Το Σαββατοκύριακο που πέρασε διάφοροι κακομοίρηδες που αυτοπροσδιορίζονται ως “φιλελεύθεροι" και “δεξιοί", απέδειξαν για ακόμα μια φορά ότι δεν έχουν με τι να ασχοληθούν στη θλιβερή ζωή τους. Σε μία έκρηξη μικροαστικού κουτσομπολιού, κατηγόρησαν τη Νατάσσα Μποφίλιου για υποκρισία, επειδή ταξίδεψε στο Λονδίνο και πόζαρε με υπέροχα looks -να τα λέμε και αυτά- του ελληνικού brand Nidodileda.
Η επίφαση για αυτή τη χυδαία επίθεση ήταν η δήθεν υποκρισία της κυρίας Μποφίλιου, η οποία επειδή δηλώνει αριστερή και μιλάει ανοιχτά για θέματα που απασχολούν όλο τον προοδευτικό κόσμο, οφείλει στη φαντασία των τρολ να ζει λιτά και χωρίς περιττές και προκλητικές χλιδές (sic) όπως είναι ένα ταξίδι στη βρετανική πρωτεύουσα, και γενικά να φλερτάρει με το όριο της φτώχειας, γιατί ένας γνήσιος αριστερός σε αυτή τη ζωή έτσι πρέπει να ζει και οφείλει να θέλει για όλο τον κόσμο μία αντίστοιχη ανέχεια. Αυτά καταλαβαίνω τουλάχιστον από τους μύδρους που διάβασα δεξιά και αριστερά στα social media από διάφορα accounts που προφανώς βρίσκονται σε πλήρη σύγχυση. Πάμε λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα, γιατί η ανοησία έχει χτυπήσει κόκκινο σε κάποιο κομμάτι της κοινωνίας που πλέον εκτίθεται σε βαθμό κακουργήματος, μιας και τέτοια βλακεία θα έπρεπε να είχε απαγορευτεί από τον νόμο ως προσβολή της ανθρώπινης νοημοσύνης εν γένει.
Για το τυπικό της ιστορίας και για να αναδείξουμε την πλήρη γραφικότητα των επικριτών της τραγουδίστριας, να πούμε ότι η κυρία Μποφίλιου βρέθηκε στο Λονδίνο για τη φωτογράφιση του ελληνικού brand Nidodileda με το οποίο συνεργάζεται εδώ και χρόνια, οπότε ήταν εκεί για επαγγελματικούς λόγους. Αλλά και αυτό να μην ίσχυε, δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Γιατί; Επειδή αριστερός δεν σημαίνει φτωχός ή μίζερος. Επειδή η "αριστεροσύνη" ενός ανθρώπου δεν έρχεται με dress code. Επειδή τα χρήματα δεν είναι κριτήριο για να τοποθετηθεί πολιτικά κάποιος. Με τη λογική των δεξιών τρολ, αφού οι άνθρωποι που κατέχουν πλούτο δεν θα έπρεπε να είναι αριστεροί, πρέπει απαραίτητα να είναι δεξιοί ή απολιτικ; Και αν δεν ισχύει το παραπάνω, πότε επιτρέπεται να είναι κάποιος αριστερός άραγε; Να μας απαντήσουν υπεύθυνα για να ξέρουμε πώς θα πορευτούμε πολιτικά στο μέλλον. Επίσης, είναι εξαιρετικά προβληματική άποψη ότι τα ταξίδια, το design, η αισθητική και ό,τι συνιστά για τον καθένα ευημερία και καλή ζωή είναι αποκλειστικό προνόμιο όσων ασπάζονται με θέρμη τον καπιταλισμό σαν τρόπο ζωής ή ανήκουν στην αστική τάξη, κάτι που υπονοείται από τους υπέρμαχους του καπιταλισμού συχνά στη ρητορική τους. Τόσο περιορισμένη είναι θεώρηση τους για τη ζωή που δεν μπορούν να φανταστούν έναν κόσμο που περιέχει τα παραπάνω, αλλά μη καπιταλιστικές πολιτικές;
Στο σημείο αυτό νομίζω αξίζει να κάνω ένα ιντερλούδιο για να σημειώσω ότι το δίπολο του αριστερού και του δεξιού είναι ακραία ξεπερασμένο και άλλες, νέες ταμπέλες χρειάζονται για να περιγράψουν τον σύγχρονο κοινωνικό κατακερματισμό των πολιτικών ιδεολογιών, αλλά χρησιμοποιώ καταχρηστικά τις λέξεις “δεξιός” και “αριστερός” για να μιλήσω σε ένα ευρύτερο κοινό που κατανοεί την πολιτική μας ύπαρξη με τις έννοιες αυτές που ήδη γνωρίζει.
Οι άνθρωποι κάθε ηλικίας που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί σήμερα γεννήθηκαν σε μία καπιταλιστική εποχή, οπότε η ίδια τους η ύπαρξη είναι ακούσια συμμετοχή στον καπιταλισμό, είτε το επιθυμούν, είτε όχι. Δεν υπάρχει τρόπος να υπάρχει κανείς και να μη συμμετέχει στον καπιταλισμό, εκτός αν σταματήσει να υπάρχει. Κάτι αστείες νουθεσίες που ακούγονται για μετανάστευση σε Κούβες και Κολομβίες, είναι απλά λαϊκιστικά τσιτάτα, γιατί απλά δεν υπάρχει δυνατότητα να δημιουργηθούν αριστερά γαλατικά χωριά σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που η οικονομική δραστηριότητα επηρεάζει με σαρωτικό τρόπο για τις τοπικές οικονομίες.
Η βάση της αριστερής ιδεολογίας είναι ότι η ευημερία δεν θα έπρεπε να είναι προνόμιο του κεφαλαίου και των λίγων που το κατέχουν, αλλά των πολλών που την απολαμβάνουν ισότιμα.
Το να ζει κανείς στον καπιταλισμό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ονειρεύεται την ανατροπή του, ή έστω μία βελτιωμένη εκδοχή του που περιλαμβάνει περισσότερη κρατική πρόνοια και ίσες ευκαιρίες για όλους, και να χρησιμοποιεί την όποια επιρροή έχει στη δημόσια σφαίρα για να αντιστραφούν οι καπιταλιστικές πολιτικές που είναι ουσιαστικά υπεύθυνες για τη φτωχοποίηση των λαών και την κοινωνική ανισότητα. Επιτρέπεται να ζει κανείς στον καπιταλισμό και να επιθυμεί ένα άλλο μοντέλο για την κοινωνία και αυτό είναι η ουσία της δημοκρατίας. Αυτό που δεν συνάδει με την έννοια της δημοκρατίας είναι όταν μια αυτοαποκαλούμενη πεφωτισμένη δεσποτεία και κάποιοι φιλόδοξοι ολιγάρχες αποκαλούν αιθεροβάμονες ανθρώπους που απλά οραματίζονται ένα μέλλον μακριά από τον καπιταλισμό.
Είναι εξαιρετικά υποκριτικό και προβληματικό να θεωρούμε ότι ο τραπεζικός λογαριασμός ενός ανθρώπου ορίζει σε τι κοινωνικοοικονομικοπολιτικό περιβάλλον επιθυμεί να ζει. Είναι επίσης γελοίο να αναζητούμε μάρτυρες που θα πετάξουν, θα κάψουν ή θα απαρνηθούν τα χρήματα του μόχθου και της εργασίας τους για να αποδείξουν πόσο αριστεροί είναι ή δεν είναι. Αν το πρόβλημα της κοινωνικής φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο λυνόταν τόσο απλά με ένα κληροδότημα και η κοινωνία μας μπορούσε ξαφνικά να γίνει μια ουτοπία, κάποιος θα το είχε λύσει σε κάποια φάση. Αλλά η φτώχεια και η κοινωνική ανισότητα δεν αντιμετωπίζονται με φιλανθρωπίες ή μεμονωμένες αγαθοεργίες, αλλά με κυβερνητικές πολιτικές. Το να έχει κάποιος χρήματα και να είναι αριστερός δεν είναι οξύμωρο ή αντιφατικό ή υποκριτικό, γιατί η βάση της αριστερής ιδεολογίας είναι ότι η ευημερία -που φέρνουν και τα χρήματα- δεν θα έπρεπε να προνόμιο του κεφαλαίου και των λίγων που το κατέχουν, αλλά των πολλών που την απολαμβάνουν ισότιμα.
Η κοινωνία που ζούμε είναι de facto ταξική και αυτό επιβεβαιώνεται στη ζωή όλων καθημερινά, οπότε το μόνο παράλογο δεν είναι να έχει κάποιος χρήματα και να είναι αριστερός, αλλά το να μην έχει κεφάλαιο και να στηρίζει δεξιές και φιλελεύθερες καπιταλιστικές ιδεολογίες. Κάτι που στερείται κάθε λογικής, γιατί εκτός από προδότης της τάξης του, ένας άνθρωπος της εργατικής τάξης δεν δύναται να έχει τα ίδια συμφέροντα με έναν άνθρωπο της αστικής τάξης, οπότε δεν υπάρχει και νόημα ή λογική να ψηφίζουν οι δύο αυτοί άνθρωποι το ίδιο κόμμα.
Επίσης η δύναμη και η επιρροή στην καπιταλιστική κοινωνία συχνά σχετίζεται και με την οικονομική επιφάνεια, οπότε αν κάποιος θέλει να βάλει το δικό του λιθαράκι στην ανατροπή του καπιταλισμού, σίγουρα βοηθά να έχει μια φωνή που θα ακουστεί. Δεν είναι σωστό σαν συνθήκη και δεν είναι δίκαιο να αποδεχόμαστε τέτοιες προβληματικές καταστάσεις εξουσίας των μονάδων, αλλά είναι μια σκληρή αλήθεια. Οπότε αν κάποιος έχει σκοπό της ζωής του να ανατρέψει το status quo για να έρθει μια καλύτερη, πιο δίκαιη κοινωνία, τότε κάθε φωνή μετρά. Την πραγματική δύναμη βέβαια την είχε και την έχει μόνο ο λαός και όταν το συνειδητοποιήσει αυτό και συσπειρωθεί και εναντιωθεί στο κεφάλαιο, τότε θα πετύχει την πραγματική κοινωνική αλλαγή. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι άνθρωποι των νεότερων γενιών που μεγάλωσαν σε συνθήκες ευημερίας και έχουν γνωρίσει μόνο τον καπιταλισμό προτιμούν να ψηφίζουν αριστερά κόμματα. Ενδεικτικά να πούμε ότι η τελευταία δημοσκόπηση της GPO για τα Παραπολιτικά έδειξε ότι οι άνθρωποι 17-24 θα ψήφιζαν σε ποσοστό 40,4% αυτοπροσδιοριζόμενα αριστερά κόμματα στις επόμενες εκλογές, ενώ o Guardian πέρυσι δημοσίευσε έρευνα που αναφέρει ότι 9 στους 10 νέους κατηγορούν τον καπιταλισμό για τα προβλήματα τους και 67% των νέων θα ήθελαν να ζουν κάτω από ένα ακραιφνώς σοσιαλιστικό καθεστώς.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς από τα παραπάνω ότι απεχθάνομαι τον καπιταλισμό και η πολιτική μου θέση είναι απέναντί του, αλλά όσοι με γνωρίζουν καλά, ξέρουν επίσης ότι λίγα πράγματα θεωρώ πραγματικό βασανιστήριο όπως τα τραγούδια της Νατάσας Μποφίλιου, τα οποία κάνουν το white noise να ακούγεται μελωδικό νανούρισμα. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι μπορώ να σιωπήσω και να ανεχτώ μια αήθη επίθεση στο πρόσωπο μιας γυναίκας που έχει κερδίσει την εκτίμηση και την αγάπη μεγάλου μέρους του κοινού, το οποίο θέλει να ακούει και τις απόψεις της. Και αν δεν μου αρέσει η μουσική της Μποφίλιου, οφείλω να αναγνωρίσω ότι μέχρι τώρα η ίδια στέκεται διαρκώς στη σωστή πλευρά της ιστορίας, παίρνει θέση για θέματα, για τα οποία δεν έχει καμία υποχρέωση να μιλήσει, και μάλιστα με τεράστιο προσωπικό κόστος και προσπαθεί να τοποθετείται δημόσια για τις ιδέες της που θέλουν ένα κόσμο πιο δίκαιο και συμπεριληπτικό.
Η πρόκληση δεν είναι ένα ταξίδι στο Λονδίνο, στο οποίο πλέον έχει πρόσβαση τεράστια μερίδα της ελληνικής κοινωνίας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο - όποιος πει το αντίθετο γνωρίζει καλά ότι λαϊκίζει. Πρόκληση είναι να ψηφίζουμε πολιτικούς που δεν έχουν αυτοσκοπό να εξαλείψουν τη φτώχεια και που δεν ενδιαφέρονται για την ευημερία των πολλών. Ο κόσμος υπήρχε πριν το concept του καπιταλισμού και θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά το τέλος του που νομοτελειακά θα έρθει γιατί δεν λειτουργεί αντικειμενικά για το μεγαλύτερο κομμάτι του παγκόσμιου πληθυσμού. Ο καπιταλισμός συστήθηκε σαν λύση σε έναν άδικο κόσμο και αν κάποτε λειτούργησε έτσι, τώρα πλέον δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του, οπότε αντί να ερίζουμε πάνω από το ρολόι και τα ρούχα της Μποφίλιου, το μόνο που θα έπρεπε πραγματικά να μας απασχολεί είναι η διάβρωσή του και η αναποτελεσματικότητα ενός συστήματος που επηρεάζει καταλυτικά την ίδια μας την ύπαρξη.
