Οι ηγέτες της ΕΕ στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής συζήτησαν παρουσία και της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκαρντ, για την ανταγωνιστικότητα, τη δημοσιονομική πολιτική της Ευρώπης, αλλά και το ψηφιακό ευρώ.
Σύμφωνα με τον κείμενο των συμπερασμάτων για το ευρώ, οι εταίροι αποφάσισαν να αυξήσουν την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα, πολιτικές που ενισχύουν την παραγωγικότητα και να αυξήσουν τις επενδύσεις. Οι ηγέτες υπογράμμισαν την αίσθηση του επείγοντος για «ταχεία πρόοδο για μια Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων με ιδιαίτερη έμφαση στην Ένωση Κεφαλαιαγορών για την κινητοποίηση των αποταμιεύσεων και την απελευθέρωση της χρηματοδότησης των αναγκαίων επενδύσεων κυρίως για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ». Παράλληλα, αποφάσισαν την επιτάχυνση της προόδου του ψηφιακού ευρώ γεγονός «καθοριστικής σημασίας για τη στήριξη ενός ανταγωνιστικού και ανθεκτικού ευρωπαϊκού συστήματος πληρωμών, τη συμβολή στην οικονομική ασφάλεια της Ευρώπης και την ενίσχυση ενός διεθνή ρόλου του ευρώ», όπως αναφέρει το κείμενο των συμπερασμάτων.
Σε συνέχεια των συμπερασμάτων του της 6ης Μαρτίου 2025 και υπό το πρίσμα της Λευκής Βίβλου για το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας της 19ης Μαρτίου 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί για επιτάχυνση των εργασιών ώστε να ενισχυθεί αποφασιστικά η αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης εντός των επόμενων πέντε ετών.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν το Συμβούλιο και τους συννομοθέτες να προχωρήσουν γρήγορα τις εργασίες σχετικά με τις πρόσφατες προτάσεις της Επιτροπής και να συνεχιστούν οι εργασίες για τις σχετικές επιλογές χρηματοδότησης.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας.
Σημειώνεται, επίσης, ότι όλα τα ανωτέρω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες. Τέλος, οι ευρωπαίοι ηγέτες καλούν την Επιτροπή και την Ύπατο Εκπρόσωπο να υποβάλλουν τακτικά έκθεση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στην εφαρμογή των εργασιών για την άμυνα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα της άμυνας στην επόμενη συνεδρίασή του.
Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ εξέφρασαν τη λύπη τους για την κατάρρευση της εκεχειρίας στη Γάζα, την άρνηση της Χαμάς να παραδώσει τους εναπομείναντες ομήρους, ενώ υπενθύμισαν τη σημασία της απρόσκοπτης πρόσβασης της ανθρωπιστικής βοήθειας σε ολόκληρη τη Γάζα.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων, είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τους Άραβες εταίρους της, καθώς και με άλλους διεθνείς εταίρους, αναφορικά με το Αραβικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανασυγκρότησης, που εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Καΐρου στις 4 Μαρτίου 2025.
Στο ζήτημα της Συρίας, οι ηγέτες καταδίκασαν «την πρόσφατη εκτεταμένη βία κατά αμάχων στην παράκτια περιοχή της Συρίας» και κάλεσαν τις μεταβατικές αρχές να εξασφαλίσουν την προστασία όλων των αμάχων και να λογοδοτήσουν οι δράστες της βίας σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες και πρότυπα. Στο κείμενο των συμπερασμάτων, τόνισαν τη «σημασία μιας ειρηνικής και χωρίς αποκλεισμούς μετάβασης στη Συρία, απαλλαγμένης από επιζήμιες ξένες παρεμβάσεις, και της προστασίας των δικαιωμάτων των Σύρων από όλες τις εθνοτικές και θρησκευτικές καταβολές χωρίς διακρίσεις». Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει την πρόσφατη αναστολή των κυρώσεων από την ΕΕ στο πλαίσιο μιας σταδιακής, αναστρέψιμης προσέγγισης, ενώ αναφέρει ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να εξετάζει πιθανές περαιτέρω αναστολές των περιοριστικών μέτρων βάσει στενής παρακολούθησης της κατάστασης στη Συρία».
Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει τον τερματισμό του πολιτικού αδιεξόδου στον Λίβανο και «εκφράζει την ετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνεργαστεί με τις νέες αρχές για τη σταθεροποίηση της οικονομικής κατάστασης και της κατάστασης ασφαλείας στη χώρα».
Κυρ. Μητσοτάκης: «Να ενεργοποιηθεί το συντομότερο η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ρωτήθηκε για τα ζητήματα της ευρωπαϊκής άμυνας, τη Λευκή Βίβλο για αυτή, καθώς και τη ρήτρα διαφυγής.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ελπίδα η ρήτρα διαφυγής να ενεργοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν και να αφορά το έτος 2025. Σημείωσε ότι η πρόταση της Κομισιόν αφορά τετραετή περίοδο, κάτι που χαρακτήρισε λογικό, «καθώς χρειαζόμαστε χρόνο και προβλεψιμότητα προκειμένου να αυξήσουμε τις αμυντικές μας δαπάνες».
«Σε κάθε περίπτωση αισθάνομαι ότι είναι μια δικαίωση αυτή η συμπερίληψη στη Λευκή Βίβλο μιας πάγιας θέσης της ελληνικής κυβέρνησης η οποία έρχεται τώρα και δικαιώνεται και αναμένουμε το τελικό και οριστικό κείμενο για να γνωρίζουμε το βαθμό της δημοσιονομικής ευελιξίας», πρόσθεσε.
Δεκαετές σχέδιο
Ο κ. Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι στις αρχές Απριλίου θα παρουσιάσει στη Βουλή τους βασικούς άξονες του νέου δεκαετούς σχεδίου για τους εξοπλισμούς. Εξέφρασε την ελπίδα η συζήτηση που θα γίνει να έχει άλλα χαρακτηριστικά από τις συζητήσεις των τελευταίων μηνών, «διότι μπορούμε να διαφωνούμε σε πολλά, όμως θέλω να πιστεύω ότι τουλάχιστον στα ζητήματα των αμυντικών δαπανών μπορούμε να βρούμε ένα στοιχειώδες κοινό πλαίσιο συνεννόησης καθώς η αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας είναι προϋπόθεση ελευθερίας και ευημερίας».
Για την πρόταση Τριαντόπουλου
Σε ερώτηση για τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για την πρόταση του κ. Τριαντόπουλου να πάει απευθείας στο δικαστικό συμβούλιο και αυτό συνιστά προηγούμενο και για άλλα πολιτικά πρόσωπα που μπορεί να έρθουν αντιμέτωπα με εισαγγελικές διατάξεις, ο πρωθυπουργός απάντησε ως εξής: «Έχω ήδη τοποθετηθεί μέσω δήλωσής μου για το ζήτημα αυτό αλλά ζητούσε πραγματικά από όλες και από όλους να μπορέσουμε να δούμε λίγο την μεγάλη εικόνα. Είμαι 21 χρόνια βουλευτής και από το 2006 για πρώτη φορά μίλησα τότε για την ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 86 έτσι ώστε να μην δίνουμε την εντύπωση ως πολιτικό σύστημα ότι έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά όταν αντιμετωπίζουμε τις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες πολιτικών. Από τότε έγιναν κάποια βήματα στην σωστή κατεύθυνση. Με δικιά μας πρωτοβουλία αυτή η κυβερνητική πλειοψηφία κατήργησε ουσιαστικά την αποσβεστική προθεσμία και τώρα ουσιαστικά ο κ. Τριαντόπουλος με μια γενναία κατά την άποψή μου πράξη κάνει αυτό το οποίο επί της ουσίας όλοι ζητούσαμε. Και τι είναι αυτό; Να δικαστεί τελικά από το φυσικό του δικαστή και θα έλεγα ότι με έναν τρόπο αυτή η επιλογή που συνιστά και την επιλογή και πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας ανοίγει το δρόμο για μια πιο γενναία αναθεώρηση του άρθρου 86 στην κατεύθυνση για την οποία όλοι μιλούσαμε. Πραγματικά απορώ πώς είναι δυνατόν τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ειδικά το ΠΑΣΟΚ, να έρχονται σήμερα και να λένε το ακριβώς ανάποδο από αυτό το οποίο έλεγαν πριν από μια εβδομάδα. Δεν νομίζω ότι χτίζουμε έτσι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και του πολιτικού μας συστήματος. Εγώ ως ένας πολιτικός οποίος αγωνίστηκα πάντα σε αυτήν την κατεύθυνση θα ηγηθώ της προσπάθειας να αλλάξουμε το άρθρο 86 όπως έχω δεσμευτεί και νομίζω ότι και οι πολίτες προτιμούν και οι πολιτικοί να δικάζονται από τους φυσικούς τους δικαστές, εν προκειμένω από το ανώτατο δικαστήριο το οποίο έχουμε, από το να γίνεται η ποινική τους μεταχείριση αντικείμενο μιας κομματικής αντιπαράθεσης. Εξάλλου έχουμε δει πολλές προανακριτικές και εξεταστικές και ξέρουμε και έχουμε δει που έχουν καταλήξει».
Σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε αν έχουν προγραμματιστεί το Ανώτατο Συμβούλιο με την Τουρκία και συνάντησή του με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθώς και για τις τελευταίες εξελίξεις στη γειτονική χώρα με τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και ηγέτη της αντιπολίτευσης Εκρέμ Ιμάμογλου.
Εξέφρασε «ανησυχία» για «τις εξελίξεις στην Τουρκία».
«Ο σεβασμός των πολιτικών ελευθεριών αποτελεί βασικό συστατικό μιας δημοκρατίας. Να θυμίσω ότι η Τουρκία στα χαρτιά τουλάχιστον είναι χώρα υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια χώρα η οποία φιλοδοξεί να συνάψει πιο στενές σχέσεις με την Ένωση. Προφανώς αυτό θα μπορεί να γίνει μόνο μέσα στο πλαίσιο των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπως αυτές που έχουμε διαπραγματευτεί τα τελευταία χρόνια. Τώρα για το πρώτο σκέλος, όχι δεν υπάρχει ακόμα καμία προγραμματισμένη ημερομηνία για επίσκεψη μου στην Άγκυρα», ανέφερε.
Μεταναστευτικό
Ερωτηθείς αν σκληραίνει η στάση της Ευρώπης και της Ελλάδας και αν ελήφθη κάποια απόφαση για το μεταναστευτικό στην άτυπη συνάντηση των ηγετών στην οποία έλαβε μέρος στις Βρυξέλλες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε: «Η Ελλάδα ήταν στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής της ευρωπαϊκής πολιτικής στο μεταναστευτικό. Θέλω να θυμίσω ότι από το 2020 υιοθετούμε μια σκληρή αλλά δίκαιη πολιτική η οποία προτάσσει την εξωτερική φύλαξη των συνόρων. Και τότε θα έλεγα ότι ήμασταν λίγοι αυτοί που υιοθετούσαμε αυτή την πολιτική. Τώρα αποτελεί ουσιαστικά κοινό τόπο ότι δεν μπορούμε να έχουμε μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική χωρίς αποτελεσματική φύλαξη των εξωτερικών συνόρων και χωρίς να περιορίζουμε τις ροές όσων εισέρχονται παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και χαίρομαι γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να κατευθύνεται και προς μία δεύτερη προτεραιότητα η οποία δεν είναι άλλη από τις αποτελεσματικές επιστροφές. Η αλήθεια είναι ότι σήμερα 8 στους 10 παράνομους μετανάστες που βρίσκονται στην ΕΕ, στην Ευρώπη, δηλαδή άνθρωποι που δεν δικαιούνται άσυλο δεν επιστρέφουν, μένουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Και αυτό προφανώς είναι κάτι το οποίο πρέπει να αλλάξει. Το σχέδιο κανονισμού όπως προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένα σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση. Η Ελλάδα συμμετέχει σε μια κλειστή ομάδα χωρών που θα έλεγα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων για πιο καινοτόμες ιδέες γύρω από το μεταναστευτικό. Αναμένουμε άμεσα τη δημοσίευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της λίστας των ασφαλών χωρών προέλευσης, θα ακολουθήσουν οι ασφαλείς τρίτες χώρες και πρέπει (…) να σκεφτούμε πέρα από το συνηθισμένο για να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα. Η πολιτική της κυβέρνησης σε αυτό είναι πολύ σαφής. Όποιος δικαιούται άσυλο στην χώρα μας είναι ευπρόσδεκτος να παραμείνει στην Ελλάδα. Όποιος δεν δικαιούται άσυλο θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τον γυρίσει στη χώρα από την οποία ξεκίνησε τη η διαδρομή του».
Σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ
Ρωτήθηκε ακόμη περί για το ενδεχόμενο συνάντησης του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και αν αυτή θα επηρέαζε δική του συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
«Δεν γνωρίζω να υπάρχει κάποιο προγραμματισμένο ραντεβού του προέδρου Ερντογάν με τον πρόεδρο Τραμπ, ούτε υπάρχει κάποια δικιά μου προγραμματισμένη συνάντηση με τον πρόεδρο Τραμπ. Εκτιμώ ότι θα γίνει κάποια στιγμή, αλλά δεν έχω κάτι συγκεκριμένο να σας πω. Σε κάθε περίπτωση θέλω να τονίσω, το έχω πει πολλές φορές, ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι σταθερές, έχουν βάθος, στηρίζονται σε κοινά συμφέροντα, δεν ετεροπροσδιορίζονται από τη σχέση των ΗΠΑ με την Τουρκία. Η Ελλάδα είναι ένας παράγοντας, ένας πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και μια χώρα η οποία πιστεύω ότι σε αυτό το ευμετάβολο γεωπολιτικό περιβάλλον, μπορεί να είναι και πολύ χρήσιμη. Ως μια χώρα αξιόπιστη στην Μέση Ανατολή, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος του ΝΑΤΟ μπορεί σε αυτή την καινούργια θεώρηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής να είναι εξαιρετικά χρήσιμη», επέμεινε.
