Ντόναλντ Τραμπ: Οι ΗΠΑ θα πάρουν την «ιδιοκτησία» της Γάζας

Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε ανακοίνωση-σοκ χθες Τρίτη, λέγοντας πως θέλει οι ΗΠΑ να αποκτήσουν «τον έλεγχο» της Λωρίδας της Γάζας «μακροπρόθεσμα», πρόταση που θα μπορούσε να «αλλάξει την ιστορία» κατά τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε επίσης την ιδέα οι κάτοικοι του παλαιστινιακού θύλακα, που έχει υποστεί ανυπολόγιστη καταστροφή από τον πόλεμο, να πάνε να ζήσουν στην Ιορδανία ή στην Αίγυπτο, παρά την απόρριψη της ιδέας από το Αμάν, το Κάιρο και τους ίδιους τους Παλαιστίνιους.

«Οι ΗΠΑ θα πάρουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας και θα κάνουμε δουλειά μ’ αυτή», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου μετά τη «φανταστική» συνάντησή του με τον κ. Νετανιάχου. Παρομοίασε για ακόμη μια φορά τον παλαιστινιακό θύλακα με «εργοτάξιο κατεδάφισης».

«Θα πάρουμε την ιδιοκτησία και θα αναλάβουμε την ευθύνη για την εξουδετέρωση όλων των επικίνδυνων βομβών που δεν έχουν εκραγεί και όλων των όπλων», συνέχισε τονίζοντας πως η κυβέρνησή του θα φροντίσει να «ισοπεδωθούν», θα «ξεφορτωθεί» τα κτίρια που «έχουν καταστραφεί» και να «αναπτυχθεί» ο παλαιστινιακός θύλακας.

Δεν επεκτάθηκε στο πώς σκοπεύει να το κάνει αυτό, μιλώντας για «μακροπρόθεσμο» σχέδιο. Διαβεβαίωσε πως άλλες χώρες στην περιοχή «λατρεύουν» την ιδέα, χωρίς να αναφερθεί σε κάποια ονομαστικά. Διαβεβαίωσε ακόμη πως το σχέδιο θα φέρει «σταθερότητα» στην περιοχή.

Δεν πρόκειται για απόφαση που πήρε «ελαφρά», ενώ φαντάστηκε ότι ο θύλακας θα μετατραπεί στην «Κυανή Ακτή της Μέσης Ανατολής».

Εμφανώς ευτυχής που του δόθηκε η ευκαιρία να δείξει πόσο καλή είναι η σχέση τους, μολονότι οι δυο τους είχαν διαφωνίες στο παρελθόν, ο κ. Νετανιάχου εξήρε τον κ. Τραμπ, τον «καλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο», κατ’ αυτόν.

Και οι δυο άνδρες εξάλλου διαβεβαίωσαν πως η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία είναι κάτι που επίκειται, «θα γίνει».

Ο κ. Τραμπ διαβεβαίωσε πως το σχέδιό του «θα δημιουργήσει χιλιάδες επί χιλιάδων θέσεων εργασίας» και «θα είναι κάτι για το οποίο η Μέση Ανατολή θα μπορεί να είναι περήφανη». Ερωτηθείς ποιος θα ζήσει εκεί, είπε πως θα γίνει σπίτι για ανθρώπους «από όλο τον κόσμο».

Ο κ. Νετανιάχου χαρακτήρισε την ιδέα «αντισυμβατική» και «φρέσκια».

Ούτε ο Αμερικανός πρόεδρος ούτε ο ισραηλινός πρωθυπουργός απάντησαν στην ερώτηση με ποια νομική βάση θα γινόταν κάτι τέτοιο, που θα ανέτρεπε την πολιτική των ΗΠΑ όσον αφορά το Μεσανατολικό εδώ και δεκαετίες.

Ο Αμερικανός πρόεδρος προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και καταδικαστικών δηλώσεων σε διεθνή κλίμακα με την πρότασή του «να καθαριστεί» και «να νοικοκυρευτεί» η Λωρίδα της Γάζας, που συνεπάγεται τη μετεγκατάσταση των κατοίκων της, «ενάμισι εκατομμυρίου» κατ’ αυτόν, σε «πιο ασφαλείς» και «πιθανόν πιο άνετες» περιοχές, όπως στην Ιορδανία ή στην Αίγυπτο - και οι δυο χώρες απέρριψαν κάθε τέτοιο ενδεχόμενο.

Χθες έκανε παρόμοια σχόλια, τονίζοντας πως οι Παλαιστίνιοι θα φύγουν οριστικά από τη Λωρίδα της Γάζας και θα πάνε σε «ωραία σπίτια» όπου θα μπορούν να είναι «ευτυχισμένοι και να μην δέχονται πυρά, να μη σκοτώνονται».

Η κυβέρνηση του προκατόχου του Τζο Μπάιντεν είχε ταχθεί εναντίον του εκτοπισμού των Παλαιστινίων από τον θύλακα.

Αψηφώντας τις αντιδράσεις, ο Αμερικανός πρόεδρος αυξάνει την πίεση και διαβεβαιώνει πως εννοεί να δει την ιδέα -που δεν απέχει πολύ από της προθέσεις παρατάξεων της ισραηλινής άκρας δεξιάς- να υλοποιείται.

Την ερχόμενη Τρίτη θα υποδεχθεί τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄ στον Λευκό Οίκο. Μίλησε τηλεφωνικά με τον αιγύπτιο ομόλογό του Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι προ ημερών.

Ήδη πριν από τις δηλώσεις-σοκ του Αμερικανού προέδρου, ηγετικό στέλεχος της Χαμάς, ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, κατακεραύνωσε χθες βράδυ τις δηλώσεις του για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων, στις οποίες βλέπει «συνταγή για να προκληθεί χάος» στην Εγγύς Ανατολή.

Από την πλευρά του, ο παλαιστίνιος πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη, ο Ριάντ Μανσούρ, κάλεσε τους ηγέτες του κόσμου να «σεβαστούν τον πόθο του παλαιστινιακού λαού» να ζήσει στη Λωρίδα της Γάζας.

Η συνάντηση Τραμπ-Νετανιάχου καταγράφτηκε σε κρίσιμη στιγμή, καθώς ξανάρχισαν οι λεπτές έμμεσες διαπραγματεύσεις για τη συνέχιση της εφαρμογής συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός η οποία τέθηκε σε ισχύ τη 19η Ιανουαρίου.

Η Χαμάς ανακοίνωσε χθες «οι επαφές και οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση» της «άρχισαν».

Το Ισραήλ από την πλευρά του ανέφερε πως θα στείλει «στα τέλη της εβδομάδας» αντιπροσωπεία στο Κατάρ -το εμιράτο είναι μια από τις τρεις χώρες που μεσολαβούν στις διαπραγματεύσεις, οι άλλες δυο είναι η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ - για τις συνομιλίες.

Στην ίδια τη Λωρίδα της Γάζας, χιλιάδες Παλαιστίνιοι που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους εξαιτίας του πολέμου επωφελήθηκαν από την κατάπαυση του πυρός για να επιστρέψουν στα σπίτια και στη γη τους, αποφασισμένοι να ξαναφτιάξουν ό,τι καταστράφηκε από την αρχή.

Πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι γύρισαν έτσι στο βόρειο τμήμα του θύλακα, που έχει υποστεί εξαιρετικά εκτεταμένες καταστροφές.

«Ο Τραμπ κι ο Νετανιάχου πρέπει να καταλάβουν την πραγματικότητα του παλαιστινιακού λαού. Είναι λαός ριζωμένος βαθιά στη γη του, δεν πρόκειται να την εγκαταλείψουμε», είπε ο Χατέμ Άζαμ, κάτοικος της Ράφας, στη νότια Λωρίδα της Γάζας.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που προσκλήθηκε στον Λευκό Οίκο μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία την 20ή Ιανουαρίου - τεκμήριο, αν χρειαζόταν κάποιο, του πόσο στενή είναι η σχέση των δυο χωρών.

Οι δυο ηγέτες ορκίστηκαν επίσης πως θα κάνουν το παν προκειμένου το Ιράν να μην αποκτήσει ποτέ πυρηνικό οπλοστάσιο, με τον Αμερικανό πρόεδρο να διαμηνύει πως θα ασκήσει «μέγιστη πίεση» στην Τεχεράνη.

Η πρώτη φάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και τη Χαμάς επέτρεψε ως τώρα να αφεθούν ελεύθεροι 18 ισραηλινοί όμηροι και σε αντάλλαγμα κάπου 600 Παλαιστίνιοι που κρατούνταν σε ισραηλινές φυλακές, καθώς και να αυξηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στον θύλακα υπό πολιορκία.

Η δεύτερη φάση στη θεωρία θα επιτρέψει την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων και τον οριστικό τερματισμό του πολέμου, έναυσμα του οποίου ήταν η άνευ προηγουμένου έφοδος του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.

Αφού απελευθερωθούν οι όμηροι κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, οι μαχητές του ισλαμιστικού κινήματος θα έχουν ακόμη στα χέρια τους κάπου πενήντα ομήρους, ζωντανούς και νεκρούς.

Συνολικά είχαν απαχθεί 251 άνθρωποι κατά τη διάρκεια της εφόδου της Χαμάς, που είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.210 άνθρωποι στην ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα.

Οι ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντιποίνων στη Λωρίδα της Γάζας έκτοτε είχαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 47.487 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με τα δεδομένα του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς, τα οποία χαρακτηρίζονται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.

Το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς θα ήταν διατεθειμένο να διεξαγάγει συνομιλίες με την κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε μέλος του ηγετικής του ομάδας στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA στο πλαίσιο συνέντευξης που του παραχώρησε και μεταδόθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες, πάντως μοιάζει να δόθηκε πριν από τη χθεσινοβραδινή ανακοίνωση-σοκ του Ρεπουμπλικάνου για τη Γάζα, δυο εβδομάδες μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο.

«Είμαστε έτοιμοι για επαφές με την κυβέρνηση Τραμπ», διαβεβαίωσε ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, το RIA στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων και μεταδόθηκε σήμερα.

«Στο παρελθόν δεν φέραμε αντίρρηση να γίνουν επαφές με την κυβέρνηση του (τέως προέδρου των ΗΠΑ Τζο) Μπάιντεν, του Τραμπ, ή οποιαδήποτε άλλη, είμαστε ανοικτοί σε συνομιλίες με όλα τα μέρη σε διεθνές επίπεδο», ανέφερε.

Δεν είναι σαφές πότε πήρε το πρακτορείο τη συνέντευξη από τον Μούσα Αμπού Μαρζούκ, που βρισκόταν προχθές Δευτέρα στη Μόσχα για συνομιλίες με στελέχη του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών. Είναι πάντως βέβαιο πως παραχωρήθηκε προτού ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ δηλώσει χθες Τρίτη το βράδυ πως θέλει οι ΗΠΑ να «πάρουν τον έλεγχο» της Λωρίδας της Γάζας, οι Παλαιστίνιοι που ζουν εκεί (2,4 εκατ. προπολεμικά) να μετεγκατασταθούν σε άλλα κράτη και ο θύλακος να αναπτυχθεί οικονομικά.

Σχέδιο σε απόλυτη ρήξη με την αμερικανική πολιτική των τελευταίων δεκαετιών για το Μεσανατολικό.

Ο κ. Μαρζούκ είπε ακόμη στο RIA πως η διεξαγωγή συνομιλιών θεωρούνται στην πράξη απαραίτητες από τη Χαμάς λαμβανομένου υπόψη ότι οι ΗΠΑ είναι παίκτης-κλειδί στη Μέση Ανατολή. «Για αυτό θα καλωσορίζαμε τις συνομιλίες με τους Αμερικανούς και δεν θα προβάλαμε ένσταση σ’ αυτές», πρόσθεσε.

Το Ριάντ απέκλεισε οποιαδήποτε εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ αν δεν έχει υπάρξει ίδρυση παλαιστινιακού κράτους με ανακοίνωση Τύπου της διπλωματίας της που δόθηκε στη δημοσιότητα τις πρώτες πρωινές ώρες, λίγο μετά τις δηλώσεις του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά τους οποίους η επίτευξη συμφωνίας για αυτό «θα γίνει».

«Η Σαουδική Αραβία θα συνεχίσει ακούραστα τις προσπάθειές της για την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσά του την Ανατολική Ιερουσαλήμ και δεν θα αποκτήσει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ χωρίς αυτό», τόνισε το υπουργείο Εξωτερικών του σουνιτικού βασιλείου σε ανακοίνωσή του που δημοσιοποίησε μέσω X.

Υπογράμμισε ακόμη πως απορρίπτει κάθε προσπάθεια εξαναγκαστικού εκτοπισμού των Παλαιστινίων.

Μερικές ώρες νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου των κ.κ. Τραμπ και Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ, όσο και ο ισραηλινός πρωθυπουργός τόνισαν πως η συμφωνία είναι «εφικτή» και θα συναφθεί, «θα γίνει».

Το Ισραήλ ενεπλάκη σε πόλεμο εναντίον του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας μετά την άνευ προηγουμένου έφοδο του στρατιωτικού βραχίονά του στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023. Έπειτα από δεκαέξι μήνες πολέμου, ο μικρός παραθαλάσσιος θύλακος έχει υποστεί πελώρια καταστροφή. Συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στα μέρη τέθηκε σε ισχύ και γενικά τηρείται από τη 19η Ιανουαρίου.

Ο κ. Τραμπ, όπως και ο Δημοκρατικός προκάτοχός του Τζο Μπάιντεν, συνεχίζει την πίεση για να αποκτήσουν διπλωματικές σχέσεις το σουνιτικό βασίλειο με το εβραϊκό κράτος. Όμως η Σαουδική Αραβία ανέστειλε τις συνομιλίες για αυτό μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας και προοδευτικά ανέβασε πολύ τους τόνους.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου εναντιώνεται στη «λύση των δύο κρατών», το σχέδιο για την επίλυση της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης που προβλέπει την εγκαθίδρυση παλαιστινιακού κράτους, παρότι τάσσεται υπέρ το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας.

Το 2020, η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ διαδραμάτισε ρόλο μεσολαβήτριας στις λεγόμενες συμφωνίες του Αβραάμ, μέσω των οποίων απέκτησαν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μαρόκο και το Μπαχρέιν.

Οι συμφωνίες είχαν δημιουργήσει την εποχή προσδοκίες για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, που δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ αλλά διαπραγματεύεται από το 2020 την προσέγγιση με αντάλλαγμα συμφωνία με τις ΗΠΑ που θα εγγυάται την ασφάλειά της, καθώς και αμερικανική βοήθεια στο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της χώρας.

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)