Στις διαπραγματεύσεις για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ και την διοχέτευση του στην αγορά της νοτιοανατολικής Ευρώπης μέσω του ελληνικού συστήματος υποδομών στρέφεται σήμερα το ενδιαφέρον, δεύτερη ημέρα συνεδρίασης της Διακυβερνητικής Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-Tec) η οποία διεξάγεται στην Αθήνα.
Στόχος είναι η σύναψη συμφωνιών για ποσότητες που φτάνουν μέχρι και τα 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Ποσότητα που θα διοχετευθεί για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης στην περιοχή αλλά και του κενού που δημιουργείται από την σταδιακή απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το τέλος του 2027. Eπαφές μεταξύ αμερικανικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εμπορία υγροποιημένου φυσικού αερίου, και συμμετέχουν στην συνεδρίαση της P-Tec, ελληνικών εταιρειών του χώρου αλλά και της ελληνικής ναυτιλίας ξεκίνησαν ήδη από χθες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, στο 9μηνο του 2025 οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα και την πλωτή μονάδα της Αλεξανδρούπολης κάλυψαν άνω του 40 % των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου. Κύριος προμηθευτής LNG ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, με τις ποσότητες που εκφορτώθηκαν να φτάνουν τις 19,62 TWh (88% του συνόλου).
Χθες ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright, τόνισε ότι η Ελλάδα είναι το τέλειο σημείο εισόδου για το φυσικό αέριο που θα υποκαταστήσει το αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη. Όπως είπε: «Στις ΗΠΑ έχουμε μεγάλα αποθέματα και έχουμε την ευκαιρία να υποκαταστήσουμε κάθε κυβικό μέτρο αερίου απο τη Ρωσία , με ασφάλεια εφοδιασμού και μειωμένο κόστος, προς αμοιβαίο όφελος. Κάθε κυβικό ρωσικού αερίου που δεν θα διοχετευθεί στην Ευρώπη θα μείνει στο έδαφος και δεν θα χρηματοδοτήσει την πολεμική μηχανή του Πούτιν. Η Ελλάδα είναι το τέλειο σημείο εισόδου, με τις κατάλληλες υποδομές».
Ορόσημο κατά τη χθεσινή ημέρα ήταν η υπογραφή της συμφωνίας για είσοδο της αμερικανικής ExxonMobil στην παραχώρηση του μπλοκ 2 στο Ιόνιο με μερίδιο 60 % ενώ η Energean διατηρεί συμμετοχή 30% και η HelleniQ Energy 10%.
Η συμφωνία υπεγράφη παρουσία των υπουργών Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright, Εσωτερικών (και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας, Doug Burgum, Περιβάλλοντος - Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και της πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Kimberly Guilfoyle, από τους Dr. John Ardill, αντιπρόεδρο για τις διευθνείς ερευνητικές δραστηριότητες (Global Exploration) της ExxonMobil, Ανδρέα Σιάμισιη, διευθύνοντα σύμβουλο της Helleniq Energy και Μαθιό Ρήγα Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ομίλου Energean.
Όπως δήλωσε ο κ. Ardill, η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για πιθανές μελλοντικές επενδύσεις σε ερευνητικές γεωτρήσεις στο χρονικό πλαίσιο του 2027. Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν: επανεκτίμηση των σεισμικών δεδομένων, λήψη επενδυτικής απόφασης, σχεδιασμό και υλοποίηση της γεώτρησης, κόστους έως 100 εκατ. δολαρίων έως τις αρχές του 2027. Στα μέσα του ίδιου έτους θα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη ή μη υδρογονανθράκων και σε περίπτωση θετικής έκβασης θα πραγματοποιηθούν νέες ερευνητικές γεωτρήσεις. Θα ακολουθήσει τέλος η επενδυτική απόφαση για παραγωγική γεώτρηση η οποία συνοδεύεται από μεγάλης κλίμακας επενδύσεις, της τάξης των 5 δισ. Δολαρίων για τις εγκαταστάσεις άντλησης, επεξεργασίας και μεταφοράς του φυσικού αερίου, σε χρονικό ορίζοντα μετά το 2030.
Κυρ. Μητσοτάκης: «Η Ελλάδα είναι η πύλη εισόδου για το φυσικό αέριο που θα αντικαταστήσει τις εισαγωγές από τη Ρωσία»
«Είναι πραγματικά μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι μπροστά σε αυτό το εκπληκτικό κοινό», ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανεβαίνοντας στο βήμα για την ομιλία του στην 6η Υπουργική Συνάντηση της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC), στο Ζάππειο Μέγαρο, κάνοντας λόγο για μια «μεγάλη ευκαιρία να εμβαθύνουμε όλο και περισσότερο στον τομέα της ενέργειας».
Επεσήμανε ότι η Ευρώπη είναι ένας μεγάλος εισαγωγέας ενέργειας και τόνισε ότι οι συμφωνίες που έχουν υπογραφεί δείχνουν ότι υπάρχει ουσία, υπάρχουν θεμέλια πίσω από τη συνεργασία.
Είπε πως πρόκειται για κοινό δεσμό που βασίζεται σε κοινούς στρατηγικούς στόχους. «Τόσο η Ελλάδα όσο και οι ΗΠΑ έχουμε μια βασική υπευθυνότητα να παρέχουμε οικονομική ενέργεια στους πολίτες αλλά και στις επιχειρήσεις μας, θέλουμε να διασφαλίσουμε ενεργειακές πηγές αλλά και πρώτες ύλες τα οποία δεν θα επηρεάζονται από γεωπολιτικές εντάσεις. Δε φοβόμαστε τον ανταγωνισμό, θέλουμε να καινοτομίσουμε, να αναπτύξουμε νέες τεχνολογίες αλλά και να μειώσουμε τις εκπομπές» πρόσθεσε.
Στη συνέχεια τόνισε ότι «τα τελευταία έξι χρόνια η Ελλάδα έχει χαράξει τη δική της πορεία όσον αφορά την ενέργεια και το 2019 στην αρχή της πρώτης μου θητείας πήραμε τη στρατηγική απόφαση να απομακρυνθούμε από τον λιγνίτη, που παρείχε το 60% της δικής μας ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό δεν το κάναμε μόνο για περιβαλλοντικούς σκοπούς γιατί στη δική μας περίπτωση ο λιγνίτης ήταν πολύ ακριβός. Αντ' αυτού επενδύσαμε σε ΑΠΕ και εκμεταλλευτήκαμε τον ήλιο και τον αέρα που έχουμε στη χώρα μας.
Ως αποτέλεσμα αυτών των επενδύσεων οι ΑΠΕ καλύπτουν αυτή τη στιγμή πάνω από το 50% των αναγκών μας σε ηλεκτρική ενέργεια. Για πρώτη φορά το 2024 η Ελλάδα έγινε εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2023 ξοδέψαμε 75 εκατ. ευρώ εισάγοντας ηλεκτρική ενέργεια, ενώ πέρυσι κερδίσαμε 112 εκατ. εξάγοντας ηλεκτρική ενέργεια».
Πρόσθεσε ότι «ταυτόχρονα επενδύσαμε αρκετά στο φυσικό αέριο για να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ότι έχουμε και θα έχουμε και στο μέλλον μία ασφαλή πηγή για την παροχή ενέργειας. Φτιάξαμε καινούργια εργοστάσια και άλλα που προχωρούν, και δίνουν την ευελιξία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ένα μεγάλο τμήμα της Ευρώπης. Επίσης επενδύουμε και στο δίκτυό μας».
Επισήμανε επίσης ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ένα έργο 6 δισ. ευρώ για «να συνδέσουμε όλα μας τα νησιά με το δίκτυο της ενδοχώρας κάτι που είναι πολύ σημαντικό και από περιβαλλοντική άποψη», ενώ έκανε ξεχωριστή αναφορά και στην αποθήκευση της ενέργειας.
«Δεν μπορούμε να έχουμε φυσικό αέριο στην Ευρώπη από την πίσω πόρτα, την Τουρκία»
«Θέλουμε επίσης να είμαστε στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων και εφόσον είμαστε ένας σταθερός πάροχος ενέργειας υδρογόνου σε χαμηλή τιμή θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε ακόμα περισσότερο σε αυτόν τον τομέα», είπε ο πρωθυπουργός συνεχίζοντας την ομιλία του στην 6η Υπουργική Συνάντηση της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC).
Μίλησε για μεγάλη μεταμόρφωση που έχει γίνει στη χώρα για «να καταφέρουμε την επέκταση σε όλους αυτούς τους τομείς» και αναφέρθηκε στη σημασία που δίνεται πλέον στη δεύτερη θητεία της κυβέρνησης και στο ερευνητικό κομμάτι για τα κοιτάσματα των υδρογονανθράκων. Στο σημείο αυτό συνεχάρη τον υπουργό Ενέργειας, κ. Παπασταύρου και τόνισε ότι «είμαστε χαρούμενοι για τη συμφωνία που έχει υπογραφεί με τις Exxonmobil, Energean και Hellenic Energy για την πρώτη ερευνητική γεώτρηση στα τελευταία 40 χρόνια αφού γνωρίζουμε ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί φυσικό αέριο για πολλά πολλά χρόνια στο μέλλον».
Έκανε λόγο για στρατηγικό στοίχημα για το φυσικό αέριο και είπε ότι έχει δομηθεί ένα δίκτυο για να κατοχυρωθεί η ασφάλεια.
Αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε έργα, όπως η σύνδεση της Ελλάδας με τη Βουλγαρία που εξασφάλισε στη Βουλγαρία σημαντική παροχή φυσικού αερίου σε μία πολύ δύσκολη περίοδο για τη χώρα, το FSRU στην Αλεξανδρούπολη, τον καινούργιο σταθμό συμπίεσης στην Κομοτηνή που θα στηρίξει τις ανάγκες ενεργειακών εξαγωγών.
Τόνισε ότι «έχουμε γίνει ένας πάροχος ενέργειας και παράγοντας ενεργειακής ασφάλειας για ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ευρώπη και μία βασική χώρα για το φυσικό αέριο και τη μεταφορά του. Πριν από 6 χρόνια ήμασταν μια υποσημείωση στο θέμα της ενέργειας στην Ευρώπη και απλά εισάγαμε φυσικό αέριο για να καλύπτουμε τις εσωτερικές ανάγκες μας σε ηλεκτρική ενέργεια. Το 2024 είχαμε κάνει στροφή με 17 δισ. κ.μ. αερίου εξήχθησαν από την Ελλάδα».
Τόνισε ότι «θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στον τομέα κάτι που είναι λογικό» και ότι για αυτό και οι ΗΠΑ βλέπουν την Ελλάδα ως ένα σημείο εισαγωγής, μια πύλη για τις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης.
Μίλησε για «ιστορική απόφαση που πήραμε στη νοτιοανατολική Ευρώπη που είναι και η τελευταία γωνιά της Ευρώπης που εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία κάτι που δεν θα συνεχιστεί και μας δίνει την ευκαιρία να σχεδιάσουμε εκ νέου ολόκληρο τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής».
Θέλησε να στείλει ένα μήνυμα προς τους Ευρωπαίους ότι «δεν μπορούμε να έχουμε φυσικό αέριο να μπαίνει στην Ευρώπη από την πίσω πόρτα, δηλαδή την Τουρκία».
«Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο για τον Κάθετο Διάδρομο που θα περάσει από την Ελλάδα και θα πάει στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και μέχρι την Ουκρανία» πρόσθεσε.
«Η Ελλάδα είναι η πύλη εισόδου για το φυσικό αέριο που θα αντικαταστήσει τις εισαγωγές από τη Ρωσία», τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Είμαστε επικεντρωμένοι στο να αναπτύξουμε τις δικές μας πηγές, να χτίσουμε τις δικές μας υποδομές»
«Είμαστε επικεντρωμένοι στο να αναπτύξουμε τις δικές μας πηγές, να χτίσουμε τις δικές μας υποδομές και φυσικά να βοηθήσουμε τις γείτονές μας και να παίξουμε ηγετικό ρόλο στα Βαλκάνια και τη νοτιοανατολική Ευρώπη», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Στο σημείο αυτό θέλησε να κάνει κάποιες επισημάνσεις για την ενέργεια στην Ευρώπη και την ενεργειακή της στρατηγική.
«Η δική μου άποψη για την ενεργειακή μετάβαση είναι απλή: χρειαζόμαστε μία ενεργειακή μετάβαση με χαμηλό κόστος. Το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες μας είναι ο πληθωρισμός και δεν μπορούμε να τους ζητάμε να πληρώνουν όλο και περισσότερο για την ενέργεια που χρειάζονται. Πρέπει να επικεντρωθούμε στις εγχώριες πηγές και τις τεχνολογίες που έχουν ανταγωνιστικό κόστος», είπε.
Υπογράμμισε ότι «όπως προχωρούμε θα πρέπει να είμαστε τεχνολογικά ουδέτεροι». «Δεν μπορούμε να διαλέξουμε τον νικητή. Η αγορά είναι αυτή που θα διαλέξει τον νικητή και θα καθοδηγήσει την καινοτομία. Μπορούμε να βάλουμε φυσικά στρατηγικά στοιχήματα για την τεχνολογία όπου η Ευρώπη έχει ακόμη μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα» πρόσθεσε. Στο σημείο αυτό υπογράμμισε την ανάγκη εξυγίανσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας επισημαίνοντας ότι οι διαφορές στις τιμές που βλέπουμε στην Ευρώπη είναι άδικες και σηματοδοτούν μια σπατάλη ενώ κυρίως είναι πολιτικά μη βιώσιμες. «Πρέπει να δημιουργήσουμε μία ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας που θα ωφελήσει όλους τους ευρωπαίους πολίτες», τόνισε.
«Τέλος πρέπει να εντάξουμε τη στρατηγική μας μέσα σ' ένα ευρύτερο πλαίσιο το οποίο θα μας βοηθήσει να έχουμε ενεργειακή ασφάλεια, περισσότερες θέσεις εργασίας, καινοτομία αλλά και στρατηγική αυτονομία» επεσήμανε ο πρωθυπουργός. Πρόσθεσε ότι τώρα περισσότερο από ποτέ η ενέργεια είναι συνδεδεμένη με τη γεωπολιτική κατάσταση αλλά και τη γεωοικονομία.
Τόνισε ότι η συνάντηση αυτή μεταφράζει αυτό το στρατηγικό όραμα σε επιχειρηματική πραγματικότητα και κλείνοντας είπε ότι η συνάντηση αυτή είναι επίσης σημαντική γιατί συμβολίζει τον δυνατό δεσμό που υπάρχει ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ελλάδα.
Υπογραμμίζοντας τη σημασία της πολυπληθούς αμερικανικής αντιπροσωπείας που βρίσκεται στην Ελλάδα ανέφερε ότι οι διμερείς σχέσεις γίνονται ισχυρότερες κάθε χρόνο και ότι «έχουμε πολλά να καταφέρουμε μαζί, μπορούμε να επιτύχουμε μαζί και αν θέσουμε αυτούς τους στόχους, θα τους πετύχουμε σίγουρα μαζί».
