Υπάρχουν μερικές ταινίες μου τρυπώνουν κάτω από το δέρμα σου χωρίς να το καταλάβεις και προκαλούν ρίγη σαν άλλα alien που στοχεύουν απευθείας τα συναισθήματα. Ταινίες που είναι βραδυφλεγείς, που όταν τις δεις κλέβουν μεν αβίαστα το συναίσθημα σου αλλά όσο τις σκέφτεσαι σε κατακλύζουν με νέα συναισθήματα, σκέψεις και αντιδράσεις, ενώ παράλληλα διογκώνεται η αίσθηση που βίωσες στην πρώτη θέαση τους. Το All of Us Strangers του Andrew Haigh είναι μία από αυτές.
Δεν είναι η αριστουργηματική ερμηνεία των πρωταγωνιστών (Andrew Scott, Paul Mescal, Claire Foy και Jamie Bell, που είναι ο αδύναμος κρίκος της τετράδας) που κάνει την ταινία ξεχωριστή, αν και σίγουρα εντείνει τη σπουδαιότητα που κινηματογραφικού πονήματος. Ειδικά ο Andre Scott, φέρνει στην επιφάνεια με την ερμηνεία του όλα τα συμπλέγματα που ταλανίζουν έναν gay άντρα γύρω στα 50 (coming out στα 80s, σχέσεις με οικογένεια, συλλογικό τραύμα της πανδημίας του HIV στα 80s και τα early 90s, το στίγμα και το bullying του να ζεις openly ως gay άντρας) και το τραύμα που διαιωνίζεται μέσα από αυτά, όσο και την αδυσώπητη πραγματικότητα που προκαλεί η βαθιά μοναξιά, ενώ ο Paul Mescal είναι το όχημα για να έρθει στην επιφάνεια η εύθραυστη φύση νεότερων gay ανδρών και η ανάγκη για σύνδεση και επικοινωνία σε έναν κόσμο που δεν αγαπά και αποδέχεται το softness και τις ουσιαστικές σχέσεις. Η ταινία είναι σπουδαία λόγω της θεματικής της και μόνο. Μια μελαγχολική ιστορία φαντασμάτων που δείχνει ότι η φαντασία μπορεί να είναι αφοπλιστικά σκληρή και τρομακτική με αφαιρετικό και καθημερινό τρόπο, χωρίς jump scares ή τερατώδεις μορφές. To All of Us Strangers σε τρομάζει, γιατί μιλάει μέσω της φαντασιωσικής αφήγησης για συναισθήματα και καταστάσεις που πρέπει όλοι να διαχειριστούμε λιγότερο ή περισσότερο στην καθημερινότητά μας.
To All of Us Strangers είναι μια ταινία για τη μοναξιά. Τη μοναξιά που βιώνουμε κάθε μέρα στις πολύβουες πόλεις, τη μοναξιά που βιώνουμε στις σχέσεις μας -οικογενειακές και ερωτικές-, τη μοναξιά που είναι ένα κομμάτι του πολυεπίπεδου gay βιώματος. Όλα στην ταινία συντελούν στο να έρθει το θέμα της μοναξιάς στο επίκεντρο, μέχρι και το γεγονός ότι οι δύο πρωταγωνιστές μένουν σε έναν ουρανοξύστη που μόνο δύο διαμερίσματα κατοικούνται, μέχρι οι συνθέσεις της Emile Leviensaise-Farrouch που γίνονται το soundtrack του υπόκωφου πόνου. Η μοναξιά είναι καταλυτική συνθήκη στις ζωές μας, τις ορίζει και τις διαμορφώνει με σαρωτικό τρόπο, διαβρώνει την ίδια την ουσία της ύπαρξης και δημιουργεί μια φανταστική συνθήκη που μέρα με τη μέρα μετουσιώνεται σε μία πραγματικότητα που φέρνει ανείπωτη ματαιότητα, μέχρι το τέλος της ύπαρξης μας.
Το All of Us Strangers είναι μια ταινία για το τραύμα. Για το τραύμα που επισκεπτόμαστε ξανά όταν είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε ή όταν δεν είμαστε έτοιμοι να το διαχειριστούμε, όταν καταφεύγουμε σε ένα παλιότερο τραύμα για να διαχειριστούμε ένα καινούργιο, όταν η ζωή μας φέρει σε ένα σημείο που πρέπει να κοιτάξουμε τα τραύματα που ποτέ δεν καταφέραμε να επουλώσουμε και προσποιηθήκαμε ότι δεν υπάρχουν.
Η μοναξιά και το τραύμα είναι αιτίες για να βυθιστεί κάποιος στην κατάθλιψη, μια κατάσταση ψυχικής υγείας που βιώνουν όλο και περισσότεροι άνθρωποι. Η μοναξιά και το τραύμα είναι δύο υπαρκτές εκφάνσεις του gay βιώματος που όλοι πιστεύουμε ότι λόγω των κατακτήσεων της κοινότητας τα τελευταία χρόνια έχουν εξαλειφθεί, αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική.
To All of Us Strangers προσεγγίζει τις δύο αυτές θεματικές σε βάθος, δημιουργώντας μια ταινία με πολλά επίπεδα και αναγνώσεις. Γεγονός που κάνει την ίδια την πλοκή ήσσονος σημασίας. Κάπου διάβασα διαφωνίες για το σενάριο. Πόσο αστεία μπορεί να είναι μια τέτοια κριτική, για μία ταινία που λειτουργεί όπως και να εκλάβει κάποιος την ιστορία του Adam και του Harry, την ιστορία του Adam με τους γονείς του, τους δύο σεναριακούς άξονες που αλληλοσυνδέονται. Η ταινία μπορεί να ερμηνευτεί με αρκετούς τρόπους όσον αφορά στο σενάριο και τα plot twist στο τέλος της. Δεν έχει καμία σημασία αν ο Harry ήταν σύντροφος του στην πραγματικότητα ή στη φαντασία του, αν ο Harry υπήρξε καν. Ο σκηνοθέτης αφήνει χώρο για όλες ερμηνείες, που όλες όμως λειτουργούν με τον ίδιο σπαραξικάρδιο τρόπο. Το κλάμα δεν είναι απλά η ενστικτώδης αντίδραση σε όσα πραγματεύεται η ταινία, αλλά ένα πρώτο βήμα μια εσωτερικής διεργασίας που εξελίσσεται στο θυμικό του θεατή για μέρες. Το All of Us Strangers δεν είναι surreal κατάθλα όπως γράφτηκε στα social media, είναι μια αλληγορική ιστορία φαντασμάτων που αγγίζει όσα κρύβουμε στις πιο σκοτεινές γωνιές της σκέψης και της ύπαρξης, μια ταινία που ακουμπά τους φόβους μας που νομίζουμε ότι έχουμε φυλαγμένους από όλους και από όλα. Το All of Us Strangers σε στοιχειώνει, σχεδόν σε τραυματίζει και γίνεται μια εμπειρία, ένα βίωμα στο οποίο θα γυρνάς ξανά και ξανά στο μέλλον. Και αυτό είναι σπουδαίο cinema.
To All of Us Strangers είναι μία queer ιστορία που δεν είναι κινηματικά queer, αλλά μέσω του queer βιώματος δίνει μεγαλύτερη ένταση στις θεματικές του. Σε έναν κόσμο που το σεξ και οι "διαθέσιμοι" άνθρωποι είναι περισσότεροι από ποτέ, οι άνθρωποι είναι εθισμένοι στο εφήμερο και το επιφανειακό, είναι συναισθηματικά περισσότερο μη διαθέσιμοι από ποτέ. Και αυτό υπάρχει πολύ έντονα στον gay κόσμο.
Θα κλείσω αστειευόμενος ότι μόνο ένα ζώδιο του νερού θα μπορούσε να προσεγγίσει το συναίσθημα και την ένταση αυτού με τόσο βάθος. Εντελώς συμπτωματικά να πούμε ότι ο σκηνοθέτης είναι ιχθύς. Δεν ξέρω αν μπορώ να τα συσχετίσω, απλά το αναφέρω.
