Η αναστολή λειτουργίας του βρετανικού αεροδρομίου Χίθροου αναμένεται να επηρεάσει το παγκόσμιο σύστημα αερομεταφορών για ημέρες με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με ειδικούς, δημιουργώντας ερωτήματα για ποιο λόγο δεν είχαν προβλεφθεί καλύτερα σχέδια έκτακτης ανάγκης.
Ειδικοί δηλώνουν ότι σοκαρίστηκαν από την έκταση της διακοπής, κάτι που έχει να καταγραφεί από το σύννεφο τέφρας από την Ισλανδία το 2010, ενώ προσπαθούν να εκτιμήσουν το κόστος και το μέγεθος των συνεπειών που προκάλεσε η πυρκαγιά σε κοντινό υποσταθμό του δικτύου ηλεκτροδότησης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί διακοπή ρεύματος στο αεροδρόμιο και να τεθεί εκτός λειτουργίας το εφεδρικό σύστημα ηλεκτροδότησης.
Το Χίθρου διαχειρίζεται περίπου 1.300 πτήσεις την ημέρα, σύμφωνα με το Eurocontrol. Η πυρκαγιά, που αναφέρθηκε λίγο μετά τις 11 μμ (τοπική ώρα χθες, 01.00 ώρα Ελλάδας σήμερα), οδήγησε σε εκτροπή αεροσκαφών σε άλλα αεροδρόμια της Βρετανίας και της Ευρώπης, ενώ πολλές πτήσεις μεγάλων αποστάσεων απλά επέστρεψαν στο αεροδρόμιο αναχώρησής τους.
Το κόστος από τον αντίκτυπο μπορεί να φθάσει γύρω στα 20 εκατ. λίρες (26 εκατ. δολάρια) την ημέρα, δήλωσε ο Πολ Τσαρλς, ταξιδιωτικός σύμβουλος, χωρίς να υπάρχουν εγγυήσεις ότι το Χίθροου θα ξανανοίξει αύριο δεδομένου του πόσο ευάλωτο είναι το σύστημα παροχής ενέργειας του αεροδρομίου.
«Ένα εφεδρικό (σύστημα) θα πρέπει να είναι αξιόπιστο στην περίπτωση που επηρεαστεί το βασικό σύστημα. Το Χίθροου είναι τόσο ζωτικό τμήμα των υποδομών του Ηνωμένου Βασιλείου και θα έπρεπε να έχει αξιόπιστα συστήματα», δήλωσε ο Τσαρλς στο Reuters.
Η αναστολή λειτουργίας αναμένεται να έχει παράπλευρες επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο για μέρες, κρατώντας επιβάτες μακριά από τον προορισμό τους.
Τα προσεκτικά σχεδιασμένα δίκτυα των αεροπορικών εταιρειών εξαρτώνται από το να βρίσκονται αεροπλάνα και πληρώματα σε συγκεκριμένα σημεία σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Δεκάδες αερομεταφορείς θα αναγκαστούν να αναδιαμορφώσουν εσπευσμένα τα δίκτυά τους για να μετακινήσουν αεροπλάνα και πληρώματα.
«Ακόμα κι αν το αεροδρόμιο ανοίξει, όπως ελπίζουμε, μέχρι το τέλος της σημερινής ημέρας, θα υπάρχει αντίκτυπος που θα είναι αισθητός για αρκετές ημέρες, διότι από τη στιγμή που ένα αεροσκάφος μένει στο έδαφος κάπου, μακριά από εκεί όπου πραγματοποιεί πτήσεις, μένουν εκεί και τα πληρώματα των πτήσεων και φυσικά οι πελάτες, έως ότου αυτά τα πληρώματα έχουν βγει εκτός υπηρεσίας για να καλύψουν τις νομικά απαιτούμενες περιόδους ανάπαυσης», δήλωσε ο Τζον Στρίκλαντ, ανεξάρτητος σύμβουλος αερομεταφορών.
«Και εάν τα αεροσκάφη δεν επιστρέψουν, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν τις επόμενες πτήσεις, το οποίο σημαίνει ότι θα έχουμε ακυρώσεις και τις επόμενες ημέρες».
Ακόμα και κάποια λεπτά καθυστέρησης μπορούν να διαταράξουν το πρόγραμμα μιας ολόκληρης ημέρας και να προκαλέσουν καθυστερήσεις σε άλλα τμήματα του συστήματος πτήσεων.
Σε αυτή την περίπτωση, οι ειδικοί διερωτώνται για ποιο λόγο το Χίθροου δεν είχε περισσότερες εφεδρικές μονάδες παροχής ενέργειας που θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο σημείο και να ξεκινήσει πιο γρήγορα η ηλεκτροδότηση.
«Δεν μπορώ να θυμηθώ ένα τμήμα κρίσιμης υποδομής να είναι εντελώς εκτός λειτουργίας για τουλάχιστον μία ημέρα λόγω πυρκαγιάς. Δεν μπορώ να σκεφθώ κάτι αντίστοιχο», δήλωσε ο Τόνι Κοξ, σύμβουλος διαχείρισης κινδύνων.
Δεν πρόκειται για την πρώτη διακοπή στον βρετανικό τομέα αερομεταφορών που έχει προκαλέσει ανησυχίες στην αεροπορική βιομηχανία αλλά και σε πολιτικό επίπεδο.
Η διακοπή του βρετανικού συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας NATS το 2023 κόστισε πάνω από 100 εκατ. λίρες, σύμφωνα με ανεξάρτητη αξιολόγηση από τη βρετανική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τη σταθερότητα του συστήματος.
Η διακοπή στο Χίθροοου, ειδικά αν παραταθεί πέραν της σημερινής ημέρας, πιθανόν να οδηγήσει σε εκτεταμένους δημόσιους ελέγχους. Με βάση την ευρωπαϊκή και τη βρετανική νομοθεσία, οι πελάτες δικαιούνται αποζημίωση έως 600 ευρώ από τις αεροπορικές εταιρίες για καθυστερήσεις έως τρεις ώρες, ή για ακυρώσεις πτήσεων, καθώς και κάλυψη κόστους για διανυκτεύρεση και γεύμα, αλλά μόνο εάν ευθύνεται η αεροπορική εταιρία. Σε αυτή την περίπτωση όμως, δεν ευθύνονται οι αεροπορικές εταιρίες.
«Το ποιος τελικά θα πληρώσει τον λογαριασμό…μένει να φανεί διότι θα είναι μια περίπλοκη συζήτηση και μια δύσκολη συζήτηση σίγουρα μεταξύ του αεροδρομίου, των αεροπορικών εταιριών, των εταιριών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, των ασφαλιστικών εταιριών, φυσικά κανείς δεν θέλει να δεχθεί την ευθύνη εάν μπορεί να το αποφύγει», δήλωσε ο Στρίκλαντ.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ δήλωσε σήμερα ότι λαμβάνει ενημερώσεις σε τακτική βάση για την πυρκαγιά, στην οποία οφείλεται η αναστολή της λειτουργίας για σήμερα του διεθνούς αεροδρομίου Χίθροου του Λονδίνου, και σημείωσε ότι βρίσκεται σε στενή επαφή με τις αρχές στο σημείο.
«Γνωρίζω ότι η κατάσταση στο Χίθροου προκαλεί αναστάτωση και προβλήματα, ιδιαίτερα για αυτούς που ταξιδεύουν», ανέφερε ο Στάρμερ σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X
«Λαμβάνω τακτικά ενημερώσεις και είμαι σε στενή επαφή» με τις αρχές στο σημείο, πρόσθεσε.
Η βρετανική αστυνομία ανακοίνωσε ότι μολονότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για εγκληματική πράξη όσον αφορά την πυρκαγιά που προκάλεσε το κλείσιμο για σήμερα του διεθνούς αεροδρομίου του Χίθροου, δεδομένης της κρισιμότητας του συμβάντος, η αντιτρομοκρατική μονάδα της ηγείται των ερευνών για το περιστατικό.
Τεράστιες φλόγες ήταν ορατές και καπνός γέμισε τον ουρανό του δυτικού Λονδίνου χθες, Πέμπτη, στις 23:00 τοπική ώρα (01:00 ώρα Ελλάδος σήμερα) όταν ξέσπασε πυρκαγιά σε υποσταθμό του δικτύου ηλεκτροδότησης στο Χέιζ, ένα δυτικό προάστιο της βρετανικής πρωτεύουσας, που βρίσκεται σε απόσταση άνω των δύο χιλιομέτρων από το διεθνές αεροδρόμιο, υποχρεώνοντας τις αρχές του να αναστείλουν τη λειτουργία του για σήμερα.
«Αν και δεν υπάρχουν προς το παρόν ενδείξεις για εγκληματική πράξη, παραμένουμε ανοιχτοί σε όλα τα ενδεχόμενα μέχρι στιγμής», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Μητροπολιτική Αστυνομία (Met) του Λονδίνου.
«Δεδομένης της τοποθεσίας του υποσταθμού και του αντίκτυπου που είχε αυτό το περιστατικό σε κρίσιμες εθνικές υποδομές, η Αντιτρομοκρατική Διοίκηση της Met ηγείται τώρα των ερευνών», προσθέτει.
Η ειδική μονάδα διαθέτει τους πόρους και τις δυνατότητες να προχωρήσει την έρευνα με ταχύτητα, υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή της, στην οποία σημειώνει ότι η αστυνομία συνεργάζεται με την πυροσβεστική υπηρεσία του Λονδίνου για να εξακριβώσει τα αίτια της πυρκαγιάς.
Ο υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ είχε επίσης δηλώσει νωρίτερα σήμερα ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για εγκληματική πράξη.
«Η πυρκαγιά αφορούσε έναν μετασχηματιστή που περιείχε 25.000 λίτρα ψυκτικού ελαίου που έπιασε φωτιά», δήλωσε επίσης νωρίτερα ο αξιωματούχος της πυροσβεστικής υπηρεσίας του Λονδίνου Τζόναθαν Σμιθ.
«Αυτό δημιούργησε μεγάλο κίνδυνο λόγω του ακόμη ενεργού εξοπλισμού υψηλής τάσης και τους είδους της τροφοδοτούμενης από πετρέλαιο πυρκαγιάς», πρόσθεσε.
Αυτό ανάγκασε το Χίθροου, το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ευρώπης, να κλείσει, επηρεάζοντας το παγκόσμιο σύστημα αερομεταφορών και εγείροντας εικασίες όσον αφορά τα αίτια της πυρκαγιάς.
Ο Σμιθ διευκρίνισε ότι η εστία της αρχικής πυρκαγιάς παραμένει ενεργή σε ποσοστό 10% και ότι οι πυροσβέστες αγωνίζονται για την ασφαλή διευθέτηση του περιστατικού και σημείωσε ότι θα συνεργαστούν με το εθνικό δίκτυο ηλεκτροδότησης κατά την αξιολόγηση των εγκαταστάσεων και την προσπάθεια αποκατάστασης της ηλεκτροδότησης.
