Βράδυ στο Άσυλο Ανιάτων, στο κτίριο Μάλκομ επί της οδού Αγίας Ζώνης στην Κυψέλη. Διασχίζουμε την αυλή ενώ μας καθοδηγούν οι περφόρμερ της site specific παράστασης «ΠασΠορτ-Μία αληθινή περιπέτεια».
Μπαίνουμε στο εσωτερικό, σε έναν διάδρομο αναμονής περνάμε λίγο χρόνο αφήνοντας πίσω μας τα στερεότυπα και όσα νομίζουμε ό,τι γνωρίζουμε για τον καρκίνο του μαστού. Και ύστερα με ανοιχτά μάτια και ανοιχτή καρδιά επισκεπτόμαστε τα δωμάτια, παίρνοντας ο καθένας τον χρόνο που χρειάζεται για να συνδεθεί με τα όσα συμβαίνουν στον χώρο.
Φεύγοντας από το Άσυλο οι εικόνες των δωματίων επανέρχονταν στο μυαλό μου τις επόμενες ημέρες. Μια εικόνα ήταν η πιο δυνατή από όλες. Η ηθοποιός Χρύσα Διαμαντοπούλου εκθέτει τη διπλή μαστεκτομή της στα μάτια μας. Με συγκινητική απλότητα και χρησιμοποιώντας ουσιαστικά τα εικαστικά εργαλεία καταφέρνει να αποτυπώσει την εμπειρία της καταργώντας τον τέταρτο τοίχο, που χωρίζει τον καλλιτέχνη από τον θεατή.
Ο Οκτώβριος είναι γνωστός ως Μήνας Πρόληψης του Καρκίνου του Μαστού. Η Χρύσα διαγνώστηκε 17 Οκτωβρίου, ημερομηνία που από τότε γιορτάζει ως δεύτερα γενέθλια. Πώς φτάνεις στην αναγέννηση μέσα από τη νόσο; Πώς μοιράζεσαι το σκοτάδι εκείνων των μηνών; Πώς ομολογείς ότι χάρη στην περιπέτεια του καρκίνου ανακάλυψες την ουσία της ζωής;
Η Χρύσα μιλά με αφοπλιστική ειλικρίνεια, και ο δικός της λόγος είναι εκείνος που δεν αφήνει κανένα περιθώριο για το πόσο ζωτικά αναγκαία είναι η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η πρόληψη. Γιατί αυτές, στην κυριολεξία, σώζουν ζωές.
Η θεματοφύλακας όταν υποδέχεται το κοινό λέει: «Η διαδρομή μας θα είναι μοναχική αν και θα είμαστε όλοι μαζί. Μην αναζητήσετε τον φίλο. Σε αυτό το ταξίδι θα είμαστε μόνοι κι ας είμαστε μαζί». Γιατί αυτή η έναρξη;
Έτσι είναι η ζωή, έτσι βίωσα κι εγώ τη συνάντησή μου με τον καρκίνο του μαστού, κι άλλες γυναίκες που βρέθηκαν στην ίδια θέση, όπως κατάλαβα συζητώντας μαζί τους. Ακόμη και μέσα σε ένα πολύ υποστηρικτικό περιβάλλον υπάρχουν κάποιες εμπειρίες, που από την ίδια τους την ταυτότητα, μας αναγκάζουν να σταθούμε μόνοι μας απέναντί τους. Νομίζω ότι τους κραδασμούς όλων των μεγάλων και συνταρακτικών γεγονότων της ζωής μας τους διαχειριζόμαστε μόνοι μας.
Νιώθω ότι αυτή δεν είναι μια θλιμμένη διαπίστωση αλλά ένα συμπέρασμα του πόσο δυνατοί μπορούμε να είμαστε, ακόμη και σε καταστάσεις τρομερά δύσκολες, χωρίς αυτό να αναιρεί την αξία ενός υποστηρικτικού πλαισίου που είναι απαραίτητο.
Ακριβώς. Το γεγονός ότι είμαι μοναχοπαίδι έπαιξε τον δικό του ρόλο για το πώς τελικά διαχειρίστηκα αυτή τη δυσκολία. Όμως το να επιστρέφεις στον εαυτό σου αντλώντας δύναμη από το περιβάλλον σου έρχεται μέσα από το μοίρασμα, από μια διαλεκτική σχέση που σε κάνει πιο δυνατό και σου προσφέρει παρηγοριά. Το συμπέρασμα είναι πως οτιδήποτε μας συμβαίνει, δεν χρειάζεται να είναι κάτι τόσο συνταρακτικό όσο ο καρκίνος, έχουμε τις δυνάμεις να τα καταφέρουμε. Όλο αυτό ξεκινάει από το εγώ κι επιστρέφει σε αυτό αλλά περνάει πάντα μέσα από το μαζί, κι ας ακούγεται οξύμωρο.
Διαγνώστηκες με καρκίνο του μαστού τον Οκτώβριο του 2017...
Ναι, και συγκεκριμένα στις 17 Οκτωβρίου. Αυτή η ημερομηνία είναι τα δεύτερα γενέθλια μου - πέραν των κανονικών μου στις 29 Μαΐου - και τα γιορτάζω γιατί είναι η μέρα της διάγνωσης, η μέρα που στάθηκε ένα από τα δύο ορόσημα της ζωής μου. Το άλλο είναι η γέννηση της κόρης μου. Η συνάντηση με την κόρη μου και η συνάντηση με τον καρκίνο άλλαξαν ριζικά τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα και τη ζωή.
Ποιοι ήταν οι πιο σημαντικοί σταθμοί σε αυτή την περιπέτεια των έξι χρόνων;
Είναι μια διαδρομή με πολλούς σταθμούς και πολλά σκαμπανεβάσματα. Έχω μιλήσει με πολλές γυναίκες που επίσης έζησαν την περιπέτεια του καρκίνου του μαστού και έχω να πω ότι η καθεμία το ζει τελείως διαφορετικά. Η καθεμία επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θα μιλήσει ή δεν θα μιλήσει γι’ αυτό. Σίγουρα το πρώτο διάστημα κυριαρχεί το μεγάλο σοκ. Όταν κοιτούσα τα μάτια του ακτινολόγου μου ή του χειρουργού μου, δεν περίμενα ότι θα ακούσω τη λέξη «καρκίνος», ακόμη κι όταν ο δεύτερος μου μιλούσε για ένα «μεγάλο χειρουργείο» δεν πίστευα ότι θα ακούσω τις λέξεις «διπλή μαστεκτομή».
Το σοκ, τουλάχιστον στη δική μου περίπτωση, δεν συνοδεύτηκε από την ερώτηση «γιατί σε εμένα;». Έβλεπα ότι νοσούσαν γυναίκες μικρότερες από εμένα, έβλεπα ότι υπήρχαν πολύ πιο επιθετικοί καρκίνοι, οπότε αυτό που έκανα ήταν απλώς να πάω με το ρεύμα και να αφεθώ στα χέρια γιατρών που εμπιστεύθηκα, όχι μόνο για την επιστημονική και επαγγελματική τους κατάρτιση, αλλά και για την ανθρωπιά τους, κάτι που με στήριξε πάρα πολύ.
Ακολούθησε ένα γενναίο και ταυτόχρονα αυτόματο ξεσκαρτάρισμα των ανθρώπων γύρω μου, κοντινών ή μη. Είχε μεγάλο ενδιαφέρον το πώς ο καθένας στάθηκε όχι απέναντί μου -δεν το πήρα καθόλου προσωπικά- αλλά απέναντι στην ασθένεια. Εκεί κατάλαβα πόσα ταμπού υπάρχουν ακόμη για τον καρκίνο. Πολλές φορές με έκαναν να νιώσω ότι είμαι φορέας μιας μεταδοτικής ασθένειας, κι αυτό είναι κάτι που το παρατηρούσα με ανοιχτά μάτια και ανοιχτή καρδιά.
Είπες ότι δεν το πήρες προσωπικά. Πώς το διαχειρίστηκες;
Έχασα τον μπαμπά μου από καρκίνο το 2015, μόλις δύο χρόνια πριν από τη δική μου διάγνωση. Μπορώ να πω ότι, παρότι με τον μπαμπά μου είχαμε πολύ στενή σχέση, ήμουν κι εγώ πολύ περισσότερο αμήχανη και πολύ λιγότερο προετοιμασμένη να διαχειριστώ έναν καρκίνο που δεν ήταν δικός μου. Αυτή η αμηχανία πηγάζει από το γεγονός ότι η εκπαίδευσή μας, και γενικότερα η παιδεία μας, δεν περιλαμβάνει καθόλου τον ασθενή, κάτι που ισχύει για όλες τις ασθένειες, ψυχικές ή μη. Θεωρούμε ότι ο κόσμος μας είναι ένας κόσμος υγειών ανθρώπων και οι ασθενείς λες και μπαίνουν στο περιθώριο μέχρι να γίνουν ξανά υγιείς και να «επιστρέψουν στην κοινωνία μας. Ένιωσα ότι ανήκω σε έναν άλλον πλανήτη, στον πλανήτη του ασθενή. Δεν ήμουν ισότιμη, σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους.
Kατά τη διάρκεια της περφόρμανς δείχνεις το γυμνό σου σώμα από τη μέση και επάνω. Γιατί αποφάσισες να εκθέσεις τη διπλή μαστεκτομή σου και πώς νιώθεις με τα βλέμματα του κόσμου επάνω σου;
Η απόφαση να δείξω τη διπλή μαστεκτομή μου έχει να κάνει πάρα πολύ με το κομμάτι της εκπαίδευσης, που συζητήσαμε λίγο νωρίτερα. Θεωρώ τον εαυτό μου έναν άνθρωπο ενημερωμένο και κοινωνικά ευαίσθητο, παρ’ όλα αυτά δεν είχα δει ποτέ, πριν συμβεί σε εμένα, μαστεκτομή, ούτε καν σε φωτογραφία. Αυτό από μόνο του είναι ένα θέμα. Εγώ κλήθηκα μετά το μεγάλο χειρουργείο να προχωρήσω σε αποκατάσταση, ήταν αυτονόητο για τους γιατρούς μου ότι θα προχωρήσω σε «αποκατάσταση», όπως αποκαλείται. Επέλεξα να μην την κάνω.
Με ενδιαφέρει πολύ να εξηγήσεις το σκεπτικό σου σχετικά με την επιλογή σου να μην κάνεις αποκατάσταση.
Ήταν όντως δική μου επιλογή, όχι όμως με τη λογική ότι εγώ θα κάνω επανάσταση. Είναι αλήθεια ότι πολύ θα ήθελα να έχω ξανά το στήθος που είχα. Όμως υπάρχει ένα αλλά εδώ. Βλέποντας και ακούγοντας τι χρειάζεται και έχοντας περάσει την τρομερή δυσκολία των χημειοθεραπειών, του χειρουργείου, των ακτινοβολιών και όλα όσα αυτά φέρνουν στο σώμα, όπως για παράδειγμα την πρόωρη εμμηνόπαυση ως αποτέλεσμα της ορμονοθεραπείας, που έξι χρόνια μετά ακόμη ακολουθώ, αποφάσισα να μην προχωρήσω.
Η διαδικασία της αποκατάστασης στα δικά μου αυτιά ακούγεται επίπονη και δύσκολη πρακτικά. Μετά από όλα αυτά που πέρασα, τα τρία-τέσσερα χειρουργεία που απαιτούνται για την «αποκατάσταση» -με αμφίβολα μάλιστα αποτελέσματα- δεν είναι κάτι που θέλω να ζήσω. Όλα αυτά τα χρόνια πολλές γυναίκες, που είχαν υποστεί μαστεκτομή, ήρθαν και μου έδειξαν όλο χαρά το καινούργιο τους στήθος. Έχω δει πολλά βυζιά τα τελευταία χρόνια (γέλια) και θέλω πραγματικά να ευχαριστήσω όλες αυτές τις γυναίκες που με τον δικό τους τρόπο και με μεγάλη δύναμη θέλησαν να με ενημερώσουν και να με εμψυχώσουν στο να προχωρήσω σε αποκατάσταση. Όμως για εμένα η διαδικασία της αποκατάστασης είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που άντεχα και κάτι πολύ λιγότερο αναγκαίο από αυτό που είχα στο μυαλό να ζήσω, αν επιβίωνα από τον καρκίνο. Χαριτολογώντας λέω ότι αυτά τα δύο βυζιά που με προστάτευσαν και λειτούργησαν ως ασπίδα κρατώντας τον καρκίνο εκεί και μη επιτρέποντας του μεταστάσεις, τα θυσίασα. Μαζί τους θυσίασα κι ένα κομμάτι της θηλυκότητάς μου, γιατί είναι αλήθεια ότι για καμιά γυναίκα δεν είναι εύκολο να αποχωριστεί το στήθος της. Όμως για εμένα, που παίχτηκε η ζωή μου κορώνα γράμματα, αυτό είναι το λιγότερο που με απασχολεί και δεν θέλω να χάσω πια ούτε μια μέρα από τη ζωή μου μέσα σε ένα χειρουργείο. Τουλάχιστον, έτσι νιώθω τώρα. Οι ουλές μου είναι τα παράσημά μου. Νιώθω ολόκληρη και χωρίς στήθος.
Πώς παρατηρούν οι θεατές το σώμα σου; Προσωπικά, θεωρώ αυτή την έκθεση πράξη γενναιοδωρίας εκ μέρους σου προς όλους εμάς που ερχόμαστε στο Άσυλο Ανιάτων.
Έχω αποφασίσει να μη συναντιέμαι με το βλέμμα των θεατών γιατί θεωρώ ότι έτσι τους επιτρέπω περισσότερο να με κοιτάξουν. Θέλω να δουν εκείνοι το σώμα παρά εγώ εκείνους. Ο στόχος δεν είναι να συγκινηθούμε κοιτώντας ο ένας τον άλλο, αλλά να συν-κινηθούμε από το ίδιο το σώμα. Και για εμένα δεν είναι καθόλου εύκολο. Κάθε μέρα είναι διαφορετική. Με τον κάθε άνθρωπο που μπαίνει στο δωμάτιο, η σχέση που δημιουργείται είναι μοναδική. Το ότι δεν τους κοιτάω στα μάτια, μου δίνει κι εμένα την ελευθερία να μπορώ να αντιλαμβάνομαι εξωλεκτικά -όπως ίσως αν ήμουν τυφλή με κάποιο τρόπο- την ενέργεια του άλλου από το πώς κινείται μέσα στον χώρο. Καταλαβαίνω αμέσως ένα αμήχανο σώμα, ένα άλλο σώμα που χαλαρώνει μέσα σε αυτό που βλέπει, την αίσθηση «ωχ, τι είναι αυτό που μας βρήκε τώρα;», ή εκείνη της συγκίνησης και του μοιράσματος. Αυτό που έχει πετύχει η περφόρμανς είναι το να είμαστε στο εδώ και στο τώρα, άδειοι -και από τις δύο πλευρές- ώστε να ζήσουμε μια εμπειρία, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα. Σε αυτή τη δεύτερη σεζόν που διανύουμε, αποφάσισα να προχωρήσω ακόμα πιο τολμηρά σε κάτι που δεν υπήρχε στην πρώτη παρουσίαση της δουλειάς μας την άνοιξη. Απλώνω το χέρι μου στους θεατές εκείνους που νιώθω ότι είναι έτοιμοι να το κάνουν κι αυτοί, χωρίς να εκβιάζουμε κάτι, σπάμε τη σύμβαση. Με αυτή την κίνηση η περφόρμανς προχωράει ένα βήμα παραπέρα.
Πώς συμβαίνει αυτό;
Με αυτό τον τρόπο βγαίνω από το γυάλινο κουβούκλιο, δεν είμαι πια μόνο μια εικόνα. Είμαι εγώ, στο εδώ και τώρα, και μπορείς να με πιάσεις γιατί είμαι αληθινή, είμαι έτσι και δεν πειράζει. «Δεν είναι τίποτα, όλα καλά» λέμε κάποια στιγμή στην περφόρμανς. Και έτσι ακριβώς είναι. Είμαστε εδώ μαζί ζωντανοί. Δεν έχω βυζιά. Ε και; Στην παράσταση πολλές φορές νιώθω όπως ένιωσα όταν νοσούσα, που βρέθηκα πολλές φορές να παρηγορώ εγώ ανθρώπους. Στην πρώτη σεζόν υπήρχαν άνθρωποι που έμπαιναν στο δωμάτιο και με αγκάλιαζαν, άλλοι φώναζαν μόλις με έβλεπαν κι εγώ ένιωθα ότι είμαι σαν μια κούκλα σε βιτρίνα. Τώρα αποφάσισα να τη σπάσω τη βιτρίνα, γιατί δεν είμαι μια κούκλα, είμαι εγώ και είμαι ανάμεσά σας, ένας άνθρωπος που απλά δεν έχει στήθος όπως ένας άλλος άνθρωπος μπορεί να μην έχει ένα πόδι. Τόσο απλά.
Χωρίς να θέλω να ακυρώσω την εμπειρία και το βίωμα των γυναικών που έχουν επιζήσει από καρκίνο του μαστού, νιώθω ότι η περφόρμανς δεν αφορά μόνο αυτές αλλά όλους μας γιατί η ζωή είναι έτσι κι αλλιώς μια πορεία γεμάτη απώλειες και όλοι μας, ανά πάσα στιγμή, μπορούμε να γίνουμε ευάλωτοι.
Ακριβώς. Όλη μας η ζωή, από την παιδική μας κιόλας ηλικία, είναι γεμάτη απώλειες. Για να περάσουμε σε ένα επόμενο στάδιο ανάπτυξης κάτι χάνουμε, κάτι αφήνουμε πίσω για να προχωρήσουμε. Οι ζωές μας είναι γεμάτες από απώλειες, δυσκολίες και τραύματα. Ο τόπος του Άσυλου Ανιάτων είναι ένας τόπος ίασης και κυριολεκτικά, γιατί φιλοξενεί 160 ανθρώπους που φροντίζονται με περισσή αγάπη. Από τον Γενάρη έχω ζήσει μέσα στο Άσυλο περισσότερες ώρες από ότι έχω ζήσει μέσα στο σπίτι μου, την ίδια περίοδο. Έχω βρεθεί στα εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης που διενεργούνται μέσα στο Άσυλο, έχω μιλήσει με τους ανθρώπους εκεί και έχω δει πόσο ανάγκη έχουν την αλληλεπίδραση με τον έξω κόσμο. Νιώθουν και εκείνοι ότι είναι αποκλεισμένοι στο πλανήτη του ασθενή, συνεπώς όταν συναντιούνται με ανθρώπους που τους κλείνουν το μάτι λέγοντας τους «είμαι κι εγώ ένας από εσάς» νιώθουν πολύ μεγάλη ανακούφιση.
Ανακούφιση αισθάνθηκα κι εγώ μέσα στην περφόρμανς και αναρωτιέμαι αν έγινε αυτό επειδή ένιωσα ότι βρισκόμουν σε έναν χώρο που οι άνθρωποι είναι ασφαλείς όταν δείχνουν το τραύμα και την ευαλωτότητά τους.
Νιώθεις ανακούφιση όταν δείχνεις το τραύμα ακόμη κι αν νομίζεις ότι δεν θα το αντέξεις, ότι θα καταρρεύσεις. Νιώθεις μια λύτρωση όταν συμβαίνει αυτό, έτσι δεν είναι;
Σε ακούω με πολλή προσοχή και αναγνωρίζω ότι μιλάς για τον καρκίνο χωρίς ωραιοποιήσεις, χωρίς να αποκρύπτεις τη δυσκολία του να περνάει κανείς μια τόσο σοβαρή νόσο, τις επιπτώσεις που έχει ακόμη και η θεραπευτική αγωγή στο σώμα. Υπάρχει μια τάση στις εκστρατείες ενημέρωσης να παρουσιάζονται τα πράγματα πιο ανώδυνα, πιο απαλά;
Ναι, ισχύει αυτό. Υπάρχει πολύ ροζ στις καμπάνιες ενημέρωσης. Εγώ κατά τη διάρκεια των θεραπειών μου σκεφτόμουν «αν έτσι είναι η θεραπεία, σκέψου πώς είναι η ασθένεια». Ευτυχώς όμως οι χημειοθεραπείες έχουν εξελιχθεί, γιατί έχω ακούσει πολύ πιο δύσκολες ιστορίες από γυναίκες που νόσησαν προ 20ετίας. Πλέον η αγωγή είναι εξατομικευμένη. Κανένας καρκίνος πια δεν αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο. Κάθε καρκίνος έχει δική του ταυτότητα και αυτό επιτρέπει να υπάρχει εξατομικευμένη θεραπεία. Με αυτό τον τρόπο δεν χρειάζεται για παράδειγμα να βομβαρδίσεις με περισσότερη χημεία έναν οργανισμό που ίσως δεν το χρειάζεται. Επίσης κάθε οργανισμός δέχεται διαφορετικά την αγωγή και ανταποκρίνεται διαφορετικά. Οι δικές μου χημειοθεραπείες κράτησαν συνολικά πέντε μήνες, έκανα και τα δύο σχήματα καθώς είχα έναν πολύ μεγάλο όγκο μεγέθους 10 εκατοστών, οπότε έπρεπε να κάνω και τους δύο κύκλους της θεραπείας.
Οι πρώτοι τρεις μήνες, που έπαιρνα το λεγόμενο «κόκκινο φάρμακο», ήταν για εμένα ένα βύθισμα στο σκοτάδι. Αυτό το φάρμακο, θυμάμαι, έλεγα τότε «είναι για σούπερ ήρωες». Έκανα την χημειοθεραπεία, το ίδιο βράδυ κοιμόμουν και μετά για 2-3 ημέρες δεν μπορούσα να σηκωθώ από το κρεβάτι. Όλες τις υπόλοιπες ημέρες, μέχρι να φτάσω στην ημέρα της επόμενης χημειοθεραπείας, ένιωθα σταδιακά ότι μπορούσα να είμαι λίγο λειτουργική. Αλλά μέχρι εκεί. Και ξανά μετά σκοτάδι. Και κάθε χημειοθεραπεία και χειρότερα, καθώς η τοξικότητα των φαρμάκων συσσωρεύεται. Αυτό από που σας περιγράφω δίνει ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα στην αξία της πρόληψης.
Θα έλεγα στις γυναίκες, όπως λέει και η ογκολόγος μου κυρία Φλώρα Σταυρίδη, να κάνουν μια μαστογραφία πριν τα 40 ώστε να έχουν μια μαστογραφία αναφοράς, η οποία θα συνοδεύεται πάντα από έναν υπέρηχο. Και από τα 40 και μετά να κάνουν μια φορά τον χρόνο τη μαστογραφία τους, στην ημερομηνία των γενεθλίων τους, ως ένα δώρο προς τον εαυτό τους. Στα αλήθεια, η πρόληψη στον καρκίνο του μαστού σώζει ζωές. Μετά τις χημειοθεραπείες, η μαστεκτομή ήταν σχεδόν παιχνιδάκι. Δεν ξέρω πώς θα ήταν αν συνέβαινε το αντίθετο. Λόγω των πολύμηνων χημειοθεραπειών, μού δόθηκε η ευκαιρία να αποχαιρετήσω τον στήθος μου. Κάτι που δεν ανέφερα πριν είναι ότι την ημέρα της διάγνωσής μου, ο γιατρός, κύριος Αννίβας Τσικίνης, έφτιαξε ένα πλάνο χαρτογραφώντας όλη την περιπέτεια μου. Άκουγα για τη χημειοθεραπεία με κατανόηση, άκουγα με ψυχραιμία για τις ακτινοβολίες, φανταζόμουν ότι θα χρειαζόταν να αφαιρεθεί ένα μέρος του στήθους μου, αλλά όταν τον άκουσα να λέει «διπλή μαστεκτομή» ξέρεις τι του απάντησα αμέσως αυθόρμητα αλλά με τεράστια τότε σιγουριά; «Προτιμάω να πεθάνω παρά να χάσω το στήθος μου».
Πόσο μεγάλο είναι το ταξίδι μεταξύ αυτής της αντίδρασης-απάντησης και της επιλογής σου έξι χρόνια μετά να μην επιθυμείς να βάλεις νέο στήθος;
Εύχομαι οι άνθρωποι να μη χρειάζεται να βρεθούν αντιμέτωποι με έναν καρκίνο για να αντιληφθούν την ουσία της ζωής, μπορούμε να την καταλάβουμε και με άλλους τρόπους, λιγότερο επώδυνους. Όταν πια κι εγώ κατάλαβα την ουσία, όλα τα υπόλοιπα πήγαν στην κλίμακα που τους αναλογεί.
ΠασΠορτ - Μία αληθινή περιπέτεια
Άσυλο Ανιάτων, Αγίας Ζώνης 39
Tον Οκτώβριο, κάθε Σάββατο στις 9μμ, Κυριακή στις 8μμ και Δευτέρα στις 9μμ
Κείμενα-επιλογή κειμένων: Χρύσα Διαμαντοπούλου, Φλώρα Σπύρου, εμπνευσμένες απ’ το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ελεονώρας Σουρλάγκα «ΠασΠορτ - Μια αληθινή περιπέτεια».
Σύλληψη ιδέας - Καλλιτεχνική επιμέλεια - Συντονισμός: Χρύσα Διαμαντοπούλου.
Εικαστικός - Δημιουργία εγκαταστάσεων: Βασίλης Καβουρίδης.
Δημιουργία - επιμέλεια βιωματικών δράσεων: Φλώρα Σπύρου.
Συμμετέχουν οι ηθοποιοί: Νίκος Αξιώτης, Εβελίνα Αραπίδη/Έλενα Αρβανίτη, Χρύσα Διαμαντοπούλου, Έλσα Λουμπαρδιά, Σεμέλη Παπαοικονόμου και η χορεύτρια Άννα Ανουσάκη.