Καλώς ήρθατε στο απόλυτο trend του κόσμου της μουσικής: ASMR Pop. Πρόκειται για μία από εκείνες τις «αλλόκοτες» ανακαλύψεις του διαδικτύου που δύσκολα θα φανταζόταν κανείς στην προ-ψηφιακή εποχή. Το ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response), που στα ελληνικά μεταφράζεται ως Αυτόνομη Αισθητηριακή Απόκριση του Μεσημβρινού, έχει τις ρίζες του στα παρακλάδια της Συμβουλευτικής και βασίζεται σε ακουστικά ερεθίσματα, που αποβλέπουν στη χαλάρωση και τη σταδιακή αποβολή του άγχους.
Η χρήση του είναι διαδεδομένη σε ζητήματα που σχετίζονται με αϋπνίες, κατάθλιψη, άγχος, στρες, ακόμη και πόνους. Με κλειστά ή ανοιχτά μάτια, το άτομο παρακολουθεί και κυρίως ακούει βίντεο, στα οποία άνθρωποι μιλούν πολύ απαλά και ψιθυριστά. Η αποτελεσματικότητα του ASMR έγκειται στην εγκεφαλική αντίδραση σε ακουστικά και οπτικά ερεθίσματα που προκαλούν το αίσθημα του μυρμηγκιάσματος στο δέρμα, της ανατριχίλας στο κεφάλι και τη σπονδυλική στήλη, ενώ ακολουθείται από χαλάρωση, ηρεμία, ευφορία και χαρά.
Πώς από μία συμπληρωματική θεραπευτική τεχνική αποδυνάμωσης του άγχους, το ASMR, κατέληξε να γίνει κυρίαρχη δύναμη της ποπ κουλτούρας; Η συγκεκριμένη τάση αν και εξελίσσεται εδώ και καιρό, πλέον τείνει να συναντάται «παντού». Η Billie Eilish, αναμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της pop σκηνής αυτή τη στιγμή, έχει ευρέως χαρακτηριστεί ως «η πρώτη superstar του ASMR».
H indie σταρ, Phoebe Bridgers, έχει αναφέρει ανοιχτά πως το ASMR αποτελεί βασική επιρροή της, ενώ η Castillo, η μουσικοσυνθέτης Martha Skye Murphy και ο δημοφιλής παραγωγός dance κομματιών, Isola - του οποίου το πρόσφατο άλμπουμ “EP1” έχει προωθηθεί πολύ για τις μικρές, αφυπνιστικές κι εμπνευστικές δόσεις ASMR - αποτελούν μονάχα μερικούς από τους καλλιτέχνες που εκδηλώνουν ένθερμο ενδιαφέρον για το ψιθυριστό τραγούδισμα.
«Παρακολουθώ βίντεο ASMR από τότε που ήμουν έφηβη, πριν αυτό να γίνει hipster τάση», δήλωσε η Bridgers στο Pitchfork. «Εκείνη την εποχή για την ακρίβεια, ονομάζονταν ακόμη “βίντεο-ψίθυροι”. Θυμάμαι έκανα μία εργασία για το σχολείο, όταν αναζητώντας πληροφορίες έπεσα πάνω σε όλα αυτά τα περίεργα βίντεο με μασάζ, τα οποία απευθύνονταν συγκεκριμένα σε ανθρώπους που ήθελαν να κοιμηθούν ευκολότερα. Κάπως έτσι ξεκίνησε η σχέση μου με το ASMR».
Εξίσου θερμός υποστηρικτής του, φαίνεται πως είναι και ο ράπερ 21 Savage, ο οποίος τιτλοφόρησε ένα κομμάτι του ως “ASMR”, κάνοντας ειδική μνεία στην εν λόγω τεχνική. Σε μια εποχή κατά την οποία οι τοίχοι του σπιτιού μας μοιάζουν όλο και πιο κοντά και οι διέξοδοι από τη νοσηρή πραγματικότητα είναι όλο και πιο αναγκαίες, οι καταπραϋντικοί ήχοι του ASMR έχουν αποκτήσει μια νέα διάσταση και χρησιμότητα. Το ASMR ακούγεται παντού, όσο κι αν ψιθυρίζουμε.
Το YouTube, αλλά και το TikTok, είναι φυσικά τα ιδανικό περιβάλλοντα για την εξάπλωση του ASMR και τη διάδοση της φήμης των καλλιτεχνών που το ενσωματώνουν στη μουσική τους. Τα χαλαρωτικά βίντεο της Castillo συγκεκριμένα, συγκεντρώνουν εκατομμύρια views, με την ίδια να δηλώνει πως η εξάπλωση της δημοφιλίας της οφείλεται, όχι στην υποστήριξη του ραδιοφώνου ή του streaming, αλλά στην ίδια την κοινότητα των υποστηρικτών του ASMR. Στο Spotify, αρκετά από τα κομμάτια της έχουν ξεπεράσει τις 2.5 εκατομμύρια μηνιαίες ακροάσεις.
Δεν είναι λίγοι οι ανερχόμενοι ποπ καλλιτέχνες που ξεπηδούν στο YouTube, εξαιτίας των covers δημοφιλών κομματιών που δημιουργούν, σε ASMR εκτέλεση, με ολόκληρο το δίσκο “When We All Fall Asleep, Where Do We Go?” της Billie Eilish χαρακτηριστικά, να έχει ερμηνευτεί εκ νέου ψιθυριστά. «Σίγουρα πιστεύω ότι ο ήχος της Billie Eilish έχει χαρακτηριστικά ASMR», αναφέρει στην Independent ο Δρ. Craig Richard, καθηγητής βιοφαρμακευτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Shenandoah και ιδρυτής του ASMR ιστότοπου του Πανεπιστημίου. «Το στυλ της μουσικής και των φωνητικών της είναι απαλό, χαλαρωτικό, παρηγορητικό και μεταγγίζει μια οικειότητα. Αυτές άλλωστε είναι οι βασικές πτυχές του ASMR, χάρη στις οποίες αναδύονται οι καταπραϋντικές του ιδιότητες», συμπληρώνει.
Ας είμαστε όμως ειλικρινείς. Αρκετοί είναι εκείνοι οι τραγουδιστές που εδώ και δεκαετίες έχουν «ψιθυρίσει» σε κάποιο κομμάτι τους κι ας μην ήταν ακόμη παρόν το ASMR και οι ευεργετικές τους δυνατότητες. Η Jane Birkin στη σύμπραξή της με τον Serge Gainsbourg στο θρυλικό “Je T’aime”, για παράδειγμα, ή η Bjork στο κομμάτι “You’re So Quiet”. «Υπάρχει σίγουρα μια μαζική αύξηση του ενδιαφέροντος για το ASMR στην ποπ κουλτούρα», επισημαίνει η Δρ. Giulia Poerio, του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Essex, η οποία έχει πραγματοποιήσει εκτενείς μελέτες για την αποτελεσματικότητα του ASMR. «Γνωρίζουμε από τις έρευνες ότι οι πυροδότες του έχουν επίσης συναισθηματικό αντίκτυπο, οπότε ενδέχεται οι καλλιτέχνες να επιθυμούν να ενσωματώνουν το ASMR στη μουσική τους για να ενισχύσουν τη συναισθηματική επιρροή της δουλειάς τους και να την αναγάγουν σε περισσότερο πολυαισθητική», προσθέτει η ίδια.
Ένα ακόμη βασικό γνώρισμα της ASMR pop, είναι η τάση των καλλιτεχνών που την υιοθετούν, να ηχογραφούν τα tracks στο σπίτι τους και ιδίως στο υπνοδωμάτιό τους - όπως άλλωστε έχει κάνει και η Eilish μαζί με τον αδελφό και παραγωγό της - προσδίδοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο περισσότερη οικειότητα, προσωπική ταυτότητα και ζεστασιά.
Όμως, το περιβάλλον ηχογράφησης μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα και το ύφος της παραγωγής. Στην περίπτωση των νέων καλλιτεχνών που μας συστήνονται ως ASMR artists μέσω του YouTube, η επιλογή να ηχογραφήσουν τα κομμάτια από το σπίτι τους, με περιορισμένο εξοπλισμό, συνήθως συνάδει με ένα μέτριας ποιότητας ηχητικό αποτέλεσμα, που ίσως αρκείται να γίνει παρηγορητικό, ανακουφιστικό και ιδιαίτερα προσωπικό, μια και συχνά δεν έχει τη δυναμική για να αναδειχθεί σε “massive hit”. Βέβαια, με τόσο άγχος που «σέρνω» εδώ και χρόνια στην κάθε μέρα μου, ένα “play” αξίζει να το πατήσω. Καλή μας ακρόαση και καλούς ύπνους!
