Από τη συναυλία στο Gagarin για την οικονομική ενίσχυση για το ντοκιμαντέρ «Εδώ δεν υπάρχει άσυλο».
Η ολική επαναφορά των «σκοτεινών», μουσικών 80s της Ευρώπης και της Αμερικής, έχει φέρει στο προσκήνιο πολλά συγκροτήματα που λειτουργούσαν σε ένα ιδιότυπο περιθώριο του πανκ, εκεί που οι άγριες κιθάρες έδιναν τη θέση τους στα φθηνά συνθεσάιζερ και ο άμεσος, επιθετικός λόγος εξαφανιζόταν για να πάρει τη θέση του μια αρκετά πιο ποιητική ματιά της σκληρής πραγματικότητας της εποχής. Είναι εξίσου γνωστό πως αυτός ο κυκεώνας επανακυκλοφοριών έχει σχεδόν εξαντληθεί, αφού κάποια από τα εν λόγω γκρουπ, για να το πούμε απλά, δεν ήταν και τόσο καλά.
Σε αυτήν την κατηγορία δεν ανήκαν ποτέ οι Χωρίς Περιδέραιο, το αθηναϊκό «πρωτοποριακό» γκρουπ που μιλούσε εύστοχα κι απλά την ελληνική γλώσσα και κατάφερε μες τα χρόνια να παραμείνει στην dark wave επικαιρότητα της πόλης, ακόμα κι αν αυτό γινόταν ερήμην της μπάντας, όπως μου λέει κι ο στιχουργός και τραγουδιστής τους, Νίκος Αγγελής. Μαζί με τον Κώστα Κόλλια και τον Παντελή Πετρονικολό, όλοι τους φοιτητές της ταραγμένης Νομικής της δεκαετίας του 80, βούτηξαν στην τρέλα μιας εποχής που όλα φάνταζαν δυνατά (εκτός από μια μουσική καριέρα βέβαια) και με έδρα τον Πήγασο στα Εξάρχεια, προσέφεραν κι αυτοί με τη σειρά τους σε μια σκηνή που, για εμάς που δεν την προλάβαμε, αν και πολύ θα θέλαμε, φαντάζει στο μυαλό μας, η πλέον υγιής που γεννήθηκε ποτέ στην πόλη.
Τα τραγούδια τους, χωρίς την παραμικρή σοβαροφάνεια, είχαν μια άμεση ποπ φλέβα που τους απομάκρυνε απ’τους πανκ φίλους τους αλλά τους έκανε ταυτόχρονα ένα απ’τα σημαντικότερα, χαμένα γκρουπ της εποχής. Χάρις στο πάθος των παιδιών της Ειρκτής και της ομάδας που φτιάχνει το ντοκιμαντέρ για τα γκρουπ της εποχής, Εδώ δεν υπάρχει άσυλο (το περιμένουμε με ανυπομονησία τον Μάρτιο), οι Χωρίς Περιδέραιο επανέρχονται σιγά σιγά, όχι για να ξεκινήσουν μια εκ νέου καριέρα αλλά γιατί υπάρχουν ακόμα τραγούδια «που αξίζουν να ακουστούν», όπως επιμένει ο Αγγελής.
Η συνάντησή μας έγινε με αφορμή της επερχόμενη εμφάνισή τους στο six d.o.g.s, όπου θα ακούσουμε αρκετά κομμάτια για πρώτη φορά, όπως το «Νορβηγία», που έκλεινε τον μοναδικό τους δίσκο, Χορός για Μουσική, και που τώρα αποτέλεσε την αφορμή για την ταινία του Γιάννη Βεσλεμέ aka Felizol που φέρει τον τίτλο του τραγουδιού.
Ήθελα από μικρό παιδί να φτιάξω μια μπάντα. Δεν άντεχα τίποτα από όσα ακούγονταν τότε, τα λαϊκά, τα ρεμπέτικα, κτλ. Όλα καταστάλαξαν μέσα μου σε ηλικία δεκαπέντε ετών. Για καλή μου τύχη πήγα τότε στο Λονδίνο, στο πλαίσιο κάτι προγραμμάτων που έστελναν ομάδες πιτσιρικάδων να μείνουν σε οικογένειες για να μάθουν καλύτερα αγγλικά. Ήταν το 1977, έχει σκάσει το πανκ και τα κορίτσια των οικογενειών που μας φιλοξενούσαν μας μύησαν στο «κόλπο». Sex Pistols, Damned, Plastic Bertrand κτλ. Είχαμε πάθει πλάκα. Εμείς μέχρι τότε ακούγαμε ELO, Genesis, την προηγούμενη, αν θες, φάση. Ενθουσιάστηκα με όλο αυτό. Να υπάρχει ένας τρόπος έκφρασης που δεν απαιτεί ιδιαίτερη μουσική παιδεία ή κάποιου είδους «τελειότητα», ήταν φοβερό. Οπότε είχα στο μυαλό μου τη δημιουργία ενός συγκροτήματος απ΄τη Β’-Γ’ Λυκείου. Αλλά με ποιους; Στο σχολείο δεν έβλεπα κάποιον να ενδιαφέρεται τόσο. Δεν είχε γίνει ακόμα η συναυλία των Police που ταρακούνησε πολλά «μυαλά».
Από μουσική δεν ήξερα και πολλά. Είχα κάνει 3-4 χρόνια κιθάρα αλλά επειδή το είχα στο μυαλό σαν ένα ακόμα μάθημα, σαν την Ιστορία ας πούμε, δεν μου είχε ταιριάξει πολύ. Όταν τελείωσα το 1981 απ΄το σχολείο αγόρασα ένα αρμόνιο και με την βοήθεια ενός γνωστού άρχισα να παίζω. Στιχάκια έγραφα πολλά χρόνια, απ’την Α΄ Γυμνασίου εξαιτίας μερικών εξαιρετικών φιλολόγων που είχαμε στο σχολείο. Πήγαινα στη Βαρβάκειο όταν ήταν ακόμα στα Εξάρχεια, Αραχώβης και Ασκληπιού στεγαζόταν. Εγώ έμενα στην Εμ. Μπενάκη κι ως μικρό παιδί βίωσα την εξέγερση του Πολυτεχνείου μιας κι είχαμε μετακομίσει στη γειτονιά τον Σεπτέμβρη του 1973, λίγους μήνες πριν συμβούν όλα αυτά.
Μπήκα στη Νομική το 1981 κι αποφάσισα να βάλω μια αγγελία για να φτιάξω επιτέλους το συγκρότημα. Μου απάντησε ο Κώστας Κόλλιας και ο Παντελής Πετρονικολός και σε ένα χώρο που είχα στο Χαλάνδρι αρχίσαμε να γράφουμε τα πρώτα μας τραγούδια. Υπήρχαν πολλοί στίχοι κι σύντομα άρχιζε να βγαίνει και πολλή μουσική. Για να καταλάβεις, από συναυλία σε συναυλία ένα 80% ήταν καινούργια κομμάτια, 2-3 κομμάτια μόνο παίζαμε σταθερά. Πολλά απ’αυτά έχουν σωθεί σε μπομπίνες, κασέτες κτλ. και ορισμένα απ’αυτά θα βγουν κάποια στιγμή.
Το εξώφυλλο του πρώτου εφτάιντσου της μπάντας, στην Art Nouveau Records.
Το πρώτο εφτάιντσο το βγάλαμε στην Art Nouveau του Κοντογούρη. Τον γνώριζα γιατί ψώνιζα δίσκους στο υπόγειο που είχε το μαγαζί του και του έλεγα να έρθει να μας ακούσει, μιας και τότε έγραφε στο Ποπ & Ροκ. Μας ζήτησε τελικά να του πάμε ένα ντέμο, που άρεσε πολύ και σε αυτόν αλλά και στον Στάθη Παπούλια που ήταν τότε συνεργάτης του (σ.σ. αργότερα μεταμορφώθηκε σε γνωστό τηλεπαρουσιαστή μεσημεριανών εκπομπών). Κυκλοφόρησε το 1983 κι αν θυμάμαι καλά πρέπει να πούλησε 250 κόπιες. Συναυλίες δίναμε ήδη, στη Σοφίτα στη Πλάκα (το μαγαζί του Η. Τριανταφυλλίδη) παίζαμε όλοι. Είχα δει εκεί φοβερές συναυλίες από πολλά συγκροτήματα της Creep, όπως τους Metro Decay αλλά και τους Φατμέ στις αρχές τους. Πιστεύω πως οι περισσότερες μπάντες της εποχής ήταν εξαιρετικές στις συναυλίες τους, ίσως γι’αυτό να συντηρούν κάποιο μύθο. Κατόπιν, παίζαμε στον Πήγασο, μάλλον ο πρώτος συναυλιακός χώρος με τέτοια γκρουπ (punk, new wave κτλ.), ο οποίος είχε συνέχεια συναυλίες, πρέπει μια εποχή να παίζαμε κάθε 15 μέρες εκεί. Υπήρχαν διάφορα «περιφερειακά» μέρη βέβαια, το κλαμπ ΧΥΜΑ στη Μεσογείων, στο Χαλάνδρι, στη Ν.Σμύρνη, υπήρχαν διάφοροι χώροι.
Το μπόλικο υλικό που είχαμε οδήγησε στη δημιουργία του ολοκληρωμένου δίσκου μας, Χορός Για Μουσική. Εντωμεταξύ, στη μπάντα έχουν μπει τότε κι άλλα παιδιά, όπως ο Ντρενογιάννης στην κιθάρα, γιατί ο Παντελής είχε πάει για ένα μικρό διάστημα στους Magic De Spell κι ο Δρακόπουλος απ’τους Moist Device, δηλαδή παιδιά απ’τον Πήγασο αφού είχαμε γίνει σχεδόν όλοι μια παρέα και παίζαμε ο ένας στο γκρουπ του άλλου. Τον δίσκο τον γράψαμε σε 35 μόλις ώρες, ήμασταν έτοιμοι όταν μπήκαμε στο στούντιο. Θυμάμαι πολύ καλά την αίσθηση που είχαμε όταν τελειώναμε ένα κομμάτι, ήταν κάτι καταπληκτικό και το ενδιαφέρον που διαπιστώνω τώρα, είναι πως αυτό υπάρχει ακόμα και σήμερα. Υπάρχει τελικά ακόμα μια φλόγα.
Η «Νορβηγία», το κομμάτι που έκλεινε το δίσκο και δίνει τον τίτλο στην ταινία του Γιάννη Βεσλεμέ, δεν είχε ποτέ παιχτεί ζωντανά, πρώτη φορά θα είναι μεθαύριο, μετά από 30 περίπου χρόνια. Είναι ένα αρκετό δύσκολο κομμάτι για ζωντανές εκτελέσεις γιατί δεν έχει σταθερή δομή. Είναι το κομμάτι που θα χαρακτήριζε την πορεία του γκρουπ, αν αυτό επιβίωνε. Πιστεύω πως θα έβγαιναν ωραία πράγματα, κρίμα που δεν καταφέραμε να συνεχίσουμε.
Ελληνικός στίχος δεν υπήρχε βασικά, εμείς, οι Metro Decay και οι Clown τραγουδούσαμε στα ελληνικά, κάτι που έγινε σχεδόν ταυτόχρονα γιατί υπήρχε μια ανάγκη να υπάρχουν λέξεις με ενδιαφέρον που πάταγαν πάνω στα ακούσματα που είχαμε τότε. Διάβαζα αρκετά τότε, κυρίως τους υπερρεαλιστές (Μπρετόν, Ελυάρ κτλ.). Μας ενδιέφερε πολύ να υπάρχουν διάφορα επίπεδα στους στίχους που γράφαμε τότε όλοι, θέλαμε να καταφέρει να ξυπνήσει πράγματα, να δώσει ένα περιθώριο στη φαντασία, στο όνειρο, την ελευθερία, το φως, να ανοίξει μια χαραμάδα να χωρέσουν νέα πράγματα. Υπήρχε όμως, πολύ μικρό περιθώριο επιβίωσης, τα περιοδικά ήταν κατευθυνόμενα, με άγαρμπο τρόπο μάλιστα, και δεν υπήρχε τρόπος αυτά τα πράγματα να πάνε παρακάτω. Γι’αυτό και τα περισσότερα γκρουπ είχαν μικρή διάρκεια ζωής, 2-3 χρόνια δηλαδή.
Με τις Τρύπες είχαμε παίξει μαζί στο Κύτταρο και τους είχα δει αρκετές φορές σε διάφορα μέρη. Για χρόνια έπαιζαν τα ίδια κομμάτια, ίσως γι’αυτό να εξελίχθηκαν στο γκρουπ που έγιναν. Θυμάμαι να απορώ πως τα κατάφερναν να μη βαριούνται, αλλά τελικά ο τρόπος τους απέδωσε. Εμείς ήμασταν το ακριβώς ανάποδο.
Μια φορά τολμήσαμε να περάσουμε το κατώφλι της Lyra επειδή εκείνη την περίοδο έτρεχε τα πράγματα ο Σαββόπουλος που εκτιμούσα τότε πολύ. Δεν σου κρύβω πως γεύτηκα μια απογοήτευση γιατί είχα πολύ καλή γνώμη για τη μουσική και τους στίχους του. Του είχαμε στείλει τον ολοκληρωμένο δίσκο και μας είπε τότε πως «ο ήχος, μου φαίνεται ξένος για την Ελλάδα και πρέπει να μάθετε να ακούτε τον ήχο του περιπτερά» και φυσικά του απαντήσαμε «πως το μόνο που δεν θέλουμε να ακούσουμε και κυρίως να παίξουμε είναι ο ήχος του περιπτερά». Όχι πως είχαμε κάποιο θέμα με τους περιπτεράδες αλλά καταλαβαίνεις τι εννοούσε. Κάτι πιο εύπεπτο που να αφορά πολύ κόσμο. Ήταν μεγάλη απογοήτευση να ακούς κάτι τέτοιο από έναν άνθρωπο που είχε υποτίθεται ιδιαίτερη άποψη για τα πράγματα, να μην είναι σε θέση να ακούσει κάτι διαφορετικό. Είπαμε ευχαριστούμε και φύγαμε τρέχοντας. Πλήρης απομυθοποίηση.
Απ’την μπάντα έφυγε αρχικά ο Κώστας για να πάει στο διπλωματικό σώμα κι εγώ το 1986 για να κάνω το μεταπτυχιακό μου στην Γαλλία. Έμενα σε μια εστία φοιτητών στο Παρίσι, η οποία στο υπόγειο είχε ένα πιάνο και κλεινόμουν τα βράδια εκεί και έπαιζα. Συνέχισα δηλαδή να γράφω τραγούδια. Αυτό που σίγουρα θυμάμαι από εκείνη την εποχή, ήταν οι συναυλίες που έβλεπα από συγκροτήματα που ποτέ δεν φανταζόμουν πως θα δω. Depeche Mode, πολλές φορές τους Stranglers, φοβερές βραδιές. Μου είχε μάλιστα καρφωθεί τότε η ιδέα να μαζέψω παρόμοια γκρουπ από Γαλλία και βγάλω μια συλλογή και μετά να γίνει το αντίστροφο, αλλά δεν προχώρησε τελικά ποτέ αυτό.
Στην επόμενη σελίδα: Η αναβίωση της μπάντας και η συνάντηση με τον Γιάννη Βεσλεμέ.
