Και τι δεν έχει ειπωθεί κατά καιρούς για τη βιταμίνη Ε. Όταν ήμουν στην εφηβεία, ο γυναικολόγος της μαμάς μου μού είχε συνταγογραφήσει το εν λόγω συμπλήρωμα διατροφής για να μου φτιάξει τον εμμηνορυσιακό κύκλο. (Τελικά πιο εύκολο θα ήταν να τον τετραγώνιζε, μιας και η «ακαταστασία» συνεχίστηκε για χρόνια).
Λίγο μετά τα είκοσι, ξαναπήρα την εν λόγω βιταμίνη για να απαλλαγώ από τα σπυράκια της ακμής. Δεν είδα κάποιο θεαματικό αποτέλεσμα. Την ίδια εποχή, ο πατέρας μου λάμβανε με ιατρική καθοδήγηση βιταμίνη Ε για μία πάθηση των αγγείων. Με λίγα λόγια, στα τέλη της προηγούμενης χιλιετίας, η βιταμίνη Ε λογιζόταν ανάμεσα στα best-seller βιταμινούχα σκευάσματα. Και σήμερα, όμως, ανήκει στη ναυαρχίδα των ευπώλητων συμπληρωμάτων διατροφής για τη δράση της στην υγεία του δέρματος, την όραση, το καρδιαγγειακό σύστημα, την εγκεφαλική λειτουργία, το ανοσοποιητικό…
Βιταμίνη Ε για γερά κόκαλα
Η οστική πυκνότητα και η συσχέτισή της με τη βιταμίνη Ε είναι κεντρικό θέμα αρκετών μελετών, ειδικά στις ΗΠΑ, όπου ανθεί η βιομηχανία συμπληρωμάτων διατροφής. Και οι ίδιοι πάντως οι ερευνητές φαίνονται δύσπιστοι. Λέτε να είναι τόσο εύκολο να αποτραπούν τα κατάγματα ισχίου που οφείλονται στην οστεοπόρωση, σε μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες;
Δεδομένα από αυτές τις μελέτες ήδη κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Τα στοιχεία όμως που υποστηρίζουν τη θετική επίδραση της βιταμίνης Ε στην οστεοπόρωση παραμένουν ασαφή. Ασαφής είναι και ο μηχανισμός μέσω του οποίου η βιταμίνη αυτή μπορεί να έχει προστατευτική για τα οστά δράση. Η λογική υπόθεση που συζητιέται στα μεγάλα ερευνητικά κέντρα είναι ότι η οστική πυκνότητα επηρεάζεται θετικά από την αντιοξειδωτική δράση της βιταμίνης, της ιδιότητάς της, δηλαδή, να «καθαρίζει» τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες που σχετίζονται με τους μηχανισμούς γήρανσης.
Λίγες μελέτες ακόμη
Τι γνωρίζουμε: Η απώλεια οστικής μάζας κατά την περιεμμηνόπαυση προκαλείται, σε μεγάλο βαθμό, από τη μείωση των φυλετικών ορμονών. Των ορμονών δηλαδή του φύλου - στην περίπτωσή μας του γυναικείου. Μελέτες για τη δράση της βιταμίνης Ε στα οστά, που έγιναν σε αρουραίους με ωοθηκεκτομή, δεν έχουν δώσει σαφή αποτελέσματα. Άλλες, όμως, μελέτες σε ζώα αναφέρονται στη θετική επίδραση της συγκεκριμένης βιταμίνης στα οστά.
Μελέτες σε ανθρώπους έχουν επίσης δημιουργήσει αντικρουόμενες αναφορές θετικών, ουδέτερων και αρνητικών συσχετισμών της βιταμίνης Ε με την υγεία των οστών. Παλαιότερη αμερικανική μελέτη της Women’s Health Initiative (Πρωτοβουλία για την Υγεία των Γυναικών) εξέτασε τη σχέση μεταξύ των αντιοξειδωτικών βιταμινών και μετάλλων και της υγείας των οστών σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και δεν βρήκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ των αντιοξειδωτικών και της οστικής πυκνότητας.
Το 2023 δημοσιεύτηκε μελέτη που εξέτασε δεδομένα από παιδιά και εφήβους από τη βάση δεδομένων National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES). Στη μελέτη αυτή βρέθηκε αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ της άλφα-τοκοφερόλης (τύπος της βιταμίνης Ε) και της οστικής πυκνότητας της οσφυϊκής μοίρας. Κοινώς: επιβλαβής επίδραση στα οστά.
Με δύναμη από τη γάμμα-τοκοφερόλη
Η γάμμα-τοκοφερόλη, μία ακόμη μορφή της βιταμίνης Ε με δυνατό «φαν-κλαμπ» στους καταναλωτές συμπληρωμάτων διατροφής, συνδέεται με έντονη αντιοξειδωτική δράση. Μελέτες συνδέουν τον τύπο αυτό θετικά ως προς τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας. Τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη μικτών τοκοφερολών (και όχι άλφα-τοκοφερόλης) έναντι εικονικού φαρμάκου ανέφερε προστατευτική δράση του σκευάσματος στα οστά, τονίζοντας την ανάγκη περαιτέρω έρευνας αυτών των ειδικών μορφών βιταμίνης και του ρόλου τους στην υγεία των οστών. Παρόλα αυτά οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι νωρίς για τη συνταγογράφηση βιταμίνης Ε για γερά οστά. Τι κάνουμε λοιπόν; Λαμβάνουμε βιταμίνη Ε από τις τροφές.
Η βιταμίνη Ε στο πιάτο σου
Η ισορροπημένη διατροφή σου δίνει -θεωρητικά- όλη τη βιταμίνη Ε που χρειάζεται ο οργανισμός σου. Αν θέλεις να βεβαιωθείς ότι προσλαμβάνεις τη βιταμίνη από τη διατροφή σου, πρόσθεσε στο διαιτολόγιό σου τα παρακάτω:
- Φυτικά έλαια, δηλαδή έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και διάφορα σπορέλαια
- Aβοκάντο
- Ξηρούς καρπούς
- Αυγά για τον κρόκο τους που είναι πλούσιος σε βιταμίνη Ε
- Λιπαρά ψάρια όπως ο σολωμός και η πέστροφα
- Ορισμένα φρούτα όπως το μάνγκο, τα ακτινίδια, τα βερίκοκα και τα βατόμουρα
Μόνο αν για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορείς να πάρεις τη βιταμίνη Ε από τη διατροφή σου, συζήτησε με τον γιατρό σου το ενδεχόμενο να πάρεις τη βιταμίνη Ε από συμπληρώματα διατροφής. Να ξέρεις, όμως, ότι δεν θα πρέπει να ξεπερνάς τη Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (ΣΗΠ). Για τους ενήλικες συστήνεται η ημερήσια δοσολογία 100-400IU βιταμίνης Ε με ανώτατο όριο πρόσληψης «Upper Tolerable Intake Level» (UL) τα 1500 IU. Μην το παρακάνεις τώρα που ξέρεις.
