Η ανακοίνωση συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς επισκιάζει σύνοδο που προβλέπεται να διεξαχθεί σήμερα στο Παρίσι για το μέλλον της Γάζας, αλλά η Γαλλία βλέπει σε αυτή μια ευκαιρία για συγκεκριμένες δεσμεύσεις για μια διαρκή ειρήνη και τη λύση των δύο κρατών.
Η συμφωνία με στόχο τον τερματισμό δύο ετών καταστροφικού πολέμου και να οδηγήσει στην απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται ακόμη από τη Χαμάς, υπογράφεται σήμερα στην Αίγυπτο, σύμφωνα με παλαιστινιακή πηγή που πρόσκειται στις συνομιλίες.
Παράλληλα οι υπουργοί Εξωτερικών του «ευρωπαϊκού Κουιντέτου» (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία), του «αραβικού Κουιντέτου» (Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιορδανία, Κατάρ), όπως και αυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Καναδά και της Τουρκίας θα συνέλθουν στη γαλλική πρωτεύουσα για να εργαστούν για «την επόμενη ημέρα».
Η σύνοδος στο Παρίσι προβλέπεται να ξεκινήσει στις 17:00 τοπική ώρα (18:00 ώρα Ελλάδος). Αυτή είχε διοργανωθεί μέρες πριν από την ανακοίνωση της συμφωνίας και αναμένεται να επιτρέψει τη συνέχιση των «προσπαθειών που καταβάλλει η Γαλλία για μήνες για να δοθεί τέλος στον πόλεμο στη Γάζα και να ανοίξει ένας δρόμος προς την ειρήνη», δήλωσε γαλλική διπλωματική πηγή.
Η συμφωνία του Σαρμ ελ Σέιχ άλλαξε λίγο τα δεδομένα και ήρθε «εντέλει μάλλον σε καλή στιγμή καθώς οι υπουργοί θα μπορέσουν να επικεντρωθούν στις συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τη μεταπολεμική περίοδο», αντέδρασε άλλος ευρωπαίος διπλωμάτης.
«Θα επιτρέψει να εργαστούμε για την υλοποίηση του ειρηνευτικού σχεδίου και τη λειτουργικότητα των βασικών παραμέτρων της ‘επόμενης ημέρας’», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας σε ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα: την ασφάλεια, τη διακυβέρνηση και την ανοικοδόμηση.
Ο επικεφαλής της ιταλικής διπλωματίας Αντόνιο Ταγιάνι, ο οποίος καλωσόρισε «τα πολύ καλά νέα» που ήρθαν από τη Μέση Ανατολή, επανέλαβε σήμερα ότι η Ιταλία είναι «έτοιμη να κάνει αυτό που της αναλογεί για να εδραιωθεί η κατάπαυση του πυρός, να μεταφερθεί νέα ανθρωπιστική βοήθεια και να συμμετάσχει στην ανοικοδόμηση της Γάζας».
Όσον αφορά την ασφάλεια, οι Ευρωπαίοι τάσσονται υπέρ της δημιουργίας μιας διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης στη Γάζα, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με στόχο τη σταδιακή μεταβίβαση των ευθυνών στο θέμα της εσωτερικής ασφάλειας σε μια μεταρρυθμισμένη Παλαιστινιακή Αρχή στη Γάζα.
Η δύναμη αυτή προορίζεται να αντικαταστήσει τον ισραηλινό στρατό και να εργαστεί για τον αφοπλισμό του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς, ένα από τα σημεία του σχεδίου του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Η Ιταλία είναι «έτοιμη να αποστείλει στρατεύματα, αν δημιουργηθεί μια διεθνής ειρηνευτική δύναμη για να επανενώσει την Παλαιστίνη», υπογράμμισε ο Αντόνιο Ταγιάνι σήμερα.
Η Ινδονησία επίσης γνωστοποίησε ότι θα ήταν έτοιμη να αποστείλει στρατιώτες.
Η Γαλλία στρέφεται μάλλον προς μια βοήθεια υπό τη μορφή εκπαίδευσης των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας και/ή για παράδειγμα μια οικονομική υποστήριξη για τον εξοπλισμό τους.
Οι αραβικές χώρες έχουν από την πλευρά τους «επισημάνει το ενδιαφέρον τους» χωρίς συγκεκριμένες ανακοινώσεις, σύμφωνα με ευρωπαίους διπλωμάτες. Ως εκ τούτου αυτό είναι κάτι που αναμένεται σε αυτό το σημείο.
Συνολικά, «10.000 μέλη δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής θα είναι απαραίτητα για να εγγυώνται την ασφάλεια της Γάζας με αυτόνομο τρόπο», σύμφωνα με έγγραφο εργασίας, το οποίο είχε παρουσιαστεί στις αραβικές χώρες από τη Γαλλία τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αντίγραφο του οποίου εξασφάλισε το AFP.
Το Ισραήλ επέκρινε σφοδρά τη γαλλική πρωτοβουλία, σημειώνοντας ότι ήταν «περιττή και επιβλαβής», σύμφωνα με ανάρτηση στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών Γκιντεόν Σάαρ χθες, Τετάρτη.
Η σύνοδος αυτή είναι «μια περαιτέρω προσπάθεια του προέδρου Μακρόν να αποσπάσει την προσοχή από τα εσωτερικά του προβλήματα σε βάρος του Ισραήλ», πρόσθεσε, αναφερόμενος στη γαλλική πολιτική κρίση.
Ο μεγάλος απών της συνόδου θα είναι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, ο ερχομός του οποίου είχε ανακοινωθεί κάποια στιγμή. Προς το παρόν, οι ΗΠΑ, αν και απαραίτητες, δεν εκπροσωπούνται.
Το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο ανακοινώθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου, προβλέπει μια πρώτη φάση με κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση εντός 72 ωρών των ομήρων.
Η δεύτερη φάση αναμένεται να εστιάσει στην απόσυρση σε στάδια του ισραηλινού στρατού και τον αφοπλισμό της Χαμάς, θέματα που βρίσκονται ακριβώς στην καρδιά των συνομιλιών στο Παρίσι.
Τι γνωρίζουμε για το σχέδιο Τραμπ
Το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για ειρήνευση στη Λωρίδα της Γάζας, με μια εκεχειρία και την απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους να αποτελούν ενδεχομένως το πρώτο βήμα για τον τερματισμό του πολέμου που μαίνεται εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια στον παλαιστινιακό θύλακα.
Τι γνωρίζουμε για τη συμφωνία;
Η συμφωνία για την εφαρμογή της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων του Τραμπ προέκυψε έπειτα από έμμεσες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο και ανακοινώθηκε μία ημέρα μετά τη δεύτερη επέτειο από την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς εναντίον του ισραηλινού εδάφους, που αποτέλεσε το έναυσμα για τον πόλεμο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου, στο πλαίσιο της οποίας θα απελευθερωθούν «πολύ σύντομα» όλοι οι όμηροι που κρατά η παλαιστινιακή οργάνωση, ζωντανοί και νεκροί, και θα αποσυρθούν τα ισραηλινά στρατεύματα στη λεγόμενη κίτρινη γραμμή στη Γάζα. Με βάση ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο των υπηρεσιών ασφαλείας, αυτό είναι το σύνορο για την αρχική υποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων.
Η Χαμάς επιβεβαίωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, η οποία προβλέπει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και την ανταλλαγή των ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους. Όμως η οργάνωση ζήτησε από τον Τραμπ και τις εγγυήτριες χώρες να διασφαλίσουν ότι το Ισραήλ θα εφαρμόσει πλήρως την εκεχειρία.
Τι δεν γνωρίζουμε;
Παρά τις ελπίδες που έχουν δημιουργηθεί για τερματισμό του πολέμου, δεν έχουν διευκρινιστεί κρίσιμης σημασίας λεπτομέρειες του σχεδίου Τραμπ.
Μεταξύ αυτών είναι το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του, η μεταπολεμική κυβέρνηση της Γάζας και το μέλλον της Χαμάς.
Πρωτίστως δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα όταν τελειώσει ο πόλεμος. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Τραμπ, δυτικές και αραβικές χώρες έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο η Χαμάς να διαδραματίζει κάποιο ρόλο στη μεταπολεμική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα.
Το αρχικό σχέδιο του Τραμπ προβλέπει έναν ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή αλλά μόνο αφού αυτή προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Τι θα γίνει στη συνέχεια;
Ο Νετανιάχου έχει ανακοινώσει ότι σήμερα θα συνεδριάσει η ισραηλινή κυβέρνηση προκειμένου να εγκρίνει τη συμφωνία.
Πηγή που έχει γνώση της υπόθεσης δήλωσε ότι η συνεδρίαση αυτή είναι ένα κυρίως διαδικαστικό ζήτημα, με δεδομένο ότι το Ισραήλ έχει ήδη αποδεχθεί τη συμφωνία,. Ωστόσο μένουν να διευθετηθούν κάποια ζητήματα, κατά συνέπεια κάποια χρονοδιαγράμματα ενδέχεται να τροποποιηθούν, σχολίασαν πηγές που πρόσκεινται στις συζητήσεις.
Η Χαμάς πρόκειται να αφήσει ελεύθερους και τους 20 εν ζωή ομήρους που εξακολουθεί να κρατά 72 ώρες αφού ξεκινήσει η εκεχειρία, επεσήμαναν οι πηγές. Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι οι όμηροι ίσως αφεθούν ελεύθεροι την Κυριακή ή τη Δευτέρα.
Παλαιστινιακές πηγές σημείωσαν ότι οι σοροί των νεκρών ομήρων θα παραδίδονται σταδιακά καθώς θα αποσύρεται από τη Γάζα ο ισραηλινός στρατός. Ο Γκαλ Χιρς, αρμόδιος του Ισραήλ για τους ομήρους, επεσήμανε ότι θα συσταθεί διεθνής δύναμη προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν νεκροί όμηροι τους οποίους η Χαμάς δεν μπορεί να εντοπίσει.
Από την πλευρά του το Ισραήλ αναμένεται να απελευθερώσει περίπου 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους, ανάμεσα στους οποίους περισσότεροι από 200 που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια, σύμφωνα με παλαιστινιακές πηγές.
Η Χαμάς ανακοίνωσε χθες Τετάρτη ότι παρέδωσε τους καταλόγους με τους ομήρους που κρατά και τους Παλαιστίνιους κρατούμενους που θέλει να απελευθερωθούν.
Ισραηλινός αξιωματούχος σημείωσε ότι, μόλις το Ισραήλ εγκρίνει τη συμφωνία, θα πρέπει να αποσυρθεί στη γραμμή που προβλέπεται στο εσωτερικό της Γάζας μέσα σε 24 ώρες, οπότε και θα ξεκινήσουν να μετρούν οι 72 ώρες για την απελευθέρωση των ομήρων.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι αναμένει πως οι όμηροι θα αρχίσουν να αφήνονται ελεύθεροι τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ, η ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στη Γάζα πρόκειται να αυξηθεί. Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι σύντομα θα αρχίσουν να εισέρχονται 600 φορτηγά την ημέρα στη Γάζα. Δύο παλαιστινιακές πηγές είπαν ότι ο αριθμός θα είναι τουλάχιστον 400 φορτηγά την ημέρα και θα αυξάνεται σταδιακά.
Παράλληλα ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να μεταβεί στην Αίγυπτο τις επόμενες ημέρες. Ο Λευκός Οίκος επεσήμανε ότι εξετάζει να επισκεφθεί την περιοχή αύριο Παρασκευή. Ο Νετανιάχου έχει καλέσει τον Τραμπ να μιλήσει στο ισραηλινό κοινοβούλιο και, σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios, ο Ρεπουμπλικάνος είναι διατεθειμένος να το κάνει.
Η επόμενη φάση του σχεδίου Τραμπ προβλέπει μια διεθνής επιτροπή – ‘το Συμβούλιο Ειρήνης’- να διαδραματίσει ρόλο στη μεταπολεμική κυβέρνηση της Γάζας. Με βάση το σχέδιο, πρόεδρός του θα είναι ο ίδιος ο Τραμπ, ενώ σε αυτό θα συμμετέχει ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για τη συμφωνία;
Η επιτυχής εφαρμογή της συμφωνίας θα είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική μέχρι στιγμής.
Η Χαμάς μέχρι τώρα αρνείται να συζητήσει την απαίτηση του Ισραήλ να παραδώσει τα όπλα της. Παλαιστινιακή πηγή δήλωσε ότι η Χαμάς θα απορρίπτει το αίτημα αυτό για όσο διάστημα ισραηλινά στρατεύματα έχουν υπό τον κατοχή τους παλαιστινιακή γη.
Δύο πηγές που έχουν γνώση των συζητήσεων επιβεβαίωσαν ότι μεταξύ των ζητημάτων που δεν έχουν διευθετηθεί είναι ο μηχανισμός για την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα, με τη Χαμάς να ζητεί να οριστεί σαφές χρονοδιάγραμμα το οποίο θα συνδέεται με την απελευθέρωση των ομήρων και εγγυήσεις για την πλήρη απόσυρση τους.
Στο εσωτερικό της Γάζας το Ισραήλ έχει περιορίσει την ένταση της στρατιωτικής του εκστρατείας, έπειτα από αίτημα του Τραμπ, αλλά δεν έχει σταματήσει εντελώς τους βομβαρδισμούς.
Αραβικές χώρες τονίζουν ότι το σχέδιο αυτό θα πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία κάποια στιγμή ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, αν και ο Νετανιάχου τονίζει ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ.
Η Χαμάς σημειώνει ότι θα παραδώσει τη διακυβέρνηση της Γάζας μόνο σε μια παλαιστινιακή, τεχνοκρατική κυβέρνηση την εποπτεία της οποίας θα έχει η Παλαιστινιακή Αρχή με την υποστήριξη αραβικών και μουσουλμανικών κρατών. Απορρίπτει οποιονδήποτε ρόλο για τον Μπλερ ή τη διακυβέρνηση της Γάζας από το εξωτερικό.
Την ίδια ώρα, ο κατάλογος των Παλαιστινίων την απελευθέρωση των οποίων ζητεί η Χαμάς αναμένεται να περιλαμβάνει μερικούς από τους πλέον γνωστούς κρατούμενους στο Ισραήλ, η απελευθέρωση των οποίων ήταν εκτός συζήτησης κατά τις προηγούμενες εκεχειρίες.
Σύμφωνα με παλαιστινιακή πηγή που πρόσκειται στις συζητήσεις, στον κατάλογο περιλαμβάνεται ο Μαρουάν Μπαργούτι, στέλεχος του κινήματος Φάταχ, και ο Άχμεντ Σάαντατ, επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Και οι δύο έχουν καταδικαστεί σε πολλές φορές ισόβια για την εμπλοκή τους σε επιθέσεις στις οποίες σκοτώθηκαν Ισραηλινοί.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)
