Στενότερη αμυντική συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, «έναν σημαντικό γεωστρατηγικό εταίρο», μέσω του προγράμματος SAFE, ζήτησε ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόχαν Βάντεφουλ μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, ενώ, αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, έκανε λόγο για την ανάγκη «να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο», τονίζοντας ωστόσο ότι για την ένταξη μιας χώρας ισχύουν τα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Η ΕΕ «παραμένει ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας», δήλωσε ο κ. Φιντάν, εκφράζοντας ταυτόχρονα την απογοήτευσή του για τη «στασιμότητα» στις διαπραγματεύσεις.
«Η Τουρκία έχει γίνει βασικός γεωστρατηγικός εταίρος σε πολλούς τομείς», δήλωσε ο κ. Βάντεφουλ, αναφερόμενος στον ρόλο της Άγκυρας στην Ουκρανία και στη Γάζα και πρόσθεσε ότι θα ήθελε να ανοίξει «ένα νέο κεφάλαιο» με την ΕΕ. Είναι προς το συμφέρον και της Γερμανίας «να ενισχύσει τη συνεργασία ΕΕ - Τουρκίας», ανέφερε, «τα κριτήρια της Κοπεγχάγης ωστόσο για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου είναι μη διαπραγματεύσιμα και οι απαιτήσεις παραμένουν δεσμευτικές ως προϋπόθεση» ένταξης, υπογράμμισε. «Αν η Τουρκία θέλει να ενταχθεί στην ΕΕ ως εταίρος του ΝΑΤΟ, τότε θα έχει έναν αξιόπιστο και φιλικό εταίρο στη Γερμανία, αλλά τώρα είναι η σειρά της Άγκυρας να υπογραμμίσει την πρόθεσή της να ακολουθήσει αυτή την πορεία - και η ΕΕ όμως πρέπει να προσεγγίσει την Τουρκία και να ενδυναμώσει τον δίαυλο επικοινωνίας», διευκρίνισε. Η Τουρκία, επισήμανε, έχει εξελιχθεί σε βασικό εταίρο σε πολλούς τομείς, είναι μακροχρόνιος και αξιόπιστος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και θα πρέπει να συμπεριληφθεί στα νέα αμυντικά προγράμματα της ΕΕ. «Πιστεύω ακράδαντα ότι το πρόγραμμα SAFE της ΕΕ πρέπει να είναι ανοιχτό στην Τουρκία και τη Βρετανία ως σημαντικούς εταίρους του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, σημείωσε μάλιστα ότι «βρισκόμαστε σε εποικοδομητικές συνομιλίες για αυτό το θέμα». Η Τουρκία, υποστήριξε, «ήταν πάντα ένας πολύ αξιόπιστος και σταθερός εταίρος του ΝΑΤΟ και ως γερμανική κυβέρνηση επιδιώκουμε να αναβαθμίσουμε τη διμερή μας σχέση σε νέο επίπεδο και ειδικότερα να ενισχύσουμε την πτυχή της ασφάλειας». Η στενή σχέση με τη Γερμανία υπάρχει τώρα και για έναν επιπλέον λόγο, τη νέα γεωστρατηγική πραγματικότητα, είπε ο Γιόχαν Βάντεφουλ.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας και θα προσπαθήσουμε να εκπληρώσουμε όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις», δήλωσε από την πλευρά του ο κ. Φιντάν και ανέφερε ότι τα κριτήρια ένταξης δεν αποτελούν εμπόδιο. «Πρέπει να τηρούνται οι κανόνες του παιχνιδιού», είπε χαρακτηριστικά, αλλά εξέφρασε ταυτόχρονα και την απογοήτευση της Άγκυρας για τη «στασιμότητα» στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. «Όπου δεν υπάρχουν προβλήματα», δήλωσε, «θα πρέπει να μπορούμε να προχωρήσουμε».
Στις 30 Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία για την κατάθεση των εθνικών σχεδίων για το SAFE
Στις 30 Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία για την κατάθεση των εθνικών σχεδίων των 19 κρατών-μελών που έχουν υποβάλει αίτημα για να λάβουν δάνεια από το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας, το μηχανισμό SAFE, συνολικού ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Όπως εξήγησε σήμερα ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τομάς Ρενιέ, «το SAFE είναι ένα μέσο έκτακτης ανάγκης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κινηθεί γρήγορα». Πιθανότατα πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή θα έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων και εφόσον αυτή είναι θετική, θα πρέπει στη συνέχεια να δοθεί η τελική έγκριση από το Συμβούλιο της ΕΕ, προκειμένου να αποδεσμευθεί η πρώτη εκταμίευση - ποσό το οποίο θα αντιστοιχεί το πολύ στο 15% των δανείων που έχει αιτηθεί το κάθε κράτος-μέλος. Αυτή η πρώτη εκταμίευση θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να έρθουν σε επαφή με τις αμυντικές βιομηχανίες και να ξεκινήσουν τα εξοπλιστικά τους προγράμματα, εξήγησε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής
Ερωτηθείς για τη συμμετοχή τρίτων χωρών στο SAFE, όπως η Νότια Κορέα και η Τουρκία, ο Τ. Ρενιέ ξεκαθάρισε ότι και οι δύο χώρες χάνουν την προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου. «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι οι δύο αυτές χώρες δεν θα προλάβουν την προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου. Είναι πολύ αργά. Η Νότια Κορέα και η Τουρκία έχουν καταθέσει επίσημα αίτημα για συμμετοχή στο SAFE, όμως η Επιτροπή δεν έχει εξετάσει ακόμα το αίτημά τους», ανέφερε.
Σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις που έχουν ξεκινήσει εδώ και δύο μήνες, με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά για συμμετοχή τους στο SAFE, o T. Ρενιέ ανέφερε ότι η Επιτροπή έχει εργαστεί εποικοδομητικά για να επιτύχει μια συμφωνία. Σημείωσε, ωστόσο, ότι εάν δεν καταστεί δυνατή η επίτευξή της μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, «η πόρτα του SAFE είναι πάντα ανοιχτή γι' αυτές τις δύο χώρες». Σημείωσε ότι και οι δύο χώρες, εξ ορισμού, μπορούν να συμμετέχουν στο SAFE, ως και 35% του συνολικού ποσού ενός κοινού αμυντικού προγράμματος.
Σημειώνεται ότι μέχρι τις 30 Νοεμβρίου τα κράτη-μέλη θα πρέπει να καταθέσουν με λεπτομέρεια στην Επιτροπή, το πλαίσιο των έργων στα οποία θέλουν να επενδύσουν, τον προϋπολογισμό τους και ποιοι θα είναι οι εταίροι τους στο κάθε έργο. Έπειτα από αυτή την ημερομηνία, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να ανακοινώσει πόσες και ποιες χώρες ήταν εμπρόθεσμες.
Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιουλίου 2025, η Ελλάδα υπέβαλε στην Επιτροπή αίτημα για δάνεια ύψους 1,2 δισ. ευρώ από το SAFE.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)
