Οι πρόσφυγες από τον μακρό εμφύλιο πόλεμο της Συρίας έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στις εστίες τους, αφού ο νέος μεταβατικός πρωθυπουργός της χώρας δήλωσε ότι διορίστηκε από τους τζιχαντιστές αντάρτες που ανέτρεψαν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι, που συνομιλούν με τους Σύριους αντάρτες υπό την τζιχαντιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), τους ζήτησαν να μην αναλάβουν την ηγεσία της χώρας αλλά να ξεκινήσουν μια συμπεριληπτική διαδικασία για τον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης.
Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει «να τηρήσει τις σαφείς δεσμεύσεις της ότι θα σέβεται πλήρως τα δικαιώματα των μειονοτήτων, θα διευκολύνει την εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας προς όλους όσοι έχουν ανάγκη, θα εμποδίσει να χρησιμοποιηθεί η Συρία ως βάση για τρομοκρατία ή να αποτελέσει απειλή για τους γείτονές της», τόνισε σε ανακοίνωσή του ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.
Η HTS, πρώην βραχίονας της αλ Κάιντα στη Συρία η οποία ηγήθηκε της πρόσφατης αιφνιδιαστικής επιχείρησης των Σύριων ανταρτών που οδήγησε στην ανατροπή του Άσαντ, υποβαθμίζει τον τελευταίο καιρό τις τζιχαντιστικές της ρίζες.
Σε σύντομο διάγγελμά του που μεταδόθηκε από την τηλεόραση χθες ο μεταβατικός πρωθυπουργός Μοχάμεντ αλ Μπασίρ, μια όχι ιδιαίτερα γνωστή προσωπικότητα στη Συρία, δήλωσε ότι θα ηγηθεί της μεταβατικής κυβέρνησης ως την 1η Μαρτίου.
«Σήμερα είχαμε υπουργικό συμβούλιο στο οποίο συμμετείχε ομάδα της κυβέρνησης σωτηρίας η οποία εργαζόταν στην Ιντλίμπ και τα περίχωρά της αλλά και η κυβέρνηση του ανατραπέντος καθεστώτος», επεσήμανε.
Ο Μπασίρ ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης σωτηρίας στην Ιντλίμπ.
Στη διάρκεια του διαγγέλματος πίσω από τον Μπασίρ υπήρχαν δύο σημαίες: η πράσινη, μαύρη και άσπρη που χρησιμοποιούσαν σε όλη τη διάρκεια του εμφυλίου οι αντίπαλοι του Άσαντ και η λευκή σημαία με τον ισλαμικό όρκο πίστης γραμμένο με μαύρα γράμματα που συνηθίζουν να κρατούν οι σουνίτες ισλαμιστές μαχητές στη Συρία.
Μαζική ανοικοδόμηση
Η ανοικοδόμηση της Συρίας θα είναι ένα κολοσσιαίο έργο μετά τον εμφύλιο στη χώρα που προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.
Πόλεις έχουν μετατραπεί σε ερείπια μετά τους βομβαρδισμούς, μεγάλα κομμάτια της υπαίθρου πλέον δεν κατοικούνται, η οικονομία έχει καταρρεύσει λόγω των διεθνών κυρώσεων, ενώ εκατομμύρια εκτοπισμένοι εξακολουθούν να ζουν σε καταυλισμούς έπειτα από έναν από τους μεγαλύτερους εκτοπισμούς της σύγχρονης ιστορίας.
Την ώρα που ευρωπαϊκές χώρες αναστέλλουν την εξέταση των αιτήσεων ασύλου που καταθέτουν Σύριοι, κάποιοι πρόσφυγες που είχαν εγκατασταθεί στην Τουρκία και αλλού αρχίζουν να επιστρέφουν στην πατρίδα τους.
Ο Αλά Τζάμπιρ έκλαψε την ώρα που ετοιμαζόταν να περάσει από την Τουρκία στη Συρία χθες μαζί με τη 10χρονη κόρη του, 13 χρόνια αφού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι του. Επιστρέφει χωρίς τη σύζυγό του και τρία από τα παιδιά τους που σκοτώθηκαν στους καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν την περιοχή πέρυσι.
«Με τη βοήθεια του Θεού τα πράγματα θα είναι καλύτερα απ’ ό,τι ήταν υπό την κυβέρνηση Άσαντ. Έχουμε ήδη δει ότι η καταπίεση σταμάτησε», εκτίμησε.
«Ο βασικότερος λόγος για τον οποίο επιστρέφω είναι ότι η μητέρα μου ζει στη Λαττάκεια. Μπορεί να φροντίσει την κόρη μου ώστε εγώ να δουλέψω», πρόσθεσε ο Τζάμπιρ.
Στη Δαμασκό οι τράπεζες άνοιξαν και πάλι χθες, για πρώτη φορά μετά την ανατροπή του Άσαντ. Η κίνηση επέστρεψε στους δρόμους, ενώ τα καταστήματα λειτούργησαν κανονικά.
Αμερικανική επιφυλακτικότητα
Ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, ο Τζον Φάινερ, δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον δεν έχει καταλήξει ακόμη στον τρόπο με τον οποίο θα συνομιλεί με τις ομάδες των ανταρτών και πρόσθεσε ότι προς το παρόν δεν έχει αλλάξει επισήμως η αμερικανική πολιτική, τονίζοντας ότι αυτό που μετρά είναι οι πράξεις.
Σύμφωνα με τον Φάινερ, τα αμερικανικά στρατεύματα που βρίσκονται στη βορειοανατολική Συρία στο πλαίσιο αποστολής αντιτρομοκρατίας θα παραμείνουν στη θέση τους και ότι τα επισκέφθηκε ο Αμερικανός στρατηγός αρμόδιος για τη Μέση Ανατολή.
Ο Μάθιου Μίλερ εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να πει αν η Ουάσινγκτον θα αφαιρέσει την HTS από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων.
«Στη διάρκεια των ετών έχουμε δει πολλές οργανώσεις ανταρτών που κατέλαβαν την εξουσία, οι οποίες δεσμεύθηκαν ότι θα σεβαστούν τις μειονότητες, ότι θα σεβαστούν τη θρησκευτική ελευθερία, ότι θα κυβερνήσουν με συμπεριληπτικό τρόπο και μετά τις είδαμε να μην τηρούν τις δεσμεύσεις αυτές», σχολίασε.
Ο Μίλερ πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ ζήτησαν από την HTS να τις βοηθήσουν να εντοπίσουν και να απελευθερώσουν τον Αμερικανό δημοσιογράφο Όστιν Τάις, ο οποίος απήχθη στη Συρία το 2012. Τόνισε μάλιστα ότι αυτό αποτελεί «προτεραιότητα» για την Ουάσινγκτον.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για την αναστολή της επεξεργασίας των αιτημάτων ασύλου
Σχολιάζοντας τις πρόσφατες αποφάσεις κρατών μελών να προχωρήσουν σε πάγωμα των αιτήσεων ασύλου από Σύριους, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «υπό το πρίσμα της αβέβαιης και εξαιρετικά ρευστής κατάστασης αυτή τη στιγμή στη Συρία, η αναστολή της επεξεργασίας των αιτήσεων ασύλου από Σύριους είναι αποδεκτή εφόσον οι άνθρωποι μπορούν να ζητήσουν άσυλο και έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν αιτήματα ασύλου», συμπληρώνοντας ότι: «Μόλις οι συνθήκες στη Συρία ξεκαθαρίσουν, η Ύπατη Αρμοστεία θα είναι σε θέση να παράσχει κατευθυντήριες οδηγίες στα κράτη σχετικά με τις ανάγκες διεθνούς προστασίας και τους κινδύνους που διατρέχουν οι Σύροι κατά περίπτωση».
Για τους Σύριους αιτούντες άσυλο που αναμένουν την επανεκκίνηση της διαδικασίας λήψης απόφασης για το αίτημά τους, η ανακοίνωση αναφέρει ότι «θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στα ίδια δικαιώματα που έχουν όλοι οι αιτούντες άσυλο, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις συνθήκες υποδοχής. Κανένας αιτών άσυλο δεν θα πρέπει να επιστρέφεται αναγκαστικά, καθώς κάτι τέτοιο θα παραβίαζε την υποχρέωση των κρατών για μη επαναπροώθηση (non-refoulement)».
Κομισιόν: Στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών οι αποφάσεις για το άσυλο
Οι αποφάσεις σχετικά με την εξέταση αιτήσεων ασύλου Σύρiων προσφύγων, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών, ανέφερε χθες ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα μετανάστευσης, Στέφαν ντε Κερσμάκερ.
«Οι αποφάσεις για την εξέταση των αιτήσεων ασύλου εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Είναι σημαντικό τα κράτη-μέλη όταν λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις να συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ και να έχουν πάντα υπόψη ότι οι αιτήσεις ασύλου πρέπει να αξιολογούνται ξεχωριστά σε ατομική βάση», τόνισε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής. Πρόσθεσε, ότι τα κράτη-μέλη έχουν το δικαίωμα να αναστείλουν την εξέταση των αιτήσεων ασύλου, σε περίπτωση που υφίστανται αλλαγές στη χώρα προέλευσης των ατόμων που ζητούν άσυλο. Σημείωσε, ωστόσο, ότι η κατάσταση στη Συρία είναι ρευστή και οι εξελίξεις ραγδαίες, γι' αυτό είναι σημαντικό να παρακολουθούμε την κατάσταση επί του πεδίου. Σημείωσε, επίσης, ότι οι επιστροφές στη Συρία μπορούν να γίνουν σε εθελοντική βάση και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για «ασφαλείς, εθελοντικές και αξιοπρεπείς επιστροφές», σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Ωστόσο, ελλείψει ενός κοινού ευρωπαϊκού καταλόγου για τις «ασφαλείς τρίτες χώρες», το κάθε κράτος-μέλος αξιολογεί μόνο του αν μια τρίτη χώρα είναι ασφαλής ή όχι, σημείωσε ο Στέφαν ντε Κερσμάκερ. Πρόσθεσε, τέλος, ότι Επιτροπή παραμένει σε επαφή με τα κράτη-μέλη και παρακολουθεί την κατάσταση.
Πολλές χώρες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Γερμανία, το Βέλγιο, η Σουηδία και η Δανία και η Αυστρία ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν την εξέταση αιτήσεων ασύλου ανθρώπων από τη Συρία, μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι εργάζεται για μια παρόμοια λύση. Η Αυστρία από την πλευρά της προχωρά ένα βήμα παραπέρα προετοιμάζοντας «ένα πρόγραμμα απέλασης».
