Με περισσότερες από 130 ταινίες, τρία διεθνή διαγωνιστικά τμήματα -μεγάλου μήκους, μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ- ιταλικές πρεμιέρες, εκδηλώσεις και μια σειρά από θεματικές ενότητες, το φετινό φεστιβάλ της Τεργέστης εξερευνά τη δημιουργική φαντασία ενός ταραχώδους κόσμου που δεν περιορίζεται από εθνικά σύνορα, αναζητώντας ένα παρόν και ένα μέλλον, με στόχο να ανασυνθέσει το πρόσφατο παρελθόν της δεκαετίας του '90 στις βαλκανικές χώρες.
Το 36ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεργέστης, η κορυφαία ιταλική διοργάνωση που είναι αφιερωμένη στον κινηματογράφο της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, διεξάγεται φέτος από τις 16 έως τις 24 Ιανουαρίου, σε τρεις τοποθεσίες: Politeama Rossetti, Teatro Miela και Cinema Ambasciatori. Από τη δημιουργία του στα χρόνια λίγο πριν την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, το φεστιβάλ συνεχίζει να είναι φάρος που αναδεικνύει την κινηματογραφική κληρονομιά χωρών και σκηνοθετών, οι οποίοι συχνά παραμένουν άγνωστοι στην Ιταλία, και να παρουσιάζει τις πιο ενδιαφέρουσες μορφές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Στη φετινή διοργάνωση συμμετέχουν σε διαφορετικά τμήματα τέσσερεις ελληνικές ταινίες: «Κιούκα πριν το τέλος του καλοκαιριού» του Κωστή Χαραμουντάνη (Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα Ταινιών Μεγάλου Μήκους), «Κρέας» του Δημήτρη Νάκου (Ταινίες Εκτός Διαγωνιστικού), «Avant-Drag!» του Φιλ Ιερόπουλου (ενότητα «Queer Visions») και «Zange» της Ίριδας Μπαγλανέα (Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα Ταινιών Μικρού Μήκους). Παρεμπιπτόντως αξίζει να θυμηθούμε πως στην πανέμορφη πόλη της Τεργέστης με το έντονο ελληνικό ιστορικό στοιχείο γυρίστηκε η πολύ καλή ταινία «Φαντάσματα της Επανάστασης» του Θάνου Αναστόπουλου που παίζεται αυτές τις μέρες στο ERTFLIX.
Το φεστιβάλ έχει δύο ξεχωριστές βραδιές έναρξης: στην αποψινή πρώτη θα προβληθεί η τελευταία ταινία του Péter Kerekes «Wishing on a Star». Ο Σλοβάκος-Ούγγρος σκηνοθέτης, παλιός φίλος της διοργάνωσης, καθώς όλες του οι ταινίες έχουν προβληθεί εκεί, καταγράφει μια ιστορία που ξεκινά από την Ιταλία και φτάνει στις πιο μακρινές γωνιές του κόσμου, ακολουθώντας τη Ναπολιτάνα αστρολόγο Luciana. Η δεύτερη βραδιά έναρξης, στις 20 Ιανουαρίου στο Politeama Rossetti, θα περιλαμβάνει την προβολή της γερμανικής δραμεντί «Dying» του Matthias Glasner, που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Βερολίνο –μια ειρωνική και στοχαστική προσέγγιση της σχέσης μεταξύ αγάπης και θανάτου σε μια δυσλειτουργική αλλά ζωντανή οικογένεια. Η προβολή θα προηγηθεί εκείνης του βουβού μικρού μήκους «The Perl of the Ruins» (1921), που θα συνοδεύσει ζωντανή μουσική στο πιάνο. Οι οικογενειακές σχέσεις και η αναζήτηση νέων δυνατοτήτων επιστρέφουν ως κύριο θέμα της τελετής λήξης, με την πρεμιέρα της ταινίας του Levan Akin «Crossing», ένα ταξίδι από τη Γεωργία στην Τουρκία και μια απροσδόκητη συνάντηση με τον queer κόσμο.
«Family Therapy» της Sonja Prosenc
Όπως λέει για το φετινό πρόγραμμα η διευθύντρια Nicoletta Romeo: «Το θέμα της οικογένειας και των οικογενειακών δεσμών φαίνεται να αποτελεί ένα κοινό νήμα που συνδέει πολλές από τις ταινίες του προγράμματος της 36ης αυτής έκδοσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεργέστης: δυσλειτουργικές, queer, ρευστές, συντηρητικές οικογένειες· οικογένειες ως φυλακές, αλλά και ως καταφύγια, καθώς και διευρυμένες οικογένειες. Η οικογένεια τίθεται στο στόχαστρο ως θεσμός, με όλους τους ελαττωματικούς μηχανισμούς μιας ισχυρής αρχέτυπης δομής που δεν φαίνεται πάντοτε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις επιθυμίες των μελών της. Αλλά κάποιες φορές είναι και o μοναδικός “τόπος” σωτηρίας στις διαλυμένες κοινωνίες, και πάντοτε μπροστά στον θάνατο οι δεσμοί ενισχύονται και οι παλιές έχθρες υποχωρούν».
Στρέφοντας το βλέμμα στον ευρύτερο κόσμο, δεν μπορεί να αγνοηθεί ο συνεχιζόμενος πόλεμος στα σύνορα της Ευρώπης: Ο σκηνοθέτης Sergei Loznitsa δέκα χρόνια μετά την κυκλοφορία της επικής του ταινίας «Maidan», κάνει στην Τεργέστη την ιταλική πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «The Invasion», συνεχίζοντας να καταγράφει τη ζωή στην Ουκρανία και να αποτυπώνει τον αγώνα της χώρας του ενάντια στη ρωσική εισβολή, δημιουργώντας έναν μνημειώδη και συμπονετικό καμβά για ένα έθνος αποφασισμένο να υπερασπιστεί το δικαίωμά του στην ύπαρξη. Μια πιο προσωπική αφήγηση των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία μέσα από λανθάνουσες οικογενειακές ρήξεις, έστω και μακριά από τους τόπους της σύγκρουσης, δίνει το «Under the Volcano» του Damian Kocur – ο οποίος κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στη Βενετία το 2022 με την προηγούμενη ταινία του «Bread and Salt».
Το φεστιβάλ παρουσιάζει επίσης την ιταλική πρεμιέρα της νέας ταινίας του βραβευμένου με Όσκαρ σκηνοθέτη του «No Man’s Land» (2002), Danis Tanović. Το «My Late Summer» που επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει τη Βοσνία στα φετινά Όσκαρ, επιστρέφει στο παρελθόν της χώρας με μια ιστορία κληρονομιάς και συγχώρεσης. Στην Τεργέστη θα προβληθεί επίσης η καλύτερη ταινία της κατηγορίας Horizons του Φεστιβάλ Βενετίας 2024, «The New Year That Never Came» του Bogdan Mureşanu: μια γλυκόπικρη κωμωδία που διαδραματίζεται την παραμονή της Ρουμανικής Επανάστασης του 1989. Οι ζωές έξι ανθρώπων διασταυρώνονται εν μέσω διαδηλώσεων και προσωπικών αγώνων, οδηγώντας στην πτώση του Τσαουσέσκου και του κομμουνιστικού καθεστώτος.
«Avant-Drag!» του Φιλ Ιερόπουλου
Στη νέα ενότητα «Queer Visions» που εξετάζει την πρόοδο των αγώνων για τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας σε Ανατολικές και Βαλκανικές χώρες, περιλαμβάνονται: το ντοκιμαντέρ του Κοσοβάρου Ilir Masanaj, «As I Was Looking Above I Could See Myself», το πρώτο που γυρίστηκε στο Κόσοβο χωρίς να κρύβει τα πρόσωπα των συμμετεχόντων. Η δραμεντί «Housekeeping for Beginners» του Goran Stolevski από τη Βόρεια Μακεδονία, για μια queer κομμούνα σε ένα περιβάλλον όπου ο νόμος περιορίζει την ελευθερία του σώματος. Η ταινία «Avant-Drag! Radical Performers Re-Imagine Athens» του Φιλ Ιερόπουλου, ένα πορτρέτο δέκα drag καλλιτεχνών στην Αθήνα, όπου οι παραστάσεις τους λειτουργούν ως πραγματικές πολιτικές πράξεις. Η σημαντική ενότητα «Wild Roses», φέτος είναι αφιερωμένη στις σύγχρονες Σέρβες σκηνοθέτιδες, με μια συλλογή 11 έργων. Ενώ η αναδρομική ενότητα «Is the War Over?», αφιερωμένη στο έτος 1945, προσφέρει έδαφος για προβληματισμό σχετικά με την κληρονομιά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, 80 χρόνια μετά το τέλος του. Ένα κινηματογραφικό ταξίδι με 19 ταινίες που στοχεύει να χαρτογραφήσει, από διάφορες οπτικές γωνίες, την αμφιλεγόμενη και σύνθετη περίοδο των μεταπολεμικών χρόνων. Παράλληλα, το αφιέρωμα στον Πειραματικό Κινηματογράφο της Ρουμανίας, περιλαμβάνει πολλούς Ρουμάνους πειραματικούς σκηνοθέτες, ανάμεσά τους τον Radu Jude, τον Emanuel Țeț, τον Constantin Flondor, τον Sergiu Nicolaescu κ.α. Το φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί με αγαπημένες εκδηλώσεις, όπως το Βραβείο Corso Salani, η παιδική ενότητα TSFF for the Little Ones, που θα λάβουν χώρα σε όλη την πόλη κ.α.
«Κιούκα πριν το τέλος του καλοκαιριού» του Κωστή Χαραμουντάνη
Το Διαγωνιστικό Τμήμα Ταινιών Μεγάλου Μήκους περιλαμβάνει επτά ταινίες, όλες σε ιταλική πρεμιέρα: Το βραβευμένο στο Λοκάρνο «Toxic» της Saulė Bliuvaitė, μια ιστορία ενηλικίωσης που ερευνά τα όνειρα της εφηβείας και επικεντρώνεται στην εμμονή του κόσμου της μόδας για τα μοντέλα από τις Βαλτικές χώρες λόγω της ανοιχτόχρωμης επιδερμίδας και των λεπτών σωματότυπων, είναι μια ζωντανή απεικόνιση του τρόπου με τον οποίο τα γυναικεία σώματα χρησιμοποιούνται. Το «Lesson Learned» του Bálint Szimler, αποτελεί μια στοχαστική ματιά στο ουγγρικό εκπαιδευτικό σύστημα και την κρίση του. Γυρισμένη χωρίς τη στήριξη της ουγγρικής κυβέρνησης, παρουσιάζει ένα καταπιεστικό σύστημα που αμφισβητείται από μια νέα δασκάλα - πρωταγωνιστεί η Anna Mészöly που κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού επίσης στο Λοκάρνο. Η ρουμανική συμμετοχή στα φετινά Όσκαρ, «Three Kilometres to the End of the World» του Emanuel Pârvu, παρουσιάζει την ιστορία του 17χρονου Άντι, του οποίου η ήσυχη ζωή σε ένα χωριό στο Δέλτα του Δούναβη ανατρέπεται όταν πέφτει θύμα βίαιης επίθεσης. Το «The Shameless» του Konstantin Bojanov, μια από τις πιο ιδιαίτερες ταινίες του τμήματος, γεμάτη χρώμα και παράλληλα σκοτεινή πλοκή, παρουσιάζει μια αληθινή εικόνα της Ινδίας μακριά από εξωτικά κλισέ μέσα από LGBTQ+ θεματικές και μια υπόθεση έντονης πολιτικής διαφθοράς. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Adam Martinec, «Our Lovely Pig Slaughter», διεισδύει στην τσέχικη ιδιοσυγκρασία μέσα από μια οικογενειακή ιστορία που διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια μιας παραδοσιακής γιορτής σφαγής γουρουνιών σε ένα παλιό αγρόκτημα. Οι οικογενειακές σχέσεις και η αποξένωση παρουσιάζονται επίσης στο «Family Therapy» της Sonja Prosenc, τη σλοβενική συμμετοχή στα φετινά Όσκαρ, όπου η καθημερινότητα μιας πλούσιας οικογένειας διαταράσσεται και εμφανίζονται ρωγμές στη φαινομενική της αποστασιοποίηση και ανωτερότητα. Η ταινία «Κιούκα πριν το τέλος του καλοκαιριού» («Kyuka: Before Summer’s End») του Κωστή Χαραμουντάνη, που συμμετείχε στο Cannes Acid, μας μεταφέρει σε ένα ταξίδι ενηλικίωσης μιας οικογένειας τριών ατόμων – ενός πατέρα και των δίδυμων παιδιών του – που πηγαίνουν διακοπές στον Πόρο, όπου συναντούν τη μητέρα που τους είχε εγκαταλείψει.
Οι Ταινίες Εκτός Διαγωνιστικού περιλαμβάνουν: την ιταλική πρεμιέρα του «Slow» της Marija Kavtaradze -που βραβεύτηκε ως καλύτερη σκηνοθέτιδα στο Sundance-, μια ταινία για τη σχέση ανάμεσα σε μια δασκάλα χορού και έναν διερμηνέα της νοηματικής γλώσσας. Την πρεμιέρα του «Eleven Tomorrows: Berlinale Meets Football», παραγωγής της Berlinale για τη διοργάνωση του Euro 2024 στη Γερμανία, που περιλαμβάνει έντεκα ντοκιμαντέρ για ποδοσφαιρικές ομάδες νέων. Το «Κρέας» («Meat») του Δημήτρη Νάκου, που βασισμένο στην αρχαία ελληνική τραγωδία εξετάζει τις αποφάσεις ενός πατέρα-αφέντη για την τύχη του γιου του και του αγοριού που μεγάλωσε, όταν μια διαμάχη με τον γείτονα του καταλήγει σε φόνο. Τέλος, το «My Birthday» του Christian Filippi, που προβλήθηκε πέρσι στη Βενετία και αφηγείται την απόδραση ενός νεαρού σε αναζήτηση της μητέρας του. Ενώ στο Διαγωνιστικό Τμήμα Ντοκιμαντέρ περιλαμβάνονται δέκα ιταλικές πρεμιέρες με θέματα όπως η επαναφορά της μνήμης, η σχέση με το παρελθόν, η απώλεια, θέματα της καθημερινότητας όπως η εργασιακή ανασφάλεια, οι αλλαγές στα τοπία και οι φρικαλεότητες του πολέμου.
«Zange» της Ίριδας Μπαγλανέα
Καινοτόμο και πειραματικό από τη φύση του, το Διαγωνιστικό τμήμα Μικρού Μήκους Ταινίας περιλαμβάνει 16 ποικιλόμορφα έργα, με σημαντικές διεθνείς βραβεύσεις. Ανάμεσά τους η βραβευμένη με Palme d’Or Καλύτερης Μικρού Μήκους στις περσινές Κάννες και νικήτρια του βραβείου EFA ταινία «The Man Who Could Not Remain Silent» του Nebojša Slijepčević, που διηγείται τα θλιβερά γεγονότα της σφαγής στο Στρπτσί το 1993, όταν 24 Βόσνιοι μουσουλμάνοι σκοτώθηκαν από την παραστρατιωτική σερβική ομάδα Λευκός Αετός. Η βραβευμένη στο Λοκάρνο «Hymn of the Plague» δημιουργία του συλλογικού σχήματος Ataka51, με την ιστορία μιας ομάδας μουσικών σε ένα παλιό σοβιετικό στούντιο ηχογράφησης. Η ταινία «Tiha» της βραβευμένης στο προπέρσινο φεστιβάλ της Τεργέστης Eva Vidan, μια ιστορία ενηλικίωσης για τις δυσκολίες ενός εφήβου να ισορροπήσει ανάμεσα στην οικογένεια και τους φίλους του, στο Σπλιτ της Κροατίας. Το «Zange» της Ίριδας Μπαγλανέα, με την ιστορία μιας τετραμελούς οικογένειας που ζει απομονωμένη σε έναν υδροβιότοπο κοντά σε ένα φάρο. Τα δύο παιδιά ταλαντεύονται σε μια λεπτή γραμμή ισορροπίας ανάμεσα στον ερχομό του τρίτου παιδιού της οικογένειας και τον επικείμενο θάνατο του πατέρα. Η μόνη ιταλική ταινία μικρού μήκους που συμμετέχει είναι η «Majonezë» της Giulia Grandinetti, μια ματιά σε μια πράξη επανάστασης απέναντι στους αυστηρούς οικογενειακούς κανόνες.
Τα δύο τιμητικά βραβεία που απονέμει το Φεστιβάλ κάθε χρόνο θα απονεμηθούν φέτος στον σκηνοθέτη Sergei Loznitsa (Βραβείο Eastern Star), και στον Βόσνιο σκηνοθέτη Ado Hasanović (Βραβείο Cinema Warrior που δημιουργήθηκε για να ανταμείψει την επιμονή, την θυσία και την «τρέλα» αυτών που εργάζονται και μάχονται για τον κινηματογράφο – είτε πρόκειται για άτομα, ενώσεις ή φεστιβάλ – πίσω από τις σκηνές. Ακόμη, στο φεστιβάλ θα δοθούν τα βραβεία της Εθνικής Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου SNCCI που συνεργάζεται με το φεστιβάλ, για τις καλύτερες ταινίες του 2024.
«Toxic» της Saulė Bliuvaitė
Το δημοφιλές πρόγραμμα When East Meets West φθάνει στην 15η έκδοσή του με τέσσερεις μέρες αφιερωμένες σε παραγωγούς, εκδότες, αγορές και περιφερειακά χρηματοδοτικά όργανα από την Ιταλία, την Ευρώπη και πέραν αυτής, με στόχο την ενίσχυση των στενών σχέσεων μεταξύ των συμμετεχουσών περιοχών και χωρών. Επαγγελματίες του κινηματογράφου συναντώνται μέσω μιας σειράς στρογγυλών τραπεζών, masterclasses και case studies, κάνοντάς το WEMW μοναδικό σημείο αναφοράς για παραγωγούς που αναζητούν συνεργασίες για την υλοποίηση των έργων τους. Οι εκδότες, διανομείς και εκπρόσωποι χρηματοδοτικών φορέων και αγορών θα παρουσιάσουν όλο το φάσμα των ευκαιριών παραγωγής και διανομής, καθώς και τους χρηματοδοτικούς πόρους που είναι διαθέσιμοι στη βιομηχανία. Το WEMW εδραιώνει μια εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία για την ανάπτυξη των οπτικοακουστικών εταιρειών της Νέας Ευρώπης, ενώ συνεχίζει τη δέσμευσή του για την εξερεύνηση και την έρευνα συγκεκριμένων παραγωγικών πλαισίων στην Ανατολή και στη Δύση, φέρνοντας στο φεστιβάλ, για πρώτη φορά, μια ειδική επιλογή έργων από τις γεωγραφικές περιοχές που επικεντρώνονται φέτος: Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Ολλανδία. Η καρδιά της εκδήλωσης παραμένει το φόρουμ συμπαραγωγής που αφιερώνεται σε ντοκιμαντέρ και ταινίες που βρίσκονται σε ανάπτυξη, διατηρώντας τα ίδια στοιχεία με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά προσθέτοντας νέες και σημαντικές δυνατότητες. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τεργέστης και το When East Meets West παρουσιάζουν επίσης την 11η έκδοση του Last Stop Trieste, ενότητας αφιερωμένης σε ντοκιμαντέρ που βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, σε έργα που βρίσκονται στο στάδιο του fine cut και που είχαν προηγουμένως αναπτυχθεί ή παρουσιαστεί σε άλλες πλατφόρμες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Στην ειδική αυτή έκδοση για το φεστιβάλ και την αγορά, τα ντοκιμαντέρ θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιαστούν μπροστά σε αντιπροσώπους πωλήσεων, προγραμματιστές φεστιβάλ και εκδότες τηλεόρασης, με στόχο να επιλεγούν από τα πιο σημαντικά διεθνή φεστιβάλ και να αυξήσουν τις πιθανότητες να βρουν διανομή. Μια διεθνής κριτική επιτροπή θα απονείμει χρηματικά βραβεία στα καλύτερα έργα. Ακόμη, το When East Meets West και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεργέστης παρουσιάζουν την όγδοη έκδοση του This is IT, ενότητας αποκλειστικά αφιερωμένης σε έργα μυθοπλασίας και υβριδικά έργα με ισχυρή οπτική και δημιουργική προσέγγιση, που έχουν παραχθεί ή συνπαραχθεί από ιταλικές εταιρείες παραγωγής. Οι ομάδες που έχουν επιλεγεί θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα έργα τους και να δείξουν αποσπάσματα από τις ταινίες τους σε μια επιτροπή από sales agents, προγραμματιστές φεστιβάλ και διεθνείς αγοραστές. Ο στόχος είναι να προσφερθεί στους Ιταλούς διανομείς μια διπλή ευκαιρία να ενισχύσουν τις πιθανότητές τους να βρουν συνεργάτες διανομής τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Διεθνής κριτική επιτροπή θα απονείμει χρηματικό βραβείο.
Μια επιλογή από το πρόγραμμα θα προβληθεί, όπως κάθε χρόνο, σε διάφορες ιταλικές πόλεις στο πλαίσιο της δράσης «Trieste Film Festival on Tour». Μέρος του προγράμματος θα είναι επίσης διαθέσιμο διαδικτυακά σε διάφορες πλατφόρμες όπως το MYmovies One, DAFilms και η Cineteca di Milano.
36th TRIESTE FILM FESTIVAL (Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεργέστης)
16-24 Ιανουαρίου
www.triestefilmfestival.it/en/
Facebook: TriesteFilmFest
Instagram: triestefilmfestival
YouTube: TRIESTEFILMFESTIVAL
