Σε σοβαρές καταγγελίες για την κατάσταση που επικρατεί στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων του Δήμου Αθηναίων προχώρησε η παράταξη του Κώστα Μπακογιάννη «Αθήνα Ψηλά». Στηριζόμενη σε επιστολή που φέρεται να έχει στείλει πριν από έναν μήνα ο Συνήγορος του Πολίτη και μετά από αυτοψία του, αριθμεί τα προβλήματα που έχουν διαπιστωθεί στις συνθήκες διαβίωσης και προτείνει το κλείσιμο του Κέντρου μέχρι να αποκατασταθούν. Η παράταξη του πρώην δημάρχου εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία επισυνάπτεται και αντίγραφο αυτής της επιστολής.
«Με έντονη ανησυχία παρακολουθούμε τη συνεχιζόμενη διάλυση του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ), ενός Ιδρύματος που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε βασικό πυλώνα στήριξης για τους πιο ευάλωτους πολίτες της Αθήνας.
Η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε τη συνολική σφράγιση του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων, προειδοποιώντας για την αδυναμία της Δημοτικής Αρχής να εγγυηθεί την αξιοπρεπή διαβίωση, την υποστήριξη και την επανένταξη των φιλοξενούμενων», σημειώνει αρχικά η ανακοίνωση της παράταξης «Αθήνα Ψηλά» και στη συνέχεια τονίζει:
«Σε επιστολή του προς τον Δήμο, το ειδικό κλιμάκιο επιστημόνων που πραγματοποίησε αυτοψία στο κτίριο της οδού Λιοσίων, χαρακτηριστικά αναφέρει:
"Παρακαλούμε να μας ενημερώσετε για τις απόψεις και τις ενέργειές σας για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερα δυσμενών συνθηκών διαβίωσης των άστεγων συμπολιτών μας στις δομές του Δήμου, συμπεριλαμβανομένης της αναζήτησης εναλλακτικών τρόπων προσωρινής στέγασης και παροχής υπηρεσιών. Σας προτείνουμε σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων να εξετάσετε το ενδεχόμενο ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΣΦΡΑΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ με σκοπό την οριστική απεντόμωση, την εκτεταμένη συντήρηση και απολύμανση του κτιρίου, επιδιόρθωση των υποδομών του καθώς και στη λήψη μέτρων για τη μη επανάληψη των φαινομένων στο μέλλον".
Από την αυτοψία προέκυψαν ευρήματα που χρήζουν άμεσης και οριστικής αντιμετώπισης από τον Δήμο. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκαν : "Σοβαρό πρόβλημα ύπαρξης κοριών και τρωκτικών, ελλιπής καθαριότητα, πρόβλημα προσβασιμότητας από άτομα με κινητικές δυσκολίες και σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό φύλαξης, νοσηλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης των φιλοξενούμενων, καθαρισμού και συντήρησης του κτιρίου".
Αυτές οι συνθήκες αποτελούν το αποκορύφωμα της αδιαφορίας και ανεπάρκειας που επιδεικνύει η Δημοτική Αρχή εδώ και 1,5 χρόνο.
Μάλιστα, αντί να αναλάβει τις ευθύνες της, προχωρά ακόμη και σε επικίνδυνες και αδιαφανείς ενέργειες. Για πρώτη φορά στην ιστορία του Δήμου, η διοίκηση του ΚΥΑΔΑ ανατίθεται σε αντιδήμαρχο, ακυρώνοντας την ανεξαρτησία και τη λειτουργική αυτονομία του Ιδρύματος, ενώ και οι επιστημονικά υπεύθυνοι που μέχρι πρότινος συντόνιζαν το έργο, έχουν απομακρυνθεί και άτομα χωρίς συμβάσεις εργασίας έχουν αναλάβει τη διαχείριση αυτής της κρίσιμης υπηρεσίας. Με ποια κριτήρια και ποιες διαδικασίες επιλέχθηκαν; Είναι αποδεκτό να μην εργάζονται νόμιμα και να έχουν πρόσβαση στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα υπαλλήλων και ωφελούμενων;
Την ίδια ώρα το street work παραπαίει. Ποιες είναι οι ενέργειες για την ενίσχυση της ομάδας, που είναι ζωτικής σημασίας για τους άστεγους και τους ανθρώπους που ζουν στους δρόμους;».
«Το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, το ιδρύσαμε το 2020 ανακουφίζοντας σημαντικά το πρόβλημα αστεγίας στην πόλη και το παραδώσαμε σε άριστη κατάσταση. Παραδώσαμε επίσης έναν ΚΥΑΔΑ λειτουργικό και αποδοτικό για τις κοινωνικές ανάγκες των δημοτών της Αθήνας. Η σημερινή διοίκηση οφείλει να δώσει εξηγήσεις για το χάος και τις αυθαιρεσίες που οδηγούν σε απόλυτη υποβάθμιση των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου.
Οι ευάλωτοι συμπολίτες μας αξίζουν σεβασμό και αξιοπρέπεια και όχι ποντίκια και κοριούς. Η Αθήνα δεν αξίζει αυτό το πισωγύρισμα», καταλήγει η ανακοίνωση.
Η απάντηση του Δήμου Αθηναίων για το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων
Με την απάντηση που έστειλε στις 21 Φεβρουαρίου στον Συνήγορο του Πολίτη, «απάντησε» ο Δήμος Αθηναίων στην ανακοίνωση της παράταξης του Κώστα Μπακογιάννη «Αθήνα Ψηλά», σχετικά με το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων. Συγκεκριμένα, η παράταξη του πρώην δημάρχου, στηριζόμενη σε επιστολή που φέρεται να έχει στείλει στον δήμο στις 10 Φεβρουαρίου ο Συνήγορος του Πολίτη και μετά από αυτοψία του στο Κέντρο, αριθμεί τα προβλήματα που έχουν διαπιστωθεί στις συνθήκες διαβίωσης και προτείνει το κλείσιμό του μέχρι να αποκατασταθούν.
Την επιστολή απάντησης του δήμου υπογράφει ο γενικός γραμματέας Βασίλης Μπόκος και ουσιαστικά αναφέρεται σε κάθε ένα ζήτημα ξεχωριστά, που έχει θέσει ο Συνήγορος του Πολίτη μετά την αυτοψία του. Αναλυτικά αναφέρει:
Α. Σχετικά με τη διαπίστωση ύπαρξης κοριών σε διαμερίσματα των χώρων διανυκτέρευσης, του Ξενώνα και του Υπνωτηρίου:
«Τα μέτρα που λαμβάνονται -απεντομώσεις στοχευόμενες στα διαμερίσματα όπου εμφανίζεται το πρόβλημα, οι οποίες συνοδεύονται από αλλαγές στρωμάτων, αλλαγές ξύλινων επίπλων όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο και κατόπιν ενδελεχή καθαρισμό επιφανειών, ντουλαπιών, ψυγείων κλπ, διαδικασία η οποία επαναλαμβάνεται δύο φορές σε διαστήματα δέκα έως δεκαπέντε ημερών, σύμφωνα με το πρωτόκολλο που ακολουθείται γενικώς αλλά και ειδικώς από την εταιρεία απεντόμωσης- επαρκούν για την οριστική εξάλειψη των κοριών.
Το πρόβλημα όμως μπορεί να εμφανιστεί εκ νέου από τους ίδιους τους ενοίκους της δομής.
Έχοντας διαπιστώσει τις αιτίες επαναμόλυνσης των χώρων από έντομα, πχ λόγω νέων αφίξεων, έχουν δρομολογηθεί νέα πρωτόκολλα που στοχεύουν στην ολοκληρωτική εξάλειψη των εντόμων από τους χώρους διανυκτέρευσης των ωφελούμενων της δομής».
Β. Σχετικά με τη διαπίστωση ύπαρξης τρωκτικών στους ακάλυπτους χώρους των κτιρίων:
«Για την αντιμετώπιση του προβλήματος πραγματοποιούνται τακτικές μυοκτονίες. Αλλά δεδομένης της τοποθεσίας του κτιρίου και της ύπαρξης τρωκτικών στην γύρω περιοχή, η πλήρης εξάλειψη τους είναι πρακτικά αδύνατη».
Γ. Σχετικά με διαπίστωση ελλιπούς καθαρισμού των κτιρίων:
«Η καθαριότητα των κτιρίων είναι επαρκής, παρόλο που θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, έχει δρομολογηθεί διαγωνιστική διαδικασία για σύμβαση με εξειδικευμένο συνεργείο καθαρισμού, που θα βελτιώσει την κατάσταση. Η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των επόμενων μηνών.
Στο μεταξύ, η καθαριότητα πραγματοποιείται από:
Καθαριστές και καθαρίστριες που έχουν προσληφθεί από το ΚΥΑΔΑ για τον σκοπό αυτόν - τρία άτομα.
Προσωπικό γενικών καθηκόντων, στις αρμοδιότητες του οποίου περιλαμβάνεται και η καθαριότητα των χώρων της δομής - τρία άτομα.
Προσωπικό από τη Διεύθυνση Καθαριότητας του δήμου που παραχωρείται στη δομή μέχρι να ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία - τρία με τέσσερα άτομα επί τέσσερις ώρες το πρωί, και δύο άτομα επί δύο ώρες το απόγευμα.
Όσον αφορά στην παρουσία υγρασίας εντός του κτιρίου, αυτή είναι περιστασιακή, περιορίζεται σε συγκεκριμένους χώρους και οφείλεται σε συνήθεις βλάβες των σωληνώσεων αποχέτευσης και ύδρευσης, οι οποίες όμως επιδιορθώνονται το συντομότερο δυνατόν».
Δ. Αναφορικά με την προσβασιμότητα:
«Επισημαίνεται ότι κάποιοι από τους χώρους του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων (Κέντρο Ημέρας) είναι ήδη προσβάσιμοι σε άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με κινητικές δυσκολίες, σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν. 4067/2012 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει (άρθρο 210 του Ν. 4782/2021). Δεδομένης της παλαιότητας του κτιρίου που στεγάζει τις δομές, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, και βελτιώσεις έχουν δρομολογηθεί».
Ε. Σχετικά με τις διαπιστώσεις περί «σημαντικών ελλείψεων σε προσωπικό γενικών και ειδικών καθηκόντων»:
«Σας γνωρίζουμε ότι η λειτουργία του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων του Δήμου Αθηναίων ακολουθεί την ισχύουσα νομοθεσία, συγκεκριμένα την ΚΥΑ καθορισμού πλαισίου ελάχιστων προδιαγραφών για Δομές Παροχής Υπηρεσιών σε Αστέγους (Αριθμ. Δ23/οικ.19061−1457/12-05-2016) και ότι η φιλοξενία εντός της δομής έχει χαρακτήρα προσωρινό.
Πιο συγκεκριμένα, επισημαίνονται τα εξής:
- Αναφορικά με τη διαπίστωση για έλλειψη σε προσωπικό για τη φροντίδα "πιο ευάλωτων φιλοξενούμενων", πρέπει να τονιστεί πως σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ, οι δομές διανυκτέρευσης προορίζονται για άτομα που είναι αυτοεξυπηρετούμενα. Και παρόλο που στην ΚΥΑ υπάρχει ειδική μνεία για ασθενείς που μόλις εξήλθαν του νοσοκομείου, δηλώνεται ρητά πως πρόκειται για άτομα που "δεν χρήζουν ειδικής ή αυξημένης νοσηλευτικής περίθαλψης και δεν διατρέχουν οι ίδιοι, ούτε θέτουν τους λοιπούς φιλοξενούμενους σε κίνδυνο."
Επομένως, το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων ούτε υποχρεούται, ούτε δύναται να παρέχει αυξημένη φροντίδα τύπου νοσοκομείου ή άλλου ιδρύματος που φιλοξενεί μη αυτοεξυπηρετούμενα άτομα.
Παρόλα αυτά, στο προσωπικό του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων περιλαμβάνονται ένας ψυχίατρος, δύο νοσηλεύτριες, δύο βοηθοί νοσηλεύτριες και δύο προσωπικές φροντίστριες.
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ, το νοσηλευτικό προσωπικό είναι αναγκαίο μόνο για το Κέντρο Ημέρας και μάλιστα σε αναλογία ενός ανά εκατό ωφελούμενα άτομα.
Δεδομένου ότι ωφελούμενα άτομα που εξυπηρετεί επί του παρόντος το Κέντρο Ημέρας είναι περί τα ενενήντα, συνάγεται πως στη δομή, συνολικά, υπάρχει υπέρ-επάρκεια νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού για την καθημερινή φροντίδα ακόμη και πολύ ευάλωτων ωφελούμενων.
- Αναφορικά με τη διαπίστωση για ελλείψεις στη φύλαξη, σας γνωρίζουμε ότι η φύλαξη γίνεται κανονικά, με προσωπικό από εταιρεία φύλαξης (τρεις βάρδιες ανά 24ωρο σε κάθε μία από τις τρεις εισόδους του κτιρίου) και επιπρόσθετο προσωπικό με ειδικότητα φύλακες/θυρωροί (συμβασιούχοι του ΚΥΑΔΑ, συνολικά οκτώ άτομα).
- Αναφορικά με τη διαπίστωση για ελλείψεις προσωπικού στα πλυντήρια σας γνωρίζουμε ότι τα πλυντήρια λειτουργούν κανονικά, σε δύο διαφορετικούς χώρους πλυντηρίων (έναν για τον Ξενώνα και έναν για το Υπνωτήριο και το Κέντρο Ημέρας) με δύο βάρδιες πλύσεων ανά ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα.
- Αναφορικά με τη διαπίστωση για έλλειψη ψυχολογικής στήριξης σας γνωρίζουμε ότι στην ομάδα ψυχοκοινωνικής στήριξης του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων απασχολούνται συνολικά πέντε ψυχολόγοι, αριθμός που υπέρ-επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών των ωφελούμενων.
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ, απαιτείται ένας/μία ψυχολόγος ανά 90 άτομα που διαμένουν στο Υπνωτήριο. Η υπέρ-επάρκεια, επομένως, διασφαλίζεται δεδομένης της παρουσίας πέντε ψυχολόγων με μέγιστο συνολικό αριθμό ωφελούμενων ατόμων σε Υπνωτήριο και Ξενώνα τους 205».
Ζ. Σχετικά με τη διαπίστωση πως υπάρχει «έλλειψη ειδών πρώτης ανάγκης και υποδομής (όπως σεντόνια, καρέκλες και τραπέζια στον προαύλιο χώρο, καναπέδες/έπιπλα σε κοινόχρηστους εσωτερικούς χώρους)»:
«Πλέον των σεντονιών, πετσετών και κουβερτών που χρησιμοποιούνται από τα ωφελούμενα άτομα της δομής, στις αποθήκες του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων υπάρχουν συνολικά εκατοντάδες έτοιμα προς χρήση σεντόνια, πετσέτες και κουβέρτες (από δωρεές).
- Στον προαύλιο χώρο υπάρχουν τραπέζια βιδωμένα, ενώ καθημερινά βγαίνουν το πρωί και αποθηκεύονται το βράδυ καθίσματα.
- Οι κοινόχρηστοι χώροι στον πρώτο όροφο του Υπνωτηρίου είναι πλήρως εξοπλισμένοι και χρησιμοποιούνται ως χώροι ομάδων, δραστηριοτήτων, δράσεων και συναντήσεων.
Να σημειώσουμε τέλος ότι σήμερα στο Πολυδύναμο Κέντρο φιλοξενούνται 209 άστεγοι συμπολίτες μας οι οποίοι, στην περίπτωση σφράγισης της δομής, θα έμεναν κυριολεκτικά στο δρόμο.
Προφανώς η επιλογή παλαιών κτιρίων για να στεγάσουν τέτοιου τύπου δομές δεν είναι η ορθότερη.
Παρόλα αυτά είναι μια πραγματικότητα και μέχρι να βρεθούν νέοι χώροι το προσωπικό του ΚΥΑΔΑ και του Δήμου Αθηναίων δίνει μια καθημερινή μάχη για να επιλύει τα προβλήματα που παρουσιάζονται, όπως αναλύσαμε στα προηγούμενα σημεία».
Και η επιστολή του Δήμου Αθηναίων καταλήγει: «Θα θέλαμε με αυτή την ευκαιρία να σας διαβεβαιώσουμε ότι η προτεραιότητά μας είναι οι συμπολίτες μας που φιλοξενούνται στο Πολυδύναμο να διαβιούν με αξιοπρέπεια, να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες τους και παράλληλα να υποστηρίζονται από τους επαγγελματίες ώστε σταδιακά να αποκτούν την αυτονομία τους και να προετοιμάζονται για την έξοδό τους από τη δομή και την επανένταξή τους στην κοινωνία».
