Με ανακοίνωσή της, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ) καταγγέλλει τις καταστροφικές συνέπειες της «πολεοδομικής ασυδοσίας» για το φυσικό περιβάλλον, με φόντο τις σφοδρές αντιδράσεις που έχουν ξεσπάσει για την αδειοδότηση κατασκευής του πεντάστερου ξενοδοχείου στο Σαρακήνικο της Μήλου.
«Το Σαρακήνικο – όπως και ολόκληρη αυτή η περιοχή της Μήλου - είναι παντελώς αθωράκιστο θεσμικά» τονίζει η Ομοσπονδία, καθώς «το νησί έμεινε τελικά χωρίς ειδικό καθεστώς προστασίας γιατί το Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) αν και μελετήθηκε από το 2007 δεν κατατέθηκε εντός προθεσμίας».
Αναλυτικά το δελτίο τύπου της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ αναφέρει:
Η πρόσφατη υπόθεση σχετικά με την Τουριστική κατασκευή πλησίον του Σαρακήνικου της Μήλου αποτελεί ακόμη μία περίπτωση πολεοδομικής ασυδοσίας με καταστροφικές συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον, αποτέλεσμα της αδυναμίας & αδιαφορίας της Πολιτείας να ελέγξει και να αδειοδοτήσει την ανεξέλεγκτη Τουριστική ανάπτυξη, αλλά πρωτίστως, να προστατέψει ένα εξαιρετικής ομορφιάς ιδιαίτερο νησιωτικό τοπίο.
Η Ξενοδοχειακή εγκατάσταση στο Σαρακήνικο είναι ακόμη ένα τέτοιο παράδειγμα, όχι το πρώτο δυστυχώς, μια και έχει προηγηθεί η τουριστική λαίλαπα στην Ιο, την Αστυπάλαια, τη Σέριφο, τη Σαντορίνη και άλλα νησιά μας...
Το Σαρακήνικο – όπως και ολόκληρη αυτή η περιοχή της Μήλου - είναι παντελώς αθωράκιστο θεσμικά ως προς την προστασία του. Δεν είναι δασική έκταση, βάσει των γνωμοδοτήσεων, δεν πρόκειται για αρχαιολογικό χώρο, δεν ήταν στη ζώνη αιγιαλού, δεν εμπίπτει σε περιοχή Νατούρα 2000 (παρά τα μοναδικά λευκά πετρώματα ηφαιστειακής προέλευσης), δεν διέπεται από κάποιο άλλο καθεστώς προστασίας και τέλος, με την επιλογή οικοδόμησης "λίγων" κλινών ( <100) εμπίπτει στην νομοθεσία για Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και η περίφημη Περιβαλλοντική Αδειοδότηση συρρικνώνεται σε μια απλή δήλωση του Μηχανικού (κατ' αντιστοιχία με την δήλωση του για Όρους κ πολεοδομικά μεγέθη στην οικοδομική άδεια). Συνεπώς επειδή η περιοχή δεν διέπεται από καμία περιοριστική διάταξη δεν απαιτείται κανένας περαιτέρω έλεγχος από Δημόσια Υπηρεσία!
Το νησί έμεινε τελικά χωρίς ειδικό καθεστώς προστασίας γιατί το το Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) αν και μελετήθηκε από το 2007 δεν κατατέθηκε εντός προθεσμίας!!! Με ανακοίνωσή του αργότερα το υπουργείο Περιβάλλοντος σημείωνε ότι όσες μελέτες δεν είχαν ολοκληρωθεί ανά την Ελλάδα θα ενσωματώνονταν σε νέο σχεδιασμό (ΤΠΣ). Σύμφωνα με όσα είχαν τότε προταθεί, σε αυτές τις περιοχές θα απαγορευόταν η δόμηση, η αλλοίωση της στάθμης του φυσικού εδάφους και της υπάρχουσας χλωρίδας, καθώς και η διάνοιξη νέου οδικού δικτύου. Επίσης είχε προταθεί από το ΣΧΟΟΑΠ η παραλία στο Σαρακήνικο να χαρακτηριστεί «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπως η παραλία στο Κλέφτικο».
Ειδικότερα για την Εκτός Σχεδίου Δόμηση από την 3/5/2023 αλλά και με 2 ακόμα Υπομνήματα το 2024 η Ομοσπονδία μας κάλεσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε σχέση με την 176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία αναφέρει ότι τα ακίνητα στην εκτός σχεδίου περιοχή έστω κι αν έχουν εμβαδόν άνω των 4000 τ.μ., προϋφιστάμενα της ισχύος του άρθρου 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003, οφείλουν να έχουν πρόσοψη 25 μέτρων σε δημοτικό δρόμο:
«Καλούμε το ΥΠΕΝ, να προστατεύσει τους υπαλλήλους των υπηρεσιών δόμησης από αφόρητες πιέσεις, από αγωγές για διαφυγόντα κέρδη, από μηνύσεις για παράβαση καθήκοντος και να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Οι Υπηρεσίες δε μπορούν να σηκώνουν το βάρος ερμηνείας δικαστικών αποφάσεων ανώτατου επιπέδου αφημένες στην τύχη τους.
Η χρηστή διοίκηση επιβάλλει την τήρηση της ισονομίας και της ισοπολιτείας, και ως εκ τούτου το ΥΠΕΝ θα πρέπει άμεσα να εκδώσει Εγκύκλιες Οδηγίες προς όλες τις ΥΔΟΜ για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να λειτουργήσουν στο πλαίσιο πάντα της τήρησης της νομιμότητας.»
Ποια Υπηρεσία, ως όφειλε, εξέτασε το ιδιαίτερο τοπίο της παραλίας;
Η ακραία υποστελεχωμενη ΥΔΟΜ της μίας Υπαλλήλου, φαίνεται απλά να γίνεται θεατής της πλατφόρμας ηλεκτρονικής έκδοσης αδειών. Το ίδιο το Στε με την πρόσφατη απόφαση του για το ΝΟΚ επισήμανε το μη έλεγχο από Δημόσιο φορέα των προϋποθέσεων Δόμησης για τη συντριπτική πλειονότητα των οικοδομών.
Το Αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (για 7 κρίσιμα νησιά των Κυκλάδων – Σύρος, Κέα, Κύθνος, Μήλος, Κίμωλος, Σίφνος, Σέριφος) εγγράφως από την 8/1/2025 έχει δηλώσει την αδυναμία να εξετάσει ουσιαστικά τις εκατοντάδες εκκρεμείς υποθέσεις, ενώ η Πρόεδρος και ο Αναπληρωτής Πρόεδρος, επιπρόσθετα των υπηρεσιακών τους υποχρεώσεων αρμοδιοτήτων και της λειτουργίας (επικοινωνία με το κοινό, έγγραφα, πρακτικά κλπ) του Σ.Α.Π.Ε. Σύρου, ορίστηκαν με την με ΑΠ 22226/09.08.2023 Απόφαση της Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (ΦΕΚ 854/Υ.Ο.Δ.Δ./18-8-2023), με την ίδια ιδιότητα (προέδρου και αναπληρωτή), στην Ειδική Επιτροπή Επικινδύνως Ετοιμόρροπων (Ε.ΕΠ.ΕΤ) του άρθρου 23 του Ν. 4787/2021 (Α 44), με χωρική αρμοδιότητα τα νησιά όλων των Περιφερειακών Ενοτήτων των Κυκλάδων!
Και όλα αυτά στη Μήλο όπου ακόμη τέσσερις τουλάχιστον τουριστικές αναπτύξεις προωθούνται σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού ενδιαφέροντος. Στην Μήλο, που ακόμη δεν έχει Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ούτε καν συμβασιοποιημένο), που δεν είχε ποτέ κάποιο χωρικό σχέδιο χρήσεων θεσμοθετημένο και που ακόμη δεν έχει εγκριθεί η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη των περιοχών Νατούρα του νησιού.
Η Πολιτεία δηλαδή μέσα από την διαχρονική της αμέλεια και αδιαφορία, έχει αφήσει αυτού του τύπου την τουριστική ανάπτυξη ειδικά στις εκτός σχεδίου περιοχές, στην «τύχη τους». Δεν φρόντισε να θωρακίσει θεσμικά με συγκεκριμένου όρους, δεσμεύσεις κ απαγορεύσεις, σε συγκεκριμένες κρίσιμες περιοχές όπως αυτή κι άλλες παρόμοιες περιπτώσεις. Ούτε να στελεχώσεις τις αρμόδιες Υπηρεσίες. Με την εσκεμμένη αυτή απραξία της δίνει «γη και ύδωρ» στα μεγάλα τουριστικά συμφέροντα που έχουν αφεθεί ανεξέλεγκτα να καταστρέφουν το μοναδικό ελληνικό τοπίο.
Φοβόμαστε ότι μπροστά μας είναι τα χειρότερα: Μετά την δηλωμένη αποτυχία «αποκέντρωσης» και αυτοματοποίησης της έκδοσης αδειών, η διαδικασία να περάσει στο ακόμα πιο υποστελεχωμένο ΥΠΕΝ και ακόμα περισσότερο στους ιδιώτες, όπως πρόσφατα νομοθετήθηκε –αλλά δεν υλοποιήθηκε ακόμα – για τον έλεγχο αυθαίρετων κατασκευών.
