Kids wallet, κοινωνική εργασία: Τα μέτρα της κυβέρνησης για τη βία ανηλίκων

Στην εξειδίκευση των πρωτοβουλιών και των πολιτικών που απαρτίζουν την Εθνική Στρατηγική για τη Βία και την Παραβατικότητα των Ανηλίκων προχώρησαν νωρίτερα σήμερα, Δευτέρα, οι συναρμόδιοι υπουργοί, σε συνέντευξη Τύπου, που πραγματοποιήθηκε στη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης. 

Τη συνέντευξη Τύπου, συντόνισε ο υφυπουργός παρα τώ πρωθυπουργώ, Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος στην εισαγωγική του τοποθέτηση σημείωσε ότι σε ό,τι αφορά στο πρόβλημα της βίας και της παραβατικότητας των ανηλίκων, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνηση «επέλεξε να μην κλείσει τα μάτια».

Ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, χαρακτήρισε την Εθνική Στρατηγική έναν «οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση ενός σύνθετου φαινομένου», ο οποίος «συνδυάζει τη μελέτη και την αντιμετώπιση της βίας με αυτή της παραβατικότητας, διότι αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία». «Μιλάμε, όμως, για παιδιά και χρειάζεται να σταθούμε δίπλα τους με ευαισθησία, με σεβασμό στα δικαιώματα τους και με έμφαση στις υποχρεώσεις που έχουν».

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάσω Αρτινοπούλου, χαρακτήρισε τη Στρατηγική «καινοτόμα προσέγγιση», η οποία «δηλώνει την αλλαγή οπτικής απέναντι στο θέμα», και εξέφρασε την ελπίδα να αποτελέσει μία καλή πρακτική για τις χώρες του εξωτερικού. «Από εδώ και πέρα υπάρχει ένας οδηγός, σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Ευελπιστούμε να τύχει αυτό το έργο συστηματικής ανάγνωσης και το σπουδαιότερο, συστηματικής εφαρμογής», τόνισε.

Λαμβάνοντας τον λόγο, η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Σοφία Ζαχαράκη, επισήμανε ότι «δεν ξεκινάμε από το μηδέν». Και ότι υπάρχουν ήδη διαθέσιμα εργαλεία, όπως ο νόμος "Σπάσε τη σιωπή" και την πλατφόρμα "stopbullying". Επιπλέον, αναφέρθηκε σε επόμενα βήματα, όπως την εισαγωγή της διαμεσολάβησης στα σχολεία, την αποβολή εντός σχολείου, "εκτός σχολικής τάξης, εντός όμως σχολικής ζωής", καθώς επίσης και την πιλοτική εφαρμογή από το 2026 Τεχνικών Γυμνασίων. «Η αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων είναι μία κοινή μάχη γονέων, παιδιών, εκπαιδευτικών και βεβαίως, εμείς, ως υποστηρικτές με τα θεσμικά εργαλεία που θα πρέπει να δώσουμε», τόνισε η κυρία Ζαχαράκη.

Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής, Δόμνα Μιχαηλίδου, σημείωσε ότι η πρόληψη της βίας ξεκινά από την οικογένεια, και χαρακτήρισε την κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής ως «αναγκαία δουλειά». «Έχουμε πολλή δουλειά ακόμα να κάνουμε, αντιμετωπίζουμε το ζήτημα διυπουργικά, ξέροντας ποιοι είναι οι στόχοι μας», σημείωσε.

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος σημείωσε ότι «δεν αρκεί να αναγνωρίζουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η τεχνολογία. Πρέπει να είμαστε εξίσου προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε τις απειλές που ελλοχεύουν, ιδιαίτερα για τα παιδιά μας». Ο υπουργός, μεταξύ άλλων, παρουσίασε το Kids Wallet, «ένα ισχυρό εργαλείο για να προστατεύσουν τα παιδιά τους στο διαδίκτυο», όπως είπε και προσέθεσε: «Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα παιδιά μας έχουν δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και στην αυτονομία. Ο ρόλος μας ως γονείς είναι να τα καθοδηγήσουμε και να τα προστατεύσουμε, όχι να τα ελέγχουμε απόλυτα».

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Αθλητισμού, Γιάννης Βρούτσης, χαρακτήρισε «καινοτομία» τις πρωτοβουλίες που εντάσσονται στην Εθνική Στρατηγική για τη Βία και την Παραβατικότητα των Ανηλίκων. «Ο αθλητισμός είναι κρίσιμος και αναγκαίος κρίκος στην προσπάθεια αυτή και θα πρέπει ως Πολιτεία να το αναδείξουμε», τόνισε ο κ. Βρούτσης, ο οποίος σημείωσε ότι οι αθλητές στη χώρα μας, έχοντας δελτίο, είναι 412.329 και όσο διευρύνεται η συμμετοχή είναι ενδιαφέρον να δούμε αν θα λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα η ποσοτικοποίηση της βίας στους δείκτες.

Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, σημείωσε ότι η βία καταλήγει στην πόρτα της Αστυνομίας για διαχείριση υπό δύσκολες συνθήκες και αυτό απαιτεί εξειδικευμένη διαχείρισης, συνεχή προσαρμογή και ενίσχυση των εργαλείων πολιτικής που διαθέτει. «Να εντείνουμε τις δράσεις μας, αξιοποιώντας όλο αυτό το πλαίσιο το οποίο τίθεται από την Εθνική Στρατηγική. Είναι ένα βαθιά κοινωνικό θέμα και χρειάζεται μία βαθιά και σε έκταση στρατηγική, που θα απαντήσει στο πρόβλημα καλύτερα».

Στη συνέχεια, το λόγο έλαβε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, ο οποίος στάθηκε στα αναμορφωτικά μέτρα που μπορούν «να βοηθήσουν τα παιδιά να μετατρέψουν τον θυμό και την οργή τους σε κάτι πολύ παραγωγικό, είτε στον αθλητισμό, είτε στον πολιτισμό, είτε στην εργασία». Ανακοίνωσε, δε, ότι αναμένεται να ανακοινωθεί από κοινού με την υπουργό Πολιτισμού, Λινά Μενδώνη, η δυνατότητα παροχής κοινοφελούς εργασίας σε πολιτιστικές δραστηριότητες.

Τέλος, ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, αρμόδιος για την Ψυχική Υγεία, επισήμανε ότι σκοπός των παρεμβάσεων που εντάσσονται στη Στρατηγική είναι η δημιουργία ενός δικτύου, που θα παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες σε όλη τη χώρα.

Υπενθυμίζεται, ότι νωρίτερα, είχε παρουσιαστεί η Εθνική Στρατηγική για τη Βία και την Παραβατικότητα των Ανηλίκων σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. 

Το Kids Wallet, ένα απλό ψηφιακό εργαλείο γονικού ελέγχου, ώστε να μπορούν οι γονείς να ελέγχουν -«αλλά όχι να το κατασκοπεύουν»- το κινητό του παιδιού τους και παράλληλα εργαλείο ταυτοποίησης του παιδιού που το χρησιμοποιεί, παρουσίασε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου στην αίθουσα της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, στο πλαίσιο της διυπουργικής συνέντευξης Τύπου για την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων για την περίοδο 2025-2030. Η στρατηγική αυτή φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι στον ψηφιακό και φυσικό κόσμο, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη και την προστασία.

Ο κ. Παπαστεργίου τόνισε τον κρίσιμο ρόλο της τεχνολογίας στη διαμόρφωση της σύγχρονης κοινωνίας και τις προκλήσεις που αυτή συνεπάγεται για την ασφάλεια και την ευημερία των ανηλίκων. «Δεν αρκεί να αναγνωρίζουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η τεχνολογία. Πρέπει να είμαστε εξίσου προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε τις απειλές που ελλοχεύουν, ιδιαίτερα για τα παιδιά μας», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η στρατηγική περιλαμβάνει μια σειρά από στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες, με κύριο άξονα την ενίσχυση του ψηφιακού αλφαβητισμού των νέων, την προώθηση της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου και την ανάπτυξη εργαλείων γονικού ελέγχου. Ένα από τα κεντρικά στοιχεία της στρατηγικής είναι το Kids Wallet, μια πρωτοποριακή εφαρμογή που στοχεύει στην προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο.

«Kids Wallet: Ένα ολοκληρωμένο εργαλείο για την προστασία των ανηλίκων στο Διαδίκτυο»

Το Kids Wallet, το οποίο παρουσιάστηκε αναλυτικά κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου και θα τεθεί από σήμερα σε εφαρμογή, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο εργαλείο που συνδυάζει τρεις βασικές λειτουργίες: γονικό έλεγχο, επιβεβαίωση ηλικίας και ψηφιακή ταυτότητα για ανηλίκους.

• Γονικός Έλεγχος: Το Kids Wallet επιτρέπει στους γονείς να ρυθμίζουν τις εφαρμογές και τις ιστοσελίδες στις οποίες έχουν πρόσβαση τα παιδιά τους, καθώς και τον χρόνο που αφιερώνουν σε αυτές.
• Επιβεβαίωση Ηλικίας: Η εφαρμογή παρέχει μια ασφαλή και αξιόπιστη μέθοδο για την επιβεβαίωση της ηλικίας των ανηλίκων στο διαδίκτυο, προστατεύοντάς τους από ακατάλληλο περιεχόμενο και πιθανούς κινδύνους.
• Ψηφιακή Ταυτότητα: Το Kids Wallet λειτουργεί ως ένα ψηφιακό πορτοφόλι στο οποίο το παιδί μπορεί να αποθηκεύσει την ψηφιακή του ταυτότητα, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε υπηρεσίες και εφαρμογές που απαιτούν επιβεβαίωση ηλικίας.

«Με το Kids Wallet, δίνουμε στους γονείς ένα ισχυρό εργαλείο για να προστατεύσουν τα παιδιά τους στο διαδίκτυο, ενώ παράλληλα ενισχύουμε την ψηφιακή τους ταυτότητα και τους βοηθάμε να αναπτύξουν τις ψηφιακές τους δεξιότητες με ασφάλεια», τόνισε ο κ. Παπαστεργίου πριν παρουσιάσει τα βήματα για τη χρήση του από τους γονείς.

«Τα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι τα εξής:

1. Εγκατάσταση: Κατεβάστε την εφαρμογή Kids Wallet στο κινητό τηλέφωνο του παιδιού σας από το App Store ή το Google Play Store.

2. Δημιουργία Λογαριασμού: Δημιουργήστε έναν λογαριασμό γονέα και έναν λογαριασμό παιδιού, εισάγοντας τα απαραίτητα στοιχεία.

3. Ρύθμιση Γονικού Ελέγχου: Ορίστε τις εφαρμογές και τις ιστοσελίδες στις οποίες θα έχουν πρόσβαση τα παιδιά σας, καθώς και τον χρόνο που μπορούν να αφιερώνουν σε αυτές.

4. Επιβεβαίωση Ηλικίας: Επιβεβαιώστε την ηλικία του παιδιού σας μέσω της εφαρμογής, χρησιμοποιώντας τα απαραίτητα έγγραφα.

5. Ψηφιακή Ταυτότητα: Δημιουργήστε την ψηφιακή ταυτότητα του παιδιού σας, αποθηκεύοντας τα απαραίτητα στοιχεία στο Kids Wallet».

Ο κ. Παπαστεργίου κάλεσε τους γονείς να χρησιμοποιήσουν το Kids Wallet με σύνεση και να μην το μετατρέψουν σε ένα εργαλείο κατασκοπείας. «Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα παιδιά μας έχουν δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και στην αυτονομία. Ο ρόλος μας ως γονείς είναι να τα καθοδηγήσουμε και να τα προστατεύσουμε, όχι να τα ελέγχουμε απόλυτα. Συζητήστε με το παιδί σας για τους λόγους για τους οποίους θέτετε αυτούς τους περιορισμούς και δώστε του τη δυνατότητα να εκφράσει τις απόψεις του. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το Kids Wallet δεν δίνει στους γονείς τη δυνατότητα να διαβάζουν τα μηνύματα των παιδιών τους ή να παρακολουθούν τις κινήσεις τους στο διαδίκτυο. Είναι ένα εργαλείο που τους επιτρέπει να θέσουν ορισμένους περιορισμούς και να λάβουν πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου».

Ο υπουργός επεσήμανε ότι η Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων αποτελεί ένα δυναμικό σχέδιο που θα εξελίσσεται και θα προσαρμόζεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινωνίας. Κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς -γονείς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες υγείας, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και κυβερνητικούς φορείς- να συνεργαστούν για την επιτυχή υλοποίηση της στρατηγικής και τη δημιουργία ενός ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τους νέους.

Μ. Χρυσοχοΐδης: Oι βασικοί άξονες των δράσεων της ΕΛΑΣ

«Tα κοινωνικά ζητήματα όπως είναι η προστασία των ανηλίκων, όπως είναι η ενδοικογενειακή βία, δεν είναι αμιγώς αστυνομικά ζήτημα αλλά στο τέλος καταλήγουν στην "πόρτα" της Αστυνομίας για διαχείριση και μάλιστα κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες» τόνισε, αρχικά, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης κατά τη διάρκεια της διυπουργικής συνέντευξης για την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων, που πραγματοποιήθηκε στην Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης.

«Τα κοινωνικά αυτά ζητήματα απαιτούν εξειδικευμένη διαχείριση, συνεχή προσαρμογή και ενίσχυση των εργαλείων πολιτικής που διαθέτουμε» είπε ο κ. Χρυσοχοΐδης σημειώνοντας ότι σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε η ΕΛΑΣ κατά το 2024 και τους πρώτους τέσσερεις μήνες του 2025 χτίζοντας μια νέα επιχειρησιακή φιλοσοφία προστασίας των ανήλικων η οποία βασίζεται στους εξής βασικούς άξονες:

- Οι περιπολίες ήπιας αστυνόμευσης, ειδικά σε σημεία που υπήρχε μεγάλη συγκέντρωση παιδιών όπου στο παρελθόν είχαν παρατηρηθεί επεισόδια ή περιστατικά βίας και παραβατικότητας. Σε όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής, στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε όλη τη χώρα οι αστυνομικοί ήρθαν σε επαφή με περισσότερα από 194.000 παιδιά και γονείς, όπως είπε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, ενώ πρόσθεσε ότι αυτές οι δράσεις όμως, πέρα από πρόληψη και ευαισθητοποίηση, έχουν και τον χαρακτήρα της αποτροπής ή/ και της αντιμετώπισης βίαιης ή άλλης παραβατικής ενέργειας αν χρειαστεί. Η παρουσία της Αστυνομίας σε αυτούς τους χώρους, όπως σημείωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης, απέτρεψε πάρα πολλές φορές την πραγματοποίηση επεισοδίων καθώς και επεισόδια που είχαν σχεδιαστεί μέσα από το διαδίκτυο ενώ αποκάλυψε ότι έγιναν και 1.489 συλλήψεις για κλοπές ή άλλες παραβατικές ενέργειες.

- Δεύτερος άξονας ήταν η δημιουργία δύο νέων εργαλείων, ένα τηλεφωνικό -τον πενταψήφιο αριθμό 10201- και ένα application -το SafeYouth. Τα εργαλεία αυτά, όπως είπε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, έδωσαν τη δυνατότητα στους πολίτες, στους γονείς και στα παιδιά να επικοινωνούν εύκολα, άμεσα και από το σημείο όπου συμβαίνει κάποιο περιστατικό που αφορά ανηλίκους. Το 10201, μια 24ωρη, πανελλαδική τηλεφωνική γραμμή, την οποία υποστηρίζει εξειδικευμένο προσωπικό της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Ανηλίκων Αττικής, το οποίο διαχειρίζεται ανάλογα κάθε καταγγελία. Το Safe Youth ενημερώνει για τους κινδύνους, αλλά και τις δυνατότητες προστασίας που παρέχει η Αστυνομία, ενώ στα παιδιά μας δίνει τη δυνατότητα της άμεσης ζήτησης βοήθειας με το πάτημα ενός κουμπιού, το Emergency Button.

- Σε κάθε Διεύθυνση Αστυνομίας, ορίστηκε ένας αξιωματικός, υπεύθυνος για τον συντονισμό όλων των δράσεων προστασίας ανηλίκων, ο οποίος έχει λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση.

Ακολούθως ο κ. Χρυσοχοΐδης παρουσίασε ορισμένα στατιστικά στοιχεία σημειώνοντας ότι το 2024 είχαμε 10.968 υποθέσεις παραβατικότητας και βίας ανηλίκων, με 14.956 ανήλικους δράστες, ενώ το 2023 είχαμε 7.789 υποθέσεις με 10.150, άρα αύξηση 40,81% και 43,80% αντίστοιχα.

«Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως αυξήθηκε η βία» τόνισε ο υπουργός και συνέχισε λέγοντας ότι «αυτό που αυξήθηκε ήταν η δραστηριότητα της Αστυνομίας, αυξήθηκε η ενθάρρυνση για να γίνονται καταγγελίες. Για παράδειγμα, μέσα από τις δράσεις ήπιας αστυνόμευσης βγήκαν περισσότερες από 1.500 υποθέσεις, επειδή η Αστυνομία βρέθηκε σε σημεία όπου συγκεντρώνονται ανήλικοι».

«Από τα σημαντικότερα ζητήματα, για μένα, και είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να το επισημαίνουμε ήταν οι υποθέσεις παραμέλησης εποπτείας ανηλίκων» σημείωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης αναφέροντας ότι από 1.242 το 2023 ανήλθαν σε 2.163 το 2024.

Παράλληλα τόνισε ότι οι πολιτικές που ασκούνται για την ανηλικότητα δεν αφορούν μόνο τους ανηλίκους, αφορούν μια σειρά από εκδηλώσεις βίας και παραβατικότητας όπως η εξετρεμιστική βία, η οπαδική, η ενδοοικογενειακή. «Μάλιστα, όπως σχολιάζει και η ίδια η Επιτροπή, το 2024 ήταν μια χρονιά καταλύτης για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών για την προστασία των ανηλίκων» δήλωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης συμπληρώνοντας ότι αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει κανείς να επαναπαυτεί αλλά το αντίθετο. «Πρέπει να εντείνουμε τις δράσεις μας αξιοποιώντας όλο αυτό το πλαίσιο που τίθεται από την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων, ένα βαθιά κοινωνικό θέμα, άρα χρειάζεται μια βαθιά και σε έκταση στρατηγική η οποία θα απαντήσει στο πρόβλημα πολύπλευρα» σχολίασε ο υπουργός.

Τέλος, παρουσίασε τις δράσεις που αφορούν το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και περιλαμβάνει η Εθνική Στρατηγική.

Αυτές είναι οι:

- Ανάπτυξη τοπικών δικτύων πρόληψης παραβατικότητας

- Νέα εφαρμογή για τη συλλογή και επεξεργασία στατιστικών δεδομένων για τη βία και την παραβατικότητα ανηλίκων

- Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης για τους αστυνομικούς πρώτης γραμμής

- Διυπηρεσιακά πρωτόκολλα και οδηγοί ενεργειών για τη διαχείριση των ανηλίκων θυμάτων και θυτών με στόχο την αποφυγή δευτερογενούς θυματοποίησης

- Εκπόνηση εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας των σωφρονιστικών καταστημάτων για ανηλίκους, αξιοποιώντας τις διεθνείς και ευρωπαϊκές πρακτικές

- Βελτίωση των συνθηκών στις υφιστάμενες και δημιουργία νέων δομών για ανηλίκους

- Διαχείριση των ανηλίκων στα σωφρονιστικά καταστήματα, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους και ενίσχυση του πλέγματος υποστήριξης

- Έμφαση στην κοινωνική επανένταξη ανηλίκων, αξιοποιώντας στο μέγιστο τις δυνατότητες της οργάνωσης «ΕΠΑΝΟΔΟΣ», δημιουργώντας για παράδειγμα ατομικά σχέδια επανένταξης.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης κατά τη διάρκεια της διυπουργικής συνέντευξης για την εθνική στρατηγική στον τομέα της βίας και της παραβατικότητα των ανηλίκων, ανέφερε ότι τα νέα αναμορφωτικά μέτρα για τους παραβατικούς ανήλικους δεν είναι αυτά που μέχρι τώρα ήταν γνωστά, αλλά πλέον οι ποινές τους έχουν μετατραπεί σε αθλητικές δραστηριότητες και πολιτιστικές εκδηλώσεις και στόχος των μέτρων αυτών είναι η επανένταξη των παραβατικών νέων στο κοινωνικό σύνολο.

Υπενθυμίζεται ότι ένα από τα νέα αναμορφωτικά μέτρα για την ανήλικη παραβατικότητα είναι η ένταξη των ανηλίκων, σε ήπια προγράμματα παρακολούθησης αθλητισμού μέσα σε ερασιτεχνικά αναγνωρισμένα μεγάλα πολυαθλητικά και αθλητικά σωματεία ή σε παροχή κοινωφελούς εργασίας.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει οργανώσει τρία όπλα για την επανένταξη των ανηλίκων από 12 έως 18 ετών που καταδικάζονται για αδικήματα σχετικά χαμηλής βαρύτητας (όχι κακουργήματα), για να παραμείνουν εκτός φυλακής: το πρώτο είναι ο αθλητισμός, το δεύτερο ο πολιτισμός και το τρίτο η κοινωφελής εργασία.

Έτσι πλέον οι παραβατικοί νέοι από 12 έως 18 ετών δεν θα εγκλείονται σε σωφρονιστικά ιδρύματα και δεν θα τους επιβάλλονται άλλα σωφρονιστικά μέτρα, αλλά ως αναμορφωτικό μέτρο τους παρέχεται η δυνατότητα παρακολούθησης προγραμμάτων αθλητισμού και πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Μόνο αν οι παραβατικοί ανήλικοι παραβούν τα ήπια αναμορφωτικά μέτρα, τότε θα οδηγούνται στις φυλακές, τόνισε ο υπουργός Δικαιοσύνης και προσέθεσε ότι «οι παραβατικοί νέοι θα μετατρέπουν πλέον τον θυμό τους και την αγανάκτησή τους σε θετικά μέτρα».

Ακόμα, θεσπίστηκαν διατάξεις για την προστασία των ανηλίκων σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, με την αυστηροποίηση των ποινών σε βάρος των δραστών γονέων, επισήμανε ο κ. Φλωρίδης και προσέθεσε ότι την ίδια στιγμή οι γονείς, σύμφωνα με το νέο Ποινικό Κώδικα, θα αντιμετωπίζουν βαριές ποινές σε περιπτώσεις παραμέλησης ανηλίκου, που είχε ως αποτέλεσμα την παραβατικότητα του.

Ακόμη, ο κ. Φλωρίδης ανέφερε ότι ενισχύθηκε η λειτουργία των «Σπιτιών του Παιδιού» σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη και άμεσα θα ιδρυθούν στο Ηράκλειο και την Πάτρα, ενώ θα ακολουθήσει η ίδρυση σε 19 περιοχές ανά την Ελλάδα. Διευκρίνισε μάλιστα ο υπουργός Δικαιοσύνης ότι στα «Σπίτια του Παιδιού» γίνονται όλες οι ανακριτικές πράξεις κατά ανηλίκων παραβατών σε ένα φιλικό για τους ανήλικους περιβάλλον με ψυχολογική υποστήριξη.

Για το αδίκημα της στρατολόγησης ανηλίκων

Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Φλωρίδης για τη νομοθέτηση του αδικήματος «της στρατολόγησης ανηλίκων» από τρίτα άτομα προκειμένου να προβαίνουν σε εγκληματικές πράξεις και επισήμανε ότι τα αδικήματα είναι βαριά.

Ειδικότερα, η σχετική διάταξη του νέου Ποινικού Κώδικα (άρθρο 186 παράγραφος 4) αναφέρει:

«Πρόκληση και προσφορά για την τέλεση εγκλήματος

1. Όποιος δίνει ή υπόσχεται αμοιβή σε άλλον για να τελέσει ορισμένο κακούργημα, καθώς και όποιος αποδέχεται αυτήν την προσφορά και αναλαμβάνει την τέλεσή του, τιμωρείται με φυλάκιση έως 3 έτη και χρηματική ποινή, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.

2. Όποιος δίνει ή υπόσχεται αμοιβή σε άλλον για να τελέσει ορισμένο πλημμέλημα, καθώς και όποιος αποδέχεται αυτήν την προσφορά και αναλαμβάνει την τέλεσή του, τιμωρείται με φυλάκιση έως 2 έτη ή χρηματική ποινή, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.

3. Οι πράξεις των παρ. 1 και 2 μπορεί να μείνουν ατιμώρητες αν ο υπαίτιος ανακάλεσε με δική του θέληση την προσφορά ή την αποδοχή της πριν από την έναρξη τέλεσης του εγκλήματος.

4. Όταν οι πράξεις των παρ. 1 και 2 έχουν ως αποδέκτη ανήλικο, τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή στην περίπτωση κακουργήματος και με ποινή φυλάκισης και χρηματική ποινή στην περίπτωση πλημμελήματος, ανεξαρτήτως της παροχής ή υπόσχεσης αμοιβής».

Κλείνοντας ο κ. Φλωρίδης, ανέφερε ότι η Ελλάδα είχε επιλεγεί από τις 46 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης ανάμεσα στις 3 που θα πρέπει να παρουσιάσουν τη νέα χάρτα των δικαιωμάτων των παιδιών και αυτή θα παρουσιαστεί σε λίγο διάστημα και προσέθεσε ότι η ελληνική συμμετοχή χρησιμοποιεί παραδείγματα από την αρχαία γραμματεία με τη συμμετοχή και δικαστικών που επικαλούνται ιστορίες που έχουν διαχειριστεί.

Δ. Μιχαηλίδου: «Η πρόληψη της βίας ξεκινά από την οικογένεια»

«Η πρόληψη της βίας ξεκινά από την οικογένεια», τόνισε η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής, Δόμνα Μιχαηλίδου, στο πλαίσιο της διυπουργικής συνέντευξης Τύπου για την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων, για την περίοδο 2025-2030.

Η κ. Μιχαηλίδου, αφού χαρακτήρισε «αναγκαία» την εθνική στρατηγική, υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση έλαβε πρωτοβουλίες ήδη από το 2019 πάνω σε αυτό το ζήτημα, αλλά τόνισε παράλληλα ότι «έχουμε πολλή δουλειά ακόμα να κάνουμε. Αντιμετωπίζουμε το ζήτημα διυπουργικά, ξέροντας ποιοι είναι οι στόχοι μας».

Η υπουργός αναφέρθηκε στα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση και ειδικότερα το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, όπως είναι η Γραμμή 1107 για την παιδική προστασία, στους υπεύθυνους προστασίας ανηλίκων κλπ, στη θέσπιση του λευκού ποινικού μητρώου για όσους εργάζονται με παιδιά, αλλά και στη σημασία κατάρτισης πρωτοκόλλων για την αντιμετώπιση προβλημάτων.

Επισήμανε δε, ότι «η οικογένεια είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας προστασίας των ανηλίκων, καθώς εκεί συγκροτείται η προσωπικότητα του παιδιού. Όταν λοιπόν η βία βρίσκει χώρο μέσα στην οικογένεια και γίνεται αποδεκτή μέσα σε ένα σπίτι ή αν οι συνθήκες διαβίωσης γίνονται κακοποιητικές, τα παιδιά δεν μαθαίνουν να απορρίπτουν τη βία και δεν μιλούν όταν αυτή συμβαίνει».

Πρόσθεσε με νόημα ότι «η ευθύνη μας είναι η προστασία του παιδιού σε όλα τα περιβάλλονται που αναπτύσσεται, στην οικογένεια, στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, στα ΚΔΑΠ και τα ΚΔΑΠ/ΑΜΕΑ. Το 2021 για πρώτη φορά ορίσαμε την παιδική κακοποίηση στον νόμο, καθιερώσαμε δομές για την προστασία των θυμάτων βίας. 3.500 φορείς έχουν ήδη ορίσει υπεύθυνο προστασίας ανηλίκων και πάνω από 2.000 έχουν επιμορφωθεί».

Σημειώνεται ότι με την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων η κυβέρνηση φιλοδοξεί, να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι στον ψηφιακό και φυσικό κόσμο, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη και την προστασία.

Κυρ. Μητσοτάκης: «Οι γονείς να αφιερώσουν χρόνο να καταλάβουν πώς σκέφτονται τα παιδιά»

Στην παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων, συμμετείχε σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάστηκε επίσης η εφαρμογή Kids Wallet, που προσφέρει σε γονείς τη δυνατότητα να θέτουν όρια στη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά τους.

«Η ευαισθητοποίησή μας για το ζήτημα αυτό δεν είναι προϊόν μιας εφήμερης δημοσιότητας, αλλά μίας βιωματικής προσέγγισης την οποία έχουμε κι εμείς σαν γονείς πρωτίστως, ότι εδώ αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα το οποίο είναι σύνθετο», τόνισε κατά την παρουσίαση ο πρωθυπουργός. Όσον αφορά στο Kids Wallet, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε: «Τι είναι ουσιαστικά το Kids Wallet; Ένα πλαίσιο είναι. Μπορείς να χρησιμοποιείς το Instagram μία ώρα την ημέρα, αναφέρω ένα παράδειγμα. Κανένα παιδί δεν μπορεί να μεγαλώσει χωρίς όρια και κανείς γονιός δεν μπορεί να αποστεί την ευθύνη να βάζει όρια στα παιδιά του. Γι' αυτό και αυτή η συνεργασία είναι τόσο απαραίτητη και το Kids Wallet ένα πολύ καλό παράδειγμα του πώς ο γονιός μπορεί να συζητήσει μαζί με το παιδί ακριβώς το πλαίσιο των λογικών ορίων που πρέπει να μπορεί να βάλει στο παιδί του».

Ο πρωθυπουργός έκανε επίσης αναφορά στο γεγονός ότι ζητήματα τα οποία αφορούν την ενδοοικογενειακή βία και το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά, τα οποία για πρώτη φορά αντιμετωπίζονται από την Ελληνική Αστυνομία, αλλά και από τους κοινωνικούς λειτουργούς, με πολύ μεγαλύτερη μεθοδικότητα και πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Ακόμη σε πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για την αντιμετώπιση του bullying στο σχολείο, την πλατφόρμα stop-bullying, η οποία ήδη έχει καταγράψει παραπάνω από 1.000 περιστατικά, στην παρουσία της Αστυνομίας σε χώρους όπου συχνάζουν νέοι και την εφαρμογή Safe-Youth, η οποία ήδη μπορεί να τοποθετείται στα κινητά και μπορεί να ειδοποιήσει άμεσα την Αστυνομία σε περίπτωση που κάποιος νέος ή κάποια νέα αισθάνεται ότι κινδυνεύει.

Ξεχώρισε ωστόσο τρεις: το Kids Wallet, την ενθάρρυνση παιδιών και εφήβων να ασχολούνται με την άθληση και την ενίσχυση δομών από την Πολιτεία για την αντιμετώπιση θεμάτων ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους.

Συνεκτική δέσμη δράσεων και προτάσεων για την προστασία των παιδιών

Η Εθνική Στρατηγική, που καλύπτει την περίοδο 2025-2030, εντάσσεται και συμπληρώνει ένα ευρύτερο πλέγμα πολιτικών για την προστασία των παιδιών, όπως οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο, δράσεις κατά του σχολικού και του εξωσχολικού εκφοβισμού, οι προσλήψεις ψυχολόγων σε δημόσια σχολεία και υποδομές φιλοξενίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Περιλαμβάνει 29 νέες πολιτικές, εκ των οποίων επτά εμβληματικές και πέντε οριζόντιες, 69 δράσεις, ενώ θεσπίζονται 38 δείκτες παρακολούθησης.

Η νέα Εθνική Στρατηγική ουσιαστικά συνδέει τη δράση 10 Υπουργείων και πολλών φορέων. Αποσκοπεί στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των έξι κύριων μορφών που λαμβάνει η βία: ενδοοικογενειακής, ενδοσχολικής, διαδικτυακής, εξτρεμιστικής, ρατσιστικής και οπαδικής, διασφαλίζοντας παράλληλα την εφαρμογή μιας φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης.

Για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, ειδικότερα, προτείνεται μεταξύ άλλων η θεσμοθέτηση και πιλοτική λειτουργία τεχνικού γυμνασίου και η θεσμοθέτηση της αποβολής εντός σχολείου με προσφορά «κοινωνικής εργασίας». Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται στην πρόληψη και αντιμετώπιση της εξτρεμιστικής και ρατσιστικής βίας και της ρητορικής μίσους, με την θεσμοθέτηση περιφερειακών συμβουλίων παιδιών και την ανάπτυξη τοπικών δικτύων πρόληψης παραβατικότητας.

Με γνώμονα τη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη, προβλέπονται για τα μεν ανήλικα θύματα η θεσμική ανασυγκρότηση των Σπιτιών του Παιδιού, η γεωγραφική εξάπλωση και η περαιτέρω υποστήριξή τους, με κύριο στόχο την αποτροπή της δευτερογενούς θυματοποίησης. Για τους ανήλικους παραβάτες, προβλέπεται μεταξύ άλλων η δημιουργία διαλειτουργικής μονάδας φιλικής Δικαιοσύνης, με πρωτόκολλα ενεργειών σε κάθε στάδιο και εργαλεία ατομικής αξιολόγησης και εκτίμησης παραγόντων κινδύνου.

Για την εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας, δίνεται έμφαση στην καλλιέργεια της θετικής γονεϊκότητας. Προβλέπονται προγράμματα εκπαίδευσης, πρόληψης και υποστήριξης γονέων ή επίδοξων γονέων, με διαδικτυακά μαθήματα και δια ζώσης συμβουλευτική.

Kids Wallet

Κύριο εργαλείο για την αποτροπή της διαδικτυακής βίας είναι η εφαρμογή Kids Wallet, που δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να θέτουν όρια ή και να μπλοκάρουν τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά τους, είτε το παιδί έχει δική του συσκευή είτε χρησιμοποιεί το τηλέφωνο γονέα. Οι γονείς μπορούν να ενεργοποιήσουν προεπιλεγμένες ρυθμίσεις που καλύπτουν διαφορετικές περιόδους της ημέρας και της εβδομάδας (πχ τις σχολικές ώρες ή το Σαββατοκύριακο), ή να ετοιμάσουν εξατομικευμένο πρόγραμμα για τα παιδιά τους.

Παράλληλα, το Kids Wallet επιτρέπει την ταυτοποίηση του χρήστη, καθώς μπορεί να αποθηκεύσει την παιδική ταυτότητα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η εφαρμογή έχει τη δυνατότητα να πιστοποιήσει την ηλικία του παιδιού όποτε συνδέεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λύση που θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη ώστε να εφαρμόζονται αυτόματα ηλικιακά φίλτρα στο περιεχόμενο στο οποίο θα εκτίθενται οι ανήλικοι, αφού ολοκληρωθούν οι σχετικές ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις με τις πλατφόρμες.

Επιπλέον, χάρη στην ταυτοποίηση του χρήστη η εφαρμογή θα χρησιμοποιείται ως επιβεβαιωτικό της ηλικίας για αγορές σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα, προκειμένου να μην μπορεί ένα παιδί να αγοράσει καπνικά προϊόντα ή αλκοόλ μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες.

Η ρύθμιση του Kids Wallet από τους γονείς είναι ιδιαίτερα εύκολη. Ο γονέας κατεβάζει την εφαρμογή και συνδέεται μέσω των προσωπικών του κωδικών στο Taxisnet. Στη συνέχεια, επιλέγει το προστατευόμενο μέλος και ταυτοποιεί τη συσκευή που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο μέλος. Μετά, μπορεί να προχωρήσει στις ρυθμίσεις για την πρόσβαση του παιδιού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

To Kids Wallet τηρεί επίσης στοιχεία χρήσης, δίνοντας στους γονείς εύκολη πρόσβαση σε αναλυτικά στατιστικά δεδομένα για τον χρόνο που αφιερώνει το παιδί σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Οι γονείς μπορούν να βρουν αναλυτικές οδηγίες χρήσης στο σάιτ kidswallet.gov.gr. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη από σήμερα στις συσκευές με λειτουργικό iOS και τις επόμενες ημέρες θα είναι διαθέσιμη για συσκευές τύπου Android.

Η παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής και του Kids Wallet έγινε παρουσία των συναρμόδιων υπουργών και της οκταμελούς διεπιστημονικής επιτροπής που εκπόνησε τη Στρατηγική. Έγιναν επίσης παρεμβάσεις δύο μαθητριών, της Ανθής και της Λυδίας, οι οποίες αναφέρθηκαν στις δικές τους εμπειρίες και παρουσίασαν το πρόβλημα της νεανικής παραβατικότητας από τη δική τους οπτική γωνία.

Η επιτροπή αποτελείται από την Πρόεδρο Βασιλική Αρτινοπούλου, καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, την Βασιλική Γεωργιάδου καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Πρόεδρο ΔΣ του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, τον Θωμά Μπαμπάλη, καθηγητή Παιδαγωγικής και Δια Βίου Μάθησης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, την Αγάπη Κανδυλάκη, καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας και Πολυπολιτισμικότητας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, τον Βασίλη Βαμβακάς, καθηγητή Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τον Κωνσταντίνο Πατσάκη, καθηγητή, Διευθυντή του Εργαστηρίου Κυβερνοασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, την Παρασκευή Ζαγούρα, επίκουρη καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και τον Αθανάσιο Αλεξανδρίδη, ψυχίατρο, παιδοψυχίατρο και ψυχαναλυτή.