Αν κοιτάξεις τα έργα της Svetlana Booth από κοντά -εκεί που το μελάνι χορεύει με τον αέρα και η ρητίνη αιχμαλωτίζει το φως σαν μνήμη σε σφαίρα- δεν βλέπεις απλώς νησιά. Βλέπεις ψυχές. Βλέπεις τη σιωπή πριν από τη λέξη, το ανείπωτο ανάμεσα στους τόπους και τους ανθρώπους. Η Booth ονομάζει αυτό που κάνει “Abstractural Art”, μια υβριδική φόρμα που συνδυάζει γεωμετρία και αφαίρεση, χάρτη και συναίσθημα, δομή και ενέργεια. Δεν πρόκειται απλώς για μια αισθητική πρόταση, είναι μια υπαρξιακή γλώσσα.
Γεννημένη στην Αβάνα, μεγαλωμένη στη Ρωσία, ζώντας για χρόνια στη Νότια Αφρική και σήμερα στη Βάρκιζα, η πορεία της μοιάζει με ακτογραμμή γεμάτη σταθμούς και μεταμορφώσεις. Ωστόσο, όπως η ίδια λέει, «η Ελλάδα μού έδωσε τη φωνή μου». Από τα πρώτα της έργα με μελάνια αλκοόλης, μέχρι την εξελιγμένη πλέον τεχνική της με ρητίνη και μεταλλικά φύλλα, κάθε κομμάτι κουβαλά μια ένταση, μια ανάσα. «Δεν ζωγραφίζω αυτό που βλέπω, ζωγραφίζω αυτό που νιώθω», λέει. Και το εννοεί.
Η νέα της σειρά, "The Eternal Embrace", που παρουσιάζεται τον Μάιο στην Κύπρο, κατά τη διάρκεια του Cyprus Diaspora Forum 2025 (υπό την αιγίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας), είναι μια ωδή στον νόστο - το διαχρονικό αίσθημα του ανήκειν, ακόμη κι όταν είσαι μακριά. «Η Κύπρος έγινε ο συναισθηματικός πυρήνας της έκθεσης γιατί ενσαρκώνει αυτή την ένταση ανάμεσα στην απόσταση και την ριζική σύνδεση», λέει η ίδια. Δώδεκα έργα, ένα για κάθε νήμα του ορατού και του αόρατου που δένει τις διασπορές με τον τόπο.
Η δουλειά της έχει αναγνωριστεί διεθνώς, με έργα σε ιδιωτικές συλλογές στην Αμερική, τη Μέση Ανατολή, την Αυστραλία, το Βέλγιο και τα Εμιράτα. Στην Ελλάδα, εκπροσωπείται από την Kapopoulos Fine Arts Gallery, με παρουσία σε Αθήνα, Ύδρα, Μύκονο, Πάτμο, Σπέτσες και Κύπρο (Λεμεσό και Λευκωσία). Το έργο της "Greece - Gaia" θεωρεί πως εκφράζει απόλυτα την καλλιτεχνική της κοσμοθεωρία: μια γη-μητέρα που κρατά όλα της τα νησιά ενωμένα με ασημένιες γραμμές, σαν νευρωνικά δίκτυα μνήμης.
Η καθημερινότητά της, γεμάτη φως και αλμύρα στη Βάρκιζα, εμπνέει και το ρυθμό της δημιουργίας της. Πριν το πινέλο έρθει σε επαφή με τον καμβά, υπάρχει σιωπή, παρατήρηση και μια μορφή ενεργειακής μεσολάβησης. Το αποτέλεσμα; Ακριβώς όπως το είπε και η ίδια: «Τα νησιά μου δεν είναι χάρτες. Είναι soulscapes. Κουβαλούν τον παλμό της ελευθερίας, την ανάσα της σύνδεσης και το μυστήριο του τι μας κρατά μαζί».
Η τέχνη για τη Svetlana Booth δεν είναι επάγγελμα, είναι υπαρξιακή συνθήκη. Μέσα από μια δύσκολη περίοδο ασθένειας, το στούντιο της έγινε χώρος ίασης. Μίλησα μαζί της για νησιά, ρίζες, ανάμνηση και για το πώς η τέχνη της έγινε το προσωπικό της καταφύγιο.
Svetlana, η σειρά σου "Islands of Souls" είναι ένας φόρος τιμής στα αόρατα νήματα που συνδέουν ανθρώπους και τόπους. Πότε συνειδητοποίησες για πρώτη φορά ότι η τέχνη μπορεί να εκφράσει αυτό το αίσθημα του ανήκειν; Δεν συνέβη με τους πρώτους πίνακες νησιών. Στην αρχή έψαχνα, μάθαινα πώς κινούνται τα μελάνια και αναρωτιόμουν αν τα σχήματα που δημιουργούνται έχουν κάποιο νόημα. Σε κάποια έργα αναγνώριζα νησιά που είχα επισκεφτεί - αλλά κάτι έλειπε. Μια μέρα αποφάσισα να αντιστοιχίσω όσο το δυνατόν πιο πιστά τη γεωγραφική περιγραφή ενός αγαπημένου μου νησιού με τα ρευστά μελάνια. Όταν ολοκληρώθηκε, ένιωσα πως άρχισε να αναπνέει. Σαν το σχήμα του νησιού να ήταν θεϊκό δώρο, με προκαθορισμένο σχέδιο και πνεύμα. Τότε ήταν που κατάλαβα ότι τα νησιά είναι ζωντανές μορφές. Δεν είναι απλώς σχήματα, κάθε νησί έχει τη δική του ατομικότητα, τη δική του παρουσία, φέρει τον δικό του ρυθμό, τη μνήμη, τη σιωπή και ζωντανεύει στον καμβά μέσα από τα ελεύθερα μελάνια. Στην Ελλάδα, κάθε άνθρωπος είτε κατάγεται από νησί είτε κουβαλά ένα μέσα του - ως τόπο καταγωγής, ανάμνησης ή γιορτής. Τα ελληνικά νησιά δεν είναι απλώς προορισμοί. Είναι συναισθηματικές πατρίδες. Αυτή η σύνδεση ψυχής και γης έγινε η ουσία του "Islands of Souls". Και όσο η σειρά μεγάλωνε, άρχισα να αισθάνομαι πως και εμείς είμαστε νησιά, ο καθένας μας ξεχωριστός, μοναδικός, όμορφος, αλλά ταυτόχρονα δεμένος με κάτι αόρατο και άρρητο. Η τέχνη μου έγινε χώρος εξερεύνησης αυτού του παραδόξου: Ατομικότητα και Ενότητα μέσα από την Ποικιλομορφία. Δεν είμαστε απομονωμένοι - είμαστε αστερισμός. Αυτό το νιώθω περισσότερο όταν ζωγραφίζω. Εκείνες τις στιγμές, εισέρχομαι σε μια διαλογιστική κατάσταση. Κάτι μεγαλύτερο ρέει μέσα μου, φως, χρώμα, μνήμη, ενέργεια. Τα νησιά που δημιουργώ δεν είναι χάρτες. Είναι "τοπία ψυχής". Φέρουν τον παλμό της ελευθερίας, την ανάσα της σύνδεσης και το μυστήριο αυτού που μας ενώνει όλους. Εκείνη ήταν η στιγμή που ήξερα: η τέχνη μπορεί να μιλήσει για το ανήκειν με τρόπο που καμία γλώσσα δεν μπορεί.
Έχεις δημιουργήσει τον όρο "Abstractural Art" για να περιγράψεις το στυλ σου - μια σύντηξη δομής και αφαίρεσης. Πώς γεννήθηκε αυτή η έννοια και τι σημαίνει για σένα; Με γοήτευσε ο τρόπος που κινούνταν τα alcohol inks - η απαλότητά τους, η απρόβλεπτη φύση τους, το πώς έμοιαζαν να αναπνέουν στην επιφάνεια. Αλλά μέσα μου ήξερα ότι κάτω από αυτή τη ροή έπρεπε να υπάρχει δομή. Συνειδητοποίησα πως η ελευθερία από μόνη της δεν αρκεί. Έπρεπε να γειωθεί. Με τον καιρό ανακάλυψα κάτι ουσιώδες: το σχήμα του νησιού έχει σημασία. Πρέπει να ταιριάζει με τον χάρτη. Όχι για λόγους ρεαλισμού, αλλά επειδή υπάρχει μια ιερή γεωμετρία σε κάθε τόπο. Όταν το σχήμα είναι σωστό - όπως ακριβώς σχηματίστηκε από το Σύμπαν - τότε κάτι αλλάζει. Ο πίνακας αρχίζει να αναπνέει. Το νησί ζωντανεύει. Εκεί ξεκίνησε πραγματικά το Abstractural Art: στο σημείο συνάντησης της δομής και της ψυχής. Τα πρώτα μου νησιά ήταν ολόκληρα μπλε - πολλές αποχρώσεις του μπλε. Σκούρες και φωτεινές. Τα νησιά έμοιαζαν σχεδόν αντεστραμμένα - σαν να έφερα τη θάλασσα μέσα στο νησί, όχι το αντίθετο. Αυτή η ανατροπή μου αποκάλυψε κάτι: ότι η αλήθεια δεν βρίσκεται πάντα εκεί που την περιμένουμε. Καθώς δούλευα, τα χρώματα εξελίχθηκαν - πράσινο για τα δάση, χρυσό και ασήμι για ιερούς τόπους, ελιά για τα δέντρα, κίτρινο για το φως και τη διαύγεια. Στην Πάτμο εμφανίστηκαν ακόμη και γήινες αποχρώσεις και ήσυχα κόκκινα. Ακολουθώ την ατμόσφαιρα, όχι τους κανόνες. Αλλά ακόμα και στην αφαίρεση, η δομή παραμένει. Το σχήμα δεν λέει ψέματα. Όλα τα υπόλοιπα ρέουν. Το Abstractural Art δεν είναι τεχνική. Είναι γλώσσα. Είναι ο τρόπος με τον οποίο αφήνω την παρουσία και τη διαίσθηση να συναντηθούν στον καμβά - εκεί όπου η γεωγραφία γίνεται συναίσθημα και το συναίσθημα παίρνει μορφή. Και αυτό σημαίνει για μένα το Abstractural Art. Όχι στυλ, αλλά κατάσταση παρουσίας, όπου η μορφή και η ψυχή συναντιούνται.
DREAMTIME. Australia
Από την Αβάνα στη Ρωσία, την Ελλάδα και τη Νότια Αφρική, η ζωή σου μοιάζει με ένα παγκόσμιο οδοιπορικό. Πώς διαμόρφωσαν αυτές οι διαφορετικές κουλτούρες τη δική σου καλλιτεχνική γλώσσα; Κάθε χώρα διαμόρφωσε κι ένα διαφορετικό στρώμα στο πώς βλέπω, αισθάνομαι και κινούμαι μέσα στον κόσμο. Η Αβάνα μου έδωσε από νωρίς την αίσθηση του ρυθμού και της αντίθεσης. Παρ’ όλο που έφυγα μικρή, ακόμα νιώθω τον παλμό εκείνου του φωτός, τον ρυθμό των τραγουδιών της και την έξαρση των ανθρώπων. Η Ρωσία μου έδωσε ένταση, ενδοσκόπηση και πειθαρχία. Η Νότια Αφρική με άνοιξε στο χρώμα, την απεραντοσύνη και τον πνευματικό χώρο. Και η Ελλάδα μού έδωσε τη φωνή μου. Αυτά τα μέρη δεν διαμόρφωσαν μόνο την τεχνική μου, αλλά και την ευαισθησία μου. Μέσα από τα διαρκώς μεταβαλλόμενα τοπία και τις κουλτούρες που συνάντησα, έμαθα να τις ακούω με τα συναισθήματα. Να ζωγραφίζω όχι αυτό που βλέπω, αλλά αυτό που κουβαλάω μέσα μου. Ως πρώην αθλήτρια της ακροβατικής γυμναστικής, η καλλιτεχνική μου γλώσσα γεννήθηκε μέσα από την κίνηση και ωρίμασε στη σιωπή και στον διαλογισμό. Πλέον, κάθε καμβάς είναι σαν μια πολύγλωσση συνομιλία. Ένας ψίθυρος, ένα συναίσθημα από κάθε τόπο που έχω αποκαλέσει σπίτι.
Το έργο σου δεν αποτυπώνει απλώς γεωγραφία, καταγράφει συναισθηματικά και πνευματικά τοπία. Πώς μεταφράζεις αυτές τις αόρατες συνδέσεις στον καμβά; Εμπνευσμένη από την αιώνια ομορφιά των τοπίων της φύσης, από τα ηφαιστειακά και βραχώδη σχήματα έως τις ακτογραμμές που έχουν σμιλευτεί από τον άνεμο και τα κύματα, μετατρέπω τις γεωγραφικές μορφές σε ζωντανές, αναπνέουσες οντότητες. Κάθε νησί έχει τη δική του ουσία, το δικό του φως ταυτότητας, διαμορφωμένο από την ιστορία, τους ανθρώπους και το μεταβαλλόμενο τοπίο. Δεν είναι απομονωμένα, υπάρχουν μέσα σε ένα απέραντο, διασυνδεδεμένο πλέγμα μνήμης και ανήκειν, δεμένα με αόρατα νήματα ιστορίας και συναισθήματος. Όπου κι αν βρισκόμαστε, μένουμε δεμένοι με τους τόπους που μας διαμόρφωσαν, όπως τα νησιά παραμένουν δεμένα με τις ψυχές που τα αγάπησαν. Κάθε νησί κουβαλά έναν παλμό, μια ζωντανή ενέργεια διαμορφωμένη από τα στοιχεία και τους ανθρώπους που περπάτησαν τις ακτές του. Άλλα πάλλονται από ένταση, άλλα ψιθυρίζουν τις ιστορίες τους με ηρεμία και σιωπή. Προσπαθώ να μεταφράσω αυτές τις δυνάμεις στον καμβά, ρευστές, μεταβλητές μορφές που αναπνέουν, κινούνται και εξελίσσονται, αντανακλώντας την ψυχή του ίδιου του τόπου. Δεν προσπαθώ να ζωγραφίσω αυτό που βλέπω, προσπαθώ να ζωγραφίσω αυτό που νιώθω. Το νησί, το φως, η μνήμη του τόπου, γίνονται συναισθηματικές συχνότητες. Τις ακούω σιωπηλά. Κάθε νησί γεννιέται από έναν λεπτοδουλεμένο χορό μελάνης αλκοόλης υψηλής χρωματικής έντασης, την οποία καθοδηγώ στον καμβά με αέρα. Οι μελάνες κινούνται ελεύθερα, σχηματίζοντας οργανικά, απρόβλεπτα μοτίβα. Έχω μάθει να τις ελέγχω σχεδόν, αλλά το μυστήριό τους είναι κομμάτι της ψυχής τους. Αυτή η ρευστή τεχνική επιτρέπει στα χρώματα να αλλάζουν και να λαμπυρίζουν καθώς κινείσαι γύρω από το έργο. Εμφανίζονται νέες λεπτομέρειες σε κάθε γωνία. Είναι ζωντανό. Αναπνέει. Στην επιφάνεια προσθέτω ασημένιες γραμμές, σαν τις Ley lines ή ποτάμια ενέργειας. Ρέουν μεταξύ των τόπων όπως οι νευρώνες στον εγκέφαλο ή η μνήμη στο σώμα. Καθοδηγούν το βλέμμα και σηματοδοτούν ιερές τοποθεσίες, συνδέοντας στιγμές πάνω στο νησί. Και έπειτα, όταν η κίνηση σταθεροποιείται και η μορφή ολοκληρώνεται, προσθέτω αυτό που αποκαλώ ενεργειακά πλοκάμια γύρω από την ακτογραμμή του νησιού. Απλώνονται προς τα έξω σαν ενεργειακές προεκτάσεις της γης, και το νησί αρχίζει να αιωρείται στον αέρα, τελείως άυλο. Συχνά αυτή είναι η στιγμή που το νησί γίνεται αιθέριο. Μέσα από αυτή τη διαδικασία -τη ροή της μελάνης, τις καθοδηγητικές γραμμές, την τελική πνοή κίνησης- κάθε έργο γίνεται όχι απλώς ένας τόπος, αλλά μια πνευματική έκφραση. Ένας χάρτης παρουσίας, συναισθήματος και αόρατης σύνδεσης.
Το χρώμα παίζει συμβολικά έναν ισχυρό ρόλο στο έργο σου, το μπλε και το πράσινο για τη θάλασσα και τη ζωή, το χρυσό και το ασημί για το θείο, το κόκκινο για το πάθος. Πώς επιλέγεις την παλέτα κάθε έργου; Έχεις "υπογραφικά" χρώματα; Αφήνω τη γη να μιλήσει μέσα από το χρώμα. Κάθε τόπος έχει τη δική του συναισθηματική παλέτα, και προσπαθώ να την τιμήσω. Τα χρώματα στο έργο μου -όλες οι αποχρώσεις του μπλε, του πράσινου, του κίτρινου, του κόκκινου, του ασημί και του χρυσού- δεν είναι απλώς αισθητικές επιλογές αλλά αναπαραστάσεις των ενεργειών του Σύμπαντος. Το μπλε συμβολίζει το βάθος και τη γαλήνη, το πράσινο την ανάπτυξη και την ανανέωση, το κίτρινο είναι το φως και η διαύγεια — φέρνει ζεστασιά, ενέργεια και λάμψη, σαν ηλιαχτίδα που σπάει τα σύννεφα. Το κόκκινο σημαίνει ενέργεια και πάθος, το ασημί καθαρότητα και διαύγεια, για τη θεϊκή σύνδεση που διαπερνά τα πάντα και το χρυσό εκπροσωπεί το θείο και το αιώνιο. Το χρησιμοποιώ για ιερές τοποθεσίες ή πόλεις. Δεν εφαρμόζω απλώς τα χρώματα, ρέουν φυσικά, καθοδηγούμενα από τον αέρα, δημιουργώντας ζωντανά, οργανικά σχήματα. Αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, δημιουργώντας μοναδικά μοτίβα και στρώσεις, τόσο δυναμικά όσο και απρόβλεπτα. Μαζί, συνθέτουν μια αρμονική συμφωνία που αντηχεί την ομορφιά και την πολυπλοκότητα της ύπαρξης. Η παλέτα συχνά φτάνει μαζί με τον τόπο που ζωγραφίζω. Δεν την επιβάλλω, τη λαμβάνω. Ακολουθώ την ατμόσφαιρα, όχι τους κανόνες. Οι μελάνες αναμειγνύονται τόσο όμορφα και πάντα με τόσο απρόβλεπτο τρόπο, καθοδηγούμενες από τους πίδακες του αέρα. Τις διαμορφώνω απαλά, έχω μάθει να τις ελέγχω σχεδόν, αλλά πάντα με εκπλήσσουν. Και μετά έρχεται η ρητίνη, η τελική μου στρώση. Βαθαίνει το χρώμα, σφραγίζει τη δόνηση και χαρίζει σε κάθε έργο μια τρισδιάστατη, σχεδόν υγρή κομψότητα. Μία στιγμή που κρατιέται, γίνεται αιώνια, σαν ο χρόνος να κρυσταλλώνεται.
Έχεις περιγράψει την τέχνη ως θεραπευτική δύναμη στη ζωή σου. Πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι και τι σου πρόσφερε στις δύσκολες περιόδους; Ανακάλυψα τη ζωγραφική με μελάνες αλκοόλης τυχαία, μέσα από ένα σύντομο βίντεο στα social media, στα πρώτα τους χρόνια. Τη στιγμή που είδα τη μελάνη να απλώνεται πάνω στην επιφάνεια, ρευστή και απρόβλεπτη, κάτι μετακινήθηκε μέσα μου. Με μαγνήτισε αμέσως. Ένιωσα πως ήταν ζωντανή. Εκείνη την εποχή δημιουργούσα ήδη με διάφορα μέσα, αλλά αυτό ήταν κάτι διαφορετικό. Δεν ζητούσε έλεγχο, ζητούσε παρουσία. Αυτό ήταν που με τράβηξε. Αργότερα, σε μια δύσκολη περίοδο κλινικής ανάρρωσης, η τέχνη έγινε κάτι παραπάνω από δημιουργική έκφραση. Έγινε η ανάσα μου, ο ρυθμός μου, η συγκέντρωσή μου. Ακόμα και τις μέρες που με δυσκολία στεκόμουν όρθια, σηκωνόμουν για να ζωγραφίσω. Μου έδωσε σκοπό. Δεν άφηνα τον εαυτό μου να λυπάται. Δεν ρωτούσα "γιατί εγώ;". Ζωγράφιζα και θεραπευόμουν. Θυμάμαι ένα από τα πρώτα έργα μου, τη Σαντορίνη. Την είχα ζωγραφίσει πριν αρρωστήσω και, μετά το τέλος της θεραπείας, πρόσθεσα για πρώτη φορά στρώση ρητίνης πάνω στο νησί. Όταν είδα το αποτέλεσμα -το βάθος, το φως- ένιωσα ένα κομμάτι του εαυτού μου να επιστρέφει. Και συνεχίζει να επιστρέφει με κάθε έργο που δημιουργώ. Αυτό μου έφερε η τέχνη: να μην είμαι ποτέ το θύμα, να μην αποστρέφω το βλέμμα από τις σκοτεινές στιγμές, αλλά να έχω τη δύναμη να τις αντιμετωπίζω κατάματα και να δημιουργώ μέσα από αυτές έργα που με εκφράζουν απόλυτα και με κάνουν περήφανη. Μέσα από τα πολλά και διαφορετικά συναισθήματα που βιώνω όταν ζωγραφίζω, κατάλαβα πως η δημιουργία τέχνης με διαμορφώνει διαρκώς. Συνειδητοποίησα ποια είμαι, απέκτησα αυτοπεποίθηση και -πάνω απ’ όλα- νιώθω καλά μέσα μου. Νιώθω πλήρης. Και με αυτά τα θετικά συναισθήματα και τη δύναμη του διαλογισμού, βρήκα έναν τρόπο να διοχετεύσω τη δύναμη, το φως και την αόρατη ενέργεια που μας διαπερνά και διαποτίζει τα πάντα. Με δυο λόγια: είμαι αιώνια ευγνώμων για την τέχνη μου. Με θεράπευσε, σωματικά και πνευματικά.
Patmos. The Sacred Island - Kapopoulos Gallery
Παρουσιάζεις το έργο “The Eternal Embrace” στο Cyprus Diaspora Forum 2025. Γιατί η Κύπρος έχει τόσο κεντρική θέση σε αυτό το νέο σώμα δουλειάς; Η Κύπρος έγινε το συναισθηματικό άγκιστρο αυτής της σειράς, γιατί ενσαρκώνει κάτι που νιώθω βαθιά μέσα στο έργο μου, την ένταση ανάμεσα στην απόσταση και το ανήκειν. Για πολλούς στην κυπριακή διασπορά, η Κύπρος δεν είναι απλώς μια τοποθεσία στον χάρτη. Είναι μνήμη, επιθυμία, καμιά φορά κι ένα κληρονομημένο κενό ή μια σιωπή που περνά από γενιά σε γενιά. Όταν ξεκίνησα τη σειρά The Eternal Embrace, ήθελα να τιμήσω ακριβώς αυτό. Να γιορτάσω την έννοια του “Νόστου” - να ζωγραφίσω όχι μόνο τη γη, αλλά και τα αόρατα νήματα που συνδέουν τους Κύπριους σε όλο τον κόσμο με το νησί που εξακολουθούν να αποκαλούν “πατρίδα”, ακόμη κι από μακριά. Στο συνέδριο, εκατοντάδες Κύπριοι από όλο τον κόσμο θα συγκεντρωθούν για να παρουσιάσουν τις προσωπικές τους επιτυχίες, να μοιραστούν εμπειρίες, να χτίσουν δεσμούς και φιλίες -με κοινό παρονομαστή τη σύνδεσή τους με την πατρίδα. Το ίδιο ισχύει και για τα ελληνικά μου νησιά- το καθένα κρατά μέσα του την ουσία κάποιου αιώνιου. Και τώρα, καθώς επεκτείνομαι σε ολόκληρες χώρες, κουβαλώ την ίδια πρόθεση: να αποτυπώσω αυτό που ζει μέσα στην ψυχή ενός τόπου, ειδικά για όσους δεν ζουν πια εκεί, αλλά δεν έπαψαν ποτέ να τον κουβαλούν. Ένιωσα εκείνα τα αόρατα νήματα. Τα ζωγράφισα. Τα ακολούθησα. Και με οδήγησαν να δημιουργήσω μια σειρά από δώδεκα έργα για τη διασπορά - μια εικαστική γλώσσα για όσα νιώθουν πολλοί αλλά δεν μπορούν να πουν: «Είμαι μακριά, αλλά ανήκω».
Το έργο σου εκπροσωπείται από την Kapopoulos Fine Arts και εκτίθεται σε αρκετές ελληνικές και διεθνείς τοποθεσίες. Τι σημαίνει για σένα αυτή η εμβέλεια ως καλλιτέχνιδα; Σημαίνει εμπιστοσύνη, στήριξη και σύνδεση. Η συνεργασία μου με την Kapopoulos Fine Arts άνοιξε το έργο μου σε μέρη που μόνη μου δεν θα μπορούσα ποτέ να φτάσω. Πέρα όμως από αυτό, μου έδωσε αυτοπεποίθηση να δοκιμάσω νέες τεχνικές και δημιούργησε μια γέφυρα ανάμεσα σε εμένα και συλλέκτες που βλέπουν την τέχνη μου όχι απλώς ως εικόνα, αλλά ως γλώσσα συναισθημάτων. Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι οι πίνακές μου θα ταξίδευαν τόσο μακριά, σε σπίτια στην Αυστραλασία, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αμερική. Κάθε φορά που μαθαίνω ότι ένα έργο βρήκε σπίτι, είναι σαν να έφτασε κι ένα κομμάτι μου εκεί. Η γκαλερί πιστεύει σε αυτό που κάνω. Μου έχει δώσει χώρο - όχι μόνο στον τοίχο, αλλά και στον κόσμο. Και γι’ αυτό, είμαι βαθιά ευγνώμων.
Στο Instagram, τα έργα σου παρουσιάζονται με τρόπο που σχεδόν τα κάνει να αιωρούνται, ανάλαφρα, αιθέρια. Πώς προσεγγίζεις την ψηφιακή παρουσίαση της δουλειάς σου; Σκέφτομαι το Instagram ως προέκταση του έργου, όχι απλώς ως γκαλερί, αλλά ως χώρος ανάσας. Τα έργα μου είναι ήδη ευαίσθητα στο φως και ανακλαστικά, και προσπαθώ να τα φωτογραφίζω με τρόπο που να αναδεικνύει τη ρητίνη, την κίνηση και τη σιγή. Δεν θέλω ο θεατής να βλέπει απλώς το έργο. Θέλω να αισθάνεται τον χώρο γύρω του. Γι’ αυτό κρατώ την παρουσίαση καθαρή, μινιμαλιστική, σαν μια παύση ανάμεσα σε λέξεις. Στο διαδίκτυο προσπαθώ να τιμώ τον ίδιο ρυθμό που έχω και στο στούντιο. Όχι όλα μαζί. Όχι φασαρία. Μόνο μια ήσυχη αποκάλυψη. Το «αιωρούμενο» εφέ; Είναι ακριβώς αυτό που νιώθω όταν το νησί ολοκληρωθεί. Ανασηκώνεται, αιωρείται, γίνεται φως. Το Instagram δεν το βλέπω μόνο ως γκαλερί, αλλά ως έναν χώρο όπου ο θεατής μπορεί να νιώσει την ίδια ανάσα, σιγή και σύνδεση που προσπαθώ να δημιουργήσω στον καμβά. Τα έργα μου φτιάχνονται με ρητίνη, που προσθέτει βάθος και αντανάκλαση. Φωτογραφίζω με μεγάλη προσοχή, χρησιμοποιώ γωνίες, φως και απόσταση για να αποδώσω την κίνηση των μελανιών, το ασήμι και τις υφές. Θέλω το έργο να μοιάζει ζωντανό, σαν να αιωρείται λίγο, περιμένοντας να το αγγίξει η μνήμη. Η παρουσίαση είναι απόλυτα σκόπιμη. Κρατώ το κάδρο λιτό, τη γλώσσα ήσυχη. Κάθε ανάρτηση είναι μια παύση, όχι απλώς μια ενημέρωση. Όπως ακριβώς ζωγραφίζω: μία χειρονομία τη φορά, με προσοχή. Για το ψηφιακό κοινό, θέλω τα έργα να είναι προσβάσιμα αλλά και ιερά. Ένας κοινός χώρος. Γι’ αυτό συχνά τα παρουσιάζω σε φωτεινά, ανάλαφρα περιβάλλοντα, σαν να αιωρούνται. Αυτή η αίσθηση άυλης παρουσίας αντανακλά ακριβώς αυτό που νιώθω όταν ολοκληρώνω ένα έργο. Είναι επίσης ένας τρόπος να αποτυπώσω οπτικά το προσωπικό μου μότο: Individuality & Unity within Diversity. Κάθε έργο έχει τη δική του ψυχή, αλλά όλα μαζί σχηματίζουν έναν αστερισμό.
Αν μπορούσες να στείλεις ένα από τα έργα σου στο διάστημα ως μήνυμα από την ανθρώπινη ψυχή, ποιο θα διάλεγες και γιατί; Θα έστελνα το “Greece — Gaia”. Ενσωματώνει την ουσία όσων πιστεύω. Την ομορφιά, τη μνήμη, τη σύνδεση και το ανήκειν. Στον πίνακα αυτό, η Ελλάδα γίνεται μητέρα, κρατά τα νησιά της σαν παιδιά, κοντά στην καρδιά της. Οι ασημένιες γραμμές που τα συνδέουν μοιάζουν με νήματα μνήμης και φροντίδας, σαν νευρώνες της γης. Αλλά πέρα από αυτό, η Gaia είναι σύμβολο ενότητας. Η Ελλάδα είναι μια απίστευτα ποικιλόμορφη χώρα, αποτελούμενη από πολλές περιοχές και θάλασσες, η καθεμία με τη δική της κουλτούρα, τον δικό της ρυθμό, τη δική της ψυχή. Είναι γη βουνών και φωτός, ερειπίων και ανθεκτικότητας. Ένας τόπος όπου άνθισαν αρχαίοι πολιτισμοί και όπου η ψυχή της Γης ακόμα μοιάζει να βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια. Το Ιόνιο, το Αιγαίο, τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες… κάθε θάλασσα τραγουδά διαφορετική νότα. Η Ελλάδα τις κρατά όλες. Αυτό εκπροσωπεί η Gaia. Όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά τη Γη την ίδια — μητέρα πολλών, που μας κρατά και μας φροντίζει. Αν ένας πίνακας μπορούσε να μεταφέρει μήνυμα από την ανθρώπινη ψυχή στ’ αστέρια, θα ήταν αυτός. Γιατί λέει: είμαστε πολλοί, όλοι διαφορετικοί και μοναδικοί, αλλά ενωμένοι από κάτι μεγαλύτερο — και έτσι, είμαστε Ένα. Individuality & Unity within Diversity.
Gaia
Ποια είναι η πρώτη σου ανάμνηση από το να φτιάχνεις τέχνη, όχι ως μαθήτρια, αλλά ως άνθρωπος που άρχισε να νιώθει πως γίνεται καλλιτέχνης; Ήταν όταν ζωγράφισα την πρώτη μου Σαντορίνη. Ένα από τα πρώτα έργα μου με τις αγαπημένες μου μελάνες αλκοόλης, πριν ακόμα ξέρω ότι θα ζωγραφίζω νησιά και χώρες, πριν καν σκεφτώ πως είμαι καλλιτέχνιδα. Ήμουν απλώς μαγεμένη από την κίνηση των μελανιών, το πώς κυλούσαν και ανέπνεαν πάνω στην επιφάνεια. Ο πίνακας ήταν αρχικά αφηρημένος, μυστηριώδης και ρευστός. Αλλά μετά, κάτι εμφανίστηκε. Ένα σχήμα. Μια παρουσία. Ένα νησί. Τον ολοκλήρωσα πριν αρρωστήσω. Αλλά πρόσθεσα τη ρητίνη μετά την ανάρρωσή μου, λίγο πριν από την πρώτη μου έκθεση. Ήταν η πρώτη φορά που σφράγιζα νησί με ρητίνη. Και όταν είδα το αποτέλεσμα, μου κόπηκε η ανάσα. Ο πίνακας ζωντάνεψε. Δεν αντανακλούσε απλώς το φως, το κρατούσε. Αυτή η στιγμή -να στέκομαι εκεί, να βλέπω το έργο να λάμπει, γνωρίζοντας ότι το έφτιαξα με χαρά και πόνο- ήταν η στιγμή που το ένιωσα. Δεν φτιάχνω απλώς τέχνη. Γίνομαι αυτό που είμαι. Μια καλλιτέχνιδα. Η Σαντορίνη είναι ακόμα μαζί μου. Δεν την πούλησα ποτέ και ούτε πρόκειται. Μου θυμίζει τη στιγμή που κάτι άλλαξε μέσα μου για πάντα.
Ποιοι καλλιτέχνες σε έχουν εμπνεύσει περισσότερο, είτε αισθητικά είτε πνευματικά; Με εμπνέουν καλλιτέχνες που μιλούν πέρα από τη μορφή, που ζωγραφίζουν παρουσία, πνεύμα και ρυθμό. Ο Wassily Kandinsky μου έδειξε ότι η αφαίρεση μπορεί να είναι συμφωνία, μια δόνηση που τη νιώθεις στο σώμα. Η Lee Krasner με δίδαξε τη δύναμη της τολμηρής έκφρασης και η Helen Frankenthaler, την ομορφιά του χρώματος σε κίνηση. Ρευστό, ατρόμητο και ζωντανό. Ο Mark Rothko με συγκίνησε με τη σιωπή και τις αποχρώσεις του, το πώς ένα χρώμα μπορεί να κουβαλά θλίψη ή αγάπη χωρίς να ειπωθεί ούτε μια λέξη. Από την Ανατολή, νιώθω βαθιά συνδεδεμένη με τον Hashiro Kanno, του οποίου το πινέλο είναι πνεύμα καθαυτό, και με τον Zao Wou-Ki, του οποίου οι χώροι αναπνέουν σαν διαλογισμοί. Πνευματικά, με συγκινεί βαθιά η μουσική του Max Richter, την οποία ακούω κάθε φορά που ρίχνω τη ρητίνη στα έργα μου, και η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Το έργο τους κρατά τη συναισθηματική γεωγραφία που προσπαθώ να φτάσω στους πίνακές μου. Όλες αυτές οι φωνές -εικαστικές, μουσικές, ποιητικές- έχουν διαμορφώσει τον τρόπο που κινούμαι πάνω στον καμβά. Και, ακόμη πιο σημαντικό, τον τρόπο που ακούω τον εαυτό μου πριν ξεκινήσω.
RAINBOW EARTH. South Africa
Έχεις ζήσει σε πολλές χώρες και τώρα αποκαλείς την Ελλάδα σπίτι σου. Πού ζεις και εργάζεσαι σήμερα και πώς επηρεάζει το περιβάλλον την καθημερινή σου πρακτική; Η Ελλάδα, παρά το μικρό της μέγεθος, είναι μια από τις πιο ποικιλόμορφες και μαγευτικές χώρες που έχω βιώσει. Τα έχει όλα. Ακτογραμμές, σύμπλεγμα νησιών, φως πάνω στα βουνά και στη θάλασσα. Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα είναι σαν να φτάνεις κάθε φορά σε έναν καινούργιο τόπο. Είμαι ευλογημένη που ζω στη Βάρκιζα και κάθε πρωί, μετά τον διαλογισμό μου, προσπαθώ να περπατώ δίπλα στη θάλασσα. Κοιτάζω προς το Σούνιο και κάθε μέρα λέω στον εαυτό μου πόσο τυχερή είμαι που περιβάλλομαι από αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο φως και τη θάλασσα. Η μέρα μου γεμίζει αμέσως ενέργεια και σκοπό. Καμία μέρα δεν είναι ίδια και το τοπίο μιλά στην ψυχή μου. Το να ζω εδώ είναι δώρο που δεν θεωρώ ποτέ δεδομένο. Ξεκινώ τη μέρα μου με ησυχία, παρατηρώντας το φως. Δεν βιάζομαι να ζωγραφίσω. Περιμένω μέχρι τα χρώματα να αρχίσουν να κινούνται μέσα μου. Το στούντιό μου είναι απλό, γεμάτο φυσικό φως. Καμιά φορά ο αέρας φέρνει αλμύρα ή τον άνεμο του λόφου. Ακόμα και από παιδί, με μάγευε η θάλασσα, οι διαθέσεις της, τα βάθη της, η αδιάκοπη αλλαγή των χρωμάτων της. Ποτέ δεν είναι ίδια. Κι αυτό είναι που αγαπώ. Με διδάσκει για την παρουσία, για τη συναισθηματική αλήθεια. Η Ελλάδα δεν είναι απλώς ο τόπος που ζω. Είναι ο τρόπος που ζω. Ο ρυθμός, το φως και η ικανότητα να ακούω.
Πώς ισορροπείς τα προσωπικά και επαγγελματικά κομμάτια του ταξιδιού σου, ειδικά ως καλλιτέχνιδα που αντλεί βαθιά από εσωτερικά τοπία; Η ισορροπία ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό μου κόσμο έρχεται από την αγάπη, την εμπιστοσύνη και τη βαθιά στήριξη της οικογένειάς μου. Κουβαλώ την τέχνη μου βαθιά, αλλά ποτέ δεν τη σηκώνω μόνη μου. Η οικογένειά μου είναι κομμάτι της τέχνης μου, ακόμη κι όταν δεν είναι στο στούντιο. Είναι πάντα μαζί μου. Όλοι στην οικογένειά μου είναι ιστιοπλόοι, και όταν μπορούμε περνάμε τα Σαββατοκύριακα στη θάλασσα. Αυτό προσπαθήσαμε να το κρατήσουμε σε κάθε χώρα όπου ζήσαμε. Αν υπήρχε θάλασσα, όπως στο Κέιπ Τάουν ή στη Βάρκιζα, πλέαμε σε θάλασσες και ωκεανούς. Αν όχι, σε ποτάμια και λίμνες. Στο νερό νιώθεις συνεχώς τον άνεμο, το ρεύμα, τις παλίρροιες, διαβάζεις τις αόρατες δυνάμεις της φύσης. Αυτή η εμπειρία διαμόρφωσε τον τρόπο που κινούμαι στον κόσμο: με ανοιχτό μυαλό, πρόθυμη να νιώσω. Και, αναπόφευκτα, διαμόρφωσε και την τέχνη μου. Ένα από τα αγαπημένα μου έργα, το “The Winds of Change”, γεννήθηκε από αυτήν την εμπειρία. Είναι αφιέρωμα στους ανήσυχους καλοκαιρινούς ανέμους της Κύπρου, αλλά και στα πανιά και τις ψυχές, στην κίνηση που καθοδηγείται από κάτι αόρατο. Επειδή έχουμε μοιραστεί τόσα πολλά ως οικογένεια -ειδικά τα ταξίδια με το σκάφος- καταλαβαίνουν ότι δεν γίνεται όλα να είναι προγραμματισμένα. Σέβονται τον ρυθμό μου. Μου δίνουν χώρο να δημιουργώ και το κουράγιο να αφήνω τη δουλειά μου να βγει στον κόσμο όταν είναι έτοιμη. Αυτή η στήριξη είναι το παν. Αυτό είναι και το πιο ευαίσθητο κομμάτι του ταξιδιού, να κρατάς το ιερό προστατευμένο, ακόμα και όταν το μοιράζεσαι. Η τέχνη μου γεννιέται από έναν πολύ ιδιωτικό χώρο. Είναι ήσυχη, ενστικτώδης, σχεδόν διαλογιστική. Αλλά όταν βγαίνει στον κόσμο, ανήκει και σε άλλους. Κι αυτό μπορεί να είναι και όμορφο και συγκλονιστικό.
Κοιτώντας πίσω την εξέλιξη του έργου σου, πώς νιώθεις ότι έχει αλλάξει η καλλιτεχνική σου φωνή με τα χρόνια; Τι έχει παραμείνει σταθερό; Το καλλιτεχνικό μου ταξίδι ξεκίνησε με μια ερώτηση, όχι για τον τόπο, αλλά για την παρουσία. Τα πρώτα έργα της σειράς Islands of Souls ήταν εξερευνήσεις. Μάθαινα πώς να ακούω, την κίνηση, τη σιωπή, κάτι βαθύτερο από το τοπίο. Με μάγευε η ροή της μελάνης, το χρώμα που έμοιαζε να σκέφτεται και να αναπνέει από μόνο του. Αλλά όσο ζωγράφιζα, κάτι άλλαξε. Ανακάλυψα ότι το ακριβές σχήμα του νησιού έχει σημασία. Αυτή η ιερή γεωμετρία, η αληθινή μορφή όπως τη σχεδίασε η Γη, κουβαλά έναν πνευματικό κώδικα. Όταν άρχισα να την ακολουθώ, οι πίνακες ζωντάνεψαν. Άρχισαν να αιωρούνται. Τότε γεννήθηκε η Abstractural Art. Ύστερα ήρθε το The Eternal Embrace και μαζί του, μια βαθύτερη επιθυμία επιστροφής. Άρχισα να ζωγραφίζω όχι μόνο νησιά, αλλά χώρες. Όχι μόνο τόπους, αλλά το συναίσθημα της επιστροφής. Εκεί γεννήθηκε το Nostos, το ταξίδι της ψυχής προς το σπίτι. Κύπρος, Ελλάδα, Αυστραλία, Νότια Αφρική, κάθε μία πνεύμα, όχι απλώς μορφή. Σε όλο αυτό, ένα νήμα παρέμεινε σταθερό: Individuality & Unity within Diversity, η πεποίθησή μου για την ύπαρξή μας σε αυτόν τον κόσμο. Κάθε νησί, κάθε ακτογραμμή, κάθε ψυχή, ξεχωριστή, ζωτική, μοναδική. Και όμως, όλα συνδεδεμένα. Οι ασημένιες μου γραμμές δεν είναι διακοσμητικές. Είναι μονοπάτια μνήμης. Φλέβες ενέργειας. Ο κοινός ρυθμός κάτω από τις διαφορές. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η διαύγεια μου. Η αυτοπεποίθησή μου. Η ικανότητά μου να ακούω τον εαυτό μου χωρίς αμφιβολία. Αυτό που δεν άλλαξε ποτέ είναι το δέος. Η σιωπή πριν ξεκινήσω. Και το συναίσθημα -ακόμα και τώρα- ότι κάτι μεγαλύτερο κινείται μέσα από εμένα. Η επόμενή μου σειρά ίσως λέγεται Lands of Stories. Γιατί αυτοί οι τόποι δεν είναι απλώς γεωγραφία. Κουβαλούν μνήμη, καταγωγή, λαχτάρα. Και θα ακολουθήσω εκείνη τη χρυσή κλωστή όπου κι αν με οδηγήσει.
