Ο Ιούνιος του 2025 ήταν ο πιο θερμός που έχει καταγραφτεί ποτέ στη δυτική Ευρώπη, καθώς «ακραίες» θερμοκρασίες έπληξαν την ήπειρο σε δυο αλλεπάλληλα κύματα θερμικής πίεσης, ανακοίνωσε σήμερα η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus.
Σε παγκόσμια κλίμακα, ο περασμένος μήνα ήταν ο τρίτος πιο θερμός που έχει καταγραφτεί ποτέ, πίσω από τον Ιούνιο του 2024 (που ήταν κατά 0,2° Κελσίου πιο ζεστός) και σχεδόν στο ίδιο επίπεδο (–0,06° Κελσίου) με τον Ιούνιο του 2023, συνεχίζοντας έτσι για τρίτη συνεχόμενη χρονιά να καταγράφει μέσες θερμοκρασίες άνευ προηγουμένου, καθώς ο πλανήτης συνεχίζει να υπερθερμαίνεται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένους στα δεδομένα της υπηρεσίας Κοπέρνικος, 12 χώρες και περίπου 790 εκατομμύρια κάτοικοι του πλανήτη έζησαν τον πιο ζεστό Ιούνιο που γνώρισαν ποτέ. Αυτό ισχύει για την Ιαπωνία, τη Βόρεια και τη Νότια Κορέα, το Πακιστάν και το Τατζικιστάν.
Οι θερμοκρασίες ήταν επίσης ιδιαίτερα «ακραίες» στην Ευρώπη, που θερμαίνεται δυο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Τον Ιούνιο καταγράφτηκαν δυο κύματα ζέστης, από τη 17η ως την 22η, κατόπιν από την 30ή Ιουνίου, που χαρακτηρίζονται «εξαιρετικά», τόνισε, σύμφωνα με ανακοίνωση της υπηρεσίας, η Σαμάνθα Μπέρτζες, κλιματολόγος του Κοπέρνικου.
Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, της υπερθέρμανσης του πλανήτη, «τα κύματα ζέστης είναι πιθανό να γίνουν πιο συχνά, πιο έντονα και να πλήττουν περισσότερους ανθρώπους απ’ άκρου σ’ άκρο της Ευρώπης», πρόσθεσε.
Κατά τόπους οι θερμοκρασίες ξεπέρναγαν συχνά τους 40° Κελσίου σε διάφορες χώρες κι έφθασαν ως ακόμη και τους 46° Κελσίου στην Ισπανία και στην Πορτογαλία. Την 30ή Ιουνίου, καταγράφτηκε νέο ημερήσιο ρεκόρ: επρόκειτο για μια «από τις πιο θερμές ημέρες που καταγράφτηκαν ποτέ» στη Γηραιά Ήπειρο.
Όμως αυτοί οι μέσοι όροι δεν είναι τίποτα αν συγκριθούν με τη λεγόμενη αίσθηση θερμοκρασίας, που μετρά τον αντίκτυπο στο ανθρώπινο σώμα, συνυπολογίζοντας το επίπεδο υγρασίας και τους ανέμους. Στη βόρεια Λισαβόνα, ο δείκτης θερμικής καταπόνησης (UTCI) έφθασε ως ακόμη έφθασε ως ακόμη και τους 48° Κελσίου, δηλαδή σε επίπεδο «ακραίας θερμικής καταπόνησης», τόνισε η υπηρεσία Κοπέρνικος.
Οι τροπικές νύχτες, κατά τη διάρκεια των οποίων η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 20° Κελσίου, θέτει τους ανθρώπινους οργανισμούς σε σκληρή δοκιμασία. Στην Ισπανία καταγράφτηκαν 24, με άλλα λόγια 18 περισσότερες σε σύγκριση με οποιονδήποτε φυσιολογικό Ιούνιο. Σε κάποιες περιοχές της Μεσογείου, ήταν 10 ως 15, έναντι μηδέν συνήθως οποιονδήποτε Ιούνιο, σημείωσε.
Καταστροφικές πυρκαγιές σε τομείς του Καναδά και της νότιας Ευρώπης, φονικές πλημμύρες σε περιοχές της μεσημβρινής Αφρικής, της Κίνας και του Πακιστάν: οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ήταν δραματικές σε όλο τον κόσμο τον περασμένο μήνα.
Τον Ιούνιο ωστόσο υπήρξε μικρή ανάπαυλα έπειτα από δυο χρόνια που έσπασαν διαδοχικά ρεκόρ, το 2023 και το 2024. Ήταν κατά μέσον όρο 1,3° Κελσίου πιο θερμός από οποιονδήποτε Ιούνιο της προβιομηχανικής εποχής (1850-1900), και «μόλις ο τρίτος τα τελευταία 24 χρόνια που η θερμοκρασία στον πλανήτη έμεινε χαμηλότερα από 1,5° Κελσίου πάνω από το προβιομηχανικό επίπεδο», κατά την υπηρεσία.
Με βάση την τάση ως τώρα φέτος, το 2025 αναμένεται να είναι το τρίτο πιο θερμό έτος στην ιστορία.
Σε παγκόσμια κλίμακα «το κλίμα είναι περίπου 1,35 ως 1,4° Κελσίου πιο θερμό από την προβιομηχανική εποχή, τόνιζε στα τέλη Ιουνίου η κυρία Μπέρτζες στο Γαλλικό Πρακτορείο, καθώς το παρατηρητήριο προβλέπει πως το φράγμα του 1,5° Κελσίου θα σπάσει, με τον τρέχοντα ρυθμό, το 2029.
Τον Ιούνιο του 2025 σημειώθηκε επίσης θαλάσσιος καύσωνας στη δυτική Μεσόγειο, με τη θερμοκρασία επιφάνειας να αυξάνεται πολύ στην αρχή του μήνα και να φθάνει σε επίπεδο-απόλυτο ρεκόρ, 27° Κελσίου, την 30ή Ιουνίου.
Οι θερμοκρασίες-ρεκόρ στα ύδατα της Μεσογείου «μειώνουν την πτώση της θερμοκρασίας του αέρα τη νύχτα κατά μήκος των ακτών και αυξάνουν την υγρασία, επιδεινώνοντας έτσι (...) τη θερμική καταπόνηση», σύμφωνα με το παρατηρητήριο Κοπέρνικος.
Έχουν επίσης καταστροφικά αποτελέσματα για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και σοβαρό αντίκτυπο στην αλιεία και της ιχθυοκαλλιέργειες.
EPA/Filip Singer
Οι ακραίες θερμοκρασίες κόστισαν τη ζωή περίπου 2.300 ανθρώπων
Περίπου 2.300 άνθρωποι ενδέχεται να πέθαναν από αίτια που συνδέονται με τη ζέστη σε 12 πόλεις της Ευρώπης στη διάρκεια του πρόσφατου καύσωνα, που τερματίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα, σύμφωνα με μια γρήγορη επιστημονική ανάλυση που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Η έρευνα επικεντρώθηκε στις 10 ημέρες, ως τις 2 Ιουλίου, στη διάρκεια των οποίων μεγάλα τμήματα της δυτικής Ευρώπης επλήγησαν από ακραία ζέστη, με τη θερμοκρασία να ξεπερνά τους 40° Κελσίου στην Ισπανία και μεγάλες δασικές πυρκαγιές να ξεσπούν στη Γαλλία.
Από τους 2.300 ανθρώπους που εκτιμάται ότι έχασαν τη ζωή τους στο διάστημα αυτό, 1.500 θάνατοι δεν θα είχαν συμβεί αν δεν υπήρχε η κλιματική αλλαγή, η οποία έκανε το κύμα καύσωνα ακόμη πιο έντονο, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονές στο Imperial College του Λονδίνου και το London School of Hygiene and Tropical Medicine.
«Η κλιματική αλλαγή έχει κάνει τον πλανήτη σημαντικά πιο ζεστό από όσο θα ήταν, κάτι που με τη σειρά του τον κάνει πολύ πιο επικίνδυνο», δήλωσε ο δρ Μπεν Κλαρκ ερευνητής στο Imperial College.
Η έκθεση καλύπτει 12 πόλεις της Ευρώπης --μεταξύ των οποίων η Βαρκελώνη, η Μαδρίτη, το Λονδίνο και το Μιλάνο-- όπου οι ερευνητές αναφέρουν ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής η θερμοκρασία ήταν κατά 4° Κελσίου υψηλότερη από το κανονικό.
«Εκτιμούμε ότι η υπερθέρμανση επέτεινε το κύμα καύσωνα κατά 2 με 4° Κελσίου στις περισσότερες πόλεις» που εξετάστηκαν, κυρίως στο Παρίσι, το Λονδίνο και τη Μαδρίτη, σύμφωνα με τον Κλαρκ.
Για να εκτιμήσουν την επίδραση της κλιματικής αλλαγής, οι επιστήμονες προσομοίωσαν την ένταση αυτού του επεισοδίου σε έναν κόσμο που δεν θα είχε βιώσει τη μαζική καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, χρησιμοποιώντας ιστορικά μετεωρολογικά δεδομένα.
Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το κύμα καύσωνα «θα ήταν 2 έως 4° Κελσίου λιγότερο έντονο» αν δεν υπήρχε η κλιματική αλλαγή σε 11 από τις 12 πόλεις που μελετήθηκαν.
Αυτοί οι επιπλέον βαθμοί αύξησαν σημαντικά τον κίνδυνο για την υγεία των 30 εκατομμυρίων κατοίκων των πόλεων αυτών.
Τα κύματα καύσωνα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τους ηλικιωμένους, τους ασθενείς, τα μικρά παιδιά, τους εργαζόμενους σε εξωτερικούς χώρους και όποιον εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς ανάπαυλα, ειδικά κατά τη διάρκεια μιας σειράς ζεστών νυχτών.
Μεγάλες περιοχές της νότιας Ευρώπης έζησαν μια σειρά από «τροπικές νύχτες», κατά τις οποίες οι θερμοκρασίες δεν έπεσαν αρκετά ώστε να επιτρέψουν στο σώμα να ανακάμψει.
Οι αρχές εκτιμούν ότι θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να εξακριβωθεί ο τελικός αριθμός των νεκρών. Μια σειρά από παρόμοια περιστατικά έχουν ήδη προκαλέσει δεκάδες χιλιάδες πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη τα προηγούμενα καλοκαίρια.
Ερευνητές από ευρωπαϊκά ινστιτούτα υγείας ανέφεραν το 2023 ότι έως και 61.000 άνθρωποι μπορεί να πέθαναν από τους καύσωνες που έπληξαν την Ευρώπη το 2022, σύμφωνα με νέα έρευνα, η οποία υποδηλώνει ότι οι προσπάθειες των χωρών να προετοιμαστούν για την αντιμετώπιση των κυμάτων ακραίας ζέστης αποτυγχάνουν.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
