Εν μέσω περαιτέρω κλιμάκωσης της βίας συμμοριών που τη λυμαίνονται, η Αϊτή πλησιάζει πλέον σε «σημείο από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή», προειδοποίησε χθες Δευτέρα ο ΟΗΕ, παροτρύνοντας τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος η χώρα να ολισθήσει στο «απόλυτο χάος».
«Πλησιάζουμε σε σημείο από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή. Καθώς η βία των συμμοριών συνεχίζει να εξαπλώνεται σε νέες περιοχές της χώρας, οι Αϊτινοί βρίσκονται σε ολοένα περισσότερο ευάλωτη θέση κι αμφιβάλλουν ολοένα περισσότερο για τη δυνατότητα του κράτους να ικανοποιήσει βασικές ανάγκες τους», συνόψισε απευθυνόμενη στο Συμβούλο Ασφαλείας η Μαρία Ισαβέλ Σαλβαδόρ, η ειδική επιτετραμμένη του ΟΗΕ για τη χώρα της Καραϊβικής.
«Χωρίς αποφασιστικής σημασίας, χειροπιαστή και χωρίς καθυστερήσεις διεθνή βοήθεια», η Αϊτή διατρέχει κίνδυνο «να βρεθεί αντιμέτωπη με απόλυτο χάος», συνέχισε, κάνοντας λόγο περί συντονισμένων επιθέσεων συμμοριών για να μεγεθύνουν τις ζώνες υπό τον έλεγχό τους στην πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς και σ’ άλλες περιοχές της χώρας, που ως τώρα παρέμεναν συγκριτικά αλώβητες.
Σε τριμηνιαία έκθεσή του που περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου χθες, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες αναφέρθηκε σε «φόβο για άμεση κατάρρευση της παρουσίας του κράτους στην Πορτ-ο-Πρενς», την πρωτεύουσα που ήδη ελέγχουν συμμορίες κατά το 85%.
«Απαιτείται αμέσως» επιπρόσθετη υποστήριξη στην αϊτινή αστυνομία ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος «η πρωτεύουσα να πέσει στην άβυσσο», επέμεινε.
«Η Δημοκρατία της Αϊτής οδεύει σε αργό θάνατο, εξαιτίας της συνδυασμένης δράσης ένοπλων συμμοριών, διακινητών ναρκωτικών και λαθρέμπορων όπλων», τόνισε από την πλευρά του ο αϊτινός πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ερίκ Πιερ, απευθύνοντας έκκληση στους συνομιλητές του να «βοηθήσουν η χώρα να απαλλαγεί από τις συμμορίες που τρομοκρατούν τον πληθυσμό».
Η Αϊτή, το φτωχότερο κράτος του δυτικού ημισφαιρίου, είναι για χρόνια αντιμέτωπη με τη βία συμμοριών, που κατηγορούνται για φόνους, βιασμούς, λεηλασίες κι απαγωγές για λύτρα, κατάσταση που χειροτερεύει η πολιτική αστάθεια.
Η χώρα που κυβερνούν μεταβατικές αρχές γνωρίζει περαιτέρω έξαρση της βίας από τα μέσα Φεβρουαρίου.
Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο «σκοτώθηκαν 1.086 άνθρωποι και τραυματίστηκαν άλλοι 383», ανέφερε η Μαρία Ισαβέλ Σαλβαδόρ. Το 2024, έχασαν τη ζωή τους πάνω από 5.000 άνθρωποι.
Κι αυτό παρά την ανάπτυξη το καλοκαίρι μέρους της Πολυεθνικής Αποστολής Υποστήριξης Ασφαλείας (ΠΑΥΑ), υπό την ηγεσία της Κένυας, για να εκπαιδεύσει και να βοηθήσει την αϊτινή αστυνομία, η οποία αδυνατεί να ελέγξει την κατάσταση.
Η αποστολή, που αναπτύχθηκε με πράσινο φως του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μετρά πλέον κάπου χίλιους αστυνομικούς και μερικούς στρατιωτικούς από έξι χώρες, με άλλα λόγια ούτε το μισό προσωπικό απ’ ό,τι προβλεπόταν (2.500 μέλη).
«Είναι απαραίτητη η επείγουσα αύξηση του προσωπικού της ΠΑΥΑ», δήλωσε χθες η Μόνικα Τζούμα, η σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του προέδρου της Κένυας Γουίλιαμ Ρούτο, καθώς η δύναμη παραμένει αντιμέτωπη με κραυγαλέα έλλειψη πόρων.
Κάπου 261 κενυάτες αστυνομικοί, εκπαιδευμένοι κι έτοιμοι, ακόμη περιμένουν την ανάπτυξή τους, «ελλείψει εξοπλισμού και επιμελητειακής υποστήριξης», συμπλήρωσε.
Περιγράφοντας τη φοβερή ανθρωπιστική κατάσταση, η Μαρία Ισαβέλ Σαλβαδόρ εξέφρασε από την πλευρά της ανησυχία όσον αφορά την έλλειψη χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις του ίδιου του ΟΗΕ — χωρίς να θίξει ονομαστικά τις περικοπές που αποφάσισε η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Για λόγους ασφαλείας, η αποστολή του ΟΗΕ ήδη αναγκάστηκε να μειώσει την παρουσία της στην πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς.
«Δίχως επαρκή και προβλέψιμη χρηματοδότηση, ακόμη και η ελάχιστη δυνατή παρουσία του οργανισμού μπορεί να γίνει αδύνατη», προειδοποίησε. «Χωρίς τη ζωτικής σημασίας βοήθεια, οι επιχειρήσεις του ΟΗΕ μπορεί να μειωθούν ακόμη περισσότερο τη στιγμή που η χώρα μας έχει περισσότερο ανάγκη».
Με αυτό το φόντο, παρότρυνε το Συμβούλιο Ασφαλείας να προσθέσει ονόματα στον κατάλογο των προσώπων στα οποίους επιβάλλονται κυρώσεις από τον ΟΗΕ (επτά μέχρι σήμερα) και να φροντίσει να τηρηθεί το εμπάργκο όπλων.
Με κοινή δήλωσή τους, μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ανάμεσά τους η Γαλλία και η Βρετανία, ζήτησαν να επιβληθούν νέες, «στοχευμένες» κυρώσεις σε βάρος «υπεύθυνων για τη σεξουαλική βία» που χρησιμοποιούν συμμορίες ως μέσο «υποδούλωσης» και για να σπέρνουν «τρόμο».
Σύμφωνα με την έκθεση που υπογράφεται από τον ΓΓ Γκουτέρες, από τον Οκτώβριο του 2024 ως τον Φεβρουάριο του 2025 καταγράφτηκαν 379 καταγγελίες θυμάτων σεξουαλικής βίας, από τα οποία το 61% υπέστη ομαδικούς βιασμούς (+21% σε σύγκριση με προηγούμενη περίοδο αναφοράς) και το 34% βιασμούς.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ εξέφρασε ωστόσο ανησυχία και για τις μεθόδους ορισμένων αστυνομικών — υπογραμμίζοντας ιδίως πληροφορίες για εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες και για παράπλευρες απώλειες.
Σε τρεις μήνες, έχουν χάσει τη ζωή τους 702 άνθρωποι κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων εναντίον των συμμοριών που διεξήγαγε η αστυνομία. Από αυτούς, το 21% ήταν αθώοι πολίτες.
