Το αντικυβερνητικό τραγούδι του Μιθριδάτη κάνει τρελό θόρυβο τις τελευταίες ημέρες απλά και μόνο γιατί στο αντιπολιτευτικό τοπίο επικρατεί απόλυτη ησυχία εδώ και δύο χρόνια. Η αντιπολίτευση είναι σε καραντίνα πολύ πριν από τον κορονοϊό και όποια αντιπολιτευτική... τάση υπάρχει εξαντλείται κυρίως στο ψηφιακό σύμπαν, αφενός λόγω καραντίνας και αφετέρου λόγω της παντοδυναμίας της κυβέρνησης και τον απόλυτο έλεγχο που έχει σε όλα τα μέσα, νέα και παραδοσιακά.
Δεν θα κρίνω το κομμάτι του Μιθριδάτη αισθητικά ή πολιτιστικά, δεν είμαι ειδικός, αλλά θα τολμήσω να πω πως πέτυχε τον στόχο του. Τον στόχο της τέχνης και της κάθε τέχνης. Να προκαλέσει και να ανοίξει συζήτηση στη δημόσια σφαίρα. Το παράδοξο είναι ότι με αφορμή τον Μιθριδάτη, η συζήτηση που ανοίγει δεν έχει να κάνει με την κυβέρνηση. ’Εχει να κάνει αλλά με την αντιπολίτευση.
Η αντίδραση της κυβέρνησης
Το βίντεο λοιπόν ενώ στο ίντερνετ σημείωνε σχετικά εντυπωσιακά νούμερα, υποτιμήθηκε και “θάφτηκε” από πολλά ΜΜΕ που πρόσκεινται στην κυβέρνηση. Στα κοινωνικά δίκτυα το επιχείρημα κατά του βίντεο ήταν κυρίως ειρωνικό. Του τύπου «πώς η Αριστερά ξέπεσε και εκεί που είχε τους μεγάλους ποιητές και συνθέτες τώρα έχει τον… Μιθριδάτη.»
Οι “τεχνοκριτικοί” του Μαξίμου, χρησιμοποιώντας το επιχείρημα αυτό προσπαθούν να αποδομήσουν το βίντεο συγκρίνοντάς το με έργα από άλλες εποχές και έργα που σίγουρα δεν κατάλαβαν ποτέ. Είναι σα να συγκρίνεις τους νικητές της Eurovision με τον Παγκανίνι. Άκυρη σύγκριση. Αν είχαν εντρυφήσει στους μεγάλους της ελληνικής μεταπολεμικής τέχνης σίγουρα δεν θα είχαν γίνει υποστηρικτές αυτού που ζούμε σήμερα.
Δυστυχώς όσοι κριτικάρουν τον Μιθριδάτη αφ’ υψηλού, βρίσκονταν το 2018 μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Αντώνη Σαμαρά και τους Χρυσαυγίτες στο Σύνταγμα για το Μακεδονικό τραγουδώντας «Η Μακεδονία είναι μία».
Αυτό πάντως που σίγουρα δεν θα πρέπει να μας παραξενεύει είναι που τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ έκαναν και κάνουν κριτική στον Μιθριδάτη. Αυτή είναι η δουλειά τους. Να νουθετούν και να περνούν την κυβερνητική γραμμή του «μένουμε σπίτι» που εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα φιάσκο της μεταπολίτευσης. Το λένε τα στατιστικά των θυμάτων.
Τα ίδια ΜΜΕ λοιπόν που έλεγαν να μείνουμε σπίτι για να «πετσωθούν» και τούμπαλιν, ήταν αυτά που έκαναν κριτική στον Γρηγορόπουλο που ήταν στα Εξάρχεια, στα «ξεπεταγμένα» που πήγαιναν στο σπίτι του Λιγνάδη, στους πυρόπληκτους στα Γεράνεια, που δεν ήταν ασφαλισμένοι στις εταιρείες των φίλων τους. Στον Μιθριδάτη θα κολλούσαν;
Από την άλλη, οι τεχνοκριτικοί της Κουμουνδούρου δεν άφησαν να πέσει κάτω η εμφάνιση της Μόνικα στο Ζάππειο, στην εκδήλωση για τα 40 χρόνια της Ελλάδος στην ΕΕ, που αντιμετώπισαν, έστω και για πλάκα, τη Μόνικα ως την απάντηση της ΝΔ στο κομμάτι του Μιθριδάτη. Η έκφραση «Ράγισαν τα κρύσταλλα με την παρουσία της γνωστής και αγαπημένης τραγουδίστριας Μόνικα» δε νομίζω πως ταιριάζει σε μια ιστορική εφημερίδα όπως η Αυγή. Ή το «κάθισε στο πιάνο και εκτέλεσε, κυριολεκτικά, το τραγούδι της «Στάλα», υπενθυμίζοντας στους παριστάμενους ότι η πορεία της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι σπαρμένη μόνο με ρόδα, αλλά και με αγκάθια» σίγουρα δεν προσφέρει στην αντιπολίτευση, όσο και να… καρτερούν, οι της Κουμουνδούρου.
Ένας Μιθριδάτης δεν φέρνει την άνοιξη
Το θέμα με το τραγούδι του Μιθριδάτη είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει αντιπολίτευση μέσω του Μιθριδάτη. Δεν ξέρω κατά πόσο ο Μιθριδάτης επιθυμεί την ένταξή του στο πολιτικό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ -κάτι που φημολογείται- αλλά ξέρω πως οι υποστηρικτές του κόμματος το μοιράστηκαν με πάθος στα δίκτυα.
Μέχρι και ο Αλέξης Τσίπρας προχθές στην Βουλή έκανε αναφορά στο κομμάτι επαναλαμβάνοντας τον στίχο του κομματιού "το σύνταγμα γίνεται το όνομα μιας πλατείας", προκειμένου να δείξει την κρίση της δημοκρατίας και την απαξίωση των θεσμών από την κυβέρνηση. Σοβαρά τώρα;
Κι όμως. Ο αντίκτυπος που έχει το κομμάτι στην πολιτική σκηνή σχετίζεται περισσότερο με την ίδια την αριστερά, και όχι με την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή είναι πολύ απασχολημένη με την οικονομία και άλλα ζητήματα και κάνει business (π.χ. την στιγμή που μιλάμε κλείνει μερικά από τα μεγαλύτερα deal όλων των εποχών όπως οι νέες ταυτότητες, ένα έργο που θα κοστίσει μισό δις).
Συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και στο αντιπολιτευτικό ίντερνετ
Ο «κος Μάξιμος» λοιπόν στο ακροδεξιό newsbreak γράφει για «Οργή στο Μαξίμου για το τραγούδι του Μιθριδάτη», ενώ πολλοί φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ ζητωκραυγάζουν για το κομμάτι του Μιθριδάτη και μοιράζονται το άρθρο. Κρατήστε το newsbreak.
Οι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ απορούν γιατί δεν είναι ήδη στις τάσεις του youtube κατηγορώντας τους αλγόριθμους του youtube για «λογοκρισία» (!) και την εταιρεία για στενές σχέσεις με την οικογένεια Μητσοτάκη. Ισχύει;
Όχι, Γιατί η αλήθεια είναι πως ο αλγόριθμος του youtube δίνει προτεραιότητα σε μεγάλες δισκογραφικές και στην χώρα μας (επειδή είναι μικρή αγορά) σε «δυνατούς» creators που συνεργάζονται με κάποια «πρακτορεία διαχείρισης ταλέντων» για να το πω πολύ απλοϊκά.
Μην ξεχνάτε πως το youtube α) δεν είναι facebook να λογοκρίνει χωρίς φειδώ γιατί κεφαλαιοποιεί αλλιώς το «engagement» και β) είναι εταιρεία πολύ μεγαλύτερη από την ίδια την χώρα οπότε για να χρησιμοποιήσω τις λέξεις του κου Λασκαρίδη: «την έχει χεσ***η την κυβέρνηση» γ) το τραγούδι διακινείται μέσω μιας πλατφόρμας που τον αλγόριθμο της τον καθορίζουν παιδιά 13-17 ετών που δεν έχουν ιδέα ποιος είναι ο Μιθριδάτης.
Η κυβέρνηση κατάφερε να καλύψει σκάνδαλα όπως αυτό του Λιγνάδη και του Μένιου Φουρθιώτη, την δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ και θα κολλήσει σε ένα τραγούδι στο youtube;
Τι διδάσκει ο Μιθριδάτης στον ΣΥΡΙΖΑ
Όλα αυτά την στιγμή που οι δυο αντιπολιτευτικές εφημερίδες τσακώνονται για το πολύ σοβαρό θέμα του πρακτορείου «Άργος», συμφερόντων Βαγγέλη Μαρινάκη. Και κρατηθείτε!
Εδώ πάλι το ακροδεξιό newsbreak σέρνει τον αντιπολιτευτικό χορό πρώτο με το δημοσίευμα «Ένας Χιονίδης, «χιόνισε» την αντιπαλότητα Μαρινάκη-ΕφΣυν». Ένα ρεπορτάζ ανυπόγραφο. Μετά ακολουθεί αυτό το δημοσίευμα και στην συνέχεια η απάντηση από την ΕΦΣΥΝ.
Γιατί να είναι σε πανικό το Μαξίμου την στιγμή που μαλώνουν χοντρά οι δυο εφημερίδες της αριστεράς και η ακροδεξιά σέρνει την ψηφιακή αντιπολίτευση;
Η αντιπολίτευση αδυνατεί να κεφαλαιοποιήσει το οτιδήποτε της δίνεται «στο πιάτο» γιατί είναι κατακερματισμένη, και πια απόλυτα συνδεδεμένη με το παρελθόν στην συνείδηση των Ελλήνων. Κέρδισε τις καρδιές του κόσμου το 2015 και στο δημοψήφισμα, γιατί ήταν κάτι φρέσκο και ελπιδοφόρο. Δεν κέρδισε το μυαλό του κόσμου όμως γιατί πολύ απλά δεν κατάφερε να συνδέσει τις λέξεις και τις πράξεις της.
Το τραγούδι που έχει ξεσηκώσει τη θύελλα κέρδισε τις καρδιές του προοδευτικού κόσμου γιατί είναι μια πολύ διαφορετική προσέγγιση από αυτή που έχουμε συνηθίσει από τον Μιθριδάτη. Εγώ προσωπικά δεν τον έχω ξαναδεί να φοράει μαύρο πουκάμισο.
To 12λεπτο καταγγελτικό ραπ τραγούδι του συμπυκνώνει πολύ εύστοχα όλα όσα πιστεύει η μεγάλη πλειοψηφία των προοδευτικών και αντι-δεξιών Ελλήνων και ο Μιθριδάτης κάνει την δουλειά του εξαιρετικά εκφράζοντας την κοινωνική διαμαρτυρία. Ως καλλιτέχνης μπορεί να πει τα πράγματα με τρόπο που οι πολιτικοί δεν μπορούν και εκεί ακριβώς είναι το πρόβλημα.
Η ελληνική κοινωνία όσο και να επιμένουν κάποιοι πως είναι «συντηρητική» αλλάζει ραγδαία και αυτό φαίνεται κυρίως… στις τάσεις του youtube και όχι στις τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χάσει και χάνει όχι γιατί δεν έχει πλάνο αλλά γιατί έχει μεσήλικες, λευκούς, άντρες να κάνουν αντιπολίτευση. Και τι κοινό έχουν όλοι αυτοί; Είναι βαρετοί.
Και ακόμα πιο βαρετό είναι όταν σηκώνεις το δάχτυλο. Το λέω γιατί ο τίτλος του τραγουδιού «Για να μην τα χρωστάω» που τεχνηέντως παραλείπει ένα «σ» και γίνεται «στα χρωστάω» παραπέμπει έντονα στο «τι ψηφίσατε ρε μαλάκες» που χρησιμοποιείται κατα κόρον από τους υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ στο διαδίκτυο. Μια λεπτομέρεια που σημειολογικά δικαιώνει τον Μιθριδάτη λόγω ποιητικής αδείας και όχι όσους σηκώνουν το δάχτυλο.
Και τι κάνουμε;
Μπαίνουμε στις τάσεις του youtube καταρχήν. Εκεί βρίσκεται εδώ και κάποιες εβδομάδες ο Νέγρος του Μοριά επειδή οι ηλικίες που δεν εκπροσωπούνται από τον ΣΥΡΙΖΑ τον έχουν τοποθετήσει εκεί μαζί με άλλους, πολλούς. Που όλοι δίνουν ένα μήνυμα πως αυτή η χώρα αλλάζει ραγδαία και κάποιοι πρέπει να την αφουγκραστούν.
Ο Theodor Adorno είχε γράψει σε ένα από τα βιβλία του για την αισθητική πως η «Τέχνη είναι η κοινωνική αντίθεση στην κοινωνία, μη συναγόμενη άμεσα απ’ αυτήν». Βαθύ, αλλά νομίζω όσοι θα έχετε φτάσει μέχρι αυτό το σημείο του κειμένου θα έχετε καταλάβει τι εννοούσε ο Adorno και γιατί μου ήρθε αυτή η φράση του στο μυαλό μόλις μπήκα στα trending του youtube. Καλά ή κακά, δύσπεπτα ή εύπεπτα, φτηνά ή ουσιώδη, σίγουρα εντυπωσιακά, τα trending αποτυπώνουν τι θα σμιλέψει την σύγχρονη ελληνική κουλτούρα της επόμενης δεκαετίας και συνάμα την πολιτική της.
200 χρόνια από την επανάσταση, έτοιμοι για τα 200 χρόνια από σήμερα.
Εκεί που το ραπ συναντά το ρεμπέτικο και οι ραψωδοί τους ραγιάδες.
Δείτε τον Νέγρο του Μοριά, ακούστε τον. Ξανά και ξανά.
Το μέλλον είναι δημιουργικό, πολυπολιτισμικό και κυρίως, καθόλου βαρετό.
