Η γνωστή σε όλους μας σύσταση για την κατανάλωση 6-8 ποτηριών νερού ημερησίως δεν είναι παρά ένας μύθος, όπως ισχυρίζεται ο Christopher Labos, MD, MSc, αρθρογραφώντας στην ιστοσελίδα του καναδικού πανεπιστημίου McGill. Ο δημοφιλής καρδιολόγος με μάστερ στην επιδημιολογία επιστημονικός συνεργάτης του MacGill University καταρρίπτει λοιπόν αυτό τον «μύθο» τονίζοντας ωστόσο τη μεγάλη αλήθεια:
«Το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή και εμείς οι άνθρωποι δεν μπορούμε να ζήσουμε για μεγάλα χρονικά διαστήματα μακριά από φρέσκο πόσιμο νερό».
Μερικές αλήθειες. (Στο νερό που πίνω)
Από τον Christopher Labos –δίχως ελληνικές ρίζες όσο κι αν έψαξα σαν κλασική Ελληνάρα- έμαθα πολλά και θα τα μοιραστώ μαζί σας:
- Κατά τη διάρκεια της ημέρας οι άνθρωποι χάνουμε περισσότερο νερό από τα περισσότερα θηλαστικά μέσω της αναπνοής μας –τα χνώτα μας το περιέχουν και εξαιτίας της εφίδρωσης. Αυτές οι απώλειες νερού ονομάζονται «ακούσιες» επειδή δεν τις συνειδητοποιούμε.
- Ο ιδρώτας δεν είναι μόνο αυτό που βλέπεις στη μπλούζα σου όταν περπατάς στη φλεγόμενη Αθήνα του Ιούλη ή λιώνεις τρέχοντας χιλιόμετρα στο διάδρομο του γυμναστηρίου. Ακόμη και κάποιος που ζει σε κρύο κλίμα και δεν ασκείται ιδρώνει. Χάνει μάλιστα μεταξύ 500-1000 ml νερού μέσω του ιδρώτα κάθε μέρα.
- Χωρίς να ασκείσαι ή να έχεις πυρετό και βέβαια αν δεν ζεις σε ζεστό περιβάλλον, χάνεις αναπόφευκτα περίπου 1,5-2 λίτρα ημερησίως. Όσοι ασκούνται, ζουν σε ζεστά κλίματα ή ανεβάζουν πυρετό θα χάσουν περισσότερο νερό λόγω της εντονότερης εφίδρωσης. Συνεπώς, ένας άνθρωπος πρέπει πράγματι να αναπληρώνει τα περίπου 2 λίτρα νερού που χάνει κάθε μέρα από την εφίδρωση, την αναπνοή και την ούρηση.
- Η πραγματική ιδέα των 8 ποτηριών την ημέρα γέρασε πια: Είναι ογδόντα ετών. Γεννήθηκε στο Food and Nutrition Board. συμβουλευτικό φορέα μέχρι και σήμερα των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ, σε μία σύσκεψη του 1945. Οι συμμετέχοντες συνιστούσαν τότε την ημερήσια πρόληψη 2,5 λίτρων νερού. Η σύσταση δεν ήταν αποτέλεσμα που αφορούσε σε Ιατρική Βασισμένη στην Τεκμηρίωση (Evidence- Based Medicine – EBM) . Δεν υπήρχαν δηλαδή μελέτες που να οδηγούσαν σε κάποιο επιστημονικό συμπέρασμα για την ιδανική ποσότητα κατανάλωσης νερού. Το τότε συμβούλιο Τροφίμων και Διατροφής ανέφερε όμως κάτι σημαντικό: ότι το μεγαλύτερο μέρος της πρόσληψης νερού θα μπορούσε να προέρχεται από πηγές τροφίμων. Κάτι που στην πορεία ξεχάστηκε.
Νερό: Πόσο είναι αρκετό;
Όλα τα φαγητά περιέχουν νερό, αν και προφανώς ένα πορτοκάλι, για παράδειγμα, έχει περισσότερο νερό από μια χούφτα σταφίδες. Αν δηλαδή είναι χειμώνας, τρως όλο σου το φαγητό -και τη σαλάτα που περιέχει νερό, πίνεις μέσα στην ημέρα διάφορα μη αλκοολούχα ροφήματα (το αλκοόλ αφυδατώνει) ίσως και να καταναλώνεις τα συνιστώμενα δύο λίτρα νερό χωρίς να βάλεις στάλα επιπλέον νερό στο ποτήρι σου. Σε περίπτωση που δεν επαρκεί το νερό που προσλαμβάνεις μέσα από την τροφή και τα ροφήματα, το έξυπνο σώμα σου θα σε ειδοποιήσει. Θα διψάσεις
«Αν διψάτε, πιείτε νερό. Αν δεν διψάτε, τότε δεν χρειάζεται να πίνετε σκόπιμα 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα, αφού πιθανότατα θα λαμβάνετε όλο το νερό από την κανονική σας διατροφή» μας λέει ο Christopher Labos, συνιστώντας παράλληλα την προσοχή μας: «Τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες οι απώλειες νερού μέσω της εφίδρωσης αυξάνονται, οπότε αν σκοπεύετε να περάσετε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, το να έχετε μαζί σας νερό είναι σημαντικό για να αποφύγετε την αφυδάτωση και τη θερμοπληξία».
Και κάτι ακόμη: «Ενώ το αντανακλαστικό της δίψας είναι αρκετά αξιόπιστο, τείνει να εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου, οπότε οι ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να αφυδατωθούν χωρίς να το καταλάβουν. Έτσι, το μήνυμα είναι να πίνετε νερό όταν διψάτε, αλλά τις πολύ ζεστές μέρες ίσως είναι καλή ιδέα να βρίσκεστε ένα βήμα μπροστά στην πρόσληψη νερού, ώστε να παραμένετε ενυδατωμένοι».
Ακόμα ένα ποτηράκι;
Η δηλητηρίαση από νερό αν και σπάνια, έχει όνομα και επιστημονική οντότητα: «Υδρική δηλητηρίαση», δηλαδή υπονατριαιμία που μπορεί δυνητικά να είναι επικίνδυνη, καθώς τα νεφρά αδυνατούν να διαχειριστούν έναν υπερβολικά μεγάλο όγκο νερού ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία ηλεκτρολυτών όπως το κάλλιο και το νάτριο. Αυτή όμως η κατάσταση είναι πολύ σπάνια. Το να πίνει κανείς λίγο παραπάνω νερό από αυτό που πραγματικά χρειάζεται δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία του. Η πιο ενοχλητική «παρενέργεια» είναι η συχνή ούρηση.
«Η κύρια λειτουργία των νεφρών σας είναι να διασφαλίζουν ότι οι απώλειες νερού ισοδυναμούν με την πρόσληψή του», εξηγεί ο καρδιολόγος και συνεχίζει: «Εάν δεν το κάνουν σωστά και η πρόσληψη νερού υπερβαίνει την απώλεια νερού, τότε θα αρχίσετε να κατακρατάτε νερό και κάθε μέρα θα συσσωρεύετε όλο και περισσότερο μέχρι να παρατηρήσετε πρήξιμο στα πόδια σας. Αυτό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια και νεφρική νόσο. συσσωρεύουν νερό επειδή δεν μπορούν να το αποβάλουν από το σώμα τους. Έτσι, ενώ η υπερβολική κατανάλωση νερού είναι απίθανο να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, υπάρχουν ορισμένοι ασθενείς στους οποίους πιθανότατα θα τους πουν οι γιατροί τους να περιορίσουν την πρόσληψη νερού λόγω της καρδιακής ή νεφρικής τους νόσου».
Σύμφωνα με τον Christopher Labos η κατανάλωση περισσότερου νερού δεν βοηθά στην αποβολή των τοξινών, όπως πολύς κόσμος πιστεύει, ούτε κάνει καλό στα νεφρά με κάποιο τρόπο. «Τα νεφρά μας», εξηγεί, «φιλτράρουν περίπου 180 λίτρα αίματος κάθε μέρα. Δεδομένου ότι κυκλοφορούν περίπου 5 λίτρα αίματος στο σώμα μας σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή, τα νεφρά μας φιλτράρουν το ισοδύναμο του όγκου του αίματός μας 36 φορές την ημέρα. Οποιαδήποτε υπερβολική ποσότητα νερού που πίνουμε δεν κάνει τη διαφορά».
Πρόσφατη τυχαιοποιημένη μελέτη στην Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρίας (American Medical Association https://www.ama-assn.org/) διερεύνησε αυτή ακριβώς την υπόθεση. Μία ομάδα 631 ασθενών με νεφρική νόσο ενθαρρύνθηκε να πίνει περισσότερο νερό (μονάδα «ενυδάτωσης»), ενώ από τους συμμετέχοντες στην ομάδα ελέγχου ζητήθηκε να διατηρήσουν τις τρέχουσες συνήθειές τους. Τελικά, η κατανάλωση περισσότερου νερού δεν προσέφερε κανένα όφελος όσον αφορά τη λειτουργία των νεφρών.
Υ.Γ. Μήπως έχεις εμμονή με το νερό;
Το να μετράς πόσα ποτήρια καθαρού νερού πίνεις την ημέρα και να πασχίζεις να πιάσεις τα οκτώ ή και παραπάνω –εκτός από τους καφέδες, τους χυμούς και τα άλλα ροφήματα, είναι ένα διατροφικό κλισέ, που κάνει περίπατο στην αχανή χώρα των κοινωνικών δικτύων και χτίζει την αντίληψη ότι το νερό σαν κρίσιμο για τη ζωή μας αγαθό μπορεί να μας αδυνατίσει, να μας αποτοξινώσει, να κάνει το δέρμα μας να λάμπει ή, ακόμη και να μας θεραπεύσει από ορισμένα νοσήματα. Προσωπικά βρίσκω ανακούφιση στο νερό όταν παθαίνω για μία ακόμη φορά κυστίτιδα και τότε ναι, με την άδεια του γιατρού μου πίνω λίγο παραπάνω. (Νερό!). Στην υγειά σας.
