SRDJAN IVANOVIC / MODULATOR
Sept. 2023
Το 2ο Φεστιβάλ Κρουστών της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ετοιμάζεται να ξεσηκώσει το κοινό στις 11, 12 και 13 Ιουνίου 2025 με ένα τριήμερο γεμάτο ρυθμό, ενέργεια και καλλιτεχνικό πειραματισμό. Μέσα σε αυτό το πολυσυλλεκτικό πανόραμα μουσικής, ο διεθνώς καταξιωμένος ντράμερ και συνθέτης Σερτζάν Ιβάνοβιτς φέρνει στην Αθήνα το προσωπικό του σχήμα Modular, παρουσιάζοντας ένα πρόγραμμα όπου ο ήχος γεννιέται και μεταμορφώνεται επί σκηνής.
Γεννημένος στη Βοσνία, μεγαλωμένος στην Ελλάδα και με καλλιτεχνική βάση το Παρίσι, ο Ιβάνοβιτς είναι ένας μουσικός που ισορροπεί δημιουργικά ανάμεσα στην τζαζ, την κλασική παιδεία και τις βαλκανικές παραδόσεις. Το Modular, που είναι και ο τίτλος του πρώτου του άλμπουμ, δεν είναι απλώς ένα μουσικό σχήμα· είναι μια ζωντανή διαδικασία μέσα στην οποία αναπνέει μια μουσική αφήγηση χωρίς σύνορα.
Λίγο πριν εμφανιστεί στη σκηνή μαζί με τους Μανύ Κοντζιά (κιθάρα), Ματίς Ρενιώ (κοντραμπάσο) και Λυντιβίν Ισσανμπούρ (φλάουτο) και συνθέσει ένα σχήμα υψηλής δυναμικής και προσωπικής σφραγίδας μας μίλησε για όλα αυτά που αγάπησε μέσα στην μουσική και συνεχίζει να αγκαλιάζει με το ίδιο πάθος
Γεννηθήκατε στο Σεράγεβο, μεγαλώσατε στην Αθήνα και ζείτε στο Παρίσι. Πώς επηρέασαν αυτές οι τρεις πόλεις τη μουσική και την ταυτότητά σας; Στο Σαράγεβο γεννήθηκα και εκεί είναι και ριζωμένη και η μουσική μου και η ταυτότητα μου, χωρίς να υπάρχει επιλογή σ' αυτό. Στην Αθήνα μεγάλωσα και η Αθήνα με ανέθρεψε, μουσικά επίσης. Οι δάσκαλοι μου, το περιβάλλον του Μουσικού Γυμνασίου - Λυκείου Παλλήνης, τα μουσικά κλαμπ τότε στην Αθήνα (γύρω στα 2000, για μένα ήταν η χρυσή εποχή ...) με διαμόρφωσαν, νιώθω τυχερός που βρέθηκα τότε ακριβώς εκεί. Και το Παρίσι είναι εκεί που ήθελα να πάω και εκεί που βρήκα χώρο να αναπτύξω όλα αυτά...
Θυμάστε τη στιγμή που αποφασίσατε να γίνετε μουσικός; Υπήρξε κάποιο κομβικό γεγονός ή κάποιο ξεχωριστό πρόσωπο; Δε θυμάμαι τη στιγμή αλλά θυμάμαι την εποχή περίπου, γύρω στα 14-15. Θυμάμαι την στιγμή όμως που "ερωτεύτηκα" τα τύμπανα, όταν στην πρώτη γυμνασίου, στο μουσικό στην Παλλήνη, είδα κάποια μεγαλύτερα παιδιά να παίζουν μουσική σε μια τάξη, θυμάμαι τον ήχο του ντράμερ και μου έκανε τεράστια εντύπωση. Νομίζω ο ντράμερ λέγεται Νίκος Χριστόπουλος, σε κάθε περίπτωση, το όργανο και ο ήχος του και το ελαφρύ του παίξιμο μου έκανε τεράστια εντύπωση και την ίδια μέρα γυρνώντας σπίτι είπα στον πατέρα μου ότι θέλω να μάθω τύμπανα. Ενώ ήμουν πάντα μέσα στην μουσική -ο πατέρας μου είναι κιθαρίστας και συνθέτης- μέχρι τότε δεν είχα ιδιαίτερη θέληση για την μουσική, ήταν εκείνη η συνάντηση που τα άλλαξε όλα.
Αν η μουσική σας ήταν μια αφήγηση, τι ιστορία θα λέγατε στον ακροατή που σας ακούει για πρώτη φορά; Δε ξέρω αλλά φαντάζομαι ότι εαν έγραφα, θα έγραφα για φανταστικούς, φουτουριστικούς χαρακτήρες με βαλκανικά χαρακτηριστικά με φόντο ένα φουτουριστικό μέρος που μοιάζει με το Σαράγεβο και την Αθήνα. Κάτι σαν τα βιβλία-κομιξ του Enki Bilal.
Τι σημαίνει για εσάς «αυθεντικότητα» στη μουσική; Πώς την αναγνωρίζετε στους άλλους και στον εαυτό σας; Σημαίνει απλά ειλικρίνεια. Στον εαυτό μου την αναγνωρίζω από μέσα, προσπαθώ να την πλησιάσω όσο γίνεται, στους άλλους επειδή η μουσική τους με αγγίζει συναισθηματικά
Έχετε πει: «Δεν προσπαθώ να είμαι διαφορετικός. Προσπαθώ να είμαι ο εαυτός μου». Πώς μεταφράζεται αυτό στη συνθετική σας ταυτότητα; Αυτό που ήθελα να πω είναι πως δεν θέλω να είμαι διαφορετικός για χάριν του διαφορετικού αλλά θέλω να είμαι ειλικρινής προς τον εαυτό μου. Όταν γράφω μουσική προσπαθώ να γράψω αυτό που βγαίνει, προσπαθώ να μην επηρεαστώ από τι θεωρείται της μόδας ή σωστό ή το αντίθετο, να κάνω κάτι διαφορετικό για να μην είναι όπως αυτό που θεωρείται σωστό...
Τι σημαίνει για εσάς «μουσική που αναπνέει και αλλάζει»; Αυτό που τελικά αγαπάω στην μουσική είναι οι εκπλήξεις, οι στιγμές που αφηνόμαστε επί σκηνής, και βρισκόμαστε σε μουσικά μέρη που δεν περιμέναμε να βρεθούμε. Είμαστε σαν ηθοποιοί, έχουμε το κείμενο αλλά για μένα η μαγεία είναι όταν ξεφεύγουμε από το κείμενο και πάμε σε κάτι που δε ξέρουμε ακόμα τι είναι. Εννοείται ότι έχω μεγάλο σεβασμό για τις μουσικές που δεν περιέχουν αυτοσχεδιασμό και ότι είναι εξίσου δύσκολο να δώσεις ζωή και αναπνοή σε ένα γραμμένο κείμενο. Στην μουσική που παίζουμε έχουμε και τα δύο, έχουμε συνθέσεις και φόρμες και αυτό που θέλουμε να γίνει αλλά έχουμε και την δυνατότητα να ξεφύγουμε.
Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στη δημιουργία του Modular; Τι εκφράζετε μέσα από αυτό το σχήμα που δεν εκφράζατε σε άλλα; Η δημιουργία ήταν σχεδόν τυχαία, βρεθήκαμε για μια συναυλία και παίζοντας με αυτό το σχήμα κατάλαβα ό,τι ήθελα να μην σκεφτόμαστε την παρτιτούρα και ήθελα, ιδανικά, να ξέρουμε τα διαφορετικά μέρη ενός κομματιού και να μπορούμε να αλλάζουμε και και να διαμορφώνουμε την φόρμα επί σκηνής, με μουσικά cues.
Το Modular ως ιδέα – και όχι μόνο ως συγκρότημα – φανερώνει μια φιλοσοφία συνεχούς μεταμόρφωσης. Πώς το διατηρείτε «ζωντανό» επί σκηνής; Παίρνουμε ρίσκα και δεν δεν προσπαθούμε να επαναλάβουμε το ίδιο που κάναμε την προηγούμενη φορά. Νομίζω είναι αυτή και η χάρη του live ...
Πώς επιλέξατε τους μουσικούς που πλαισιώνουν το Modular; Τι σας συνδέει πέρα από την τεχνική; Μας συνδέει η ανοιχτή όψη προς την μουσική και ο ενθουσιασμός για να την κάνουμε. Σε ανθρώπινο επίπεδο θέλω να πλαισιώνομαι από ενθουσιώδης κορυφαίους μουσικούς με ταπεινοφροσύνη.
Πώς ισορροπείτε ανάμεσα στον λυρισμό, τον αυτοσχεδιασμό και τον ρυθμικό πειραματισμό; Πάντα προσπαθώ να είμαι λυρικός, και στις συνθέσεις και στον αυτοσχεδιασμό, ακόμα και τα πειραματικά μέρη των αυτοσχεδιασμών τα βλέπω σαν μια άποψη του λυρικού ή μια αντίθεση του λυρικού ...
Σπουδάσατε τζαζ στο Conservatorium van Amsterdam και στο Παρίσι. Τι κρατάτε πιο έντονα από αυτή την εκπαιδευτική εμπειρία; Στο Άμστερνταμ γνώρισα πολλούς καλούς μουσικούς της ηλικίας μου ή της γενιάς μου, μουσικούς που συνεργαστήκαμε πολλές φορές απο τότε και ακόμα συνεργαζόμαστε (π.χ. ο τρομπετίστας Ανδρέας Πολυζωγόπουλος που παίζουμε μαζί στο γκρουπ Blazin' Quartet) και έμαθα πάρα πολλά απο αυτούς. Φυσικά και έμαθα πάρα πολλά επίσης από τους καθηγητές της σχολής και απο τα masterclass με κορυφαίους διεθνείς μουσικούς ...
Πώς προσεγγίζετε τη σύνθεση όταν ενσωματώνετε τόσο διαφορετικά στοιχεία: βαλκανικούς ρυθμούς, ηλεκτρονικά, τζαζ αυτοσχεδιασμούς; Προσπαθώ να τα ενσωματώσω οργανικά, πέρα απο τις μελωδίες, ρυθμούς και αρμονίες, έχω ιδέες που τις δοκιμάζουμε σε πρόβες και τις κρατάμε ή βρίσκουμε άλλες, προσπαθώ να είμαι ευέλικτος και ανοιχτός σε ότι τελικά ακούγεται σωστό.
Ποιος είναι ο ρόλος της πολιτισμικής μνήμης στη μουσική σας; Δεν σκέφτομαι την πολιτιστική μνήμη αλλά σίγουρα μέσα απο την μουσική που κάνουμε βγαίνει μια πολιτιστική μνήμη τον όσων κρατάμε. Νομίζω ότι αυτό είναι αληθές για όλους όσοι εκφράζονται σε κάτι, όπως είπα πριν, το θέμα είναι να μείνεις ειλικρινής προς τον εαυτό σου για να είναι και η πολιτισμική μνήμη αυθεντική...
Έχετε συνεργαστεί με σημαντικούς καλλιτέχνες της ευρωπαϊκής τζαζ σκηνής. Ποια συνεργασία σας σημάδεψε; Νομίζω ότι η συνεργασία με τον φλαουτίστα Magic Malik, επειδή τον θεωρώ πραγματικά genius και παρακολουθούσα απο μικρός την μουσική του, παίζοντας μαζί του επι σκηνής και αυτοσχεδιάζοντας μαζί ήταν από τις κορυφαίες στιγμές επί σκηνής απο τις οποίες επίσης έμαθα πάρα πολλά.
Πώς είναι να παίζετε σε φεστιβάλ όπως το North Sea Jazz ή το Jazz à la Villette; Νιώθετε διαφορετικά σε τέτοια περιβάλλοντα; Είναι μεγάλα φεστιβάλ και χαίρομαι να παίζω σε μεγάλα φεστιβάλ για να ακούγεται η μουσική μου σε όσο περισσότερο κοινό αλλά κάθε συναυλία είναι ίδια κατά κάποιον τρόπο. Σε κάθε μέρος δίνω το 100%, είτε είναι κλάμπ με 10 άτομα είτε μεγάλη σκηνή σε φεστιβάλ ...
Τι να περιμένουμε στο 2ο Φεστιβάλ Κρουστών της Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ; Υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο στοιχείο σε αυτό το live που ξεχωρίζει; Θα είναι μεγάλη χαρά και τιμή να παίξουμε στο Φεστιβάλ Κρουστών της Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ, όπως ανέφερα είμαι παιδί της Αθήνας και χαίρομαι που θα φέρω το γκρουπ μου για πρώτη φορά στην Αθήνα θα έχω μεγάλο άγχος αλλά και χαρά και θα βάλουμε τα δυνατά μας να ζωντανέψουμε την μουσική και να αφήσουμε το αποτύπωμα μας στο κοινό...
Πώς νιώθετε που επιστρέφετε στην Ελλάδα για αυτή τη συναυλία; Υπάρχει μια συναισθηματική σύνδεση με το ελληνικό κοινό; Φυσικά, πολύ δυνατή.
