Από πολλούς θεωρείται ο σύγχρονος απόγονος των μεγάλων ερμηνευτών του παρελθόντος. Ένας συνεχιστής του έργου των δασκάλων του, Μστισλάβ Ροστροπόβιτς και Γκρεγκόρ Πιατιγκόρσκι. Υπήρξε, εξ άλλου, ο μοναδικός τσελίστας που μαθήτευσε δίπλα και στους δύο αυτούς θρύλους. Ο Μίσα Μάισκι έρχεται στο Ηρώδειο στις 2 Ιουλίου για να συμπράξει με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου.
Χειμαρρώδης, ανατρεπτικός και δραστήριος, έχει πάντα ενδιαφέρον να μιλάει για τη μουσική που λατρεύει, αλλά και τη συναρπαστική ιστορία ζωής του. Ας τον γνωρίσουμε μέσα από τα δικά του λόγια.
Η γνωριμία με το τσέλο
«Άρχισα να παίζω τσέλο στην ίδια ηλικία που έκοψα και το κάπνισμα. Δηλαδή, στα οκτώ μου», λέει χαριτολογώντας. «Ξεκίνησα το κάπνισμα στα πέντε μου και το σταμάτησα τρία χρόνια αργότερα. Ευτυχώς, δεν έχω ξανακαπνίσει από τότε».
Ο άσωτος γιος
«Πάντα συνηθίζω να λέω ότι είμαι ο πιο τυχερός τσελίστας του κόσμου. Είμαι ο μόνος που είχα καθηγητές τόσο τον Ροστροπόβιτς, όσο και τον Πιατιγκόρσκι. Ειδικά, ο Ροστροπόβιτς, μπορώ να πω πως ήταν κάτι σαν δεύτερος πατέρας για μένα. Ξεκινήσαμε τα μαθήματα λίγους μήνες αφού είχε πεθάνει ο πατέρας μου και πήρε φυσικά αυτό τον ρόλο. Άλλωστε, είχε μόνο κόρες και το μόνιμο παράπονό του ήταν ότι δεν έχει γιο για να τον μάθει να παίζει βιολοντσέλο. Στην τελευταία μας συζήτηση πριν πεθάνει, μάλιστα, μου είχε πει ότι με αισθάνεται σαν τον άσωτο γιο του!»
Οι δοκιμασίες
Τα πράγματα δυσκόλεψαν πολύ για τον Μάισκι, όταν η αδερφή του εγκατέλειψε τη Σοβιετική Ένωση για να εγκατασταθεί μόνιμα στο Ισραήλ. «Ακυρώθηκαν όλες οι συναυλίες μου και μου απαγόρευσαν να ταξιδεύω στο εξωτερικό. Το αποκορύφωμα ήταν η σύλληψή μου όταν προσπάθησα να αγοράσω ένα μαγνητόφωνο από τη μαύρη αγορά. Κατέληξα αντί να παίζω τσέλο, να κάνω οικοδομικές εργασίες για παραπάνω από δύο χρόνια. Ξαναέπαιξα όταν έφυγα κι εγώ για το Ισραήλ».
Με το βλέμμα στη μουσική
Παρόλα αυτά, ο ίδιος δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ τις δυσκολίες που αντιμετώπισε προς όφελος της καριέρας του. «Όταν τελικά βρέθηκα στη Δύση, ο μάνατζέρ μου θέλησε να υπερτονίσει τα στοιχεία αυτά του βιογραφικού μου. Εγώ τον απέτρεψα. Ήθελα να με κρίνουν για τη μουσική. Φυσικά, ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος για μένα. Το εννοώ, όμως, όταν λέω ότι δεν μετανιώνω για τίποτα από όσα μου συνέβησαν. Μπορεί να μην πήρα το δίπλωμά μου από το Ωδείο της Μόσχας, έλαβα όμως, πολύτιμη και πλήρη εκπαίδευση για το υπόλοιπο της ζωής μου. Ήταν μια εμπειρία πολύ σημαντική για την προσωπικότητα και τη μουσική μου πορεία».
Μετά τη φυγή του στη Δύση, η καριέρα του απογειώθηκε. Ακολούθησαν συνεργασίες μεταξύ άλλων με τη Μάρτα Άργκεριχ, τον Γεβγκένι Κίσιν, τον Λανγκ Λανγκ, τον Λέοναρντ Μπέρνσταϊν, τον Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ και βασικά με όλους τους κορυφαίους ερμηνευτές και αρχιμουσικούς των τελευταίων ετών. «Η Μάρτα Άργκεριχ είναι η πιο αγαπημένη μου συνεργάτιδα, αλλά και φίλη. Παίζουμε πλέον μαζί σχεδόν πενήντα χρόνια», λέει για τη μυθική πιανίστα.
Η ανατρεπτική όψη
Η εικόνα του όταν εμφανίζεται στη σκηνή είναι εντυπωσιακή. Πέρα από το πηγαίο πάθος που χαρακτηρίζει τις ερμηνείες του, τα φανταχτερά του πουκάμισα τραβάνε κατευθείαν την προσοχή. «Άρχισα να φοράω τέτοια ρούχα για λόγους πρακτικούς. Στις συναυλίες κινούμαι διαρκώς. Χρησιμοποιώ πολλή ενέργεια και ιδρώνω. Υπό αυτές τις συνθήκες είναι πολύ άβολη αυτή η ενδυμασία του πιγκουίνου. Μερικοί νομίζουν ότι πρόκειται για στιλιστική άποψη, αλλά αυτό δεν ισχύει καθόλου. Το αντίθετο, μάλιστα. Μια συναυλία δεν είναι επίδειξη μόδας. Ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να ανεβαίνει στη σκηνή για να μοστράρει τα ρούχα του. Αυτό που έχει σημασία είναι η μουσική».
Αλλά οι ενδυματολογικές του επιλογές πηγάζουν και από άλλη μια βασική του πεποίθηση. «Πιστεύω ότι η εικόνα της ορχήστρας με εκατό ανθρώπους που είναι ντυμένοι σαν πιγκουίνοι, δίνει μια τελείως λάθος εντύπωση για την κλασική μουσική. Ότι, δηλαδή, πρόκειται για κάτι το βαρετό και προσποιητό που δεν αφορά κανέναν. Είναι κρίμα, γιατί απωθεί τους νέους ανθρώπους».
Μουσική αλυσίδα
Εδώ και αρκετά χρόνια, ο Μάισκι κάνει συναυλίες μουσικής δωματίου μαζί με τα δύο μεγαλύτερα παιδιά του, την Λίλυ και τον Σάσα, οι οποίοι παίζουν πιάνο και βιολί αντίστοιχα. «Όταν ήμουν μικρός ονειρευόμουν να φτιάξω ένα τρίο με τα αδέρφια μου, κάτι που δεν έγινε ποτέ τελικά. Το απωθημένο, πάντως, μου έμεινε και τελικά έκανα ένα τρίο με τα παιδιά μου».
Συχνά αστειεύεται πως μόλις η Λίλυ και ο Σάσα τον ενημέρωσαν ότι δεν πρόκειται να δει εγγόνια από αυτούς, εκείνος έκανε άλλα τέσσερα παιδιά! «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να βρω την ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και την οικογενειακή μου ζωή. Δεν θα έπρεπε να παραπονιέμαι, όμως, γιατί κάνω αυτό που αγαπάω. Είμαι πολύ τυχερός».
Εκτός σκηνής
Πώς κυλάει, όμως, η ζωή για τον 74χρονο πλέον Μάισκι όταν δεν πραγματοποιεί εμφανίσεις; «Έχω πολλά χόμπι, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει καθόλου χρόνος για να ασχοληθώ με αυτά. Επειδή ταξιδεύω πάρα πολύ, όταν γυρίζω σπίτι προσπαθώ να περνάω όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μου. Μου αρέσει να βοηθάω τη γυναίκα μου και να συμμετέχω στις καθημερινές δραστηριότητες των παιδιών μου. Έχω ακόμη πολλά όνειρα, αλλά το πιο σημαντικό είναι να παραμείνω υγιής ώστε να δω τα παιδιά μου να μεγαλώνουν και να συνεχίσω να παίζω μουσική. Ακόμη καλύτερα, να παίζω μουσική μαζί τους!»
