Ο David Bowie έζησε κάθε εποχή σαν να την επινόησε ο ίδιος και διαμόρφωσε κάθε άνθρωπο που έζησε σε αυτές, όσο δεν πάει. Ακόμα το κάνει και ας έχει φύγει από τη Γη, βλέπουμε την επιρροή του καθημερινά. Στη μουσική, την αισθητική, τον κινηματογράφο, τη μόδα, σε όλες σχεδόν τις πτυχές της ζωής μας.
Overview David Bowie Centre ©David Parry
Στις 13 Σεπτεμβρίου, το V&A East στο Λονδίνο άνοιξε τις πόρτες του David Bowie Centre, το οποίο φιλοξενεί πάνω από 90.000 αντικείμενα από το προσωπικό του αρχείο. Μία τεράστια συλλογή που παραδόθηκε στο μουσείο το 2023, χάρη στη γενναιοδωρία του David Bowie Estate, του Blavatnik Family Foundation και της Warner Music Group.
Το αρχείο στέκεται δίπλα σε αυτά της Vivien Leigh, του House of Worth και του Glastonbury, αλλά εδώ μιλάμε για κάτι πιο μεγάλο. Η διαδικασία καταλογογράφησης, που θα κρατήσει μέχρι το 2026, είναι ένα από τα μεγαλύτερα projects που έχει αναλάβει ποτέ το V&A.
Overview David Bowie Centre ©David Parry
A V&A Conservator adjusts a suit designed by Freddie Burretti for David Bowie in the 1972 'Life on Mars?' music video during installation of the David Bowie Centre at V&A East Storehouse. Photo by David Parry for the V&A.
Κοστούμια
Ο κατάλογος περιλαμβάνει σχεδόν 500 κοστούμια και αξεσουάρ, με 414 ολοκληρωμένα σύνολα. Από τα Ziggy Stardust outfits του Freddie Burretti και του Kansai Yamamoto μέχρι το sculptural skirt suit του Mark Ravitz για το “The Man Who Sold the World” στο Saturday Night Live (1979). Από το Armani κοστούμι της Sound + Vision tour του 1990, μέχρι το χρυσό φθαρμένο φράκο που έφτιαξε με τον Alexander McQueen για τα 50ά του γενέθλια. Ο Bowie ήξερε καλά να ντύνει το σώμα του σκηνή.
Union Flag frockcoat designed by David Bowie and Alexander McQueen for Earthling, 1997. ©David Parry
L: Replica of the Tokyo Pop jumpsuit made by Kansai Yamamoto for David Bowie as Ziggy Stardust. R: Riding crop prop made by Mitchell Nugent used by David Bowie during the filming of Labyrinth 1985. Images courtesy of the V&A.
A pair of red boxing boots made by Pelican Footwear for David Bowie as Ziggy Stardust, 1972. Photo by David Parry for the V&A.
Μουσικά αντικείμενα
Μέσα υπάρχουν 147 μουσικά όργανα και μηχανήματα ήχου. Μία ακουστική κιθάρα που χρησιμοποιήθηκε στο “Ziggy Stardust” και το “Let’s Dance”, το stylophone που του χάρισε ο Marc Bolan και ακούστηκε στο “Space Oddity”, αλλά και ένα άγνωστο Grafton Alto σαξόφωνο που του έδωσε ο πατέρας του όταν ήταν μόλις 13 ετών. Ο ήχος της ζωής του, υλικός και χειροπιαστός.
A Dubreq stylophone used on Space Oddity and given to Bowie by Marc Bolan in 1969. Image courtesy of the V&A.
L: Grafton Alto saxophone and case owned by David Bowie 1961. R: Harptone 12-string acoustic guitar and case used by David Bowie, 1970. Images courtesy of the V&A.
L: David Bowie with Red Steinberger Hohner electric guitar used in Valentine’s Day music video. Photo by Jimmy King © The David Bowie ArchiveTM. R: Suit David Bowie wore Ziggy Stardust for ‘Life on Mars’ music video from album Hunky Dory. Designed by Freddie Burretti, 1972. Image courtesy of the V&A.
Εικόνες
Το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου είναι φωτογραφικό: πάνω από 70.000 εικόνες. Από τα dressing rooms μέχρι το στούντιο με τον Luther Vandross για το Young Americans και από σκηνές με τον Gail Ann Dorsey στο “Dead Man Walking” μέχρι το Ziggy να γεννιέται ξανά και ξανά μπροστά στον φακό του Mick Rock. Εκεί που οι φωτογράφοι συνέβαλαν στη δημιουργία του μύθου.
David Bowie performing on the Ziggy Stardust tour, 1973 © Mick Rock 1973 /Estate of Mick Rock 2025
Bowie in a recording studio. Photo by Mick Rock, 1973. © Mick Rock
Aladdin Sane Contact Sheet © Duffy Archive & © The David Bowie ArchiveTM
Bowie applying makeup as Ziggy Stardust. Photo by Mick Rock, 1973. © Mick Rock
Χειρόγραφα, βραβεία, fan art και σκηνικά
Πάνω από 9.000 χειρόγραφα: στίχοι, σημειωματάρια, σενάρια, αλληλογραφία. Σκίτσα για projects που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, όπως το μιούζικαλ The Spectator, ή το Leon με τον Brian Eno. Σχεδόν 200 βραβεία, 6 Grammys, το Friars Heroes Award του 1972. Και δίπλα, 228 έργα τέχνης, πολλή fan art, κούκλες, ζωγραφιές, ολόκληροι μικρόκοσμοι που μαρτυρούν τι σημαίνει ο Bowie για τους άλλους. Εκεί υπάρχει και το riding crop από το Labyrinth, το clapperboard από το The Man Who Fell to Earth, αλλά και set models όπως εκείνο για τη Glass Spider Tour του 1987.
Drawing for Space Oddity album artwork by David Bowie, 1969 ©The David Bowie ArchiveTM
L: Sketch for film project Diamond Dogs, by David Bowie, 1974. © The David Bowie ArchiveTM. R: Lyrics for song Win from album Young Americans Written by David Bowie 1974. Image courtesy of the V&A.
L: Costume designed by Mark Ravitz and David Bowie worn by David Bowie on Saturday Night Live 1979. R: Cut-up lyrics Bowie used for song ‘Blackout’ from album Heroes (19 pieces), 1977. Images courtesy of the V&A.
A V&A Technician installs David Bowie’s paint palette and knife in the David Bowie Centre at V&A East Storeshouse. Photo by David Parry for the V&A.
L: Frockcoat designed by Alexander McQueen and David Bowie for his 50th Birthday Concert, 1997. R: Grammy Lifetime Achievement Award given to David Bowie in 2006. Images courtesy of the V&A.
Θεματικές εκθέσεις
Για τον σχεδιασμό και τις εκθέσεις του Κέντρου, η επιμελητική ομάδα του V&A East συνεργάστηκε με νέους 18-25 ετών από τέσσερις περιοχές του Λονδίνου (Hackney, Newham, Tower Hamlets και Waltham Forest). Η συμβολή τους διαμόρφωσε την επιμελητική προσέγγιση, με αποτέλεσμα τις νέες ενότητες που εξερευνούν στοιχεία του αρχείου και της δημιουργικής κληρονομιάς του Bowie. Ποιες είναι οι πρώτες εκθέσεις;
Transformative Creativity: Πώς η δημιουργικότητα του Bowie υπερέβη τα είδη. Highlights: Το γράμμα απόρριψης των Apple Records τη δεκαετία του ’60, το Brit Icon Award του 2016, ένα γράμμα θαυμασμού από τη Lady Gaga, μία αυτοπροσωπογραφία και μία παλέτα ζωγραφικής του Bowie, storyboard για το βίντεο του Blackstar, το synthesizer που χρησιμοποιήθηκε στα άλμπουμ: Heroes, Low και Lodger, καθώς και η κρυστάλλινη σφαίρα από το Labyrinth.
Bowie’s Creative Personas: Οι περσόνες του που ανέτρεψαν στερεότυπα, από τον Ziggy Stardust μέχρι τον Aladdin Sane. Highlights: το κοστούμι του Freddie Burretti από το βίντεο “Life on Mars”, φωτογραφίες του Mick Rock, και η εμβληματική ασύμμετρη φόρμα Ziggy Stardust του Kansai Yamamoto.
L: David Bowie performing as Ziggy Stardust, 1973. ©Mick Rock. R: The asymmetric catsuit David Bowie wore as Ziggy Stardust. Designed by Kansai Yamamoto, 1973. Image courtesy of the V&A.
A V&A Collections Access Officer handles a life mask by William Forsche of David Bowie’s face painted to resemble his makeup from Aladdin Sane. Photo by David Parry for the V&A.
Collaboration and Influences: Οι επιρροές και οι συνεργασίες του Bowie. Highlights: η αγαπημένη φωτογραφία του Little Richard, πολαρόιντ από τις ηχογραφήσεις του Young Americans με τους Luther Vandross, Ava Cherry, Tony Visconti, καθώς και η παρτιτούρα για το “Fame” συν-γραμμένο με τον John Lennon και τον Carlos Alomar.
Futurism: Το ενδιαφέρον του Bowie για την επιστημονική φαντασία και τις νέες τεχνολογίες. Highlights: Ένα σχέδιο του Bowie για το εξώφυλλο του Space Oddity, το stylophone από το άλμπουμ, φωτογραφίες του από το γύρισμα της ταινίας The Man Who Fell to Earth.
Clapperboard used for the film The Man Who Fell To Earth 1976. Image courtesy of the V&A.
L: David Bowie with artists Luther Vandross, Ava Cherry and Robin Clark during Young Americans album recording session, 1975. Photo by Corinne Schwab. R: Lithograph of 1988 painting Self-portrait (Mustique), by David Bowie, 2002. © The David Bowie ArchiveTM.
Creativity and Impact: Τα κοινωνικά μηνύματα στη μουσική του. Highlights: Τα φτερά της Glass Spider Tour (1987), χειρόγραφα του τραγουδιού “Heroes”, κάρτα ταυτότητας και χάρτης μετρό του Βερολίνου, καθώς και στοιχεία από το βίντεο “Let’s Dance” (1983).
Unrealised Projects: Ανολοκλήρωτα έργα, όπως το Leon με τον Brian Eno, ή το μιούζικαλ The Spectator που δούλευε μέχρι τον θάνατό του.
Jungle & Drum and Bass: Ο Bowie στα club της δεκαετίας του ’90, θαμώνας στο Metalheadz του Hoxton με τον Goldie. Highlights: Artwork για remixes του “Telling Lies”, στίχοι για το “I’m Deranged”, φωτογραφίες και σενάριο από την ταινία Everybody Loves Sunshine (1998).
Gail Ann Dorsey: Η στενή συνεργάτιδα και μπασίστριά του για πάνω από 18 χρόνια. Highlights: Φωτογραφίες από το βίντεο Dead Man Walking (1996), καθώς και το κοστούμι Μινώταυρος που σχεδίασε ο Bowie με τον Alexander McQueen.
A visitor picks up shoes designed by Pelican Footwear for David Bowie as Ziggy Stardust in 1972 in the David Bowie Centre study room. Photo by David Parry.
A V&A Technician adjusts gold wings designed by Diana Moseley for David Bowie for the Glass Spider tour, 1987 in the David Bowie Centre at V&A East Storehouse. Photo by David Parry for the V&A.
Τέλος, η πρώτη σειρά guest curators περιλαμβάνει τον Nile Rodgers και το συγκρότημα The Last Dinner Party. Ο Rodgers παρουσιάζει προσωπική αλληλογραφία με τον Bowie για το άλμπουμ Black Tie White Noise (1993) και φωτογραφίες από το Let’s Dance (1983). Οι The Last Dinner Party επιλέγουν φωτογραφίες του Mick Rock, χειρόγραφους στίχους για το “Win” από το Young Americans (1974) και set lists από την περιοδεία Station to Station (1976).
Diamante earring worn by David Bowie as Ziggy Stardust, 1972 © David Parry/ V&A
A V&A Technician adjusts the suit Bowie wore for the 1975 Grammy Awards, made by Jan Girard in the David Bowie Centre at V&A East Storehouse. Photo by David Parry for the V&A.
Το David Bowie Centre είναι το manual της δημιουργικότητας του ίδιου του ανθρώπου που έπεσε στη Γη και δεν ήταν ποτέ ένας. Ήταν Ziggy, Thin White Duke, Pierrot, αλλά και εκείνος που έβγαινε στα club του Hoxton, που έγραφε στίχους σε χαρτοπετσέτες, που δεν ντρεπόταν να καταθέσει τα αποτυχημένα σχέδια δίπλα στα θριαμβευτικά. Αξίζει ένα ταξίδι στο Λονδίνο, μόνο για να αφιερώσει κάποιος χρόνο εκεί.
