Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και ό,τι προηγείται και ό,τι την ακολουθεί, ας το ξεκαθαρίσουμε, δεν είναι για όλους. Κάποιοι, όχι και λίγοι, προτιμούν να την αντιμετωπίζουν αλλιώς. To My Bloody Valentine είναι μια τέτοια ξεχωριστή περίπτωση. Μια αντισυμβατική πρόταση, το λες και εμπειρία, πάνω σε ένα θέμα που το ‘χουμε εξαντλήσει με την ετήσια επανάληψή του. Εδώ, είπαμε όμως, η Αφροδίτη Πατουλίδου το πάει αλλιώς.
Δέκα και βάλε βήματα πιο πέρα από τους κλασικούς εορτασμούς της «Ημέρας» του Αγίου Βαλεντίνου, και με τη συνοδεία του καταξιωμένου Γερμανού πιανίστα Έρικ Σνάιντερ, ετοιμάζει ένα ρεσιτάλ, στο οποίο η επιλογή των κομματιών (και η αισθητική τους) έχουν ξεχωριστή προτεραιότητα. Τα έργα των Βολφ, Κλαρκ, Λαίβε, Μάλερ, Μενόττι, Μπρίττεν, Ραχμάνινοφ, Ριάδη, Ρότζερς, Σιμπέλιους, Σοπέν, Σούμαν, Σούμπερτ, Στράους, Τσεμλίνσκυ και άλλων σπουδαίων συνθετών, σχεδιάζουν ένα έξοχο anti-Valentine μουσικό πίνακα που ξεπερνά τα όρια των μουσικών ειδών, συνδυάζοντας την όπερα, τη γκόθικ αισθητική και τη μέταλ μουσική. Το σκηνικό είναι υποβλητικό και σκοτεινό. Και «πλημμυρισμένο» από την ένταση του ανεκπλήρωτου έρωτα, της προδοσία και του πάθους.
Η συναυλιακή αυτή εμπειρία, όμως, αναλύεται καλύτερα από την ίδια την καλλιτέχνιδα που τη δημιουργεί. Γι’ αυτό και την καλούμε στη δική μας σκηνή:
Τι είναι το «My Bloody Valentine»;
Το αρνητικό του «My Funny Valentine», της διασκευής μου δηλαδή πάνω στο κλασικό και διαχρονικό τραγούδι. Η διασκευή αυτή δίνει το όνομα και στο υπόλοιπο πρόγραμμα, προϊδεάζοντάς μας ότι πρόκειται για μια ημέρα που δεν πήγε και τόσο καλά…
Η υψίφωνος Αφροδίτη Πατουλίδου © Daniel Nartschick
Πώς διάλεξες τα κομμάτια;
Είναι λες και τα κομμάτια διάλεξαν τους εαυτούς γι’ αυτό το πρόγραμμα. Πραγματικά, το μόνο που είχα να κάνω ήταν να βρω μια διαδοχή που να λειτουργεί δραματουργικά. Ακολούθησα τις θεματικές που αγγίζουν τα κείμενα των διαφορετικών κομματιών, αλλά και τις μουσικές συνδέσεις - πώς ταιριάζουν δηλαδή τονικά κάποια κομμάτια.
Το γκόθικ στοιχείο στην παρουσίαση είναι απλώς μια αισθητική επιλογή ή μια προσωπική καλλιτεχνική ταυτότητα για σένα;
Ειλικρινά νομίζω πως γεννήθηκα goth. Έβλεπα τα πάντα με μια μελαγχολία, ήμουν εσωστρεφής, ωστόσο ένιωθα ελεύθερη στις τέχνες, στη φύση, διαβάζοντας βιβλία και κάνοντας παρέα συνήθως με τους «εξοστρακισμένους» - μιλάω για το δημοτικό! Πάντοτε ψάχνω για το όμορφο, ακόμη και σε αναπάντεχα μέρη. Κοιτάω πάντα με δυσπιστία αυτό που μου επιβάλλουν ως «υγιές» και προσπαθώ να δημιουργώ χώρο για πολυφωνία και δημοκρατία στην καθημερινότητά μου. Τα παραπάνω είναι σημάδια μιας gothic προσωπικότητας, αλλά σίγουρα δεν χρειάζεται να συμμερίζεσαι την gothic αισθητική για να τα υιοθετήσεις.
Η νικελχάρπα είναι ένα ιδιαίτερο όργανο που έχει σημαντική παρουσία στην παράσταση. Πώς συνδέεται με τη γοτθική ατμόσφαιρα του Αιματηρού Βαλεντίνου;
Η νικελχάρπα έχει ένα ξεχωριστό ήχο που μας ταξιδεύει στο παρελθόν. Το ηχόχρωμά της συμβάλλει στην απόκοσμη ατμόσφαιρα του ρεσιτάλ αυτού, καθώς ανήκει στους προγόνους των μοντέρνων τοξωτών έγχορδων οργάνων. Προσωπικά, ο ήχος της με συγκινεί βαθιά και με βοηθά να πω κάποιες ιστορίες όπως τους πρέπουν.
Η παράσταση έχει ένα ξεκάθαρο «anti-Valentine» χαρακτήρα. Ποια είναι όμως η δική σου σχέση με αυτή τη γιορτή;
Κακή. Τόσο κακή που επέλεξα να δουλεύω εκείνη την ημέρα - ολόκληρη την εβδομάδα για την ακρίβεια! Βέβαια είμαι έτσι με τις περισσότερες εορτές. Έτσι αποφάσισα να φτιάξω ένα πρόγραμμα για το πώς νιώθω και να καλέσω τους ακροατές μας να το «ζήσουνε» μαζί μας. Πιστεύω ότι συνδεόμαστε πιο βαθιά μέσα από τα βάσανα και εύχομαι το ρεσιτάλ αυτό να έχει τον χαρακτήρα της Κάθαρσης.
Ανεκπλήρωτος vs ευτυχισμένος έρωτας: Ποιος πιστεύεις εμπνέει περισσότερο την τέχνη;
Ο ανεκπλήρωτος έρωτας σε κάνει να πηγαίνεις στο στούντιο/εργαστήρι και να δουλεύεις μέχρι να ξεχάσεις, μέχρι να γιατρευτείς, μέχρι να εξορκίσεις το κακό. Πιστεύω ότι γι’ αυτό έχουμε πολλά περισσότερα έργα τέχνης για τον ανεκπλήρωτο έρωτα παρά για τον ευτυχισμένο.
Πιστεύεις ότι η όπερα και η μέταλ έχουν κοινό έδαφος; Έστω στον τρόπο που εκφράζουν το παθιασμένο δράμα;
Σίγουρα, κυρίως στο ότι τα συναισθήματα είναι μεγεθυμένα και τις περισσότερες φορές υπάρχει θεατρικότητα και στα δύο είδη. Επίσης, και τα δύο είδη συχνά εμπνέονται από τη μυθολογία και χρησιμοποιούν αρχαϊκά κείμενα. Είναι και τα δύο πολύ όμορφα, ωστόσο και πολύ διαφορετικά, αλλά αυτό δεν θα έπρεπε να σταματήσει κάποιον από να τα εξερευνήσει όλα.
Όταν ένα κομμάτι «βουλιάζει» στη προδοσία ή την απόγνωση, πόσο διαφορετική από τα συνηθισμένα ερμηνεία απαιτεί από τον καλλιτέχνη;
Υπάρχουν τεχνικές διαφορές, όπως π.χ. η εκφορά του κειμένου, η υπογράμμιση συγκεκριμένων συμφώνων που τονίζουν την πίκρα, την επιθετικότητα αλλά και στον αντίποδα, σύμφωνα που μαρτυρούν την ψυχική ευθραυστότητα του προσώπου που τραγουδά. Σε κάθε περίπτωση, η δουλειά του ερμηνευτή είναι βαθιά ψυχολογική. Προσωπικά, έπρεπε να περάσω από τα συναισθήματα για τα οποία τραγουδάω, να τα μελετήσω και να περάσω χρόνο μαζί τους, ώστε να αποστασιοποιηθώ και να μπορώ να τα τραγουδήσω καλύτερα. Έτσι λοιπόν, κατέληξα να τα αγαπήσω και αυτά - όσο παράξενο και αν ακούγεται, αγαπάω σαν παιδιά μου και την απόγνωσή μου και τη ζήλεια μου ακόμη και το μίσος μου. Σαν παιδιά που θέλουν προσοχή για να μην λοξοδρομήσουν.
Ως υψίφωνος έχεις ερμηνεύσει πολλούς ρόλους. Υπάρχει κάποιος που να θυμίζει τον κόσμο του «My Bloody Valentine»;
Η ιδέα του My Bloody Valentine γεννήθηκε την περίοδο που υποδυόμουν την Elle στο La Voix Humaine του Φρανσίς Πουλένκ, στο Βερολίνο το 2019. Ήταν μια τρομακτικά απαιτητική δουλειά κατά την οποία έπρεπε να επισκεφθώ στιγμές μου για τις οποίες δεν ήμουν περήφανη, ώστε να τις υποδυθώ ως Elle. Η διαδικασία αυτή μου γέννησε την επιθυμία για ένα πρόγραμμα σαν το My Bloody Valentine.
Ποιο τραγούδι από αυτά που θα ακούσουμε είναι το πιο «αιματοβαμμένο» συναισθηματικά για σένα;
Αυτό θα είναι σίγουρα το «My Bloody Valentine». Αν και παίζουμε τραγούδια που αφορούν την γυναικοκτονία (Der Zwerg του Schubert κ.α.), τον αυτοκτονικό ιδεασμό, τον νευρικό κλονισμό κ.ά., στη διασκευή του My Bloody Valentine ο χαρακτήρας μας έχει αποδεχτεί αυτό που έχει συμβεί, φοράει τον αιματοβαμένο μανδύα μιας ραγισμένης καρδιάς και χορεύει εύθυμα με τη θλίψη του.
