταπιώσαμε, γκρινιάξαμε, αφορίσαμε, μετά συγχωρήσαμε — και τελικά πήραμε την απόφαση να κατηφορίσουμε. Ήταν, αν μετράω σωστά, η έβδομη μέρα του Release Athens Festival και οι ροκενρολάδες Lobsters είχαν ήδη βγει στη σκηνή. Στην πιο δύσκολη ίσως αποστολή: να ιδρώσουν φανέλα πάνω στην ακύρωση και την αντικατάσταση.
Και ιδρώσανε. Και μας καλωσόρισαν, κι εμάς τους “ορφανούς”, μέσα στον μίνι καύσωνα. Πολλοί, μα πάρα πολλοί, ανάμεσά μας ήταν παιδιά, κάθε ηλικίας. Είτε από επιλογή είτε επειδή το free entrance για κατόχους εισιτηρίων άλλων ημερών λειτούργησε σαν σπόντα πολιτιστικής εισαγωγής. Παιδότοπος με γκάζι και ντεσιμπέλ.
Μάθανε και λίγο ιστορία. The Damned ήταν εκεί. Οι παλιοί δαίμονες στα δερμάτινά τους, με σώματα κουρασμένα αλλά φωνές που ακόμη κραυγάζουν, εξηγούσαν στους νεότερους τι εστί συναυλιακή παιδεία. (Ακούστηκαν και κάτι γύχια που σπάνε, ως αντίδραση για τον Morrissey και την ακύρωση, δεν τα σχολιάζω. Τα αφήνω να αιωρούνται, σαν κακιασμένα ρεφρέν).
Με τον Rat Scabies, τον Captain Sensible, τον Dave Vanian και τον Paul Gray, η παρέα είχε κάτι από τα παλιά. Συγκίνηση. Και μαζί, η ανάσυρση μιας παλιάς μνήμης: Ρόδον, εφηβεία, εξώστης, το Eloise να με κάνει να κρέμομαι στον αέρα. Από τις πρώτες συναυλιακές εμπειρίες που μένουν μέσα σου σαν καρφί. Μην ψάχνεις πια για την παλιά βαμπιρική ατμόσφαιρα. Δεν χρειάζεται. Ζήσαμε εκείνη την εποχή, την αγαπήσαμε, τη βγάλαμε βόλτα και τώρα επιστρέφουμε μόνο όποτε θέλουμε να θυμηθούμε. Ευτυχώς δεν ξεχάσαμε.
Το setlist τους δυνατό. Παρά τη ζέστη και τα ακατάλληλα ρούχα, δεν λύγισαν ούτε δευτερόλεπτο. Ο κόσμος μπροστά, χέρια-πόδια σε ρυθμό ευδαιμονίας. Ο Vanian, επικοινωνιακός όσο πρέπει, σε ρόλο οικοδεσπότη παλιάς σχολής. Κορυφαία στιγμή; Η διασκευή τους στο White Rabbit των Jefferson Airplane. Ήταν από αυτές τις στιγμές που νομίζεις πως μετατοπίζεσαι στο χρόνο, όχι λόγω νοσταλγίας, αλλά επειδή ένα ριφ, μια λέξη, μια νότα, σου δείχνει την έξοδο κινδύνου. Και περνάς μέσα. Πανάξιοι.
Setlist
Μετά, οι Supergrass σε ρόλο headliner. Ήρθαν να διασκεδάσουν τον κόσμο τους και, μαζί, να γλυκάνουν τη συλλογική απώλεια. Παίζανε καλά, γεμάτα. Κι όμως — προσωπικά δεν μπορούσα να μη νιώθω πως "ο άλλος", ο μεγάλος, θα βγει μετά. Λες και όλα είναι ζέσταμα για κάτι που τελικά δεν έρχεται. Ίσως να ’ναι μόνο δική μου η αίσθηση. Οπότε, συνεχίζουμε.
Δεν τους είχα δει το 2000 στο Πάρκο Τρίτση, οπότε συγκρίσεις δεν έχω. Έπαιξαν ό,τι έπρεπε: Caught by the Fuzz, Lenny, Moving,Late in the Day, Sofa (of My Lethargy) και το Alright — που περίεργα μπήκε στο πρώτο μισάωρο. Ο “βρώμικος” τους ήχος, σήμα κατατεθέν, από την εποχή του I Should Coco (μας τριαντάρισε φέτος), αναστέναζε ξανά με indie απόχρωση.
Και όλοι έδειχναν ευχαριστημένοι. Δεν ήταν, τελικά, καθόλου άσχημα.
Setlist
Η ποπ βραδιά που αγαπήσαμε
Ήταν κάτι σαν συνωμοσία. Ακόμη κι αν βαριόσουν – και δικαίως, μετά από τόσες συναυλίες κολλητά – υπήρχε κάτι σαν ιερή υποχρέωση, Θα πήγαιναν όλοι. Θα πήγαινες κι εσύ. Θα έβρισκες φίλους που είχες να δεις από την εποχή που το Γκάζι ήταν τόπος όμορφος και παιχνιδιάρκος σαν σέξι πλείμομπιλ. Θα γνώριζες και καινούργιους. Αυτό το είδος συναναστροφής όπου δεν χρειάζεται να πεις πολλά: απλώς κοιτάζεστε, χορεύετε με τον ίδιο ρυθμό και – για μερικά λεπτά – πιστεύετε κι οι δύο σε κάτι εύθυμο, ανώδυνο. Η επικοινωνία ήταν δεδομένη – οι ήχοι το ζητούσαν, οι λέξεις το επιδίωκαν, και η αιώνια πριγκίπισσα της ποπ κάπου εκεί στο βάθος περίμενε, με το χέρι στην καλή της την καρδιά.
Αλλά πριν ακουστεί το "γεια σου, Αθήνα", είπαν άλλοι τα δικά τους.
Ο Αντώνης Δημητριάδης, DJ καλοκαιρινής τίμιας παραλίας, έβαλε τον κόσμο στο mood με φροντίδα και ελαφριά διάθεση. Έκανε ό,τι μπορούσε με τον ήλιο κατακούτελα και τον κόσμο να σταλάζει. Κι όμως, τα κατάφερε.
Και τότε εμφανίστηκε η Loreen. Η Σουηδέζα βασίλισσα της Eurovision. Ήταν αυτή που περίμενες – ή αυτή που δεν ήξερες αν ήθελες να δεις τελικά. Στημένη στη μέση, εντυπωσιακά ακούνητη [στα πόδια] και συμπαθητικά επικοινωνιακή [με κάπως προβληματική την αίσθηση του σκανδιναυικού της χιούμορ], έδιωξε από πάνω της την αστρόσκονη της Eurovision και την άφησε να πλανηθεί πάνω απ’ το κοινό, με κάτι από ιλαρή αφέλεια και αγνοημένη υγρασία Αττικής. Οι διασκευές των τραγουδιών της, λίγο όμοιες λίγος ουδέτερες, έμοιαζαν με λούπα χωρίς "stop". Κι όμως, Euphoria και Tattoo αντέχουν σε κάθε εκδοχή. Είναι πια pop anthems τελετουργικά – φτιαγμένα για ανεμελιά, μελωδική τρυφερότητα και λίγη δροσιά στο κούτελο.
Μετά, διάλειμμα. Κι άλλοι φίλοι. Ποτά στο χέρι, χέρια στον αέρα. Και τότε εμφανίστηκε η καλή κόρη. Με βινύλ, πράσινο ή μπλε — ακόμα διαφωνούμε για το χρώμα. Οι στυλίστες μάλλον είχαν κέφια: γιατί να μη φορέσεις outfit φινλανδικού φθινοπώρου στην καρδιά του ελληνικού καύσωνα; Όλα γίνονται όμως όταν το κορίτσι είναι ευγενικό, χαρούμενο και χορευταρούδικο.
Ήταν η Kylie. Που μάλλον έχει ξεχάσει κι η ίδια πώς τελειώνει η πέμπτη δεκαετία της. Με κέφι εικοσάχρονης και την εμπειρία κάποιας που έχει κατακτήσει τον κόσμο σε επανάληψη, χόρεψε, περπάτησε, ξεβιδώθηκε, μπήκε, βγήκε, και – το πιο σημαντικό – το ευχαριστήθηκε. Κι αυτό, το νοιώσαμε όλοι.
Το σετλιστ ήταν ολόσωστο. Κι ας ξέχασε μερικά (I Should Be So Lucky, Step Back In Time, Your Disco Needs You). Αλλά ο βασικός της κορμός ήταν εκεί - ορθώς τοποθετημένος, ευφάνταστα σκηνοθετημένος και απόλυτα προσαρμοσμένος στην πλατεία Νερού. Με μια εξωστρέφεια που θα έκανε τα αρχηγόπουλα στο Λας Βέγκας και τη Γιουροβίζιον να σκάνε από τη ζήλια τους.
Στις κορυφαίες στιγμές, το Confide in me. Οι καρδιές ράγισαν ήσυχα και συλλογικά. Και οριακά δίπλα του το all the lovers που με βοήθησε να θυμηθώ τι υπερ κομματάρα είναι αλλά και το Love at First Sight που απέδειξε πως το σωστό το καβλοξεσηκωτικό φινάλε επιθυμεί μία και μόνο εντολή. Άσε το σώμα να κάνει ό,τι του κατέβει.
Setlist
Το βράδυ που αιωρηθήκαμε πάνω από την Αθήνα
Τα στοιχήματα έπεφταν από νωρίς: Θα μας μιλήσει καθόλου η Beth; Θα μας χαμογελάσει; Θα μείνει σιωπηλή ανάμεσα στα τραγούδια; Θα μας έχει την πλάτη γυρισμένη; Όποιο και αν είχες βάλει, θα είχες κερδίσει. Αυτό που σίγουρα δεν σκέφτηκε κανείς να ποντάρει είναι αν θα μιλήσει πάνω μία φορά και αν θα κάνει τσαχπινιές με τον κόσμο. Θα είχε βγάλει τρελό χρήμα όποιος το σκεφτόταν.
Από τότε που σάρωσε τα πάντα με τους Portishead, η Gibbons είχε μία τεράστια δυσκολία στην επικοινωνία με τον κόσμο. Θα μου πεις, τι να την κάνει, αφού μπορεί να επικοινωνεί με τη φωνή της τόσο άμεσα όταν τραγουδάει; Θα σου πω ναι, αλλά ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά της αυτό και ο κόσμος, όπως όλοι ξέρουμε, την έχει ανάγκη αυτή την επαφή με τον καλλιτέχνη σε μία συναυλία. Γι' αυτό και όταν είπε το πρώτο "Ευχαριστώ πολύ" (σχετικά νωρίς μάλιστα) στον Λυκαβηττό, η νεκρική ησυχία που επικρατούσε, μετατράπηκε σε μια εκκωφαντική οχλοβοή. Η Beth μίλησε και ξύπνησε μέσα μας ένα κύμα ενθουσιασμού.
Και δεν σταμάτησε εκεί, το επανέλαβε πολλές φορές, γελούσε σαν χαρούμενο κοριτσάκι, έκανε σκέρτσα και χορευτικά, πριν το encore μάς έκανε νόημα να χειροκροτήσουμε για να ξαναβγεί με την (καταπληκτική) μπάντα της και στο τέλος όλοι μαζί υποκλίθηκαν περισσότερη ώρα και από παράσταση στην Επίδαυρο.
Ας πάω στην αρχή όμως... πριν δύσει ο ήλιος βγήκε ο Bill Ryder-Jones με τη βιολοντσελίστα του και ανάμεσα σε ψιλή κουβεντούλα (τόσο από το κοινό, όσο και από τους δύο μεταξύ τους), έπεφτε και λίγη μελαγχολία, μέχρι να μπει όλος ο κόσμος μέσα και να πάρει και τις μπύρες του από το μπαρ. Γενικά υποτίθεται ότι θα μας έβαζε στο μουντ, αλλά ένα τέτοιο ζεστό απόγευμα καλοκαιριού, με θέα το ηλιοβασίλεμα στις σκεπές της Αθήνας, ουρές στο μπαρ και πολλά "συγγνώμη, να περάσω" στα καθίσματα, δύσκολα μπορούσες να ακολουθήσεις. Σε ένα κλειστό μικρό λαϊβάδικο, χειμώνα, θα ήταν σούπερ.
Όταν όμως έπεσε η νύχτα και μαζί της και οι βαριές κουρτίνες (που έκρυβαν μεν τα φώτα της πόλης, αλλά δημιουργούσαν ένα εντελώς τρίπι ατμοσφαιρικό σκηνικό με τα φώτα) και βγήκε η Beth Gibbons, σκάσαμε όλοι. Και όταν λέω "σκάσαμε", εννοώ σκάσαμε. Μόκο, το βουλώσαμε, δεν μπορώ να το περιγράψω καλύτερα. Και από εκεί και πέρα έσκιζε τη σιωπή η τρεμάμενη φωνή της και οι μουσικές μαχαιριές της μπάντας της. Οι μόνες στιγμές που ακουστήκαμε ήταν για να δηλώσουμε φωναχτά απόλυτα υποταγμένοι στη μαγεία της.
Και είπε πολλά από το προσωπικό της άλμπουμ, και είπε και τα δύο κομμάτια-συνεργασίες με τον Rustin Man (Paul Webb) και εκεί προς το τέλος, έριξε τις δυνατές γροθιές της. Όταν ακούστηκε το πρώτο "Oooh" από τα χείλη της στο Roads, κυριολεκτικά ο χρόνος πάγωσε. Προσωπικά ένιωσα ακριβώς όπως είχα νιώσει την πρώτη φορά που είχα δει τους Portishead στη Φρεαττύδα το 1998. Να αιωρούμαι μέσα σε σπαρακτικό, αλλά ταυτόχρονα και τόσο παρηγορητικό σύννεφο. Ακριβώς η ίδια αίσθηση συνεχίστηκε και στο Glory Box και γενικά χωρίς να έχουμε συνέλθει, η Beth έφυγε και εμείς έπρεπε να κατέβουμε την κατηφόρα ζαβλακωμένοι. Ας είναι. Μπράβο για την επιλογή του Λυκαβηττού. Ήταν ακριβώς το μέρος της.
Setlist
