Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει ένα «σχέδιο μεταρρύθμισης» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το οποίο περιλαμβάνει να τεθεί επικεφαλής του οργανισμού ένας Αμερικανός, προκειμένου οι ΗΠΑ να μην αποχωρήσουν από αυτόν, σύμφωνα με δύο πηγές που έχουν γνώση του σχεδίου και της πρότασης που είδε το Reuters.
Το έγγραφο, το οποίο κατήρτισαν σύμβουλοι του Τραμπ πριν την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου, προτείνει οι ΗΠΑ να ανακοινώσουν γρήγορα την αποχώρησή τους από τον ΠΟΥ και να υιοθετήσουν μια «ακραία, νέα στάση» στον τρόπο που χειρίζονται τον οργανισμό, ζητώντας μεταξύ άλλων να αναλάβει επικεφαλής του ένας Αμερικανός μετά το 2027, όταν λήγει η θητεία του γενικού διευθυντή Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.
Το εκτελεστικό διάταγμα για την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ ήταν μία από τις πρώτες κινήσεις που έκανε ο Ρεπουμπλικάνος μετά την ορκωμοσία του. Στο διάταγμά του ο Τραμπ κατηγόρησε τον ΠΟΥ ότι δεν διαχειρίστηκε σωστά την πανδημία covid-19 και ότι επηρεάζεται υπερβολικά από κάποια κράτη. Η αποχώρηση των ΗΠΑ θα επισημοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2026.
Στο μεταξύ ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να επιστρέψουν στον ΠΟΥ, αν αυτός πρώτα «καθαρίσει», χωρίς να διευκρινίζει τι σημαίνει αυτό.
Η πρόταση των συμβούλων του Τραμπ βρισκόταν υπό συζήτηση προτού καν αυτός αναλάβει την προεδρία, όμως δεν είναι ξεκάθαρο αν η κυβέρνησή του θα τη λάβει υπόψη της, επεσήμαναν οι δύο πηγές.
Το κείμενο, το οποίο συντάχθηκε έπειτα από αίτημα της μεταβατικής ομάδας του Ρεπουμπλικάνου, αναφέρει ότι ο ΠΟΥ έχει γίνει «η πιο χαοτική και λιγότερο αποτελεσματική υπηρεσία του ΟΗΕ», ενώ έχει αποτύχει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που του προτάθηκαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Ωστόσο οι σύμβουλοι του Τραμπ παραδέχονται ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ θα βλάψει τα αμερικανικά συμφέροντα, αν και εκτιμούν ότι το ίδιο θα συμβεί και αν η χώρα παραμείνει στον οργανισμό.
Το σχέδιο πρότασης ζητεί να διοριστεί ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στον ΠΟΥ το 2025, ο οποίος θα αναφέρεται απευθείας στον Τραμπ και τον Λευκό Οίκο και θα αναλάβει τις διαπραγματεύσεις με τον οργανισμό για ενδεχόμενες μεταρρυθμίσεις πριν την επισημοποίηση της αποχώρησης των ΗΠΑ.
Ο απεσταλμένος αυτός θα ασκήσει πιέσεις προκειμένου να αναλάβει επικεφαλής του ΠΟΥ ένας Αμερικανός, για πρώτη φορά στην ιστορία.
«Η απουσία αμερικανικής ηγεσίας στην κορυφή του ΠΟΥ αποτελεί βασικό παράγοντα για τη σπατάλη των αμερικανικών πόρων και τη μείωση της αποτελεσματικότητας του οργανισμού», τονίζει το σχέδιο πρότασης.
Οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του ΠΟΥ, καθώς συνεισφέρει περίπου το 18% του ετήσιου προϋπολογισμού του.
