Το Metal Hammer τον περασμένο Δεκέμβριο έκλεισε 30 χρόνια από τότε που ο Γιάννης Κουτουβός έπεισε τον εκδότη σοφτ πορνό περιοδικών, Γκρίτζαλη να εκδώσουν ένα περιοδικό ονόματι Heavy Metal. Παρά τα προγνωστικά, τα πήγε περίφημα σε πωλήσεις και, τριάντα χρόνια αργότερα, εξακολουθεί να είναι το κραταιό εγχώριο περιοδικό στο χώρο του μέταλ, υπό το όνομα Metal Hammer μετά τη συγχώνευσή του με το αγγλικό Hammer, εν έτει 1988. Από το γραφεία του πέρασαν σημαντικές φιγούρες της μουσικής βιομηχανίας, όπως ο Βαγγέλης Μπαλτάς, υπεύθυνος για μεγάλο μέρος της ύπαρξης διανομής «ανεξάρτητων» μέταλ δίσκων στην Ελλάδα, ο Γιώργος Φλωράκης, σημερινός ραδιοφωνικός παραγωγός (και για πολλούς ο πρέσβης του black metal στην Ελλάδα) και άλλα ευρύτερα γνωστά ονόματα όπως αυτά του Στάθη Παναγιωτόπουλου, του Αλέξανδρου Ριχάρδου και της Κατερίνας Αλεξανδρίδη. Από την προσκόλληση στο παραδοσιακό μέταλ και τη φανζινικού επιπέδου γραφή των απαρχών του, σήμερα εκπροσωπεί όλα τα παρακλάδια του σκληρού ήχου, έχει εξελιχθεί και έχει αντέξει στο χρόνο. Αν και έχω «τάσεις φυγής» από τον ήχο που εκπροσωπεί, το διαβάζω ανελλιπώς κάθε μήνα τα τελευταία δέκα χρόνια, με βοήθησε στο χτίσιμο της δισκοθήκης μου και δεν είμαι σίγουρος αν θα έγραφα σήμερα αν δεν υπήρχε η πένα του Τόλη Γιοβανίτη κάποτε εκεί. Ονόματα γνωστών και φίλων έχουν περάσει από τις τάξεις του ενώ ο σημερινός σχεδιαστής του Ντίνου Χεντμπάνκη, μασκότ του περιοδικού και πρωταγωνιστή του κόμικ του, ο Περικλής Αρκάς, είναι αδελφικός μου φίλος. Οπότε η σχέση μου μαζί του θα έλεγα πως παραμένει συναισθηματική.
Ένα μεσημέρι των αρχών του Φεβρουάριου, βρεθήκαμε με τον σημερινό διευθυντή σύνταξης του περιοδικού, Κώστα Χρονόπουλο και τον αρχισυντάκτη (πολλοί τον γνωρίζετε και ως παρουσιαστή του TV War), Χάκο Περβανίδη στα γραφεία του περιοδικού για να κάνουμε μια αναδρομή στη μεγάλη, απολύτως αυθεντική ιστορία του.
Από αριστερά: Κώστας Χρονόπουλος (διευθυντής σύνταξης) και Χάκος Περβανίδης (αρχισυντάκτης).
Πότε ξεκινάει η σχέση σας με το περιοδικό; Τι θυμάστε από εκείνη την εποχή;
Χάκος Περβανίδης: Γύρω στο 1986-87, όταν σε ηλικία 13 ετών στη Δράμα, όπου μεγάλωσα, είχα αγοράσει ένα Heavy Metal που είχε εξώφυλλο τον Eddie από το εξώφυλλο του Somewhere In Time και από τότε δεν έχω χάσει τεύχος. Και για πολλά χρόνια μετά, το Hammer στην επαρχία πήγαινε με χρονοκαθυστέρηση αλλά δεν είχε καμία σημασία γιατί τι να μάθαινες ότι οι Maiden θα έβγαζαν δίσκο σε 3 μήνες, τι σε 2. Η επαρχία έχει πολύ σωστά δισκάδικα, τα οποία έφερναν σχεδόν όλες τις νέες κυκλοφορίες και οι μεταλλάδες είναι πολύ ενημερωμένοι και μάλιστα επειδή κοινωνικά τα πράγματα είναι λίγο πιο ζόρικα, ήταν τότε τουλάχιστον πολύ πιο δεμένοι απ’ όσο φαντάζομαι ήταν εδώ. Όλοι κι όλοι ήμασταν 30-40 άτομα, οπότε ό,τι άκουγε ο ένας το έδινε κατευθείαν στον άλλο και υπήρχε μια φοβερή ζύμωση. Μπήκα στη συντακτική ομάδα το Φεβρουάριο του 1995, 10 χρόνια από αυτά είμαι ιδιαίτερα ενεργός συντάκτης, τα παιδιά με τίμησαν με πολλή ύλη και από τότε που χάσαμε άδικα το Χάρη Ευκαρπίδη διατελώ αρχισυντάκτης του περιοδικού πλάι στον Κώστα και τον Γιάννη Πούσιο.
Κώστας Χρονόπουλος: Το αγόρασα πρώτη φορά το Δεκέμβρη του ’84, όταν δεν υπήρχε τίποτα για τον πολύ κόσμο που ενδιαφερόταν για το μέταλ. Μεγάλωσα σε μια εποχή που αν δεν ήσουν χεβιμεταλλάς στους Αγίους Αναργύρους, σε δείχναμε και λέγαμε «κάτι έχει, να τον προσεγγίσουμε να δούμε πως μπορούμε να βοηθήσουμε». Οι επιλογές που είχες ήταν ή το πολύ mainstream της φράντζας των Wham ή ο Bruce Dickinson. Δέχομαι ότι υπήρχε μια γραφικότητα στο μεταλλά της εποχής, αλλά υπήρχε γραφικότητα σε όλη την εποχή. Είτε άκουγες μέταλ είτε όχι. Και ο υπόλοιπος κόσμος κυκλοφορούσε με βάτες και φουντωτά μαλλιά. Παρέμεινα αναγνώστης και το 1994 με φώναξε ο Γιώργος Φλωράκης, με τον οποίο γνωριζόμασταν από το ραδιόφωνο και το Ποπ Και Ροκ όπου για λίγο καιρό έγραφα μικρές αυτοτελείς ιστορίες σε κάθε τεύχος, να δουλέψω δίπλα του σαν αρχισυντάκτης. Στην ουσία έχω 30 χρόνια αναγνώστης και 20 χρόνια στο περιοδικό.
Meeting της συντακτικής ομάδας του περιοδικού.
Ποια θεωρείτε τη χρυσή εποχή του περιοδικού;
Χ.Π.: Αυτή εδώ, και δεν το λέμε σαν τα συγκροτήματα στις συνεντεύξεις που λένε τον τελευταίο τους όταν τους ρωτάνε για τον καλύτερό τους. Είμαστε βέβαιοι πως όταν θα κρεμάσουμε τα παπούτσια μας απ’ αυτόν τον τοίχο, γιατί το Hammer θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά από εμάς, οι επόμενοι θα μιλάνε γι’ αυτήν την εποχή με τα καλύτερα λόγια. Είναι η πιο δύσκολη για το περιοδικό και αυτό ανταπεξέρχεται. Αν εξαιρέσουμε το τώρα, το ’88 που έγινε η συγχώνευση με το αγγλικό Hammer και στη συνέχεια όταν έγινε αυτό το άνοιγμα της heavy δισκογραφίας το 95-96.
Κ.Χ.: Το να είσαι χεβιμεταλλάς σε αυτή τη χώρα, όποιος και ό,τι και να μου πει, ξέρω ότι ήταν πάντα μυστήριο πράγμα. Δεν είναι το ίδιο να ‘σαι μεταλλάς στην Ελλάδα, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στη Σουηδία, ούτε στη Γαλλία που δεν έχουν μεγάλη σκηνή. Εδώ ήταν πάντα πιο δύσκολο, αισθανόμασταν εκτός έδρας. Η κουλτούρα της χώρας ουδέποτε προσανατολίστηκε προς το ροκ, ούτε το μέταλ. Το Hammer δεν είναι ο Χρονόπουλος, ο Χάκος, ο Πούσιος, τα παιδιά που γράφουν, είναι ο κόσμος. Θα υπάρχει και μετά από εμάς, αυτό είναι απολύτως βέβαιο, γιατί ο κόσμος το αισθάνεται δικό του, αισθάνεται ιδιοκτήτης-διευθυντής του. Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο να το συναντήσεις.
Χάκος Περβανίδης, Κώστας Χρονόπουλος και o εκλιπών Χάρης Ευκαρπίδης, μαζί με τον Rob Halford των Judas Priest που φοράει γυαλιά ηλίου και το βράδυ.
Τι είναι αυτό που κάνει το Hammer να βαστάει γερά σήμερα, παρά την ύπαρξη του ίντερνετ;
Χ.Π.: Στο ίντερνετ, ο μπλακμεταλλάς θα μπει κάπου για να διαβάσει γι’ αυτά που τον ενδιαφέρουν, ο παουερμεταλλάς το ίδιο, στο Hammer όμως θα πάρεις μια γενική εικόνα από τις πιο light και mainstream μέχρι τις τέρμα ακραίες και underground κυκλοφορίες. Αν πας στοχευμένα, θα πας μόνο σε αυτά που ξέρεις, υπάρχουν όμως και πράγματα που σε αφορούν και δεν το ξέρεις. Και στο Hammer θα τα βρεις μπροστά σου.
Κ.Χ.: 1500 tabs στο διαδίκτυο δεν κάνουν τέτοιο namedropping που κάνει ένα τεύχος του Hammer. Καλό είναι αφού διαβαστεί να μπαίνει στην άκρη και να επανέρχεσαι σε πράγματα που δεν είχες δει. Στο ίντερνετ ως χρήστης πάω στα γούστα μου, ξέρω ότι οι Candlemass μου κάνουν και πάω κατευθείαν σε αυτό. Στο περιοδικό μπορεί να έχει πράγματα που δεν με αφορούν άμεσα, αλλά έχει τη γλύκα ότι θα το διαβάσω σήμερα-αύριο. Και αυτά τα πράγματα τα οποία δεν πέρναγαν για του γούστου μου, κατέληξαν να είναι από τα αγαπημένα μου στη μουσική. Οι Opeth ας πούμε δεν με αφορούσαν, δεν ήξερα τι είναι και τους πέρασα στα γρήγορα. Το περιοδικό όμως έμεινε εκεί και τους έψαξα. Έτσι θα βρεις τους επόμενους μουσικούς που θα λατρέψεις γιατί είναι και η φύση του μέσου τέτοια, κάποια στιγμή θα βάλεις να ακούσεις.
Ποιες είναι οι προσωπικές σας αδυναμίες από τις στήλες του περιοδικού, παλιές και νέες;
Χ.Π.: Από τις παλιές στήλες ήταν το Underground Metal του Βενέρη, απ’ όπου έχει περάσει όλο το ακραίο μέταλ όπως το μάθαμε στη συνέχεια. Το όνομά του βρίσκεται στα special thanks πολλών μπαντών, των Death, των Kreator… Στη συνέχεια το Forgotten Jewels των Στεργίου-Στέφα, ήταν οι άνθρωποι που έμαθαν στην Ελλάδα να ακούει NWOBHM, Progressive Rock και αμερικάνικο μέταλ, όπως και το μουσικό κομμάτι της στήλης του Πρασούλα. Από τα σημερινά, η αγαπημένη μου στήλη είναι το Past Tense To Future Tense, όπου ασχολούμαστε με έναν κλασικό δίσκο, βρίσκουμε αυτόν που το είχε γράψει και μας λέει όλη την ιστορία με το ν και με το σ.
Κ.Χ.: Και εμένα από τις νεότερες στήλες, το Past Tense μου τινάζει τα μυαλά, γιατί ο άνθρωπος που έχει δημιουργήσει το δίσκο σου λέει πληροφορίες που δεν μπορείς να βρεις πουθενά, ούτε στο ίντερνετ. Από ‘κει και πέρα, είναι και ο Κήπος του Προφήτη, μεγάλο κόλλημα, ο Blacksmith και ο Αρκάς είναι οι αγαπημένοι μου «μπογιατζήδες» και τον αγαπάμε πολύ τον Ντίνο, είναι ένας από μας. Μου άρεσε πολύ και η στήλη του Βενέρη, πολλοί άνθρωποι μάθαμε πράγματα μέσω αυτής της πένας. Και το Χωρίς Έλεος των Γιάγκος και Θάγκος, από ‘κει προήλθε η διαχρονική ερώτηση του αν υπάρχει μόδα στην παντόφλα.
Απολαύστε στην gallery που ακολουθεί 30 ιστορικά εξώφυλλα του Metal Hammer, όπως τα επέλεξαν ο Κώστας Χρονόπουλος και ο Χάκος Περβανίδης.
Ποιά ήταν τα πιο τρελά γράμματα που σας έστειλαν αναγνώστες όλα αυτά τα χρόνια; Γενικώς είναι τόσο ζωντανή η σχέση σας με τους αναγνώστες σας όσο φαντάζονται οι εκτός μέταλ φάσης;
Χ.Π.: Όχι, η σχέση μας με τους αναγνώστες μας είναι... ακόμα πιο ζωντανή από όσο φαντάζονται οι εκτός φάσης. Πρέπει να τονίσω πως ολόκληρη η ομάδα του περιοδικού αποτελείται από φανατικούς αναγνώστες του εντύπου και σίγουρα κάποιοι από τους αναγνώστες μας στο μέλλον θα αποτελέσουν μέλη της ομάδας. Δεν γίνεται να μπεις στο περιοδικό αν δεν είσαι φανατικός φίλος του. Είμαστε σε διαρκή, μόνιμη και ανοιχτή επαφή με τους αναγνώστες, τους ακούμε, τους αφουγκραζόμαστε, τους εμπιστευόμαστε και συχνά η αισθητική του περιοδικού διαμορφώνεται από ό,τι εισπράττουμε από αυτούς. Υπάρχει κόσμος που μπορεί να απαγγείλει αυτολεξεί κείμενα του περιοδικού που γράφτηκαν πριν πολλά χρόνια, συναντάμε παιδιά που θυμούνται την ύλη τευχών που κυκλοφόρησαν προ αμνημονεύτων ετών και αυτό σίγουρα μας συγκινεί, μας ενθουσιάζει και αποτελεί τον μοναδικό λόγο για τον οποίο φτάνουμε αισίως στο 363ο τεύχος μας.
Κ.Χ.: Η στήλη της αλληλογραφίας του περιοδικού ήταν για πάρα πολλά χρόνια μία από τις πλέον δημοφιλείς. Εκεί, στην προ internet εποχή χτυπούσε η καρδιά της metal επικοινωνίας και όπως καταλαβαίνεις ο ταχυδρόμος ερχόταν φορτωμένος σε καθημερινή βάση. Κατά καιρούς είχαν έρθει και ορισμένα απειλητικά γράμματα αλλά δεν δώσαμε σημασία. Σε κάποια φάση πάντως θέλουμε να βγάλουμε μία ειδική έκδοση που να περιέχει ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά γράμματα που λάβαμε.
Οι Rotting Christ επί σκηνής, στο πρόσφατο μεγάλο πάρτι για τα τριακοστά γενέθλια του Hammer, σε ένα κατάμεστο Fuzz.
Μέσα στα χρόνια έχουν γίνει «κωλοτούμπες» σχετικά με κάποιους δίσκους;
Κ.Χ.: Συνήθως όταν ένα άλμπουμ είναι αμφιλεγόμενο, βάζουμε δύο κριτικές. Δε θέλουμε να ρίξουμε ούτε τη μια μα ούτε και την άλλη άποψη. Δε νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει το δικαίωμα να γράψει μια κριτική, μετά να κοιτάξει στο παρελθόν και να πει «εδώ ήμουν υπερβολικά ενθουσιώδης ή έκανα λάθος που το έθαψα». Είναι δικαίωμα, όχι μόνο αυτών που γράφουν, αλλά αυτών που ακούνε μουσική να επανεξετάσουν τα γούστα τους. Υπήρχε μια δισκοκριτική που είχα υπογράψει για το Fireworks των Angra, στην οποία ο ενθουσιασμός μου ήταν υπερβολικός, σήμερα δε θα το έβλεπα καθόλου έτσι. Πρόσφατα, όταν ξεκινούσαν οι Mastodon στις πρώτες τους δουλειές, δεν έβλεπα κάτι το ιδιαίτερο. Από το Leviathan και μετά τρελάθηκα. Αλλά αυτό δεν το θεωρώ κωλοτούμπα, θα το έβλεπα έτσι αν γινόταν γενικότερα στο έντυπο. Σε ένα έντυπο πρέπει να υπάρχει συνέπεια. Και λάθη έχουμε κάνει και αβλεψίες. Δεν είμαστε πάνσωστοι, αλλά στις μεγάλες περιπτώσεις συγκροτημάτων που συζητήθηκαν, ως επί το πλείστον πέσαμε μέσα. Τον κόσμο μας δεν τον θεωρούμε άβουλο, πρόβατα που τους λες κάτι και το παίρνουν αμάσητο, αν οι Opeth ή οι Nevermore δεν άξιζαν τον κόπο, θα μας την είχαν πει.
Χ.Π.: Δε νομίζω πως ο χρόνος μας έχει αποδείξει κραυγαλέα λάνθασμένους. Όταν ο Καραολίδης έλεγε για το πρώτο System Of A Down ή το ντεμπούτο των Slipknot πως αυτοί θα γίνουν μεγάλοι, έτσι έγινε. Δε νομίζω πως μπορούν να μας προσάψουν κάτι αντίστοιχο, ας πούμε, με το παράδειγμα των Uriah Heep που στην Αγγλία έλεγαν πως δε θα βγάλουν δεύτερο δίσκο. Αλλά, για το αρχείο, όταν το περιοδικό ήταν ακόμα Heavy Metal, το Megatherion των Celtic Frost είχε πάρει άθλια βαθμολογία, όπως και απ’ όλο τον υπόλοιπο κόσμο, δεν τους είχε καταλάβει κανείς τότε. Όπως επίσης έχουν δημοσιευτεί και δύο κριτικές Bathory στο ίδιο τεύχος, για τα The Return και Under The Sign of The Black Mark, που το πρώτο είχε 1 από τον Πρασούλα και το άλλο 10 από τον Φωκίωνα «Black Spider».
