Με αστρονομικά ύποπτη ψηφοφορία, φτιασιδωμένες ψήφους και ένα τραγούδι για «την ειρήνη», το φετινό show της Eurovision στην Ελβετία έμοιαζε περισσότερο με καλοσκηνοθετημένη εκστρατεία προπαγάνδας παρά με μουσική γιορτή. Φέτος, η EBU απαγόρευσε πολιτικά μηνύματα «on stage», όχι όμως στο κοινό. Και όμως, όταν κάποιοι από το κοινό πήγαν να βγάλουν άχνα, έφαγαν ξύλο από τους σεκιουριτάδες.
Η Eurovision μπορεί να δηλώνει σταθερά ότι είναι απολιτίκ αλλά στην πράξη ντρέπεται και η ντροπή, αφού υπάρχουν πολλά ηχηρά παραδείγματα υποκρισίας. Η Eurovision στήθηκε το 2019 πάνω σε πρώην σπίτια Παλαιστινίων στο Τελ Αβίβ. Κανένα πρόβλημα. Η EBU απέκλεισε τη Ρωσία λόγω Ουκρανίας, αλλά κάπως... δεν ίσχυε όταν το Ισραήλ κυριολεκτικά βομβάρδιζε τη Γάζα την ώρα που η Yuval Raphael τραγουδούσε για παγκόσμια αγάπη και για να «μην αφήνεις ποτέ το χέρι αυτού που αγαπάς». Συγκινητικό, αν δεν είχε πίσω του ένα κράτος-κατακτητή που χτίζει τείχη και ισοπεδώνει αμάχους, νοσοκομεία, παιδιά. Το Ισραήλ λοιπόν, με δεκάδες καταδίκες από τον ΟΗΕ, όχι μόνο συμμετέχει, αλλά πρωταγωνιστεί.
Το Ισραήλ δεν είναι καν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά είναι στη Eurovision. Και για να μην αναρωτηθείς γιατί, έχωσαν μέσα και την Αυστραλία σαν ξεκάρφωμα. Πάλι καλά που δεν έστειλε συμμετοχή και η Disney. Η Yuval είναι επιζήσασα από τη σφαγή της Χαμάς. Κουβαλά τα δικά της τραύματα, και έχει κάθε δικαίωμα να εκφραστεί. Αλλά όταν το τραγούδι της γίνεται εργαλείο κρατικής προπαγάνδας και το act της προβάλλεται με στρατηγικά επιλεγμένο styling και αφήγηση από τα media, τότε το κράτος της τη χρησιμοποιεί. Και αυτό είναι πρόβλημα.
Η Eurovision δεν είναι αθώα. Δεν ήταν ποτέ. Από το πανό κατά του Φράνκο το 1964 που κόπηκε στην κάμερα, μέχρι την απαγόρευση της Ρωσίας και τώρα την ανοχή του Ισραήλ, είναι ένας θεσμός που πολιτεύεται με το μανδύα του «ανεξάρτητου». Και πάντα με βάση το ποιος πληρώνει, ποιος πιέζει και ποιος μπορεί να ξοδέψει εκατομμύρια σε διαφημίσεις για να φαίνεται σαν να έχει λαϊκή στήριξη.
Πώς μια γενοκτονία γίνεται χορευτικό
Το Ισραήλ δεν διαγωνίστηκε στη Eurovision. Διαφήμισε. Και δεν βγήκε δεύτερο, αλλά κατοχύρωσε με προπαγάνδα μια θέση που του εξασφάλιζε διεθνή νομιμοποίηση μέσα από μία διοργάνωση που υποτίθεται πως είναι απολιτίκ. Το μόνο που χρειάστηκε: astroturfing, εκατομμύρια ευρώ και ένα τραγούδι-επαναλαμβανόμενο PR slogan. Την ώρα που τραγουδούσε η Yuval Raphael, στο κοινό ανέμιζε η σημαία της Παλαιστίνης και έπεφταν γιουχαΐσματα αλλά αυτά ποτέ δεν τα έδειξαν οι κάμερες της ζωντανής μετάδοσης.
Για το Ισραήλ, η Eurovision δεν είναι πια διασκέδαση, είναι πεδίο μάχης. Ένα πεδίο όπου συγχωνεύονται δύο βασικά του εργαλεία: το artwashing –η χρήση της τέχνης για το ξέπλυμα εγκλημάτων– και το pinkwashing, δηλαδή η παρουσίαση του Ισραήλ ως «παραδείσου» για την LGBTQ+ κοινότητα ώστε να μαλακώσει την εικόνα του στον διεθνή διάλογο. Η πλατφόρμα είναι ιδανική. Η Eurovision φτάνει σε κοινό που δεν βλέπει ειδήσεις. Που δεν διαβάζει για εγκλήματα πολέμου. Που, όμως, έχει την ψήφο. Η ισραηλινή χασμπάρα (προπαγάνδα) το γνωρίζει αυτό εδώ και χρόνια. Και το εκμεταλλεύεται. Κοινώς: Artwashing + Pinkwashing = Eurovision-washing.
The most powerful picture 🇵🇸#Eurovision2025 #Eurovision pic.twitter.com/1hqL4M0gts
— Alex K Phillips (@Alexkphillips) May 15, 2025
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πώς αγοράζεται μια δεύτερη θέση;
Για δεύτερη χρονιά στη σειρά, το Ισραήλ βρισκόταν χαμηλά στις βαθμολογίες των επιτροπών (π.χ. 60 βαθμοί από κριτές) αλλά εκτοξεύτηκε από τις ψήφους του κοινού (297). Και βρέθηκε πρώτο. Από το κοινό. Γιατί το Ισραήλ συγκεντρώνει τόσο υψηλές ψήφους από το κοινό, ειδικά σε χώρες με έντονα φιλοπαλαιστινιακό αίσθημα, όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία; Ή το Ηνωμένο Βασίλειο στο οποίο κατοικούν εκατομμύρια μουσουλμάνοι; Η απάντηση ήρθε από το ίδιο το ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών πέρυσι: «Εμείς οργανώσαμε φιλικά ακροατήρια για να ενισχύσουμε τις ψήφους». Αυτό λέγεται astroturfing. Δημιουργία τεχνητής εικόνας λαϊκής στήριξης από επαγγελματικά οργανωμένα δίκτυα. Και αυτή η τακτική, όσο ηθικά απεχθής κι αν ακούγεται, λειτούργησε.
SCOOP: Ahead of last week's @Eurovision, the Israeli government hired expert(s) to set up voting communities across dozens of countries aimed at pumping up the popular votes for the 🇮🇱 song. The effort was successful as the song won 2nd place in the popular vote. pic.twitter.com/oB4en6rd8s
— Yonatan Touval (@Yonatan_Touval) May 14, 2024
Ψηφοφορία μέσω Facebook ads και bots
Λίγες ημέρες πριν τον τελικό, χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου στην Ευρώπη άρχισαν να λαμβάνουν στοχευμένες διαφημίσεις που καλούσαν να ψηφίσουν τον αριθμό 14 -χωρίς να αναφέρεται πουθενά ότι πρόκειται για το Ισραήλ. Εξαιρετικό. Όταν το όνομα σού προκαλεί απέχθεια, βγάζεις το όνομα από την εξίσωση. Η ισραηλινή καμπάνια βασίστηκε στην αρχή της αποφυγής δυσφορίας: «Μη λες Ισραήλ. Πες αριθμό. Πες τραγούδι. Πες συναίσθημα».
Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι διαφημίσεις χρηματοδοτήθηκαν απευθείας από το κράτος του Ισραήλ. Παράλληλα, η συμμετέχουσα Yuval ανέβασε προσωπικά βίντεο στα γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, εσθονικά και άλλες 10 γλώσσες για να ζητήσει ψήφο. Όλα φιλοξενούνταν σε επίσημο κανάλι της κυβέρνησης στο YouTube. Όλα ήταν κομμάτι ενός σχεδίου.
Η καμπάνια επικεντρώθηκε:
- Στην LGBTQ κοινότητα της Ευρώπης.
- Σε fan clubs της Eurovision.
- Σε δημοσιογράφους και influencers.
- Σε opinion leaders κάθε χώρας.
Δηλαδή: σε όσους επηρεάζουν τη δημόσια σφαίρα χωρίς να φαίνεται ότι κάνουν πολιτική. Τέχνη και marketing. Απόλυτα πολιτική. Κι αν όλα αυτά δεν ήταν αρκετά, ήρθε και το κερασάκι: στη Νορβηγία, θεατές που προσπαθούσαν να ψηφίσουν υπέρ της Κροατίας έπαιρναν μήνυμα «Ευχαριστούμε για την ψήφο σας στο Ισραήλ». Η EBU παραδέχτηκε ότι υπήρξε «τεχνικό πρόβλημα», αλλά διαβεβαίωσε ότι «όλες οι ψήφοι καταγράφηκαν σωστά». Όπως λέμε: «Μπορεί να σε κορόιδεψαν, αλλά το αποτέλεσμα είναι έγκυρο. Μην επιμένεις».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η διαφορά κριτών-κοινού: Απόσταση φωτός (ή εκατομμυρίων δολαρίων)
Η ίδια η κυβέρνηση του Ισραήλ αξιοποίησε αυτό το παράδοξο ως «απόδειξη» ότι η Ευρώπη στηρίζει το Ισραήλ, αλλά δεν τολμά να το πει φωναχτά. Έτσι γεννήθηκε η αφήγηση της «σιωπηρής πλειοψηφίας», η οποία ενισχύθηκε από πολιτικά πρόσωπα και στην Ελλάδα.
Ο Άδωνις Γεωργιάδης, με δηλώσεις copy-paste από το ισραηλινό αφήγημα, μίλησε για την «κρυφή» στήριξη των λαών της Ευρώπης. Οι απόψεις του, όπως και άλλων σχολιαστών στην Ελλάδα, λειτούργησαν ως εσωτερική καμπάνια επαλήθευσης της προπαγάνδας.
Πάντως πέραν της μεγάλης χαράς και υπερηφάνειας που μας έδωσε η χθεσινή Ελληνική συμμετοχή, για την οποία οφείλουμε ειλικρινή συγχαρητήρια, αξίζει να επισημανθεί το φαινόμενο με την συμμετοχή του @IsraelinGreece Σε όλη την Ευρώπη το κοινό επέλεξε ως πρώτη του προτίμηση το Ισραήλ…
— Άδωνις Γεωργιάδης (@AdonisGeorgiadi) May 18, 2025
Η κρατική ραδιοτηλεόραση της Σλοβενίας (RTV SLO) έστειλε επιστολή στην EBU με μια σειρά ερωτημάτων:
- Πώς προέκυψε τόσο υψηλός αριθμός ψηφοφόρων;
- Γιατί επιτρέπεται η ψήφος από χώρες που δεν συμμετέχουν;
- Γιατί δεν δίνονται αναλυτικά στοιχεία ανά χώρα;
Η Σλοβενία δεν κατονόμασε το Ισραήλ, αλλά όλοι κατάλαβαν. Οι ενστάσεις της στόχευαν κατευθείαν στην ουσία: δεν υπάρχει διαφάνεια, ούτε ισονομία. Και η ψήφος πλέον είναι εμπορεύσιμο προϊόν.
Από την άλλη, η ισπανική δημόσια τηλεόραση (RTVE) ζητά να γίνει έλεγχος του televoting του τελικού της Eurovision 2025, αμφισβητώντας ευθέως το 12αρι που δόθηκε από το κοινό της χώρας στην συμμετοχή του Ισραήλ, σύμφωνα με δημοσίευμα της El País, αφού στην ψηφοφορία των Επιτροπών, δηλαδή στο ισπανικό jury vote, το Ισραήλ δεν έλαβε ούτε έναν βαθμό, σε αντίθεση δηλαδή με τη μέγιστη βαθμολογία που δόθηκε στο televoting.
Αντίστοιχες έρευνες αναμένεται να ζητήσουν και άλλες χώρες που συμμετείχαν στον διαγωνισμό, καθώς το Ισραήλ κατέλαβε την πρώτη θέση στην τηλεψηφοφορία, συγκεντρώνοντας τον υψηλότερο συνολικό αριθμό ψήφων από το κοινό.
Χορεύοντας στη ματωμένη άμμο της Γάζας
Το τελικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας έδωσε στο Ισραήλ μια δεύτερη θέση που ουσιαστικά αγοράστηκε, προβλήθηκε, σπρώχτηκε και στήθηκε από ολόκληρο κρατικό μηχανισμό. Όχι για τη μουσική. Αλλά για την εικόνα, έτσι ώστε το Ισραήλ να παρουσιαστεί ως έθνος που αγωνίζεται για την ειρήνη, που οι LGBTQ fans το χειροκροτούν ως σύμμαχο και οι Ευρωπαίοι το ψηφίζουν, γιατί «το τραγούδι τους άγγιξε». Εν τω μεταξύ, η Γάζα συνεχίζει να ισοπεδώνεται, οι καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου συσσωρεύονται, και οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν ούτε φωνή ούτε σκηνή.
Η Eurovision δεν είναι αθώα. Και όταν επιτρέπει σε ένα κράτος να χρηματοδοτεί την εικόνα του μέσα από μια pop γιορτή, χωρίς κανέναν φραγμό, τότε δεν είναι απλώς υποκριτική. Είναι συνένοχη. Ο δεύτερος νικητής της Eurovision 2025 δεν ήταν το Ισραήλ, ήταν η προπαγάνδα και οι χοροί στα ματωμένα χώματα της Γάζας. Και οι μεγάλοι χαμένοι; Η ίδια η μουσική, η ειρήνη, η ανθρωπιά και η δημοκρατία, αφού τη στιγμή που η Yuval τραγουδούσε, ο ισραηλινός στρατός σκότωνε γυναικόπαιδα στη Γάζα. Μέχρι σήμερα οι νεκροί Παλαιστίνιοι είναι τουλάχιστον 53.010 (οι περισσότεροι άμαχοι). Πόσοι είναι οι νεκροί Ισραηλινοί από την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023; 1.218. Ο απολογισμός είναι συγκλονιστικός. Κι όμως, το Ισραήλ εμφανίστηκε σαν θύμα, ντύθηκε λευκά, έβαλε ένα θλιμμένο βλέμμα, και τραγούδησε για την ειρήνη που σκοτώνει.
Η μόνη απάντηση σε όλα αυτά είναι ένα μαζικό #BoycottIsrael, ακόμα και μέσα από pop διοργανώσεις σαν τη Eurovision. Η τέχνη δεν είναι ξέχωρη από την ηθική. Στις Κάννες, πάρα πολλοί καλλιτέχνες υπέγραψαν δήλωση που καταδικάζουν το Ισραήλ για τη γενοκτονία στη Γάζα. Και η Eurovision φέτος, δεν ήταν τίποτα άλλο από μια high-budget χειραγώγηση. Και το χειρότερο είναι ότι το κοινό –είτε το ήθελε είτε όχι– έγινε μέρος της.
![Μαίνεται εκτός ελέγχου η φωτιά στη Ριτσώνα [ΒΙΝΤΕΟ]](https://m.popaganda.gr/wp-content/uploads/2025/05/499216774_18394927177114088_5059557467267724483_n-e1747658398483-320x314.jpg)
