Κατέχοντας πλέον τον τίτλο του καλύτερου πρώτου έργου μια θερινή κατοικία τοποθετημένη στην περιοχή του Αγίου Νικολάου της Σιθωνίας Χαλκιδικής είναι ίσως το πιο πολυσυζητημένο αρχιτεκτονικό πόνημα των τελευταίων ημερών. Προσηλωμένη σε έναν πειραματικό σχεδιασμό σε σχέση με νέες τεχνολογίες και οικοδομικά υλικά, πάντα με κάποιο οικολογικό, κοινωνικό ή τεχνολογικό ενδιαφέρον η Εύα Σοπέογλου είναι η νέα αρχιτέκτονας που εντυπωσίασε με τη δουλειά της τους κριτές των βραβείων ΔΟΜΕΣ.
Απόφοιτη του ΑΠΘ και με μεταπτυχιακές σπουδές στο University of Pennsylvania στις ΗΠΑ, αυτή τη στιγμή ολοκληρώνει διδακτορικές σπουδές στην αρχιτεκτονική σχολή Bartlett στο UCL. Έχει επαγγελματική εμπειρία σε γραφεία της Νέας Υόρκης, ήταν μέλος της σχεδιαστικής ομάδας του Μουσείου Ακρόπολης στο γραφείο Bernard Tschumi Architects ενώ εδώ και εννέα χρόνια ζει και εργάζεται στο Λονδίνο.
Στην κατηγορία «καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα των ετών 2012-2016» αναδείχθηκε ένα σπίτι με χαμηλές απαιτήσεις συντήρησης, σε οικόπεδο με ελαιώνα και θέα προς τη θάλασσα και το Άγιο Όρος. «Τα στοιχεία του κτίσματος είναι προκατασκευασμένα, παρόλα αυτά, στο σχεδιασμό λήφθηκαν σε μεγάλο βαθμό υπόψη η θέση του ηλίου για τη σκίαση των χώρων και τη θέα. Η κάτοψη αναπτύσσεται στον άξονα ανατολής – δύσης και υποδιαιρείται σε μικρότερους χώρους. Ένας κεντρικός διάδρομος ενώνει τους χώρους ενώ ευθυγραμμίζεται με τα ελαιόδεντρα, τα οποία έτσι αποτελούν μέρος της οργάνωσης της κάτοψης. Το εξωτερικό περίβλημα αποτελείται από ελαφριά μεταλλική επιφάνεια που τυλίγεται στην όψη και είναι κινητή, ώστε να προσφέρει μεταβλητότητα. Ο σχεδιασμός του περιβλήματος με το διάτρητο σχέδιο θυμίζει ύφασμα και εμπνεύστηκε από τη φυλλωσιά και τη σκιά των ελαιόδεντρων. Με την κίνηση του ηλίου κατά τη διάρκεια της ημέρας οι εσωτερικοί χώροι γεμίζουν με εναλλασσόμενες σκιάσεις».
Εκτός από πρωτοποριακή αισθητική, το έργο της έχει οικολογική προσέγγιση η οποία είναι εμφανής σε πολλά επίπεδα. Στοιχεία του οικοπέδου και της τοποθεσίας, όπως η θέα προς τη θάλασσα, τα ελαιόδεντρα και οι θάμνοι εντάσσονται μάλιστα στη σύνθεση αναδεικνύοντάς την. «Το κτίριο σχεδιάστηκε από έξω προς τα μέσα, οι εσωτερικοί χώροι αποτελούν επέκταση του εξωτερικού περιβάλλοντος. Την ίδια στιγμή, στην οργάνωση των χώρων λαμβάνεται υπόψη ο προσανατολισμός για τη σκίαση και την προστασία από τον άμεσο ήλιο. Η κατοικία στρέφεται προς την βόρεια και ανατολική πλευρά που αποτελούν ευνοϊκούς προσανατολισμούς κατά τους θερινούς μήνες».
Όπως εξηγεί η αρχιτέκτονας, στον σχεδιασμό λήφθηκαν επίσης υπόψη οι άνεμοι και τα θερμικά φαινόμενα της περιοχής, καθώς ο φυσικός αερισμός αποτελεί βασική αρχή για την άνεση στο εσωτερικό. Παράλληλα, η κατασκευή είναι λυόμενη και μπορεί ανά πάσα στιγμή ν' αποσυναρμολογηθεί, αφήνοντας μόνο ένα μικρό αποτύπωμα στο φυσικό περιβάλλον.
Οι κυριότερες αναφορές της Εύας Σοπέογλου είναι η μινιμαλιστική προσέγγιση της κατοικίας, η χρήση των υλικών, των υφών και του φωτός στην ιαπωνική αρχιτεκτονική. Έχει επηρεαστεί από την ματιά του μοντερνιστή Bernard Rudofsky ενώ από τους πιο σύγχρονους θαυμάζει τους πειραματισμούς των Ελβετών Herzog & de Meuron.
Όσον αφορά τον δικό της πειραματισμό που της χάρισε το βραβείο «είναι αλήθεια ότι ένα προκατασκευασμένο μεταλλικό κτίριο παραπέμπει περισσότερο σε αυστραλιανή παρά σε ελληνική παραθεριστική κατοικία, για το λόγο αυτό ενδεχομένως να ξενίζει ως αισθητική πρόταση. Παρόλα αυτά, το “νησιωτικό στυλ” με τους λευκούς τοίχους και τις πέτρινες λιθοδομές δεν είναι η μόνη εικόνα από την ελληνική ύπαιθρο. Στη συγκεκριμένη τοποθεσία το πιο σημαντικό τοπόσημο είναι ένα μεγάλο μαντρί φτιαγμένο από μεταλλικά φύλλα. Το έργο μου έχει ελληνικές αναφορές, για παράδειγμα, από την αρχιτεκτονική γλώσσα του Δημήτρη Πικιώνη, στου οποίου το σχολείο στη Θεσσαλονίκη φοίτησα για 13 χρόνια».
Εκτός από τη διάκριση στα Βραβεία ΔΟΜΕΣ, η θερινή κατοικία που -«είναι εντελώς πειραματική και πραγματοποιήθηκε με πολύ προσωπική δουλειά» ενώ για τα μεταλλικά της μέρη χρειάστηκαν πολλές δοκιμές και στενή συνεργασία με την METALSO- είχε ήδη αποσπάσει βραβείο στο Λονδίνο (2016 Surface Design Awards) είναι αυτή τη στιγμή υποψήφια για ένα ακόμη βραβείο στη Νέα Υόρκη (2017 Architizer A+ Awards) στην κατηγορία «αρχιτεκτονική και Φως».
