Ένα από τα πλέον φλέγοντα περιβαλλοντικά ζητήματα που βρίσκονται στο επίκεντρο των οικολογικής φύσεως συζητήσεων είναι οι ενδείξεις που υπάρχουν για σημαντική μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού των μελισσών, παράλληλα με τη διαπίστωση της τεράστιας σημασίας που έχουν οι μέλισσες για πολλές μορφές ζωής του πλανήτη.
Η Bayer, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως στο χώρο των Βιοεπιστημών και ιδιαίτερα της Υγείας και της Γεωργίας, αντιλαμβανόμενη τη χρησιμότητα των μελισσών ως επικονιαστές για την παραγωγή τροφίμων, δραστηριοποιείται ενεργά εδώ και 25 χρόνια για την ανεύρεση λύσεων. Για το λόγο αυτό, η εταιρεία διοργάνωσε, στο Μουσείο Μπενάκη, την Πέμπτη το πρωί μία εκδήλωση για την ευαισθητοποίηση απέναντι στο πρόβλημα, και την παρουσίαση των λύσεων που η ίδια η εταιρεία προτείνει, με το καινοτόμο πρόγραμμά της, το "Bee Care".
Το κέντρο ερευνών της Bayer Bee Care στο Monheim της Γερμανίας
Οι τέσσερις ομιλίες της ημέρας παρουσίασαν όλες τις πτυχές που είχε κανείς ανάγκη να μάθει, ακόμα κι αν δεν είχε προηγούμενη επιστημονική γνώση πάνω στο θέμα. Ο κ. Απόστολος Κλοντζάρης, Country Head Bayer Crop Science, σε Ελλάδα και Κύπρο, παρουσίασε την δουλειά που κάνει η Bayer πάνω στο θέμα των βιώσιμων καλλιεργειών, εξηγώντας πως το ζήτημα της βιωσιμότητας βρίσκεται στην τομή μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος, της οικονομικής και της κοινωνικής ευθύνης. Εξήγησε πως τα φυτοφάρμακα είναι απαραίτητα προκειμένου οι καλλιέργειες να είναι βιώσιμες και να αποδίδουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους, πράγμα αναγκαίο σε μία εποχή που, όπως είπε, «πρέπει να παράγουμε περισσότερο, σε μικρότερες εκτάσεις, με περιορισμένους πόρους».
Η κεντρική ομιλία, του Dr. Christian Maus, Global Lead Scientist Bee Care, που ακολούθησε, επικεντρώθηκε ακριβώς στο πιο δύσκολο κομμάτι της συζήτησης για την υγεία των μελισσών. Μέρος των ΜΚΟ που ασχολούνται με το ζήτημα θεωρούν πως η μείωση των παγκόσμιων πληθυσμών σχετίζεται με μία συγκεκριμένη ουσία που περιλαμβάνεται στα φυτοφάρμακα, τα νεονικοτινοειδή. Θέτοντας το ερώτημα «είναι τα νεονικοτινοειδή ασφαλή για τις μέλισσες;», ο επιστήμονας συγκέντρωσε τα στοιχεία των ερευνών της εταιρείας σε τρία επιχειρήματα.
Πρώτον, έδειξε πως παγκοσμίως ο πληθυσμός των αποικιών μελισσών στην πραγματικότητα αυξάνεται, απλά μία σημαντική μείωση έχει επέλθει στις ηπείρους της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Δεύτερον, τα φυτοφάρμακα και ο δηλητηριασμός από αυτά είναι, ποσοστιαία, ένα πολύ μικρό μέρος των αιτιών θανάτου των μελισσών. Και τρίτον, εξήγησε πως το πρόβλημα με τα νεονικοτινοειδή είναι πως έχουν διαπιστωθεί υποθανατηφόρες συνέπειες, δηλαδή βλαβερές συνέπειες που όμως δεν οδηγούν σε θάνατο, και αυτές έχουν διερευνηθεί σε συνθήκες ασύνδετες με την πραγματική κατάσταση στον αγρό: έχουν μελετηθεί εργαστηριακά, και η ουσία δοκιμής που δίνεται στις υπό μελέτη μέλισσες έχει υπερδοσολογηθεί κατά έναν συντελεστή μεγαλύτερο του 30.
Έτσι, ο ερευνητής καταλήγει πως υποθανατηφόρες επιδράσεις υπάρχουν, αλλά η σημασία τους για την πραγματική ζωή είναι πολύ αμφίβολη, παρομοιάζοντας την επίδραση με ένα ποτήρι κρασί, για έναν άνθρωπο, που έχει αρνητικές επιδράσεις, οι οποίες δεν θα φανούν σε αυτήν την ποσότητα, αλλά αν πιει σε μία στιγμή ο ίδιος άνθρωπος δύο μπουκάλια. Τα προϊόντα με βάση τα νεονικοτινοειδή, εξηγήθηκε τελικά, έχουν αντικαταστήσει πολλά παλαιότερα φυτοπροστατευτικά προϊόντα εξαιτίας της αποτελεσματικότητάς τους στη διαχείριση επιβλαβών εντόμων, της άριστης ασφάλειας του χρήστη και του σχετικά ευνοϊκού περιβαλλοντολογικού προφίλ.
Στην ολοκλήρωση, η κ. Κατερίνα Αχείμαστου, Διευθύντρια Αγρονομικής Ανάπτυξης και Εγκρίσεων Bayer Crop Science, παρουσίασε αναλυτικά το πρόγραμμα προστασίας Bee Care, του οποίου το κέντρο βρίσκεται στο Monheim της Γερμανίας, και εξήγησε τη σύνδεση της βιώσιμης γεωργίας με την υγεία των μελισσών, τονίζοντας πως το ένα τρίτο των τροφίμων μπορούν να καλλιεργηθούν μόνο μέσω της επικονίασης από τις μέλισσες.
Τέλος, ο κ. Γρηγόρης Μπίτζας, Διευθυντής Κτηνιατρικού Τμήματος Bayer Hellas, εξήγησε πως αυτό που παρατηρείται με τους πληθυσμούς των μελισσών ονομάζεται «Σύνδρομο κατάρρευσης των μελισσών», και η λέξη «σύνδρομο» σημαίνει πως δεν γνωρίζουμε γιατί συμβαίνει, και πως δεν είναι ελέγξιμα όλα τα συμπτώματα. Έτσι, αν τα φυτοφάρμακα είναι ένας από τους λόγους που συντελούν στα μειωμένα επίπεδα πληθυσμών, μπορεί να μπορούμε να τα απαγορεύσουμε, όμως δεν μπορούμε να ελέγξουμε όλα τα άλλα. Έδωσε λοιπόν έμφαση στις έρευνες που γίνονται από τη Βayer προκειμένου να προστατευθούν οι μέλισσες, από το κύριο παράσιτο που τις σκοτώνει, και έδειξε τις βιώσιμες λύσεις που προτείνει η εταιρεία.
Συνολικά, η εκδήλωση πέτυχε να ενημερώσει για όλες τις πτυχές του σημαντικού αυτού ζητήματος, δίνοντας έμφαση στο γεγονός πως η Bayer διενεργεί σε βάθος έρευνα για τα χαρακτηριστικά των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και των καλλιεργειών με βιοτεχνολογία από τα πρώιμα στάδια ανάπτυξης για να διασφαλίσει ότι δεν επηρεάζουν αρνητικά τα είδη που δεν αποτελούν στόχο όπως οι μέλισσες, αν εφαρμόζονται σύμφωνα με τις συγκεκριμένες οδηγίες ετικέτας.
