Η αμερικανική κυβέρνηση έκανε προσπάθειες χθες Τετάρτη να μετριάσει τις δηλώσεις-σοκ του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, κατά τις οποίες οι ΗΠΑ θα «πάρουν τον έλεγχο» της Λωρίδας της Γάζας, ενώ ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε ρητώς εναντίον «εθνοκάθαρσης» στον ρημαγμένο έπειτα από 15 μήνες πολέμου παλαιστινιακό θύλακα.
Μετά τη θύελλα επικρίσεων σε διεθνές επίπεδο για το σχέδιο που παρουσίασε ο Αμερικανός πρόεδρος, το οποίο προβλέπει ιδίως να αδειάσει από τον πληθυσμό της η μικρή παραθαλάσσια περιοχή, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο διαβεβαίωσε πως οποιαδήποτε απομάκρυνση των Γαζαίων δεν θα ήταν παρά προσωρινή.
Ο κ. Τραμπ απλά θέλει να «ανοικοδομηθούν κτίρια» προτού «μπορέσει να επιστρέψει ο κόσμος», υποστήριξε.
Από την πλευρά του ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι ο κ. Τραμπ δεν έχει αποφασίσει «για την ώρα» να στείλει τον αμερικανικό στρατό στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο ίδιος ο Ρεπουμπλικάνος διαβεβαίωσε μολαταύτα πως «όλος ο κόσμος λάτρεψε» την πρότασή του, που ανακοίνωσε με εκκωφαντικό τρόπο σε λεπτή στιγμή, καθώς αναμένεται να ξαναρχίσουν οι έμμεσες διαπραγματεύσεις για τη συνέχιση της εύθραυστης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Η Χαμάς τον κατηγόρησε πως «ρίχνει λάδι στη φωτιά».
Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε τις επίμαχες δηλώσεις προχθές Τρίτη, μετά τη συνάντηση που είχε στον Λευκό Οίκο με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον πρώτο ξένο ηγέτη που υποδέχθηκε αφού επέστρεψε στην αμερικανική προεδρία.
«Δεν θα επιτρέψουμε θα παραβιαστούν τα δικαιώματα του λαού μας», αντέτεινε ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, παρότι αντίπαλος της Χαμάς.
«Είναι απόλυτα απαραίτητο να αποφευχθεί οποιαδήποτε μορφή εθνοκάθαρσης», τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, που εκφράστηκε ενώπιον επιτροπής του διεθνούς οργανισμού για την άσκηση των αναφαίρετων δικαιωμάτων των Παλαιστινίων. Θύμισε το «δικαίωμα των Παλαιστινίων απλούστατα να ζήσουν σαν άνθρωποι στη δική τους γη».
Ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε την Τρίτη πως οι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας, που έχει μεταμορφωθεί σε σωρούς από συντρίμμια έπειτα από δεκαπέντε μήνες ασταμάτητων βομβαρδισμών, θα μπορούσαν να πάνε να ζήσουν στην Ιορδανία ή στην Αίγυπτο, παρά την αντίθεση των χωρών αυτών.
«Οι ΗΠΑ θα πάρουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας», είπε με τον κ. Νετανιάχου δίπλα του, περιγράφοντας για ακόμη μια φορά τον παλαιστινιακό θύλακα με τον όρο «εργοτάξιο κατεδάφισης».
Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε πως η κυβέρνησή του θα αναλάβει να «ισοπεδώσει» τα κτίρια που έχουν καταστραφεί και να αναπτύξει οικονομικά την περιοχή, να μετατρέψει τη Λωρίδα της Γάζας σε «Κυανή Ακτή της Μέσης Ανατολής».
Οι ΗΠΑ «δεν θα χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση της Γάζας», είπε αντιθέτως χθες η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ. Η αμερικανική κυβέρνηση θα συνεργαστούν με «εταίρους τους στην περιοχή για να ανοικοδομηθεί» ο παλαιστινιακός θύλακας, κατ’ αυτήν.
Στη μικρή πυκνοκατοικημένη περιοχή υπό πολιορκία, δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι, που γύρισαν στα κατά πλειονότητα κατεστραμμένα σπίτια τους χάρη στην κατάπαυση του πυρός, απέκλεισαν κάθε περίπτωση να φύγουν.
«Επιτρέψαμε παρά τις μαζικές καταστροφές (...) Επιστρέψαμε επειδή αρνούμαστε κατηγορηματικά να εκτοπιστούμε», συνόψισε ο Άχμεντ αλ Μινάουι, που γύρισε στην πόλη της Γάζας.
«Είμαι Γαζαίος, ο πατέρας μου κι ο παππούς μου κατάγονται από εδώ (...) Δεν έχουμε παρά μόνο μια επιλογή: Να ζήσουμε ή να πεθάνουμε εδώ», πρόσθεσε ο Άχμαντ Χαλάσα, κάτοικος της ίδιας πόλης, 41 ετών.
Αντίθετα για τον Κφιρ Ντεκέλ, 48χρονο Ισραηλινό που ζει στην περιοχή των συνόρων με τη Λωρίδα της Γάζας, «το σχέδιο του Τραμπ έχει νόημα. Η Γάζα είναι εντελώς κατεστραμμένη και είναι αδύνατη η ανοικοδόμηση όσο υπάρχει εκεί κόσμος. Ας φύγουν και ας φτιάξουν τη ζωή τους αλλού, και θα κάνουμε αληθινά αυτόν τον τόπο νησίδα ειρήνης».
Η Αίγυπτος κάλεσε χθες την Παλαιστινιακή Αρχή του κ. Αμπάς να ανακτήσει τον έλεγχο της περιοχής, από όπου εκδιώχθηκε το 2007, όταν πήρε την εξουσία η Χαμάς.
Ο αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι και ο γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησαν πως θα θεωρούσαν «απαράδεκτο» τον «εξαναγκαστικό εκτοπισμό του παλαιστινιακού πληθυσμού στη Γάζα όπως και στη Δυτική Όχθη». Θα επρόκειτο για «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου», για «εμπόδιο στη λύση των δύο κρατών και μείζονα παράγοντα αποσταθεροποίησης της Αιγύπτου και της Ιορδανίας», συμφώνησαν κατά τη διάρκεια συνδιάλεξής τους, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου του Ελιζέ.
Η Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, ο Αραβικός Σύνδεσμος και η Ευρωπαϊκή Ένωση απέρριψαν το σχέδιο που παρουσίασε ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο Φόλκερ Τουρκ, υπενθύμισε πως οποιοσδήποτε εξαναγκαστικός εκτοπισμός ή απέλαση πληθυσμού σε περιοχή υπό κατοχή είναι κάτι «απαγορεύεται αυστηρά».
Μεγάλος αντίπαλος της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, ο ισραηλινός ακροδεξιός υπουργός Μπεζαλέλ Σμότριτς ορκίστηκε χθες να κάνει τα πάντα για να «θαφτεί οριστικά» η ιδέα της ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους.
Η ισραηλινή οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων B’Tselem χαρακτήρισε «τρέλα» το σχέδιο Τραμπ. Η Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας Ανιές Καλαμάρ είδε «μορφή αποικιοποίησης του 21ου αιώνα».
«Πολλές από τις καταστροφές στη Γάζα αντανακλούν υπολογισμένη ισραηλινή πολιτική που έχει σκοπό να γίνουν ακατοίκητα ορισμένα τμήματα της Λωρίδας», σημείωσε η Λάμα Φάκι, διευθύντρια του τμήματος για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW). Με το σχέδιο Τραμπ «οι ΗΠΑ από τη συνενοχή σε εγκλήματα πολέμου θα περάσουν στην απευθείας διάπραξη φρικαλεοτήτων», πρόσθεσε.
Η συνάντηση των κ.κ. Τραμπ και Νετανιάχου συνέπεσε με την ανακοίνωση της επανέναρξης των έμμεσων διαπραγματεύσεων στη Λωρίδα της Γάζας, η πρώτη φάση της οποίας, διάρκειας έξι εβδομάδων, τέθηκε σε εφαρμογή τη 19η Ιανουαρίου - αλλά το αν θα έχει συνέχεια παραμένει αβέβαιο.
Η Χαμάς ανακοίνωσε προχθές Τρίτη πως οι διαπραγματεύσεις «ξεκίνησαν».
Το Ισραήλ ανακοίνωσε πως θα στείλει «στα τέλη της εβδομάδας» αντιπροσωπεία στο Κατάρ. Το εμιράτο είναι μια από τις τρεις χώρες που μεσολαβούν στις έμμεσες διαπραγματεύσεις. Οι άλλες δυο είναι η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ.
Η πρώτη φάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και τη Χαμάς επέτρεψε μέχρι τώρα να αφεθούν ελεύθεροι 18 ισραηλινοί όμηροι και σε αντάλλαγμα κάπου 600 Παλαιστίνιοι που κρατούνταν σε ισραηλινές φυλακές, να αυξηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στον θύλακα, καθώς και να επιστρέψουν κάπου μισό εκατομμύριο εσωτερικά εκτοπισμένοι στα σπίτια τους στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας.
Η δεύτερη φάση στη θεωρία θα επιτρέψει την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων και τον οριστικό τερματισμό του πολέμου, έναυσμα του οποίου ήταν η άνευ προηγουμένου έφοδος του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023. Η τρίτη και τελευταία, αν όντως υπάρξει, θα είναι αφιερωμένη στην ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας.
Συνολικά απήχθησαν 251 άνθρωποι κατά τη διάρκεια της εφόδου της Χαμάς, που είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.210 άνθρωποι στην ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα.
Οι ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντιποίνων στη Λωρίδα της Γάζας έκτοτε είχαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 47.518 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με τα δεδομένα του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς, τα οποία χαρακτηρίζονται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)
