«Στείλε όταν φτάσεις». Το μαύρο αυτοκόλλητο με τα άσπρα γράμματα πάνω σε κάτι λαχανί κάγκελα θυμίζει στον κόσμο που επισκέπτεται το Πάρκο Τρίτση την κρατική δολοφονία των Τεμπών. Λίγο πιο μέσα, περιδιαβαίνοντας κάποια από τα 1.200 στρέμματά του, ο Κρίτων Αρσένης, υποψήφιος Βουλευτής Δυτικής Αθήνας του ΜέΡΑ25 - Συμμαχία για τη ρήξη, μας περιμένει, κοντά στη λίμνη Κηφισίδα, για τη συνέντευξη.
Διάλεξε ο ίδιος το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», «γιατί υπάρχει ένα νέο κίνημα κατοίκων για την υπεράσπιση του πάρκου. Μαζεύονται εδώ από τις γύρω περιοχές κάθε Κυριακή για να αποφασίσουν πώς να αποτρέψουν σχέδια τσιμεντοποίησης του πάρκου με κάτι ευφάνταστες προτάσεις του περιφερειάρχη Πατούλη, για αερογέφυρες για ποδηλατοδρόμους, όταν δεν υπάρχουν καν ποδηλατόδρομοι, και για δεντρόσπιτα προς ενοικίαση και πολύ τσιμέντο και εργολαβίες», σχολιάζει ο Κρίτων Αρσένης, υπογραμμίζοντας ότι είναι το πρώτο στάδιο ιδιωτικοποίησης του πάρκου, με τις εταιρείες real estate να το περιτριγυρίζουν. «Είναι από τα πιο εμβληματικά σημεία στην Αθήνα που μπορείς να έρθεις σε επαφή με τη φύση, μέσα στη πόλη και συγκλονιστική κιβωτός βιοποικιλότητας», συνεχίζει.
Ως περιβαλλοντολόγος στην εποχή της κλιματικής κρίσης και κατάρρευσης, ποια θα ήταν τα πρώτα βήματα που θα κάνατε, αν μεθαύριο είστε υπουργός Περιβάλλοντος;
Είναι πάρα πολλά, δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω. Νομίζω το πιο βασικό είναι αυτή τη στιγμή οι προστατευόμενες περιοχές. Πρέπει να δημιουργήσουμε χώρους που θα είναι πραγματικά προστατευμένοι από την ανθρώπινη λεηλασία, γιατί αν δεν προστατεύσουμε αυτές τις τελευταίες περιοχές της φύσης που μας έχουν απομείνει, δεν έχουμε καμία πιθανότητα να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κατάρρευση. Είναι και η γραμμή του ΟΗΕ ότι θα πρέπει να μιλάμε πλέον όχι για προστασία μόνο αλλά για αποκατάσταση της ζημιάς.
Σημασία έχει πώς θα προστατεύσουμε τη ζωή μας και τη ζωή γύρω μας. Γιατί το πρόβλημα είναι ότι το κίνητρο του κέρδους μπαίνει πάνω από τη ζωή
Ακόμη, να προστατέψουμε την Ελληνική Τάφρο, ακριβώς επειδή δημιουργεί αυτές τις ειδικές συνθήκες, όπου ζουν οι φάλαινες της Μεσογείου, εκεί που αναπαράγονται και βρίσκουν τροφή, και εκεί που θέλουν να κάνουν τις σεισμικές έρευνες και τις εξορύξεις υδρογονανθράκων. Σίγουρα πρέπει ως χώρα να σταματήσουμε να είμαστε κλιματικοί αρνητές και να σταματήσουμε την εξόρυξη υδρογονανθράκων, όταν καταστρέφεται το κόσμος από αυτές. Ένα δεύτερο βήμα σίγουρα θα ήταν να προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε τους νέους να μένουν στις προστατευόμενες περιοχές και να ενθαρρύνουμε επαγγέλματα, τα οποία σχετίζονται με αυτή την προστασία, ώστε οι κοινότητες εκεί να έχουν έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής.
Να σταματήσουμε τις εξορύξεις του χρυσού στις Σκουριές και να γίνει η αποκατάσταση του δάσους των Σκουριών. Να προχωρήσουμε στην ενδυνάμωση των αναδασώσεων στην Αθήνα, όπου είναι απαραίτητο και στην αύξηση της βιοποικιλότητας της δασικής και των δέντρων περιμετρικά του λεκανοπεδίου. Να δημιουργηθούν πράσινοι διάδρομοι, δηλαδή είτε τα ρέματα που θα αναδειχθούν ξανά, είτε δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας με πολύ αστικό πράσινο που θα συνδέουν τα δάση και τα βουνά της Αττικής και του λεκανοπεδίου, με μητροπολιτικά πάρκα και με γειτονιές, ώστε ένας πολίτης οποιασδήποτε γειτονιάς να μπορεί περπατώντας να φτάσει σε ένα βουνό, σε ένα μέρος που είναι ανέγγιχτη η φύση. Θα ενδυνάμωνε πολύ τις άμυνες της Αθήνας απέναντι στη κλιματική κρίση, δημιουργώντας διαδρόμους αερισμού της πόλης που θα σώσουν ζωές, όταν έρθουν οι ακραίοι καύσωνες.
Πέρα από τις περιβαλλοντικές προτάσεις, σε ποια άλλα πεδία θα αναλαμβάνατε άμεση πολιτική δράση;
Θα ασχολιόμουν με το πως μπορούμε να προστατέψουμε τα διατηρητέα της πόλης που σήμερα καταρρέουν, με ένα μεγάλο πρόγραμμα που αναλαμβάνει το δημόσιο, κάνει την αναστήλωση και τα χρησιμοποιεί για κοινωνική στέγη, μέχρι να αποπληρωθούν οι επενδύσεις που έχει κάνει και να τα επιστρέψει στους ιδιώτες, χωρίς απαλλοτρίωση. Όπως έγινε και με την αναστήλωση κτιρίων στους παραδοσιακούς οικισμούς, ώστε να γίνουν οι πρώτοι αγροτουριστικοί ξενώνες. Νομίζω ότι δεν έχει σημασία ποιά είναι τα συγκεκριμένα έργα ή προτάσεις, σημασία έχει πώς θα προστατεύσουμε τη ζωή μας και τη ζωή γύρω μας. Γιατί το πρόβλημα είναι ότι το κίνητρο του κέρδους μπαίνει πάνω από τη ζωή. Όταν έχεις τόσο στρεβλά κίνητρα στην κοινωνία και το κέρδος μπαίνει πάνω από όλα, και τους ανθρώπους λεηλατείς και τη φύση.
Αναφέρατε ότι δεν είναι οι συγκεκριμένες θέσεις, αλλά σημασία έχει η ευρύτερη κατεύθυνση υπέρ της ζωής. Για ποιο λόγο οι πολίτες να ψηφίσουν ΜέΡΑ25; Ποιες είναι οι ξεχωριστές θέσεις και αξίες του κόμματος;
Κάνουμε έναν αγνό αγώνα, έναν ειλικρινή αγώνα, θέλουμε να μπορεί αυτός ο τόπος να είναι βιώσιμος για όλους, όλες και όλα. Οι θέσεις μας αποσκοπούν πάντοτε εκεί που μας ενδιαφέρει να έρθουμε σε ρήξη με όλα αυτά που λεηλατούν τις ζωές μας, που στέλνουν τους φίλους μας, τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας στο εξωτερικό. Τώρα έχουμε μια κυβέρνηση και διάφορα κόμματα που προσπαθούν να μας πείσουν ότι όλα αυτά δεν συμβαίνουν, αλλά δεν ζούμε σε γυάλα, ξέρουμε τι γίνεται. Έτσι όπως είναι τα πράγματα στην Ελλάδα, δεν υπάρχει κάποια προοπτική. Οι κυβερνήσεις έχουν έρθει σε ρήξη με τους πολλούς για χάρη της καρέκλας και για χάρη εξυπηρέτησης των λίγων ολιγαρχών αυτής της χώρας κι αν δεν κάνουμε εμείς ρήξη με τους λίγους, υπέρ των πολλών, δεν θα μείνουν πολλά σε αυτή τη χώρα.
Ποιές είναι οι ρήξεις που ζητάτε;
Έχουμε φόρους στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά που είναι εντελώς δυσβάσταχτοι και πολλαπλάσσιοι αυτών που υπάρχουν γύρω μας. Όταν μια μικρή επιχείρηση θα πληρώσει περίπου 20% στην Ελλάδα για φόρο, ενώ στις άλλες χώρες είναι 10-12%, πρέπει να πάμε τους φόρους τους μικρούς γύρω στο 10%, στους μεσαίους ας μείνουν στο 20% και στους μεγάλους να αυξηθούν στο 30%. Δεν μπορεί ο πιο σκληρός ταξικός φόρος να χτυπάει τους φτωχότερους ανάμεσά μας. Δεν υπάρχει καμιά άλλη χώρα που να έχει τέτοιους φόρους, στο 24%. Χρειάζεται να μειωθούν γενναία οι φόροι.
Ο Μητσοτάκης βγήκε με περίπου 20% των ψήφων, το υπόλοιπο ποσοστό που του έδωσε την απόλυτη αυτοδυναμία ήταν η αποχή
Άλλες ρήξεις που ζητάμε είναι η προστασία της πρώτης κατοικίας, με αναστολή των πλειστηριασμών μέχρι να αποκατασταθεί η οικονομική κατάσταση οποιουδήποτε έλαβε το δάνειο. Δεν έχει νόημα να παίρνεις τα σπίτια από ανθρώπους, οι οποίοι λάβανε ένα δάνειο όταν είχαν ένα συγκεκριμένο εισόδημα κι εσύ ως κράτος με τα μνημόνια τους έκοψες το εισόδημα κατά 45% και 60%. Δεν πρέπει να κάνουμε ό,τι κάνουν άλλες χώρες, να παγώσουμε τις αποπληρωμές μέχρι να αποκατασταθεί το εισόδημα τους; Αυτά που λέμε τα βασίζουμε σε πράγματα που εφαρμόστηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχουμε ιδέες, τις οποίες δεν υπάρχει κανένας λόγος να απορρίψει κανείς.
Όσον αφορά την ακρίβεια που μαστίζει τη χώρα, παρότι ο πληθωρισμός σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ σημειώνει υποχώρηση, τι σχέδιο έχετε;
Η βασική πρόταση του ΜέΡΑ25 είναι η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (Α.Τ.Α.). Θα με πείτε boomer τώρα (γέλια), γιατί είναι κάτι που θυμάμαι εγώ όταν ήμουν παιδί. Αυτό που γινόταν είναι ότι αυξάνονταν οι μισθοί και οι συντάξεις και τα επιδόματα κάθε φορά που είχαμε πληθωρισμό. Τι σημαίνει αυτό πολύ απλά; Ότι δεν μειώνει η αγοραστική δύναμη του κόσμου. Αν μπορείς να πάρεις τα απαραίτητα τρόφιμα για να βάζεις ένα πιάτο φαΐ στα παιδιά σου, στη σύντροφό σου ή στο σύντροφό σου κλπ, να μπορείς να συνεχίσεις να το κάνεις.
Στο ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη, όπου πλέον είμαστε μαζί με πολλές δυνάμεις της Εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, φεμινιστικές συλλογικότητες, συνταξιούχους, περιβαλλοντικά κινημάτα και τη Λαϊκή Ενότητα, στηρίζουμε και το βασικό εισόδημα. Είναι κάτι που έχει εφαρμοστεί σε διάφορα σημεία του κόσμου, αλλά εμείς θα θέλαμε να το εφαρμόσουμε ευρέως στη χώρα μας, ώστε κάθε πολίτης ανεξαρτήτως εισοδήματος δικαιούται ένα σημαντικό εισόδημα. Σαν να λέμε ένα ΕΚΑΣ για όλους (το οποίο καταργήθηκε εδώ και χρόνια), αλλά είναι ένα εισόδημα που σου επιτρέπει να βγάζει τα βασικά προς το ζην. Δεν θα γίνεις ποτέ πλούσιος από το βασικό εισόδημα, δεν θα έχεις χρήματα για να σπαταλάς, αλλά θα έχεις όσα χρειάζεσαι για να τα βγάζεις πέρα.
Είχατε αναφέρει παλιότερα ότι «η βία στην πολιτική, ο κανιβαλισμός, η ποδοσφαιροποίηση των πολιτικών σε έδιωξε από την ενεργό πολιτική». Τώρα δεν βλέπετε παρόμοιες πρακτικές στο κοινοβούλιο ή τις αντιμετωπίζετε αλλιώς;
Έχω μάθει να τις αντιμετωπίζω αλλιώς. Ακόμη κι έναν πύργο στην άμμο αν θες να χτίσεις για δεύτερη φορά, θα το κάνεις καλύτερα, γιατί θα έχεις καταλάβει τι πρέπει να προσέχεις. Την πρώτη φορά που μπήκα στην πολιτική διαδικασία, ήμουν πιο ρομαντικός. Πάντοτε με σόκαραν οι επιθέσεις, η βία. Τώρα επειδή βλέπω ότι η βία και οι επιθέσεις έρχονται από ανθρώπους που λεηλατούν όλο τον κόσμο, νιώθω ότι δεν με λυγίζει, ούτε με αγγίζει, γιατί είναι ο ρόλος μου να μην τους δώσω το δικαίωμα να ασκούν αυτήν την βία. Είναι ο ρόλος μου να υπερασπίζομαι τους ανθρώπους από όσους λεηλατούν τις ζωές τους και σκέφτονται μόνο την καρέκλα τους.
Όποιος πάει να αλλάξει τα πράγματα, θα τον ρίξουν κι αυτόν στον κουβά του «όλοι είναι οι ίδιοι».
Αυτές οι βίαιες πρακτικές πιστεύετε ότι έχουν αποξενώσει το λαό από την ενεργό συμμετοχή και ότι να συμβάλλουν στα μεγάλα ποσοστά αποχής από τις κάλπες;
Υπάρχει μια συστηματική προσπάθεια να απωθηθούν οι νέοι, πρώτα απ' όλα, γιατί αυτοί δεν φοβούνται τη ρήξη, οπότε και ανησυχούν τις ολιγαρχίες. Θέλουν όσοι σκέφτονται διαφορετικά να απομακρυνθούν από την πολιτική, να μην πάνε να ψηφίσουν. Το είδαμε και στα Τέμπη, αφού το σύστημα δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την κατακραυγή, η δεύτερη στρατηγική του ήταν να αφήσει όλον αυτόν τον κόσμο στην αποχή. Ο Μητσοτάκης βγήκε με περίπου το 20% των ψήφων και το υπόλοιπο ποσοστό που του έδωσε την απόλυτη αυτοδυναμία (με αυτό το σύστημα κλοπής ψήφου, την ενισχυμένη αναλογική) ήταν η αποχή. Κάθε φορά που δεν πας να ψηφίσεις στην ουσία ψηφίζεις αυτόν που θα εκλεγεί, οπότε μη ψήφος είναι ψήφος. Έτσι είναι το σύστημα, το μόνο που διασφαλίζει την επιλογή σου είναι να παίρνεις το θάρρος και την ευθύνη και να πας να επιλέγεις αυτό που σε εκφράζει καλύτερα.
Είναι συνειδητή η αποθάρρυνση των πολιτών κι εκεί έρχεται το αφήγημα ότι «όλοι είναι ίδιοι», ένα πολύ καλοστημένο αφήγημα, το οποίο μπορεί να αληθεύει σε μεγάλο βαθμό, όμως υπερκαλύπτει οποιαδήποτε ελπίδα κι έτσι όποιος πάει να αλλάξει τα πράγματα, θα τον ρίξουν κι αυτόν στον κουβά του «όλοι είναι οι ίδιοι». Το σημαντικό είναι τι κάνει ο καθένας, αν δουλεύει για τους πολίτες ή για κάποιο αφεντικό ολιγάρχη.
Αναφερόμενος στο κόμμα Κασιδιάρη και τις πρόσφατες εξελίξεις, είχες χαρακτηρίσει ως φασιστικές τις πολιτικές της Νέας δημοκρατίας, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Μπορείτε να αναλύσετε περισσότερο αυτό το σχόλιο περί φασιστικών πρακτικών των τριών μεγαλύτερων κομμάτων προς ώρας;
Δέχτηκα τότε μια μεγάλη επίθεση στο συγκεκριμένο πάνελ. Θα το διορθώσω. Είναι ακροδεξιές πρακτικές, όπως το είπα και στη συζήτηση. Αλλά τι διαφορά έχει πραγματικά; Είναι καλά με τον εαυτό της η πολιτική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ όταν υποστηρίζει ακροδεξιές πολιτικές; Τι άλλο να πει κανείς για τον φράχτη στον Έβρο; Δεν είναι ακροδεξιά πολιτική; Τι θα έκανε λογικά ένα φασιστικό κόμμα; Φράχτη δεν θα έκανε; Ποια είναι η διαφορά; Λέει ότι θα έχει φράχτη, αλλά θα έχει κάποιες διόδους για να μπαίνει ο κόσμος να κάνει αίτηση ασύλου. Ο κόσμος κατατρεγμένος είναι. Θα πέφτει σε ένα φράχτη, θα πνίγεται.
Αντίστοιχα, το 600άρι που ψήφισαν για τους αστυνομικούς όλα τα κόμματα, εκτός από το ΜέΡΑ25, την ημέρα που πυροβόλησαν τον Κώστα Φραγκούλη, τον 16χρονο Ρομά, δεν είναι ακροδεξιά πολιτική; Πέντε κόμματα να κλείνουν το μάτι στην αστυνομική βία, στο ρατσισμό; Επίσης τα δύο κόμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ -και προφανώς και το ΠΑΣΟΚ- φέρνουν περικοπές συντάξεων, ενισχύουν τα funds και τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς για να παίρνουν τα σπίτια των ανθρώπων. Δεν διαφέρουν σε αυτά, γιατί έχουν συμβάλλει και οι τρεις σε αυτά τα ζητήματα πολύ στοχευμένα. Το αφήγημα είναι ότι διαφέρουν στη μεταναστευτική πολιτική. Παραδείγματος χάριν, λέει ο Μητσοτάκης, κι εγώ κόβω τις συντάξεις, αλλά δεν θα επιτρέψω σε κανέναν να διασωθεί στην Ελλάδα. Όλοι οι κατατρεγμένοι θα προωθηθούν πίσω στην Τουρκία ή θα τους βάζουν μια σχεδία και όπου βγει. Και βλέπουμε τον κύριο Τσίπρα ακόμα κι αυτή την κόκκινη διαχωριστική γραμμή να την κάνει γκρίζα, να την κάνει θολή. Δεν είναι τρομακτικό;
Τελικά, αν προκύψει το ενδεχόμενο κυβέρνησης συνεργασίας, πώς θα το διαχειριστείτε; Ποια είναι τα προοδευτικά κόμματα με τα οποία θα συνεργαζόστασταν;
Εμείς αναγνωρίζουμε το ρόλο αυτών των κομμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε το 50% των νόμων της ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ το 70% των νόμων αυτών. Δεν έχουμε καμία αυταπάτη για το που υπάρχουν πραγματικές συγκλίσεις για συνεργασίες. Παρόλα αυτά, υπάρχει η απλή αναλογική, ένας αγώνας της Αριστεράς, που δεν τον έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η πίεση των κινημάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλησε απλά να να γίνει πιο γοητευτικός στα κινήματα της Αριστεράς. Δεν την πιστεύει, είναι προφανές από την προεκλογική εκστρατεία. Εμείς στην διαδικασία υπεράσπισης είπαμε: όποιο κόμμα νιώθει ότι είναι προοδευτικό, ας έρθει να μας πει που διαφωνεί με τις θέσεις μας, τις οποίες έχουμε καταθέσει σε σχέδια νόμου. Είναι πολύ αναλυτικές, είναι σταθερές από το 2019. Κανείς δεν θέλησε να μπει σε αυτή τη διαδικασία, σε μια ανοιχτή συζήτηση, γιατί δεν θέλουν πραγματικά μια προγραμματική σύγκλιση με ένα αριστερό κόμμα, γιατί έχουν υποταχθεί στους ολιγάρχες.
Εμείς την επόμενη μέρα διεκδικούμε να είμαστε αντιπολίτευση.
Οι διαφορές μας είναι γιγάντιες, για αυτό δεν θέλουν να μπουν στη συζήτηση, για να μην αποκαλυφθούν όλα αυτά. Εμείς την επόμενη μέρα διεκδικούμε να είμαστε αντιπολίτευση. Η απλή αναλογική είναι το σύστημα που εκλέγει αυτό που ψηφίζεις, ώστε να μπορεί να σε εκπροσωπήσει και θα έπρεπε να γίνει ολοκληρωμένο από το ΣΥΡΙΖΑ. Να καταργήσει και το όριο του 3%, ώστε να μπορούν να μπουν όλα τα κόμματα με το μέτρο της διαίρεσης των εδρών ανάλογα με το ποσοστό. Οπότε, ναι, ζητάμε την ψήφο των πολιτών για να είμαστε η αντιπολίτευση που θα ανατρέψει οποιαδήποτε κυβέρνηση εφαρμόσει πολιτικές Μητσοτάκη ξανά και ξανά.
Το φεμινιστικό και το ΛΟΑΤΚΙ κίνημα φωνάζουν και πιέζουν για τα δικαιώματά τους, ωστόσο τις περισσότερες φορές, τα αιτήματά τους πέφτουν στο κενό. Το ΜέΡΑ25 πόσο ψηλά έχει στην ατζέντα του τα φεμινιστικά αιτήματα;
Πέρα από τα οποιαδήποτε βήματα και σχέδια, έχω να πω ένα όνομα: Πάολα Ρεβενιώτη. Είναι εμβληματική ακτιβίστρια τρανς, υποψήφια στην Α’ Αθηνών και πραγματικά εμένα με συγκινεί πάρα πολύ αυτή η υποψηφιότητα. Γιατί είναι άλλο να να βγαίνω εγώ ή κάποιος άλλος και να μιλάμε για αυτά και άλλο να βγαίνει ένα τρανς άτομο και να πει το τι σημαίνει να έχεις ως μοναδική διέξοδο την σεξεργασία, γιατί δεν έχεις καμία άλλη δυνατότητα να βιοποριστείς στην πράξη ή να σπουδάσεις. Γιατί την Πάολα την διώξανε και από το σχολείο της επειδή ήταν τρανς και από χώρους εργασίας. Είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει περάσει από όλο το κοινωνικό περιθώριο, επειδή η κοινωνία την έβαλε σε αυτή τη διαδικασία. Γιατί δεν της έδωσε καμιά άλλη δυνατότητα και επιλογή. Αυτά τα άτομα πρέπει να είναι στην Βουλή, αυτές οι φωνές πρέπει να ακούγονται στην Βουλή.
Το πιο απλό και άμεσο, έχουμε τις φεμινιστικές συλλογικότητες που έχουν συνταχθεί με το ΜέΡΑ25, και τις υποψήφιες ακτιβίστριες φεμινίστριες. Ανοίγει η ατζέντα των διεκδικήσεων του κινήματος ακόμα περισσότερο. Δίνεται η δυνατότητα ώστε η φωνή τους να είναι μία από αυτές, ένας από αυτούς. Όσον αφορά την ισότητα, παλεύουμε πάντοτε, δηλαδή και σήμερα στην εκδήλωση που θα γίνει, άμα δεν υπάρχει μια γυναίκα που να παίρνει το λόγο πριν ή μετά από κάθε άντρα, θα σταματήσουμε τη συζήτηση. Δεν είναι τίποτα αυτό, είναι μια τυπικότητα, όπως τυπικότητα είναι να λες βουλεύτρια αντί για βουλευτή ή το αποκριστικό για εμένα βουλευτίνα. Και τις τυπικότητες αυτές, με τη σημασία τους, που σπάνε κάποια μοτίβα έχει έρθει η ώρα να σπάσουμε νομίζω ότι και τις τυπικότητες της χρειαζόμαστε.
Τον περασμένο Οκτώβριο, γίνατε ο πρώτος και μοναδικός βουλευτής που υπογράμμισε ότι η διέξοδος στην κλιματική κρίση είναι η φυτική διατροφή και μίλησες για πρόσβαση σε vegan διατροφή σε όλα τα ιδρύματα, ζητώντας και «θετικά κίνητρα υπέρ της φυτικής διατροφής και της φυτικής παραγωγής». Το Πάσχα κάνατε vegan τραπέζι και το δημοσιεύσατε στα social media, σε μια χώρα που με αργούς ρυθμούς αρχίζει να υποδέχεται και να αποδέχεται το vegan κίνημα και τα δικαιώματα των ζώων. Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε;
Για εμένα, είναι κάτι το αυτονόητο. Φάνηκε εντελώς φυσιολογικό για τη σχέση που έχω με τη φύση το να μην σκοτώνεται και βασανίζεται κάποιο ζώο για 'μένα. Δεν έχω κάτι με τους ανθρώπους που συνεχίζουν να τρώνε κρέας, έχω φάει κι εγώ πολύ στη ζωή μου. Είναι ωστόσο αγνοούμενα τα δικαιώματα των ζώων. Είχα κάνει κάποτε μία προσπάθεια σταδιακά κόβοντας κρέας, μετά ψάρι και γαλακτοκομικά και εντελώς τα ζωικά προϊόντα. Ήταν η πρώτη φορά και ένιωθα να μου λείπει κάτι, οπότε έκανα ένα πισωγύρισμα. Τώρα το προσπαθώ ξανά και νιώθω ότι δεν μου λείπει καθόλου και τίποτα. Νιώθω πολύ δυνατός από κάθε άποψη και νομίζω ότι πραγματικά θα πρότεινα σε όσους διαβάζουν αυτές τις γραμμές, αν αγαπάνε τα ζώα να το δοκιμάσουν και να δουν ότι είναι εφικτό. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά, στην κοινωνία μας υπάρχουν τα παραδείγματα ανθρώπων που δεν τρώνε κρέας και γαλακτοκομικά τις περιόδους της νηστείας. Οπότε υπάρχει η παράδοση.
Αυτό που θα ήθελα να ζητήσω από τον κόσμο είναι σίγουρα να περιορίσει το κρέας που τρώει. Είναι από τα βασικά πράγματα που πρέπει να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κατάρρευση. Σε μια εκδήλωση στην Ευρωβουλή συζητούσαμε με τον Paul McCartney (σ.σ.: ένθερμος υποστηρικτής της χορτοφαγίας), όταν ήμουν ευρωβουλευτής, για το γεγονός ότι μια μέρα λιγότερο να τρώμε κρέας και να το κάναμε όλοι μας, θα είναι σαν να αφαιρούνται ένα εκατομμύριο αυτοκίνητα από τους δρόμους. Είναι συγκλονιστικά σημαντικό. Αυτήν τη στιγμή, η κτηνοτροφία συμβάλλει πιο πολύ στην κλιματική κατάρρευση από τις μεταφορές. Αν θέλουμε να έχουμε ελπίδα, θα πρέπει, το λιγότερο, να περιορίσουμε το κρέας σε αυτό που κάποτε λεγόταν μεσογειακή διατροφή, όπου ήταν η εξαίρεση στην διατροφή μας. Κι εννοείται ότι όποιος το πιστεύει και το νιώθει -όπως εγώ- να μην τρώει καθόλου κρέας και ψάρι και ζωικά προϊόντα, γιατί δεν υπάρχει κανένας λόγος να προκαλούμε άλλο πόνο. Και βέβαια πρέπει να υπάρχουν και πολιτικές για τη σταδιακή μετάβαση στη φυτική διατροφή, κάτι το οποίο δεν υπάρχει καθόλου στη χώρα μας. Το είχα φέρει και στη βουλή το ζήτημα και αν η ερώτηση εκεί πέρα είναι «Τι θα γίνει με την εγχώρια κτηνοτροφία;», η απάντηση είναι ότι το περισσότερο κρέας το εισάγουμε. Ας ξεκινήσουμε με τα εύκολα, μειώνοντας και το κομμάτι των μεταφορών και βλέπουμε πως θα πάει στα επόμενα επίπεδα.
Τελικά, τι είναι το σχέδιο Δήμητρα και γιατί του έχει ασκηθεί τόση κριτική;
Το σχέδιο Δήμητρα είναι ακριβώς το ανάποδο από αυτό που το έχουν παρουσιάσει. Δηλαδή, το έχουν παρουσιάσει σαν μια ακραία πολιτική "μπαμπούλας", που θα μας κλείσει τα σπίτια, τις τράπεζες, θα μας βγάλει από το ευρώ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν ξέρω τι άλλο. Στην πραγματικότητα, το σχέδιο Δήμητρα είναι αυτό που θα πρέπει να προτείνουν και να εφαρμόσουν όλα τα κόμματα. Χρησιμοποιεί την τεχνολογία υπέρ των πολλών, συγκεκριμένα την πλατφόρμα του Taxis.net, ώστε να σου επιτρέπει να μπορείς να ανταλλάσσεις χρήματα και υπηρεσίες, σε ευρώ, δηλαδή να αγοράζεις και να προσφέρεις, χωρίς όμως να πληρώνεις χαράτσια στις τράπεζες. Όταν πάμε σε ένα περίπτερο να πάρουμε ένα μπουκάλι νερό, χρεώνουν το 3% στον περιπτερά, το κέρδος του πάει στις τράπεζες. Για ποιο λόγο; Γιατί να περισσεύουν από τον περίπτερα αυτό το 3% και δεν περισσεύει από τις τράπεζες; Εμείς ζητάμε να μην χρεώνεται κανένας πολίτης για τις συναλλαγές του. Επίσης, αυτό δεν το απαγορεύει καμια ευρωπαϊκή οδηγία, ούτε κάποιος κανονισμός της ευρωζώνης, ούτε καν τα μνημόνια το απογορεύουν. Ποιος δεν θέλει να γλιτώσουν οι πολίτες 2-2,5 δις και να τα χάσουν οι τράπεζες; Είναι αισχροκέρδεια αυτή. Προφανώς οι τράπεζες δεν το θέλουν και επειδή οι τράπεζες έχουν χαρίσει τα χρέη της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, όπως μάθαμε, ο κύριος Μητσοτάκης έχει δάνεια 1 εκατομμυρίου ευρώ. Προκειμένου να μην περάσει το σχέδιο Δήμητρα στην κοινωνία κι ανοίξουν συζητήσεις, το έχουν δαιμονοποιήσει.
Η κριτική που ασκείται συχνά στο ΜέΡΑ25 είναι ότι αυτά που προτείνει δεν είναι εφαρμόσιμα, ότι είναι ουτοπικά. Τι ισχύει στην πραγματικότητα;
Υπάρχουν προτάσεις μας οι οποίες θέλουν αρκετές αλλαγές στην κοινωνία, αλλά οι περισσότερες εφαρμόζονται άμεσα. Δηλαδή ό,τι έχουμε καταθέσει σαν νομοσχέδιο, που είναι όλη η διαχείριση των κόκκινων δανείων, η προστασία των δανειοληπτών, η ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών, τα σχέδια Οδυσσέας και το Δήμητρα, είναι απολύτως εφαρμόσιμα. Μπορούν να εφαρμοστούν αύριο, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα και μάλιστα έχουν σχεδιαστεί έτσι για να μην έρχονται σε σύγκρουση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ώστε να μην έχει κανένας την δικαιολογία να μην τα εφαρμόσει. Αυτό είναι που τους ενοχλεί, το ότι είναι εφαρμόσιμα. Κι αυτό τους εκθέτει. Γιατί όταν είναι εφαρμόσιμο κάτι και υπέρ των πολλών, αλλά δεν το εφαρμόζεις, φαίνεται ποιο είναι το αφεντικό σου και για ποιον δουλεύεις.
Κάποιες από τις προτάσεις που θέτει κανείς στον δημόσιο διάλογο είναι για να περιγράψει το πώς όλα θα μπορούσαν να είναι αλλιώς και να εξηγήσει που μπορούμε να φτάσουμε.
