Θα έλεγε κανείς ότι η Ακρόπολη δεν είναι σκηνικό, εκτός αν την πληρώνεις καλά, αν φέρνεις λάμψη, χορηγίες και παγκόσμιες καμπάνιες μόδας. Εκτός αν είσαι ο Dior ή η JLo, αν η τσάντα σου κοστίζει όσο ένα μικρό διαμέρισμα στα Εξάρχεια και το styling σου το επιμελείται ομάδα 30 ατόμων με drone.
Το πράγμα όμως αλλάζει αν είσαι ο Γιώργος Λάνθιμος, ο μόνος Έλληνας σκηνοθέτης που αυτή τη στιγμή κάνει πραγματικά επιτυχημένη και σεβαστή διεθνή καριέρα. Τότε ακούς ένα μεγαλοπρεπέστατο ‘Όχι” και μάλιστα επειδή το σενάριο περιέχει πτώματα. Φανταστικά πτώματα, σε μια ταινία μυθοπλασίας, γυρισμένη για το Χόλιγουντ, με την Emma Stone πρωταγωνίστρια.
Μισή μέρα ζητούσε η παραγωγή για τα γυρίσματα, από τις έξι το πρωί μέχρι τις 12 το μεσημέρι (από το ΚΑΣ ακούστηκε ότι την ήθελαν για πέντε μέρες αλλά όπως δήλωσε η εταιρεία παραγωγής, αυτό δεν ισχύει). Μισή μέρα σε ένα μνημείο που έχει δοθεί για φωτογραφήσεις περιοδικών, για τουριστικές κωμωδίες, για επίδειξη μόδας του Dior και για βιντεοκλίπ της Γιουροβίζιον. Εκεί όμως το είπαμε το ναι, γιατί τα φώτα είναι ωραία, αρκεί να μας δείχνουν "όμορφους". Όχι αμφιλεγόμενους. Όχι Λανθιμικούς.
Στην ταινία "Bugonia", της οποίας τα γυρίσματα είναι σε τελικό στάδιο και πρόκειται για ριμέικ της νοτιοκορεάτικης "Save the Green Planet!", δύο άντρες απαγάγουν μια γυναίκα που θεωρούν εξωγήινη και απειλή για τη Γη. Το σενάριο ανήκει στον βραβευμένο με Emmy, Will Tracy και για μία ακόμη φορά ο Λάνθιμος συνεργάζεται με τη βραβευμένη με Όσκαρ Emma Stone, αλλά και με τον βραβευμένο στις Κάννες πρωταγωνιστή του «Kinds of Kindness», Jesse Plemons. Μια σατιρική αλληγορία, γεμάτη μεταφορές, ειρωνεία, συνωμοσιολογία. Και στην τελική σκηνή, πτώματα στον Ιερό Βράχο.
Για το φινάλε λοιπόν αυτό της ταινίας, η εταιρεία παραγωγής είχε αιτηθεί στο αρμόδιο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) να χορηγηθεί άδεια στις 10 Απριλίου, για την πραγματοποίηση γυρισμάτων στον βράχο της Ακρόπολης. Και το ΚΑΣ αρνήθηκε επειδή οι σκηνές «δεν συνάδουν με τη δημιουργία και τη ζωή» που συμβολίζει ο Παρθενώνας.
Αλήθεια τώρα; Αλήθεια; Δηλαδή… αλήθεια; Δηλαδή η Jennifer Lopez με φουσκωτό μπούστο και χρυσή κάπα στην Ακρόπολη συνάδει; Τα μοντέλα του Dior που περπατούν με βλέμμα και make up "Dramatic Fierce" κάτω από τις Καρυάτιδες, συνάδουν με ποιανού τη δημιουργία για ζωή; Της Καγιά και του GNTM; Η Έμα Στόουν στα γυρίσματα του Λάνθιμου είναι "απειλή", αλλά η Σάττι με το "Ζάρι" όχι; Γιατί για εκείνη την περίπτωση, το Υπουργείο Πολιτισμού έσπευσε να τη στηρίξει.
Αλλά το ΚΑΣ εδώ, δίνει “ιερή” αρνητική ψήφο. Όχι επειδή ο χώρος δεν αντέχει ή γιατί δεν μπορεί να κλείσει για λίγες ώρες -ας μη γελιόμαστε. Αλλά επειδή τα πτώματα είναι «too much». Και τελικά τα φανταστικά πτώματα του Λάνθιμου μας πειράζουν περισσότερο από τον πραγματικό θάνατο που μας έχει περικυκλώσει από παντού; Εν τω μεταξύ, οι αρχαίοι Έλληνες δεν έκρυβαν τον θάνατο, δεν τον φίλτραραν με καθωσπρεπισμό, δεν τον αντιμετώπιζαν σαν θεματάκι εκτός ύλης. Ήταν παρών παντού, σε γιορτές, στη μυθολογία, στα έργα, στα μνημεία και τώρα εμείς, 2.500 χρόνια μετά, τον βρίσκουμε ασύμβατο με τον Παρθενώνα. Και αν έχουν πεθάνει άνθρωποι στον Ιερό Βράχο του.
Και έχω την απορία: Γιατί η οικογενειακή σαχλοκωμωδία της Νία Βαρντάλος "My Life in Ruins" (2009) ή η σειρά του BBC "The Little Drummer Girl" (2018) σε σκηνοθεσία Park Chan-wook, με τρυφερά ενσταντανέ κάτω από την Πανσέληνο ανάμεσα στη Florence Pugh και τον Alexander Skarsgård, έχουν περισσότερο δικαίωμα στον Βράχο απ’ ό,τι μια διεθνής υπερπαραγωγή του Λάνθιμου; Γιατί το "The Two Faces of January" (2014) κρίνεται πιο… ιεροπρεπές;
Αφού λοιπόν η ιερότητα της Ακρόπολης δεν αντέχει την παραμικρή ανατροπή, τότε ας μην τη δίνουμε καθόλου, ούτε για μόδα, ούτε για ποπ μουσική, ούτε για τηλεοπτικές σειρές, ούτε για ταινίες. Να την κλείσουμε, να την τυλίξουμε με σάβανα και να την προσκυνάμε όπως μας έμαθαν στο σχολείο. Όχι όμως επιλεκτικά και όταν “μας συμφέρει" ή επειδή κάποιοι έδωσαν μεγαλύτερη επιταγή.
Τελικά, τι είναι πιο προσβλητικό για την Ακρόπολη; Μια αλληγορική σκηνή σε μια ταινία που θα τη δει όλος ο κόσμος ή το ότι εδώ και χρόνια παλεύουμε να της επιστρέψουμε τις Καρυάτιδες και την κρατάμε κάθε καλοκαίρι όμηρο του καύσωνα και των τουριστών; Τη βάζουμε στο κάδρο, τη μακιγιάρουμε και της φοράμε ψηλοτάκουνες πλατφόρμες για να την κάνουμε ψευτογκλαμουράτη αλλά δεν θέλουμε να την αγγίξει η σουρεαλιστική (και ταυτόχρονα τόσο αληθινή) Τέχνη;
Ο Λάνθιμος δεν είναι κάποιος τυχαίος, είναι ο μοναδικός σκηνοθέτης που, χωρίς να γλείψει, χωρίς να παρακαλάει το σύστημα, χωρίς να γίνει διακοσμητικός θίασος των ελληνικών κινηματογραφικών θεσμών και των επιτροπών χορήγησης, έχει καταφέρει να κάνει τη δική του λαμπερή πορεία, γεμάτη παράδοξα, ανατροπές, φαντασία και καθόλου πολιτική ορθότητα. Και εμείς αντί να τον τιμούμε, του κλείνουμε την πόρτα του Παρθενώνα στα μούτρα. Τέλειο. Είχαν πέσει να τον φάνε όλοι εδώ που γύρισε το “Poor Things” στο εξωτερικό και τώρα που θέλει να κάνει γυρίσματα εδώ, πάλι να πέσουν να τον φάνε. Τι θέλει και ασχολείται και αυτός με την Ελλάδα βρε αδερφέ; Έλα ντε.
Αν θέλουμε πραγματικά να προστατεύσουμε την Ακρόπολη, τότε πρέπει να την κρατήσουμε καθαρή από υποτιθέμενες ιεροσυλίες και από την ευκαιριακή εκμετάλλευση και όχι να την κακοποιούμε με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Αφού δεν μπορεί να την αγγίξει ο Λάνθιμος, τότε να μην την αγγίζει ούτε η JLo και τα μοντέλα του οίκου Dior. Ο ΚΑΣ πρέπει να καταλάβει ότι δεν του ανήκει ο Παρθενώνας, αντιθέτως ανήκει στην τέχνη, στην ιστορία και στην ελευθερία της έκφρασης. Αλλιώς ας τον χτίσουμε ξανά με photoshop και να βάλουμε και τα φανταστικά πτώματα να κοιτάζουν τη λάθος πλευρά της Ιστορίας.
